Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40314 
Melk, Benediktinerstift, Cod. 406 (503, I 19)
IOHANNES SCHLITPACHER DE WEILHEIM. THOMAS EBENDORFER. GERARDUS DE VLIEDERHOVEN. UDALRICUS CAMPILILIENSIS. PSALTERIUM IUXTA HEBRAEOS. VARIA (lateinisch/deutsch)
Papier   262 Bl.   310×215   Österreich oder Bayern (?), Mitte 15. Jh./3. Viertel 15. Jh.   
Abbildungen von VorderdeckelVorderdeckel-Spiegel1r1v74r160r168r204r228r261r261v262r262vHinterdeckel
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 10)

"RS", "Madre", "VL"
alle Initien
(VD-Spiegel) Tabula codicis (15. Jh.).
(VD-Spiegel) Historische Notizen.
(1ra-71vb) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB Compendium Lecturae Mellicensis Nicolai de Dinkelsbühl (RS 496; Madre 122 f. – Lit.: VL VIII [1992] Sp. 732 Nr. I.2 [F. J. Worstbrock]).
   1
1ra Tit.: (Invocatio) Ihesus Christus. [ohne Titel, zeitgenössischer Titel nur im Inhaltsverzeichnis auf VD-Spiegel] Excerpta super 4to sentenciarum. -- (Nachtrag von der Hand des Bernhard Pez, 1. Drittel 18. Jh.) Ioannes de Weylhaim Mellic. Autor
Perlegere cupiens lecturam cuiusdam venerabilis doctoris super 4° libro Sententiarum sensi meam quam valde labilem habeo memoriam. Quare ne hunc perderem laborem cogitavi... Utrum in quolibet statu homini fuerint aliqua sacramenta. Ubi notandum quod humani generis in hac vita duplex distinguitur status. Primus est status innocentiae sive naturae intelligentiae aut institutae. Et iste status fuit brevis quia duravit a creatione Adae usque ad ipsius lapsum in peccatum. 2us status est naturae lapsae ... — ... et huiusmodi vix a mansuetis et contentiosis [?] numquam invenitur. Haec igitur collecta pueriliter excerpsi ex lectura composita et edita in monasterio Medlicensi [Mellicensi] ordinis sancti Benedicti super 4° Sententiarum dum in monasterio eodem quondam fratribus legeretur per venerabilem ac doctorem egregium cuius nomen et merita hi 4or subsequentes versus perstringunt: Compendiosius haec ex scripturis ... largitori attribuantur. Cui sit laus honor gloria et imperium virtus maiestas et gratiarum actio in saecula saeculorum. Amen. Deo gratias. -- (Schlußschrift) Expliciunt excerpta super 4° Sentenciarum extracta ex dictis magistri Nicolai de Dunckelspuhel sacre theologie doctorem [!] egregium [!].
(72r-73v) leer.
(74ra-160rb ) Thomas Ebendorfer de Haselbach Tractatus de decem praeceptis (Druck [Auszüge]: A. Schönbach, Zeugnisse zur deutschen Volkskunde des Mittelalters. Zeitschrift des Vereins für Volkskunde 12 1902) 1-14, hier 5-14. -- RB 8127,1; Lhotsky 1957, 81 Nr. 87; Bloomfield 846 Lit.: VL II 1980) Sp. 258 P. Uiblein).
   1
74ra Tit.: [ohne Titel] (Titel im zeitnahen Inhaltsverzeichnis, VD-Spiegel) Tractatus de decem preceptis. (Nachtrag durch Bernhard Pez, 1. Drittel 18. Jh.) Thomae de Haselpach Tract. de X. Praeceptis
Cogitatum habe in praeceptis Dei... (Sir. 6,37). Ita scribit sapiens Ecclesiastici 6°. Hoc clamant lex et prophetae. Sic loquitur dominus per Moysen Levitici 18 (Lev. 18,4): Facietis iudicia mea et praecepta servabitis ... — ... qui bonitas gratia sub silentio exoramus in suis locis semper habere volens repetitis. Amen. -- (160rb Schlußschrift) Explicit exemplarium decalogi (Schlußgedicht fortlaufend geschrieben, zitiert bei Lhotsky S. 81) Versus de Hasselpach Thomas operis huius ipse minister / versus dum curat plebem fabricat illud opus / versus anno milleno quadringent trigeque nono / [gestrichen: optat] optat et ipse preces gratas amore pio.
(160va-164ra) Iordanus Saxo de Quedlinburg OESA Sermo in assumptione BMV (S 59) (Schneyer 3, 852, Nr. 451).
   1
160va Tit.: [ohne Titel] (Im zeitnahen Inhaltsverzeichnis, VD-Spiegel, nicht verzeichnet)
Signum magnum apparuit in caelo... (Apoc. 12,1). Gloriam istius mulieris tam admirabilis quae habet stellas pro serto solem pro ornamento lunam pro stabello ... — ... Bernardus: Quis erit splendor animarum quando solis splendorem habet lux corporis.
(164rb-167vb) leer.
(168ra-197vb (198r Tabula; Hs.: Henricus de Hassia)) Gerardus de Vliederhoven OT Cordiale sive de quattuor novissimis (Drucke: GW 7469-7514. -- Bloomfield 3057 Lit.: Madre 1965, 329 Nr. 7 zur Verfasserfrage -- VL II 1980) Sp. 1217-1221 R. Byrn -- VL XI 2004) Sp. 516 Nachtrag).
   1
168ra Tit.: (Rot) Cordiale de quatuor novissimis. (Titel im zeitnahen Inhaltsverzeichnis, VD-Spiegel) Tractatus de quatuor novissimis. (Nachtrag durch Bernhard Pez, 1. Drittel 18. Jh.) Henricus de Hassia
Memorare novissima tua... (Sir. 7,40). Sicut beatus Augustinus libro Meditationum plus vitanda est peccati foeditas quam quaelibet tormentorum immanitas ... — ... ach utinam saperent et intelligerent et novissima providerent etcetera. Finis adest etcetera. -- (197vb Schlußschrift) Explicit cordiale de 4or novissimis edita per reverendum magistrum Heinricum de Hassia etcetera. -- (198ra-b) Tabula. (198rb Schlußschrift der Tabula rot) Explicit cordiale de quatuor novissimis edita per reverendum magistrum Hainricum de Hassia.
(198v-203v) leer.
(204ra-226ra) Udalricus Campililiensis OCist Concordantia caritatis (RB 8276; Bloomfield 2811 Lit.: Van den Abeele 1994.1, 218-222 u. Überlieferung) 227 f. -- VL X 1999) Sp. 2-6 R. Suntrup).
   1
204ra Tit.: [ohne Titel] (Titel im zeitnahen Inhaltsverzeichnis, VD-Spiegel) Tractatus ubi dominice et sancti sunt figurate in vetteri [!] lege
Iohannes Apocalypsis 4° (Apoc. 4,2) vidit sedem positam in caelo... Sedes in caelo posita est Christus per adventum habitans in ecclesia... Adventus primus figuratur Gen. XVIII° (18,6) ubi Abraham idem Christus pater dixit Sarae id est divinae sapientiae: Accelera tria sata ... — ... De dedicatione templi habetur figura ... Exemplum primae figurae in natura pulli videlicet [?] gallinae alas matris fugientis fuerit praeda raptoribus sic fugientes parochiam et ecclesiam suam propriam a diabolo recipiuntur. Deo gratias.
(226rb-227v) leer.
(228ra-257ra) Psalterium iuxta Hebraeos (PL 28, 1127-1240 [unter dem Namen des Hieronymus]; Ed.: Henri de Sainte-Marie, Sancti Hieronymi Psalterium iuxta Hebraeos [Collectanea Biblica Latina 11]. Rom 1954, 5-209. -- Stegmüller RB Nr. 21b).
   1
228ra Tit.: (Rot) Incipit liber ymnorum editus a beato Ieronimo secundum hebraicam veritatem. Psalmus primus. (Titel im nahzeitigen Inhaltsverzeichnis, VD-Spiegel) Spalterium [!] secundum veritatem hebraicam
Beatus vir qui non abiit in consilio impiorum et in via peccatorum non stetit ... — ... Omne quod spirat laudet dominum. Alleluia. -- (Rot) Explicit psalterium. Deo gratias.
(257rb-260v) Sermo in festo divisionis apostolorum.
   1
257rb Tit.: Divisio apostolorum. (Im zeitnahen Inhaltsverzeichnis, VD-Spiegel, nicht verzeichnet)
Sorte divisit eis terram... (Ps. 77,54). Dupliciter exponuntur haec verba primo allegorice 2° tropologice. Primo tangitur apostolorum divisio per mundum et hoc cum dicitur: Divisit eis terram ... — ... nonus enim non erit similis ille etcetera.
(260v-261r) Hagiographie: De nativitate s. Laurentii (Ed.: H. Oesterley, Gesta Romanorum. Hildesheim--New York 1980 = Berlin 1872, 612-614 [Nr. 201, app. 5]. -- BHL 4773).
   1
260v Tit.: De ortu sancti Laurencii. (Im zeitnahen Inhaltsverzeichnis, VD-Spiegel) Item de ortu sancti Laurencii in fine.
Erat quidam rex magnus Hispaniae paganus carens prole multos thesauros diis suis obtulit et nihil prosint ... — ... Sixtus papa ... et Laurentium cum suo cognato Vincentio Romam sollemniter adduxit ipsumque Laurentium diaconum suum ordinavit etc.
(261r-262v) Schwarzwälder Predigten: 1. Fastenpredigt (Aschermittwochspredigt), dt. (Druck: F. K. Grieshaber, Deutsche Predigten des XIII. Jahrhunderts II. Stuttgart 1846, 66-73 Lit.: Morvay--Grube 1974, 56-58. -- VL VIII 1992) Sp. 919-924 H.-J. Schiewer).
   1
261r Tit.: [ohne Titel] (Im zeitnahen Inhaltsverzeichnis, VD-Spiegel, nicht genannt)
Confitemini alterutrum peccata vestra... (Iac. 5,16). Notandum quod confessio debet esse propria vera pura integra munda et pia. Ich han ein wort gesprochen in der latein daz scribit uns der lieb heilig sand Iacob und an dem wart ret er uns daz wir unser sund sullen peichen [!] und dar zw sullen wir gutten willens sein ... — ... es sprach s. Augustinus: Sicut favilla in medio mari sic omnis iniquitas in medio Christi. Er spricht recht als lutzel etcetera. Nu pit den zarten got von himel daz er uns helf daz wir also peichten und das wir also puessen unsern sund das wir von im nymer geschaiden werden. Amen.
(HD-Spiegel) leer.