Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40447 
Melk, Benediktinerstift, Cod. 639 (918, Q 56)
SAMMELHANDSCHRIFT MIT ÜBERWIEGEND ASZETISCHEN TEXTEN
Papier   299 Bl.   220×150   Melk, 2. Viertel 15. Jh. (1428)   
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 12)

"Angerer 1985", "Pez TA I", "Kaeppeli"
alle Initien
(ehemals I und I*) Necrologium Mellicense, Fragm. (sog. Jüngeres Melker Necrologium, Mitte 12. Jh.).
(1ra-49ra ) Nicolaus de Dinkelsbühl De tribus partibus paenitentiae (Tractatus octo IV) (Madre 180-187).
   1
1ra Tit.: [ohne Titel]
Ecce nunc tempus acceptabile (2. Cor. 6,2). Duo sunt tempora hominis unum iustitiae quod incipit in hominis morte ... — ... contra triplex ius scilicet naturale ecclesiasticum et divinum. A quo nos custodiat qui sine fine vivit et regnat. Amen. -- (49ra Schlußschrift, Datierung rot gerahmt) Explicit in vigilia vigiliae pentecostes anno etc. XXVIII° [21.5.1428].
(49rb (Exc.)) Bartholomaeus de Sancto Concordio OP Summa de casibus conscientiae (Summa Pisanella) (Drucke: GW 3450-3456. -- Kaeppeli 436).
   1
49rb Tit.: Pysanus de consciencia
Utrum conscientia erronea obliget ad aliquid faciendum vel obmittendum
(49va-60ra ) Nicolaus de Dinkelsbühl De septem peccatis capitalibus (Confessionale) (Tractatus octo VII) (Druck: Straßburg 1516. -- Madre 199-202).
   1
49va Tit.: [ohne Titel]
Secundum magistrum et doctores in quarto distinctione 16 tres sunt partes paenitentiae quae rite peractae purgant animam a peccatis tam quo ad culpam quam quo ad poenam ... — ... An pro parentibus aut aliis benefactoribus vivis et defunctis preces effundere neglexerit.
(58rb (Exc.)) Bartholomaeus de Sancto Concordio OP Summa de casibus conscientiae (Summa Pisanella) (Drucke: GW 3450-3456. -- Kaeppeli 436).
   1
58rb Tit.: Ex summa Pysani dilatacio
Utrum consensus in delectatione morali sit mortale peccatum
(58rb) Nota de monacho carnem gustando.
   1
58rb Tit.: (Rot gerahmt) Nota ... monacho carnem gustare non licet
Carnem cuique monacho nec gustandi nec sumendi est concessa licentia
(60ra) Forma in articulo mortis.
   1
60ra Tit.: Forma in articulo mortis
Item eadem auctoritate a domino nostro papa N. mihi specialiter in hac parte concessa
(60rb) Modus absolvendi.
   1
60rb Tit.: Modus absolvendi a culpis papalibus videlicet ex quibus et <...>
Nota primo antequam dicatur absolutio dicatur per conform sedentem
(60v) Nicolaus de Dinkelsbühl Excerpta ex Nicolao de Dinkelsbühl et priore Carthusiensi in Nurnberga .
(61r-105v) De censuris ecclesiasticis videlicet de excommunicatione, suspensione et interdicto et de pluribus casibus eorundem.
   1
61r Tit.: [ohne Titel]
Censurae ecclesiasticae nomine intelligitur sententia excommunicationis interdicti et suspensionis
(105v-106v (Exc.)) Bartholomaeus de Sancto Concordio OP Summa de casibus conscientiae (Summa Pisanella) (Drucke: GW 3450-3456. -- Kaeppeli 436).
   1
105v Tit.: (Rot) De Pisano. (Schwarz) Irregularitas primo de irregularitate homicidarum
Omnes qui habuerint affectum in vindicta sanguinis sunt irregulares
(107r-141v) Caerimoniae regularis observantiae ordinis s. Benedicti in monasterio Sublacensi, Textus o (Ed.: Angerer 1985, 7-118).
   1
107r Tit.: (Rot) Incipiunt cerimonie regularis observancie ordinis sanctissimi fratris nostri Benedicti ex ipsius regula sumpte secundum quod hodie in Sacro monasterio suo Sublacensi et Specu practicantur in nomine patris et filii et Spiritus sancti. Amen.
Quamvis beatissimi patris nostri Benedicti regula sufficientissime ac clare regularis vitae exprimat modum ac formam ... — ... et alienationem a temporalibus cogantur nihil aliud quaerere quam Deum. Quod nobis concedat filius suus dominus Iesus Christus. Amen. -- (Schlußschrift rot) Explicit breviarium cerimoniarium vite regularis secundum regulam sancti Benedicti quemadmodum practicatur in Specu Sacro collectum. Deo gracias. Amen. (Schreiberspruch) Principium medium finem rege virgo Maria.
(142rv ) Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis: Modus professionis sollemnis (= cap. III,13) (Ed.: Angerer 1985, 149-158).
   1
142r Tit.: [ohne Titel]
Novitii facturi professionem stent ante altare maius coram omnibus... (Modus chartae) Ego frater Hainricus de Carniola alias de Reyffnicz ad honorem omnipotentis Dei et beatissimae virginis Mariae et beati Benedicti patris nostri ... anno etc. XXXIIII° in die sancti Bartholomaei XXIIIIa die mensis Augusti. Qui non nesciunt legere
(143r-161v) Bernardus Claravallensis OCist De praecepto et dispensatione (PL 182, 859-894; Ed.: J. Leclercq--H. Rochais, S. Bernardi Opera III. Rom 1963, 253-294).
   1
143r Tit.: (Rot) Incipit epistola libri de precepto et dispensacione editi per beatum Bernardum super egula almifici Benedicti abbatis
Domino abbati Columbensi frater B[ernardus] abbas dictus rescriptum minimum ad epistolas duorum Carnotentium quorundam monachorum ... — ... quod et studii satisfacere voluntati etcetera. -- (Schlußschrift) Explicit liber beati Bernardi de precepto et dispensacione.
(161v) Casus in quibus raro vel nunquam per papam dispensatur.
   1
161v Tit.: Casus in quibus raro vel nunquam per papam dispensatur
Cum bis ordo datur seu baptimus repetatur
(162r-164r) Guilelmus Duranti Breviarium sive Repertorium, Exc.: Casus totius iuris quibus quis ipso iure est suspensus (Drucke: GW 9145-9147. -- Schulte GQ II, 152 f. Nr. 3).
   1
162r Tit.: (Rot) Casus tocius iuris quibus quis ipso iure est supensus ex reportatorio Wilhelmi
Scire debes quod omnis irregularitas ipso iure est suspensus et idcirco hic repetita intelligatur omnia quae habes in rubrica ... — ... (163v) 92. Episcopus excommunicatus ipso facto est suspensus a cognitione causarum De supp. neg. prela. romana ... (164r) 105. Ultimo nota quod episcopi et superiores ... casus in quibus aliquis ipso iure est excommunicatus in fine.
(164v-166v) leer.
(167rv (Exc.: De crimine)) Bartholomaeus de Sancto Concordio OP Summa de casibus conscientiae (Summa Pisanella) (Drucke: GW 3450-3456. -- Kaeppeli 436).
   1
167r Tit.: Ex summa Pysani de crimine
Criminis appellatio quinque complectitur omne peccatum
(168ra-208va) Guilelmus Peraldus OP De professione monachorum (Druck: Pez TA I/2 [1721], 567-650. – Kaeppeli 1624).
   1
168ra Tit.: (Rot) Tractatus domini Iohannis abbatis de professione monachorum. (Nach Pez TA I, LXXXI, stand im Inhaltsverzeichnis auf dem verlorenen [Cod. neu gebunden] HD-Spiegel als achter Eintrag) Tractatus Io. de Villa Abbatis de professione monachorum presertim nigrorum 168
Tractatus iste qui est de professione monachorum tres habet partes. In prima forma professionis declaratur monachorum ... — ... Prov. XXVIIIo: Viri nequam et maliciosi non cogitant iudicium qui autem requirunt dominum animadvertunt omnia. – (Schlussschrift [vgl. auch Pez TA I, S. LXXXI) Explicit tractatus Iohannis abbatis qui dicitur speculum monachorum tractans de professione monachorum etcetera.
(208v) Nota de apparitionibus.
   1
208v Habet enim homo triplex remedium per quod potest vitare errorem in adorando
(209r (Exc.: Casus ad abbatem et papam pertinentes)) Guilelmus Duranti Breviarum sive Repertorium.
   1
209r Primo omnes casus papales ad solum papam pertinent. Item omnes casus episcopales pertinent ad abbatem... Primus de eo qui verberat clericum
(209v) Exceptiones de eo: 'Qui verberat clericum' quod non oporteat absolvi a papa.
   1
209v Tit.: (Rot) Excepciones de eo qui verberat clericum quod non oportet absolvi a papa
Primo de illo in quocumque periculo vicino morti
(210r) leer.
(210v) Formulae absolutionis.
(211r-241v) David de Augusta OFM De exterioris et interioris hominis compositione, lib. II (Ed.: David ab Augusta 1899, 63-160. -- Distelbrink Nr. 100; Bloomfield 2655).
   1
211r Tit.: [ohne Titel]
Collationes meas quas pro exhortatione ad novitios nostros vel ad alios religiosos facere solebam... In priori formula novitiorum quam quibusdam novitiis nostris scripsi ... — ... quando ad terrena istas remittimus hostis roboratur. Rogemus ergo dominum Iesum Christum etc.
(241v-244r (Exc.)) Nicolaus de Dinkelsbühl De invidia.
   1
241v Tit.: De invidia ex dictis Magistri Nicolai de Dinckelspuel. (Am Rand rot) Nota bene
Nota quod invidia [oberhalb ergänzt: licet] secundum Gregorium .31. Moralium sit vitium capitale ipsa tamen ex inani gloria
(244r-245r (Exc.)) Bernardus Claravallensis OCist Super Cantica canticorum 'Loco sermonis XXIV' (In PL 183, 893-894 nur der Beginn; vollständige Ed.: J. Leclercq, H. Rochais, S. Bernardi Opera I. Rom 1957, 151-158. -- RB 1721).
   1
244r Tit.: Contra detractores sanctus Bernhardus sermone XXIIII super Cantica canticorum sic scribit
Recti diligunt (Cant 1,3). Et hoc cui potissimum personae congregat videamus adolescentulae
(245r-246r) Exemplum de poena detractorum .
   1
245r Tit.: Exemplum de poena detractorum
Fuit Parisiis puella quaedam pulcherrima mente et corpore
(246v) Exemplum de Desiderio monacho.
   1
246v Tit.: [ohne Titel]
In monasterio quod Praesepe Christi dicitur sicut refert Hugo Cluniacensis fuit quidam monachus sui corporis castigator durissimus Christi amator ardentissimus nomine Desiderius ... — ... ad praegustatam dulcedinem caelestis patriae est deductus.
(246v) Hugo de Sancto Victore CRSA Excerpta .
(247r-249v (Exc.)) Consuetudines monasterii S. Aegidii Nurnbergensis OSB (Exc. aus den Kastler Consuetudines) (Ed.: Maier P. 1999, 14-33).
   1
247r Tit.: (Rot) Excerpta consuetudinum observancie regularis monasterii Nurenbergensis conventus ordinis sancti Benedicti alias cerimonie
Silentium summum et perpetuum servetur in ecclesia refectorio et in dormitorio in ambitu et in omnibus sanctis locis ... — ... hac etiam ratione lectio post meridiem cottidie ad horam pro labore servanda est. Amen.
(250r-251r) Caerimoniae secundum morem monasterii Mellicensis (Wiblingensis).
   1
250r Tit.: (Rot) Cerimonie secundum modum monasterii Mellicensis [oberhalb davon in Schwarz: Wiblingensis] de discoopercionibus plenis
Omni tempore quo praetereunt [korrigiert aus: ascendunt] fratres altare maius ascendendo vel descendendo ad chorum
(251v) leer.
(252r-253r) Guilelmus Duranti Breviarium sive Repertorium, Exc.: Casus irregularitatis quae deiiciunt iam promovendos (Drucke: GW 9145-9147. -- Schulte GQ II, 152 f. Nr. 3).
   1
252r Tit.: Hec sunt irregularitates iam promovendos impedientes de reportatorio Wilhelmi speculatoris
Sciendum est quod omnis irregularitas quod deiicit iam promotum multo fortius impendit promovendum ... — ... 69. Truncator membri id est casus in quibus promo deicit vir truncans.
(253r-255r) Guilelmus Duranti Breviarium sive Repertorium, Exc.: Casus irregularitatis quae deiiciunt iam promotos (Drucke: GW 9145-9147. -- Schulte GQ II, 152 f. Nr. 3).
   1
253r Tit.: (Rot) Hec sunt irregularitates que deiciunt iam promotos
Attendendum quod irregularitas alia provenit ab extentio seu ex debito ut apostasia homicidium et huiusmodi ... — ... 27. Cum igitur ... in omnibus hos iuste promotos deiicit non defendit.
(255r-256v) Guilelmus Duranti Breviarium sive Repertorium, Exc.: De dispensationibus (Drucke: GW 9145-9147. -- Schulte GQ II, 152 f. Nr. 3).
   1
255r Tit.: (Rot) Rubrica de dispensacionibus
Quid dispensatio et in quibus casibus possit dispensari ... — ... An solum scandalum faciat hominem ... ut constituetur et in plerisque locis superius tactis.
(257rv) De labore manuum monachorum (Parallelüberlieferung: München BSB, Clm 27400, 113v-114v).
   1
257r Sancti patres hoc pro regula habuerunt ut quanto fidelius se ad opus manuum conferebant tanto magis ad puritatis et castitatis (caritatis ?) ascensum
(258r-270r) David de Augusta OFM De exterioris et interioris hominis compositione, lib. I, pars 1 (Druck: Max. Bibl. Vet. Patr. XXV. Lyon 1677, 869-936; PL 184, 1189-1198 [Liber I unvollst.]; Ed.: David ab Augusta 1899, 3-36. -- Bloomfield 1524 und 4155).
   1
258r Tit.: (Rot) Incipit opusculum fratris David ad iuvenem
Desiderasti a me carissime ut aliquid scriberem tibi ad aedificationem... Primo considerare igitur debes ad quid veneris et propter quid. Propter quid enim venisti nisi propter Deum ... — ... Fuge mulieres compatiens sis afflictis castus in omnibus. - (Darauf folgen noch zwei Kapitel: De damno saecularis familiaritatis - Ne proprii sis arbitrii)... illud solum mente retinebis quod agere compelleris. -- (Rot) Explicit. (Darauf folgt) Bone indolis adolescentes in monasterio viventes ita se omni studio conservent ut adolescentiam suam nulla libidinis sorde commaculent ut ad altaris Christi quasi virgo de thalamo procedant etc.
(270v) leer.
(271r (Exc.)) Bernardus Claravallensis OCist Sermo de cena domini.
   1
271r Tit.: Bernhardus in sermone de cena domini
In hoc omni probatur dilectio Dei rationem in custodia
(271v) Excerpta ascetica.
(272r-297r) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de tempore: Passio domini I-VII (Madre 1965, 141-143 Nr. 32-38).
   4
272r Tit.: [ohne Titel]
Impiorum Iudaeorum crudelitas non fuit satiata iniuriis et incommodis ... — ... (280r) ut fieri possemus socii angelorum. Pro quo sit sibi cum patre et Spiritui sancto gratiarum actio et gloria in saecula saeculorum. Amen.
280r Tit.: [ohne Titel]
Cum penderet mediator noster in ara crucis in illo stupendo suo agone quamvis toto corpore confractus ... — ... (288r) vulnerare et sibi colligare dignetur. Idem ipse dominus et salvator noster qui cum patre et Spiritu sancto vivit et regnat unus Deus in saecula benedictus. Amen. (Rot) Amen dico vobis.
288v Tit.: [ohne Titel]
Cum dominus egressus esset ad montem Oliveti in hortum quendam cum discipulis suis et haec quae praedicta sunt ita ageret ... — ... (296r) eum in quo nullum omnino fuerat peccatum Iesum Christum dominum nostrum qui cum patre et Spiritu sancto vivit et regnat unus Deus in saecula saeculorum. Amen.
296r Tit.: [ohne Titel]
Alia quaestio: Si dominus illa parati voluit ut est dictum quare ergo oravit patrem ut auferret ab eo calicem. Respondetur quod oratio est notificatio quaedam ... — ... ad instructionem et salutem fidelium facta fuisse et gesta per Iesum Christum dominum nostrum qui cum aptre et Spiritu sancto vivit et regnat unus Deus in saecula benedictus. Amen et cetera.
(297r-298v) Excerpta ascetica.
(299r) Epistola monachi OSB [Iordani ?] petens permissum stabiliendi se in monasterio Wiblingensi.
   1
299r Oboedientiam tam debitam quam devotam cum sui ipsius humili recommendatione. Venerabilis in Christo pater ac domine post stabilitatis meae miserabile confragnum et discessus mei detestabile commercium divina tamen clementia in omnibus me suffragante prospero itinere profectus perveni ad Florentiam in quam dominum apostolicum inveni ibique sacramentaliter absolutus a peccatis meis dispensationis beneficium obtinui in hac forma Iordanus. Quampropter venerabilis in Christo pater ac domine cupiens scinose [?] eac stuidose providere saluti animae meae inveni locum beneorditum et reformatum in Wiblingen ibique probationis ... ut spero me ibidem permansurum ... — ... velitis piis votis et desideriis nostris aures benevolas accomodare mihi quam licentiam stabiliendi se in Wiblingen aut alibi in loco reformato paterne [?] indulgere. Datum in Wiblingen.
(299v) Excerpta.
(299v) Wiblingen betreffender Brief.
   1
299v Illustrissimis floribus ... — ... accomodaret.