Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40550
Melk, Benediktinerstift, Cod. 799 (811, O 49)
IOHANNES GERSON. ANSELMUS CANTUARIENSIS. IOHANNES DE TURRECREMATA. INNOCENTIUS III. PAPA (LOTHARIUS SEGNI). IOHANNES MARCHESINUS. THOMAS DE AQUINO. DAVID DE AUGUSTA. FELIX HEMMERLI (lateinisch/deutsch)
Papier   283 Bl.   210×145   Melk (?), 1449
Abbildungen von Vorderdeckel1r5r5v41r79r79v117v172r268rHinterdeckel
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 12)

alle Initien
(1r) Tabula codicis (15. Jh.).
(1v-4r) leer.
(4r-41r (4r-5v Tabula)) Iohannes Gerson De consolatione theologiae (Ed.: Glorieux 1960/73, IX 185-245, Nr. 449. -- Bloomfield 4471).
   1
6v Tit.: (Rot) Incipit tabula brevis in tractatum magistri Iohannis Gerson cancellarii Parisiensis de consolacione theologie. Et primo libri primi... (6v) Incipit liber primus de consolacione theologie magistri Iohannis Gerson cancellarii Parisiensis etius ab eodem post concilium generale Constanciense. Prologus seu prohemium
Quaecumque scripta sunt ad nostram doctrinam scripta sunt ait magnus ille discipulus theologiae Paulus ... (Glosse) In prooemio notantur quattuor causae theologicae consolationis quae sunt spes scriptura patientia et doctrina ... — ... ut per patientiam et consolationem scripturarum spem habeamus. -- (41r Datierung) Finitum 15 octobris 1449 post extinctum scisma in concilio Lausannensi per diligentem operam regum Francie et Anglie Karoli et Henrici necnon Ludvici Viennensis delphini primogeniti Francorum regis.
(41v-63r) Iohannes Gerson De theologia mystica lectiones sex (Ed.: Glorieux 1960/73, III 250-292, Nr. 100).
   1
41v Tit.: (Rot) Prologus in tractatum de mistica theologia editum per magistrum Iohannem Gerson olym cancellarium ecclesie Parisiensis... (42v) (Rot) Incipit tractatus et habet 44 considerationes
Paenitemini et credite evangelio (Mc 1,15). Astrinxit me promissio novissima illud aggredi quod vestram exspectationem repetere nunc sentio... (42v) Tractatus iste de mystica theologia 44or considerationes continet et octo partes habet seu materias principales ... — ... qui talia quibus expeditur quibusque impeditur doctissime tradiderunt. Superest ut de practica theologiae mysticae in sequentibus prosequamur.
(63r-76v) Iohannes Gerson De mystica theologia practica (Ed.: Glorieux 1960/73, VIII 18-47, Nr. 402).
   1
63r Tit.: (Rot) Incipit prologus eiusdem in partem 2am de theologia mistica practice conscripta ab eodem sub 12 considerationibus sive industriis
Tractantes in lectionibus nostris iam a multo quamvis interrupto tempore de theologia mystica... (63v, Consideratio prima) Dei vocationem attendere. Vocat Deus ad salutem omnes homines ... — ... subinde dic: O anima gratulabunda et amorosa devotione: Dilectus meus mihi et ego illi.
(76v) Dicta doctorum aliquorum de contemplatione.
   1
76v Tit.: (Rot) Annotacio doctorum aliquorum de contemplacione locuti sunt
Magnus Dionysius edoctus a Paulo primus videtur hanc theologicam speculationem tradidisse... Richardus ... — ... quae omnia dinumerare non novum est. Amen.
(77r-79r) Iohannes Gerson Testamentum cottidianum peregrini et Considerationes super cottidiano peregrini testamento (Druck: Du Pin III, Sp. 762 [Testamentum], Sp. 762-765 [Considerationes]. Ed.: Glorieux VIII, 5 [Testamentum], 6-9 [Considerationes], Nr. 400).
   1
77r Tit.: (Rot) Tractatus magistri Iohannis Gerson intitulatus Testamentum peregrini
Dispone domui tuae quia morieris tu et non vives (Is. 38,1). Sicut homo peregre profecturus in longinquam regionem ... (Testamentum peregrini) Pater ecce positus sum hic et nunc velut in articulo mortis... (Sequuntur consideraciones summarie per quattuor partes super quottidiano peregrini testamento) Testari suadet illud ad Ezechiam ... — ... domine Iesu suscipe spiritum meum. -- (79r) potestas coronantis ipse gloria in saecula. Amen.
(79rv) Iohannes Gerson Testamentum cottidianum peregrini de gallico in teutonicum translatum, dt. (Druck der lat. Fassung: Du Pin III, Sp. 762; Ed. der lat. Fassung: Glorieux 1960/73, VIII 5 f., Nr. 400).
   1
79r Tit.: (Rot) Testamentum peregrini de gallico in theotonicum renense translatum nam magister Iohannes Gerson sub compendio fecit eciam in wlgari gallico
Schikch din gehu/eß wan du wirst sterben und nit leben (Is. 38,1). Daz ist das wort des propheten Ysaie zu dem ku/eng Ezechie in dem XXXVIII capitel. Alls ein mensch der lange czit got wallen oder in bilgers [korrigiert aus: wil] wiß sol ordnen sin testament ... (79v) Vatter nym war ich bin hye und yecz alls czu todes artikel geleyt wann unser leben nücz ist dann ein tod ... — ... Herre in dyn hende emphilich ich min geyst.
(80r-81r) Iohannes Gerson Considerationes duodecim pro volentibus condere testamentum (Ed.: Glorieux 1960/73, IX 644-646, Nr. 468).
   1
80r Tit.: (Rot) Consideraciones 12 pro volentibus condere testamentum. Prima consideracio
Beatus ille servus quem cum venerit dominus eius et pulsaverit ianuam eius et invenerit vigilantem ... — ... et dignatur quod coadiutores eius simus ad utilitatem non suam sed nostram. -- (81r Schlußschrift rot) Explicit de 12 consideracionibus.
(81r-82r) Ps. Anselmus Cantuariensis OSB Oratio (IV) cum peccator de peccatis suis multum est anxius (PL 158, 868-871. Auch unter dem Namen des Iohannes Gerson: Du Pin III, Sp. 695-696).
   1
81r Tit.: (Rot) Oracio cum peccator de peccatis suis multum est anxius ea que omnia Deo omnipotenti postposita verecundia expandit
Altissime et mitissime amator Deus hominum creator et gubernator omnium creaturarum immensae bonitati tuae confiteor omnia peccata mea ... — ... perduci merear ad regna caelorum ubi cum sanctis omnibus te laudare et benedicere et glorificare valeam in saecula saeculorum. Amen. -- (Kurzer Zusatz) Dicunt doctores aliqui quibus assentit magister Iohannes Gerson quod aliquando non est tam meritorium credere sicut credere velle nec dolere sensualiter de peccatis et lacrimari sicut velle dolere et lacrimari et non posse.
(82v) Iohannes Gerson Super 'Dimitte nobis' (Ed.: Glorieux 1960/73, VIII 76 f., Nr. 408).
   1
82v Tit.: (Rot) Item magister Gerson super subscripta particula dominice oracionis
Pater noster dimitte nobis debita nostra sicut et nos dimmittimus debitoribus nostris. Ego in primis sic dimitto omnibus debitoribus vel alienis dum sunt viatores ... — ... cui talem prius misericordiam infuderis. Finis.
(83r-88v) Iohannes Gerson De cognitione castitatis et pollutionibus diurnis (Ed.: Glorieux 1960/73, IX 50-64, Nr. 426. -- Bloomfield 5354).
   1
83r Tit.: (Rot) Tractatus eiusdem de cognitione castitatis et pollucionibus diurnis
Scripsi pridem aliqua super praeparatione ad missam sub decem considerationibus ... — ... et est utile multum. Explicit.
(89r-117v ) Iohannes de Turrecremata OP Tractatus de sacramento eucharistiae (Drucke: Hain 15745; Dillingen 1558; Lyon 1578. -- Kaeppeli 2711).
   1
89r Tit.: (Rot) Incipit tractatus de sacramento eukaristie collectus per magistrum Iohannem de Turre cremata nacione Hispanica ordinis fratrum predicatorum in sacra pagina magistrum tempore concilii Basiliensis
Quarundam religiosarum personarum sacri ordinis nostri crebris et devotis precibus me pulsantium ut ea quae de primo articulo Bohemorum ... notata sunt ... (Cap. I) Locuturus de divinissimo eucharistiae sacramento a causis institutionis eius exordiendum institui ... — ... et tandem introductio felicitatis aeternae. Amen. -- (117v Datierung) Scripture labor finitus est octava mensis novembris 1449 [8.(?)11.1449].
(118r-171v) Innocentius III. papa (Lotharius Segni) De missarum mysteriis (PL 217, 773-915. Teiled. [Prolog und Libelli conlusio]: Egger Ch. 1996, 217-224).
   1
118r Tit.: (Rot) Incipit tractatus de misteriis rituum cerimoniarum et officii misse
Tria sunt in quibus praecipue lex divina consistit: Mandata promissa et sacramenta. In mandatis est meritum in promissis est praemium in sacramentis est adiutorium ... — ... ut legentibus ipsius expositionis plenior pateat intellectus totum continue censui subscribendum (= PL). Te igitur clementissime pater per Iesum Christum filium tuum dominum nostrum supplices rogamus ac petimus ut accepta habeas et benedicas haec dona haec munera haec sancta sacrificia illiberata etcetera.
(172r-195v) Iohannes Marchesinus OFM (?) Confessionale (Druck: GW 4648. S. Bonaventurae ... Opera VII. Vatican 1596, 48-70. -- Glorieux RT Nr. 305.cc; Michaud-Quantin 1962, 55 f.; Distelbrink Nr. 77; Bloomfield 2537).
   1
172r Tit.: (Rot) Directorium confessorum
In tabernaculo id est in sancta ecclesia positus... (173r Cap. I) Qui facit veritatem venit ad lucem... (Ioh. 3,21). Ex hoc verbo sacerdos qui Malachiae 2° (2,7) angelus domini exercituum dicitur intelligat ... — ... ad hanc faciem pervenire est finis sine fine. Ad quem finem omnia finientem perducas nos bonitas infinita pater et filius et Spiritus sanctus beata trinitas unus Deus qui est benedictus in saecula saeculorum. Amen.
(196r-210v ) Thomas de Aquino OP De duobus praeceptis caritatis (Ed.: R. Busa, S. Thomae Aquinatis Opera omnia VI. Stuttgart-Bad Cannstatt 1980, 26-33. -- Bloomfield 6071).
   1
196r Tit.: (Rot) Sanctus Thomas de decem preceptis decalogi
Tria sunt homini necessaria ad salutem videlicet scientia creditorum [!, Ed.: credendorum] scientia desiderandorum et scientia operandorum ... — ... et quantum ad hoc dicit: Non concupisces non desiderabis etcetera.
(211r-218r ) Thomas de Aquino OP In orationem dominicam (Ed.: R. Busa, S. Thomae Aquinatis Opera omnia VI. Stuttgart-Bad Cannstatt 1980, 22-25. -- BL 8515).
   1
211r Tit.: [ohne Titel]
Pater noster. Inter alias orationes oratio dominica excellentior [Ed.: principalior] invenitur. Habet enim quinque excellentias ... — ... et huic contrariantur adversitates et tribulationes. Et ad hoc removendum petimus: sed libera nos a malo. Amen id est facit. Explicit.
(218r-219r ) Thomas de Aquino OP In salutationem angelicam (Ed.: R. Busa, S. Thomae Aquinatis Opera omnia VI. Stuttgart-Bad Cannstatt 1980, 25-26).
   1
218r Tit.: (Rot) Explanacio salutacionis angelice
Ave Maria gratia plena etc. In salutatione ista tria continentur. Unam partem fecit angelus usque in mulieribus ... — ... benedictus qui venit in nomine domini. Sic ergo et virgo benedicta est et fructus eius magis benedictus qui et nos benedicat. Amen.
(219v-230v ) Thomas de Aquino OP In symbolum apostolorum (Ed.: R. Busa, S. Thomae Aquinatis Opera omnia VI. Stuttgart-Bad Cannstatt 1980, 15-22. -- RB 8071).
   1
219v Tit.: (Rot) Explanacio S. Thome super simbolo apostolorum
Credo in Deum patrem omnipotentem... Primum quidem necessarium est cuilibet christiano esse in fide sine qua nullus vere dicitur bonus christianus ... — ... quia venturus est ad iudicium. Rogemus ergo etcetera.
(230v-238v ) Thomas de Aquino OP De rationibus fidei (Ed.: Sancti Thomae de Aquino Opera omnia XL. Rom 1969, B 59-73; R. Busa, S. Thomae Aquinatis Opera omnia III. Stuttgart-Bad Cannstatt 1980, 509-513. -- Glorieux RT 14af; Bloomfield 624 [unter dem Namen des Iohannes de Aragonia]).
   1
230v Tit.: (Rot) Incipit tractatus eiusdem sancti de racionibus fidei factus ad cantorem Antyochenum
Beatus Petrus apostolus qui repromissionem accepit a domino ut super eius confessione fundaretur ecclesia ... — ... tamen alibi diligentius pertractata sint.
(239r-243v ) Thomas de Aquino OP De articulis fidei et ecclesiae sacramentis ad archiepiscopum Panormitanum (Ed.: Sancti Thomae de Aquino Opera omnia [= Editio Leonina] XLII. Rom 1979, 245-257; R. Busa, S. Thomae Aquinatis Opera omnia III. Stuttgart 1980, 634-636).
   1
239r Tit.: (Rot) Tractatus eiusdem sancti Thome de articulis fidei et ecclesie sacramentis ad archiepiscopum Panormitanum
Postulat a me vestra dilectio ut de articulis fidei et ecclesiae sacramentis aliqua verba compendiosius pro memoriali transscriberem ... — ... surget corpus spirituale. -- (Schlußschrift rot) Explicit tractatus sancti Thome de articulis fidei et sacramentis ecclesiasticis ad episcopum Panormitanum.
(244r-267r (267v leer)) David de Augusta OFM De exterioris et interioris hominis compositione, lib. II (Ed.: David ab Augusta 1899, 63-160. -- Distelbrink Nr. 100; Bloomfield 2655).
   1
244r Tit.: (Rot) Tractatus fratris David de interioris hominis reformacione. Prologus
Collationes meas quas pro exhortatione ad novitios nostros vel ad alios religiosos aliquando facere solebam... In priori formula novitiorum quam quibusdam novitiis nostris scripsi de exterioris hominis compositione ... — ... quando ad terrena eas remittimus hostis roboratur. Explicit.
(267v) leer.
(268r-279v (280r-283v leer)) Felix Hemmerli Contra validos mendicantes (Drucke: GW 12187-12188 Lit.: VL III 1981) Sp. 994 K. Colberg).
   1
268r Tit.: (Rot) Reprobatorium mendicitatis validorum et forcium corpore aut alias se nutrire sciencium editum per venerabilem doctorem utriusque iuris magistri Ffelix Hemmerli
Reverendo in Christo patri et domino domino Henrico Dei et apostolicae sedis gratia episcopo Constantiensi domino mihi metuendissimo Felix cum recommendatione... Ex quo suscepti regiminis cura pastorem sollicitat ... — ... intende prospere procede et regna in eo qui regnat per infinita saecula saeculorum benedictus. Amen.
(280r-283v) leer.