Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40429 
Melk, Benediktinerstift, Cod. 610 (124, C 2)
AUGUSTINUS. GENNADIUS MASSILIENSIS. PAULINUS AQUILEIENSIS. ANSELMUS CANTUARIENSIS
Papier   I, 293 Bl.   295×222   Melk (?), um 1438/1440 (Wasserzeichenbefund)   
 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. 19, 20, 45, 46, 65, 66, 119, 120, 274, 290.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 5)

Foliierung des 15. Jh. – Reklamanten. – Kustode: Lage 9 kombiniert mit Blattsignatur 7m f 7mi sexterni - 10mus f 7mi sexterni. – Blattsignaturen: (Lage 3-5) 1 - 6, (Lage 7-9) pm fo - 12 (tw. auf Versoseite). – Ehemaliges Nachsatzblatt herausgerissen (Pergamentreste noch vorhanden).
Lagen: 1I + VI12 + IV20 + 2.VI44 + (VI+1)57 + 19.VI285 + IV293. Einzelblatt: 51.
Schrift:
Mehrere Schreiber. Bemerkenswerte Schriftraumrahmung: zusätzlich zur Schriftraumbegrenzung am oberen und äußeren Freirand eine weitere Doppellinie. – Randnotizen möglicherweise von der Hand des Iohannes Schlitpacher (z.B. 80r, 142r).
Ausstattung: Rubriziert   
Teilweise gelbe Füllungen in den Lombarden.

Hs. enthält 7 Fragmente
VDSVDS oben   Pergament   14. Jh.
VDSVDS unten + HDS oben   Pergament   Anfang 14. Jh.
VSI   Pergament   
NS   Pergament   
Entfernt, Verbleib unbekannt.
HDSHDS oben + VDS unten   Pergament   Anfang 14. Jh.
HDSHS unten links   Papier   um 1300
HDSHDS unten rechts   Pergament   14. Jh.

Einband: Gotisch     Streicheisenlinien   Blindstempel        
Rotes Ziegenleder über Holz mit Blindstempeln (Melk Inventar I, Tafel XV, Nr. 16, 18 und 20). Je fünf blütenartige Buckel. Zwei Schließen (nicht erhalten). (VD) Titelschild erhalten, Signaturschild verloren.


(Iv) Melker Besitzvermerk und Signatur des 16. Jh. – (Ir, 1r, 288r, 293r) Rundstempel Bibliothek des Stiftes Melk (Melk Inventar I, Tafel XIV Abb. 39). – Handschrift im Katalog von 1483 unter der Signatur B 42 genannt (MBKÖ I, 169 Z. 35-40 - 170 Z. 1-7), im Katalog von 1517 unter der Signatur C 7.
Christine Glaßner, Maria Stieglecker / August 2022
"Melk Inventar I", "MBKÖ I", "Holzer 1896", "CC", "CPL", "CSEL", "RB", "CPPM", "PL", "PLS", "CSEL 105", "Leclercq 1948", "Bloomfield", "SAO"
alle Initien
(VDS oben) Hymnarium-Fragment (14. Jh., mit Quadratnotation).
(VDS unten + HDS oben) Philosophischer Text (Fragm.) (Anfang 14. Jh.).
(VDS) Tabula codicis (15. Jh.) zu einer anderen als der vorliegenden Handschrift. Von mehreren Händen.
(Iv und Falz 12/13) Rupertus rex Urkunden-Fragment (1401 Februar 19, Nürnberg), Original: Ruprecht präsentiert Ludwig Poll aus Wien auf die Pfarrei Krems (Abdruck und Nachweise: Holzer 1896, 13; Regesta imperii, Pfalzgrafen 2, Nr. 531). Auf der Rückseite: R(ecognovit) Bertholdus Durlach. – Per dominum R. Episcopum Spirensem Cancellarium Job Vener in utroque iure licentiatus etc.
(Iv) Tabula codicis (15. Jh.). Von mehreren Händen, mit Seitenverweisen.
(1ra) Augustinus Retractationes zu 'De doctrina christiana' (CC 57. – CPL 250).
   1
1ra Tit.: (Rot) Incipiunt libri sancti Augustini Yponensis episcopi de doctrina christiana liber primus prologus
Libros de doctrina christiana cum imperfectos comperissem ... — ... Hoc opus sic incipit: Sunt praecepta quaedam.
(1ra-49vb) Augustinus De doctrina christiana (CC 32 [1962], 1-167; CSEL 80 [1963] 3-169; Ed.: M. Simonetti, Sant' Agostino. L'istruzione cristiana. Fundaz. Lorenzo Valla 1944. – CPL 263; RB 1455; CPPM II 126). (20vb, nach Liber II) Leer.
   1
1ra Tit.: (Rot) Incipit prologus libri sancti Augstini de doctrina christiana
Sunt praecepta quaedam tractandarum scripturarum ... — ... et aliis etiam laborare studet quantulacumque facultate potui disserui.
(50ra-55va) Gennadius Massiliensis Liber sive diffinitio ecclesiasticorum dogmatum (PL 42, 1213-1222; PLS 2, 1558; Ed.: C. H. Turner, The Liber ecclesiasticorum dogmatum attributed to Gennadius. The Journal of theological studies 7 [1906] 78-99, Textedition 89-99 und Supplenda ebenda 8 [1907] 103-117. – CPL 958; RB 2446). (50ra-51ra) Capitulatio. (51rb-vb) Leer. (52ra-55va) Text.
   2
50ra Tit.: (Rot) Incipit tabula in librum beati Augustini de ecclesiasticis dogmatibus
1. Quomodo trinitas in unitatis natura et unitas in trinitatis personis credenda sit ... — ... 54. Qualiter anima ad imaginem Dei creata sit. (Rot) Sequitur liber de ecclesiasticis dogmatibus.
52ra Tit.: (Rot) Incipit liber sancti Augustini de ecclesiasticis dogmatibus
Credimus unum Deum patrem et filium et Spiritum sanctum, patrem eo, quod habet filium ... — ... in moribus inveniri. – (Schreibervers) Explicit libellus iste sit laus tibi Christe.
(55va-56va) Augustinus De octo quaestionibus ex veteri Testamento (CC 33 [1958] 469-472. – CPL 277; RB 1466; CPPM II 1895).
   1
55va Tit.: [ohne Titel]
Generalem iustitiam non violat quis, nisi libidine transgressus fuerit ... — ... non ab hoc agni in lacte, sed iam arietes in grege. Amen.
(56vb-57vb) Leer.
(58ra-63va) Ps. AugustinusDe praedestinatione et gratia (CPL 382).
   1
58ra Tit.: (Rot) Incipit liber sancti Augustini de predestinacione gracie
Cum in sacrarum voluminibus litterarum ... — ... voraginem decidamus. – (Schlussschrift) Explicit liber de predestinacione gracie.
(63va-67ra) Ps. AugustinusHypomnesticon contra Pelagianos et Caelestianos (CPL 381).
   1
63va Tit.: (Rot) Disputacio Yponesticon Sancti Augustini
Addere etiam hoc quam maxime huic operi oportet ... — ... gratiam praedestinationis indebitam praerogare. – (Schlussschrift) Explicit disputacio yponesticon Augustini.
(67ra-71vb) Augustinus De fide et symbolo (PL 40, 181-196; CSEL 41, 3-32. – CPL 293).
   1
67ra Tit.: (Rot) Liber sancti Augustini de fide katholica
Quoniam scriptum est et apostolicae disciplinae robustissima auctoritate firmatum ... — ... quod credunt intelligant. – (Schlussschrift) Et sic es finis huius operis. Explicit in domino Christo filio deo tractatus Aurelii Augustini de fice katholica etcetera. Deo gracias.
(72ra-77ra) Augustinus De utilitate agendae paenitentiae sermo I (= Sermo 351) (CPL 284).
   1
72ra Tit.: (Rot) De vera et falsa penitencia liber sancti Augustini [gestrichen und korrigiert zu:] De penitencia liber sancti Augustini secundum aliud exemplar et bene quia sic est
Quam sit utilis et necessaria paenitentiae medicina facillime homines intelligunt ... — ... periculo mors aeterna vitatur. – (Schlussschrift) Explicit liber beati Augustini de vera et falsa penitencia.
(77ra-80rb) Augustinus De divinatione daemonum (CPL 306).
   1
77ra Tit.: Sequitur nunc liber Augustini de divinacione demonum. (Am oberen Rand von anderer Hand) Ibi deficit quasi medium folium iuxta aliud exemplar in fine de penitencia.
Quodam die in diebus sanctis octavarum tum mane apud me essent multi fratres laici ... — ... quantum dominum adiuvat respondebimus. – (Schlussschrift) Explicit liber Augustini de divinacione demonum.
(80rb-89vb) Augustinus De videndo Deo (= Epistola 147) (CPL 262).
   1
80rb Tit.: Incipit liber eiusdem ad Paulinam de videndo Deum
Memor debiti quod ex tua petitione et mea promissione Paulina factum est religiosa famula Dei ... — ... quid disputare valeamus. Amen. Laudes Deo. – (Schlussschrift) Explicit liber Augustini ad Paulinam de videndo Deum etcetera.
(89vb-91vb) Augustinus De vita et moribus clericorum suorum I (= Sermo 355; = Sermo 52 fr. er.) (PL 39, 1568-1574; Ed.: C. Lambot, Augustinus Aurelius, Sermones selecti duodeviginti [Stromata patristica et mediaevalia 1]. Antwerpen 1950, 123-131. – CPL 284, Sermo 355). Mit zahlreichen Korrekturen am Rand.
   1
89vb Tit.: Sequitur nunc (rot) Sermo sancti Augustini de communi vita
Rogavi vos hesterno die ut hodie frequentius conveniret ... — ... in verbo Deo serviam vobis. Amen. – (Schlussschrift) Explicit sermo Augustini de communi vita.
(92ra-128va) Augustinus De sermone domini in monte libri II (CC 35 [1967]. – CPL 274; RB 1470).
   1
92ra Tit.: (Rot) Incipit primus liber sancti Augustini de sermone domini in monte
Sermonem quem locutus est dominus noster Iesus Christus in monte ... — ... si volumus aedificare super petram. Deo gratias. – (Schlussschrift rot) Explicit secundus liber beati Augustini de sermone domini in monte.
(128va-130ra) Augustinus Epistola 214 (CPL 262, Epistola 214).
   1
128vb Tit.: (128va rot) Incipit Epistola eiusdem ad Valentinum
Domino dilectissimo et in Christi membris honorando frater Valentino ... Venerunt ad nos duo iuvenes ... — ... et constanter oretis. Sit dominus vobiscum.
(130ra-131vb) Augustinus Epistola 215 (CPL 262 Epistola 215).
   1
130ra Tit.: (Rot) Item alia Epistola beati Augustini ad Valentinum
Domino dilectissimo et in Christi membris honorando fratri Valentino ... Cresconium, Felicem et alium Felicem Dei servos ... — ... veniat ad me frater Florus.
(131vb-148va) Augustinus De gratia et libero arbitrio (CSEL 105, 129-176. – CPL 352).
   1
131vb Tit.: (Rot) Incipit liber primus beati Augustini ad Valentinum abbatem de libero arbitrio et gracia Dei. Capitulum primum
Propter eos qui hominis liberum arbitrium sic praedicant et defendunt ... — ... et gloria et regnum cum patre et cum sancto Spiritu in saecula saeculorum. Amen.
(148va-164va) Augustinus De correptione et gratia (CPL 353).
   1
148va Tit.: (Rot) Incipit secundus liber beati Augustini de libero arbitrio et gracia dei
Lectis litteris vestris, Valentine ... — ... multitudinem peccatorum etcetera.
(164va-165vb) Augustinus Epistola 216 (CPL 262 Epistola 216).
   1
164va Tit.: (Rot, auf Rasur) Epistola beati Valentini monachi ad beatum Augustinum
Domino vero domino sancto ac nobis venerabiliter et super omnia praeferendo ... — ... libenter accpitere et per omnia nos infirmos instruere etcetera.
(166ra-183rb) Paulinus Aquileiensis Liber exhortationis, vulgo de salutaribus documentis ad quendam comitem (PL 40, 1047-1078; PL 99, 197-282; PLS 2, 1368).
   1
166ra Tit.: (Rot) Sanctus Augustinus ad Comitem
O mi frater si cupias scire, quamvis ego nesciam ... — ... una deitas et gloria, virtus imperium et potestas in saecula saeculorum. Amen. – (Schlussschrift) Explicit liber exhortacionis beati Augustini ad quendam comitem karissimum etcetera.
(183va-191rb) Augustinus De diversis quaestionibus ad Simplicianum (CPL 290).
   1
183va Tit.: (Rot) Declaracio certarum questionum
Satis iam de apostolo me ad proposita respondisse existimo ... — ... et dum sit verissima serenissimam (!) non recuso etcetera.
(191rb-199va) Augustinus De VIII Dulcitii quaestionibus (CPL 291).
   1
191rb Tit.: [ohne Titel]
Quantum mihi videre, fili dilectissime Dulciti ... — ... magis amo discere quam docere etcetera.
(199vb-200r) Leer.
(200va-223vb) Augustinus Enchiridion ad Laurentium de fide, spe et caritate (PL 40, 231-290; CC 46, 49-114. – CPL 295).
   1
200va Tit.: (Rot) Enchiridion sancti Augustini
Dici non potest, dilectissime fili Laurenti, quantum tua eruditione delecter ... — ... de fide, spe et caritate conscripsi etcetera. Et sic est finis huius.
(224ra-229va) Ps. AugustinusDe visitatione infirmorum libri II (PL 40, 1147-1158. – CPPM II 3082).
   1
224ra Tit.: (Rot) Liber sancti Augustini de visitacione infirmorum
Visitationis gratia nepoti meo carissimo morienti ... — ... ut ascendas ad Deum iustificatus ab ipso. Qui vivit et regnat per omnia saecula saeculorum. Amen.
(229va-237rb) Ps. AugustinusDe diligendo Deo liber I (PL 40, 847-864; PLS 2, 1365).
   1
229va Tit.: (Rot) Meditaciones sancti Augustini
Vigili cura mente sollicita summo conatu et sollicitudine ... — ... et sic differentibus mentis ab invicem distabunt etcetera. Et sic est finis.
(237va-242ra) Ps. AugustinusMeditationes (PL 40, 901-942. – CPL 386). Cap. 1-9 = PL 40, 901-909.
   1
237va Tit.: [Titel rot radiert]
Domine Deus meus da cordi meo te desiderare desiderium ... — ... sed multitudinem tuarum complaceat miserationum per Iesum Christum salvatorem meum qui cum patre in tua unitate vivis et regnas Deus per omnia saecula saeculorum. Amen.
(242rb-251ra) Ps. AugustinusSuspiria (= Meditationum excerpta) (Exzerpte aus Ps. Augustinus, Meditationes: PL 40, 909 ff. mit Interpolationen. Auch Iohannes Fiscamnensis zugeschrieben, vgl. Leclercq 1948, 108-114; Glorieux, Pour révaloriser Migne, 28. – CPL 386).
   1
242rb Tit.: (Rot) Incipiunt suspiria beati Augustini episcopi
Summa trinitas virtus una et indiscreta Deus ... — ... et Spiritu sancto una divinitas gloria virtus imperium et potestas in saecula saeculorum. Amen. – (Schlussschrift) Expliciunt suspiria beati Augustini.
(251rb-259vb) Ps. AugustinusManuale (PL 40, 951-962; PL 177, 171-190. – Bloomfield 4957; CPPM II 3074).
   1
251rb Tit.: (Rot) Liber sancti Augustini de ymagine
Quoniam in medio laqueorum positi sumus ... — ... quam terrestrium occupatione delectari. Amen. – (Schlussschrift) Explicit liber beati Augustini de ymagine.
(259vb) Leer.
(260ra-279rb) Ps. AugustinusSoliloquium animae ad Deum liber I (PL 40, 863-898; PLS 2, 1365. – CPPM II 3071).
   1
260ra Tit.: (Rot) Liber soliloquiorum sancti Augustini
Cognoscam te domine cognitorem meum ... — ... ut aquilae canos meas. Tibi laus et gloria ac potestas et honor in saecula saeculorum. Amen. – (Schlussschrift) Explicit Soliloquium beati Augustini.
(279va-281va) Anselmus Cantuariensis OSB Proslogion (PL 158, 225-242; Ed.: SAO I, 97-122; F. S. Schmitt [Frommanns Studientexte 2]. Stuttgart 1984; G. Schrimpf, Anselm von Canterbury, Proslogion 2-4. Frankfurt 1994. – CPPM II 193 und 3072h). Ohne Prolog.
   1
279va Tit.: (Rot) Liber meditacionum sancti Augustini episcopi Yponensis
Eia nunc homuncio fuge paululum occupationes tuas, absconde te modicum a tumultuosis cogitationibus tuis ... — ... donec intrem in gaudium domini mei qui est aeternus et unus Deus benedictus in saecula.
(281va-288ra) Anselmus Cantuariensis OSB Meditationes seu orationes (PL 158, 709 ff.).
   1
281va Tit.: [ohne Titel, ohne Abschnittskennzeichnung direkt an den vorhergehenden Text anschließend]
Deus pater omnipotens et bone domine miserere mei peccatoris et da mihi veniam peccatorum meorum ... — ... fames et sitis, frigus, sulfur et ignis ardens. – (Schlussschrift) Explicit liber meditacionum beati Augustini episcopi Yponensis etc.
(288rb-293v) Leer.
(HDS unten links) Breviarium-Fragment (um 1300).
(HDS unten rechts) Breviarium-Fragment (14. Jh.). Cantica.