Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40534 |
(VD- und HD-Spiegel) | Graduale-Fragment; Melk, 14. Jh.; Fleuronnéeinitialen; neumiert (Lit.: Höchtl 1991, I 381-403, II Abb. 267-316 (Fragmentkodex XXXVII). |
(VD- und HD-Spiegel) | Neumen. |
(Irv (Fragm.)) | Probatio adventus Christi (redactio II) (Drucke siehe RB. -- Glorieux RT 345.h; RB 5982). | :
(p.1-252) | Super Antidotarium Nicolai Salernitani (Drucke: Hain 11111-11112. -- Thorndike--Kibre 1008.4-5). 1 | :
p.1 | Tit.: [ohne Titel] Operatio medicinae in tribus consistit. In exhibitione sex rerum non naturalium et potione et chirurgia... (p. 2) Iste liber dividitur in duas partes scilicet in prooemium et in executionem ... — ... et secum ducit cum de eius proprietate sit ad exteriora movere etc. -- (p. 252 Schlußschrift) Explicit Iohannes de sancto Amando. Deo gratias. -- (p. 242 Datierung) Finitum est hoc scriptum Iohannis de sancto Amando super Antidotario Nicolai anno domini M° CCCC° XXX quinto in secunda feria post nativitis [!] Marie etcetera [12.9.1435]. |
(p.253-270) | Expositio in Antidotarium Nicolai Salernitani (Vgl. Heidelberg UB, Pal. lat. 1129, 242v-268v [Kat. Schuba 1981, 80 f.]). 1 |
p.253 | Tit.: [ohne Titel] Sunt et alia colligenda circa Nicolaum (!) Antidotarium. Sciendum enim primo quod vult Avicenna primo libro quasi (?) in principio quod practica dividitur medicina in conservativam sanitatis et curativam aegritudinis... Medicinae autem compositae sunt diversae quae docentur in Antidotario Rasis Avicennae et Serapionis. Sciendum autem... (Verse) Frons radix semen flos gummi virgaque fructus ... — ... (endet mit einem Vers) ... vero multum proicies virtute per omnia fracta etcetera. |
(p.271-294) | Introductio ad artem parvam Galeni (Drucke: GW 2678 u.ö. [Articella]. Ed.: D. Gracia, J. E. Vidal, La 'Isagoge de Iohannitius'. Introducción, edición, traducción y notas. Asclepio 26/27 [1974/75] 313-379. -- Thorndike--Kibre 856.6). -- Lit.: Sarton I 1927), 611-613 [online]). 1 | :
p.271 | Tit.: [ohne Titel] Medicina dividitur in duas partes scilicet in theoricam et practicam quarum prima in tria dividitur scilicet in contemplativam rerum naturalium et rerum non naturalium et earum quae sunt contra naturam ... — ... temporis ordinis boni malive discretione etcetera etcetera. -- (p. 294 Schlußschrift, Schreibervers mit Schreibernamen) Explicit Iohannicius etc. etc. Explicit. (Rot) Explicit Iohannicius. Quis hoc scribebat Eustachius nomen habebat. (Name nochmals in Geheimschrift) Gstbchkus Nfxmbystfr [= Eustachius Neumayster]. |
(p.295-315 (Exc.)) | Excerpta ex Collectorio totius fere medicinae Nicolai Bertrucii. | :
(p.295-315 (Exc.)) | Collectorium totius fere medicinae, exc.: Tractatus quartae sectionis, cap. 2-6 (Druck: Nusquam antea impressum collectorium totius fere medicine Bertrucii Bononiensis [...]. Lyon 1509, f. CXLVvb-CLIIIra). 1 | :
p.295 | Tit.: (Rot) De passione arthetice. Ex tractatu magistri Pertrucii Lombardi magistri in medicina doctoris eximii De passione artheticae. Dolor articulorum communi nomine a medicis artetica nuncupatur. Quod si fuerit in brachio vel manibus ciragra proprie vocabitur ... — ... (p. 315, Ende lib. I) ... si aliquid laboraverit ibi apostenosi fiunt. |
(p.315-316) | Medizinische Exzerpte: Eigenschaften und Heilkräfte von Säften und Pflanzen (Lac, vinum, synapis, ruta domestica, piretrum, mel, feniculum hortulanum, poma, persica, anetum). 1 |
p.315 | Tit.: [ohne Titel] Lac. In ipso sunt tres substantiae: aquasitas caseitas et butirositas ... — ... et eius cinis est bonus ano et virgae et testiculis. |
(p.317-321) | Descriptio et informatio data Marco de Cottnis de morbo suo . 1 | :
p.317 | Tit.: [Titel siehe Incipit, bis 'bohemi' rot] Informatio magistri Marci de Cottnis Bohemi doctoris in medicinis practici expertissimi actu physici illustrissimi principis domini Sigismundi regis Romanorum et Hungariae quam ego ei scriptam tradidi de mea infirmitate quam patior et de processu eius usque nunc. Quae quidem infirmitas a medicis labor spontaneus dicitur et est a fluore materiae frigidae et a vulgaribus vocatur das kalde lauffende vergicht ... — ... soli tantum conficeretur, sed forte tertia pars eius aut quarta etcetera. |
(p.320-321) | Informatio de infirmitate Iohannis de Spira. 1 | :
p.320 | Tit.: (Rot) Super premissis scripsit mihi dictus magister Marcus ut sequitur Primo quia fluunt rheumata quae veniunt ex infrigidatione stomachi ad caput ... — ... Expl. = vorheriger Text. |
(p.321-322) | Recepta pro conventu Mellicensi. 1 | :
p.321 | Tit.: Copia scedule quam magister Marcus scripsit pro communitate nostri conventus Haec schedula continet primo medicinas quas ipse fecit conficere pro conventu deinde a quibus unaquoque earum sumenda sit ... — ... Sale sacerdotali utantur post prandium cum pane. |
(p.323-329 (Exc. ex c.192-195)) | Practica sive Summa conservationis sanitatis (Druck: z. B. Hain 14145; Sarton II/2, 1079 ff.). | :
(p.323-329 (Exc. ex c.192-195)) | Excerpta ex Practica sive Summa conservationis sanitatis Guilelmi de Saliceto. 1 | :
p.323 | Tit.: (Rot) Ex summa magistri Gwilhelmi medici Placentini quam conservacionis et curacionis vocat. Capitulum CLXXXXII de doloribus iuncturarum et podagre Ut plurium omnium iuncturarum dolores fiunt ex materia frigida cruda indigesta ... — ... et tussim interficit ante inventam. Quaere de hac materia alibi. |
(p.330 und weitere 7 ungezählte Blätter) | leer. |
(p.331-378) | Canon (interprete Gerardo Cremonensi): Expositio (Druck des Textes: z. B. GW 3114. -- Text: Thorndike--Kibre 858.1). 1 | :
p.331 | Tit.: [ohne Titel] (Titel von der Hand des Bernhard Pez, 1. Drittel 18. Jh.) Syntagma rerum medicinalium Medicina est scientia qua humani corporis dispositiones noscuntur ex parte qua sanantur et ab ea removetur ut habita sanitas conservetur et amissa recuperetur. Nota li medicina capitur dupliciter unomodo pro instrumento quo medicinalitate (?) medicus operatur ut sanitas inventa conservetur vel ipsa amissa recuperetur ... — ... Item multis vicibus parum plus videlicet quam vera multum. |
(p.378) | Medizin: Notizen zum Anwendungsbereich verschiedener Narden (= lat. spicae). |
(p.379-391) | Summa et doctrina de urina et egestione (Vgl. Thorndike--Kibre 1610.4 [mit Nennung von Wien ÖNB, Cod. 5289, 6r-12r, als einziger Hs.]). 1 |
p.379 | Tit.: Summa et doctrine est diccionis et de urina et egestione et sunt 13 capitula. Capitulum primum est sermo utilis de urina. Hec Rubrica Avicenne Urina secundum Isaac sic diffinitur: Est colamentum sanguinis et aliorum humorum de naturae actionibus natum ... — ... Item colores urinae et nomina colorum te scire expedit. |
(p.392-397) | Medizin: Cura morborum dentium et capitis. 1 |
p.392 | Tit.: Cura congelacionis sive stuporis (slech) dencium Stupor sive congelatio dentium vocatur ... — ... (endet mit einem Rezept) ... ex dicto aceto statim liberabitur. |
(p.398-401) | Medizinische Rezepte. |
(p.402) | Medizinische Quaestio: De spasmo repletionali. 1 |
p.402 | Tit.: [ohne Titel] Utrum in omni spasmo repletionali competat provocare febrem pro ipsius curatione. Conclusio (?): In omni spasmo repletionali venali praemissa evacuatione competit provocare febrem pro ipsius curatione. Spasmus est aegritudo nervosa prohibens debitam contractionem aut extensionem |
(p.403) | Receptum de conficiendo pulvere ex condimentis (Kräuterpulver). 1 | :
p.403 | Tit.: Pulvis ex condimentis secundum usum magistri Iacobi de Ulma Recipe cinnamomi electi unciae sex ... — ... et carnibus componitur atomorum (?). |
(p.403-409) | Regulae sanitatis pro Sigismundo rege (Parallelüberlieferung: Augsburg Staats- und Stadtbibliothek, 4° Cod. 235, 116r-118v). 1 | :
p.403 | Tit.: [ohne Titel] Domine praeamande. Quasdam debetis observare regulas quem (!) plurimum in regimine sanitatis utiles comprobantur. Prima est ut in quantum potestis in aere temperato in qualitatibus caliditatis frigiditatis humiditatis et siccitatis remaneatis die ac nocte ... — ... et ipsam virtutem multipliciter corroborant memoralem. -- Haec consilia modica iuvant si fuerunt observata praesentem conservant sanitatem et corpora humana custodiunt a periculis futurorum. Sunt tamen directa illis secundum cursum quo nunc communiter vivunt et gaudent omnes. Et si omnia servari non possunt valet tamen ad hoc quia his cognitis eorum contumatio interciditur et res saepius mala respuitur et moderatur quae alias sumentem perduceret in errorem laudabilis regiminis vitae sanae etc. |
(p.409-412) | Medizinische Consilia und Rezepte. 1 |
p.409 | Tit.: De potu Sit potus vini quantum sit possibile vinum album clarum odoriferum ... — ... (Rezept) ... dirigit et expellit. |
(p.413-421) | Vocabularius herbarum, lat./dt. (Heilpflanzenglossar). 1 |
p.413 | Tit.: [ohne Titel] Arthemisia minor pesenmalten vel malten ex qua sunt scopae sed arthemisia maior simbenguetel. Arnogallus idem. Apium eppheich. Ampellis vitis alba ... — ... Zizania türd. |
(p.422-424) | Medizin: Excerpta et notae. |
(p.422-423) | Medizin: De ponderibus medicinalibus. 1 |
p.422 | Tit.: Nota oportet pondera medicinalia noscere Hoc signum significat unciam |
(p.425) | leer. |
(p.426) | Medizinisches Quaestiones. |
(p.427-435 (Exc.)) | Tractatus de praeservatione a pestilentia (Pesttraktat) (Ausg.: Karl Sudhoff, Pestschriften aus den ersten 150 Jahren nach der Epidemie des 'schwarzen Todes' 1348. V. Archiv für Geschichte der Medizin 6 [1912/13] 313-379, hier: 317-328, Nr. 45 [nach München BSB, Clm 323, 119r-122v]. -- Thorndike--Kibre 1102.11).
Lit.: Karl Sudhoff, Pestschriften aus den ersten 150 Jahren nach der Epidemie des 'schwarzen Todes' 1348. XVII. Weitere Pesttraktate aus Italien bis zum Ende des 15. Jahrhunderts. Archiv für Geschichte der Medizin 16 1924/25) 77-188, hier: 117.). 1 | :
p.427 | Tit.: Hec sunt breviter et summatim collecta ex tractatu de preservacione a pestilencia ex auctoribus sapientum medicine fulcito et compillato per dominum magistrum Cardonem de Spansotis de Mediolano physicum medicine doctorem domini Galeacii domini Mediolanii etc. M CCC° LX XVIII mensis octobris in nobili civitate Mediolanii que quedam si quis observaverit indubitanter a pestilencia securus erit et predictus magister ut sequitur ordinavit Primo ergo ponatur regimen sex rerum non naturalium cum annexis et postea regimen medicinarum ... — ... virtutes dignoscuntur habere secundum Albertum in suo De mineralibus (endet Ausg. 325, Z. 357). -- (p. 435 Schlußschrift, Werkdatierung, Datierung) Concilium de preservacione a pestilencia secundum reverendum arcium et medicine doctorem excellentissimum theorice et practice monarcam dominum magistrum Cardonem de Spansatis de Mediolano M° CCC° LX die XVIII octobris [18.10.1360]. Finitum est in die sanctae Otilie virginis anno domini M° CCCC° XXIIII° [13.12.1424]. |
(p.436) | leer. |
(p.437) | Receptum contra dissenteriam. 1 | :
p.437 | Tit.: Receptum probatissimum domini egregii doctoris Georgii cognomine Taler contra disinteriam Recipe gummi arabici torrefacti |
(p.438) | Medizinisches Rezept für Heilwasser für die Augen (Thorndike--Kibre 1324.9). 1 |
p.438 | Tit.: Aqua bona ad visum conservandum et contra omnem maculam Recipe feniculi rutae verbenae |
(p.439-554) | Practica medica (Notitia herbarum, Regimen corporis humani) (Spunar 109, Nr. 260). | :
(p.439-554) | Medizinische Kompilation, Arnzeibuch (hauptsächlich nach Sigismundus Albicus). 2 |
p.439 | Tit.: (Titel von der Hand des Bernhard Pez, 1. Drittel 18. Jh.) Alterum syntagma rerum medicinalium et praecipue remediorum pro diversis morbis Contra vomitum qui patiuntur ex frigiditate stomachi: Recipe ...ogeam (?) cum vino bono calefaciendo ... (p. 442) Sciatis quod medicinae in omnibus membris diversificantur et principaliter in paralysi secundum complexionem hominis |
p.439 | Tit.: (Titel von der Hand des Bernhard Pez, 1. Drittel 18. Jh.) Alterum syntagma rerum medicinalium et praecipue remediorum pro diversis morbis Contra vomitum qui patiuntur ex frigiditate stomachi: Recipe ...ogeam (?) cum vino bono calefaciendo ... (p. 442) Sciatis quod medicinae in omnibus membris diversificantur et principaliter in paralysi secundum complexionem hominis |
(p.532) | Medizinische Rezepte, dt. 1 |
p.532 | Tit.: Wydder dy geswulst Nym tawben mist und gersten mel und temperr die czway in essig ... Item vor die gelsucht (übergeschrieben: gelegicht) nym weckholderber |
(Schaltblatt zwischen p. 531 und 532) | Medizinische Rezepte, dt. 1 |
p.532x | Tit.: [ohne Titel] Wer den twanck hat in dem leibe der nem kerblin saff (!) und als vil honiges und 1 tail pheffers und trink das ... — ... das glaub furbar wenn es ist pewert. |
(p. 534) | Medizinische Rezepte, dt. 1 |
p.534 | Tit.: [ohne Titel] Wem vor den augen <...?> der nem ruten epfen fenichel |
(p.542-543) | Versus de temperamentis (Walther, Initia 17266). 1 |
p.542 | Tit.: Sequitur de complexionibus Sanguineus largus amans hilaris |
(p.555-564) | Descriptiones herbarum. 1 |
p.555 | Tit.: (Rot) Incipiunt descripciones herbarum Crassula duplex est. Crassula maior est herba quaedam et dicitur in teutonico smerwrczel ... — ... circofolium id est kyrwyl. |
(p.565-578) | leer. |