|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40604 |
Melk, Benediktinerstift, Cod. 887 (727, Q 45)
SERMONES. EXEMPLA. LEGENDAE SANCTORUM. FORMULARIA (lateinisch/deutsch)
Papier 181 Bl. 210×145 Melk, 1459
Abbildungen von
Vorderdeckel;
1r;
23r;
25v;
68r;
80r;
80v;
136v;
140v;
141r;
141v;
142r;
148r;
166r;
166v;
167r;
167v;
168r;
168v;
169r;
169v;
170r;
170v;
171r;
171v;
172r;
172v;
173r;
173v;
174r;
174v;
175r;
175v;
176r;
176v;
178r;
178*r;
178*v;
178v;
179r;
179v;
180r;
180v;
181r;
181v;
Hinterdeckel
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 14)
"Walther, Initia"
alle Initien
| (1r-149v) | Sermones varii de tempore et de sanctis. 95 |
| 1r | Tit.: [ohne Titel] Cum appropinquaret [Iesus Hierosolymis] (Matth. 21,1). Verba lectionis evangelii. Cum enim appropinquaret tempus quo Christus deberet pati pro nobis venit ad locum ubi volebat damnari et occidi scilicet in Ierusalem. Dicit textum evangelii ut in dominica prima adventus domini habetur. Notandum quod habemus quattuor obsequia ... — ... (2v) ... obsecramus te domine ut nos salvas in caelis. Rogemus dominum ut etc. |
| 2v | Tit.: [ohne Titel] Qui manducat meam carnem habet vitam aeternam (Ioh. 6,55). Haec dies dicitur cena domini pro eo quod dominus cum discipulis suis sollemniter et ultime cenavit et agnum paschale secundum legem comedit ... — ... et non recipiunt eam pigritiae. Rogemus. |
| 5r | Tit.: (Rot) Dominica in sexagesima Cum turba plurima conveniret... (Luc. 8,4). Notandum quod ex illa parabola evangelii tria notare possumus. Primo quid significetur per semen secundo quis sit ille seminator tertio quid significetur per illa loca ad quod (!, recte: quae) cecidit semen ... — ... ut numquam ab eo elongemur sed cum ipso beatificemur in saecula saeculorum. Amen. |
| 6v | Tit.: [ohne Titel] Cum appropinquaret Iesus Ierusalem videns civitatem flevit super illam... (Luc. 19,41-47 [ganze Perikope zit.]). Istud evangelium dividitur in tres partes primo quod Christus flevit super civitatem secundo quod dixit futuram destructionem civitatis tertio quod Christus intravit in templum ... — ... et sic honoremus ecclesias et templa ut post hanc vitam perveniamus ad templum vitae aeternae etcetera. |
| 8r | Tit.: (Rot) In passione Quis ex vobis arguet me de peccato (Ioh. 8,46). Haec verba sunt initium lectionis hodierni (!) quae scribit Iohannes et legimus in hac dominica de passione domini non quod hodie fuit facta sed tamen hodie per totum officium missae legimus et agimus de passione domini ... — ... et numquam oblivisceremus. Rogemus. |
| 9v | Tit.: [ohne Titel] Qui ex Deo est verba Dei audit (Ioh. 8,47). Quando negotiatores volunt ire in loginquam terram vel regionem libenter audiunt bonam famam de regione illa (vgl. Conradus de Waldhausen, Schneyer 1, 809, Nr. 218) ... — ... et lavit in sanguine suo a peccatis. |
| 10v | Tit.: [ohne Titel] Ille] Arguet mundum de peccato (Ioh. 16,8). Spiritus sanctus merito arguet mundum id est mundanos quia ipsum contemnunt ... — ... et talis lingua ducit hominem ad magnam poenam. |
| 12r | Tit.: (Rot) De sancto spiritu Paraclitus Spiritus sanctus quem pater mittet... (Ioh. 14,26). Iesus Christus multa sustinuit pro nobis in mundo et postquam surrexit et ad caelos ascendit tunc apostoli remanserunt quasi caeci et mortui quasi debiles et desolati ... — ... per ignem id est per gratiam Spiritus sancti. |
| 14r | Tit.: (Rot) Dominica Ia Homo quidam erat dives et induebatur purpura... (Luc. 16,19). Quaeritur quare dominus pauperem Lazarum nominavit proprio nomine et non etiam divitem. Respondetur ideo quod dives Lazarum non cognovit ... — ... qui aliorum est salvator etiam erit damnator. Rogemus ergo dominum. |
| 14v | Tit.: (Rot) Sequitur quare adventus domini sit institutum Nota quare adventus domini sit institutum ab ecclesia. Sciendum quod praesens habet se medio modo ad tempus totius anni partim laetitiam continet et partim tristitiam ... — ... unde quilibet homo isto tempore debet cessare a peccatis. |
| 15r | Tit.: (Rot) Dominica prima in adventu domini Dicite filie Sion... (Matth. 21,5). Sancta mater ecclesia hodie incipit laudabile tempus quod dicitur adventus domini et durat usque ad nativitatem domini. Per quot (!) tempus sancta mater ecclesia incipit legere in missa et in horis libros et dicta prophetarum ut ex ipsis incitemur ad habendum spiritualem gaudium domini regis Iesu Christi ... — ... quod vobis paratum est ab initio saeculi. |
| 16v | Tit.: [ohne Titel] Erunt signa in sole... (Luc. 21,25). Hodie octo dies sancta mater ecclesia proposuit nobis adventum domini in carne in hodierna (!) vero evangelio proponit nobis terribilem eius adventum ad iudicium ... — ... omnes congregabuntur in vallem Iosaphat. Rogemus ergo dominum. |
| 17v | Tit.: [ohne Titel] Post haec apparebit natus Iudaeorum et filius Dei in nube sicut dicit in evangelio. Tunc videbunt etc. Quis est iste filius hominis certe qui fuit traditus illusus flagellatus consputus ... — ... verbum quod dominus dicit electis: Venite benedicti. |
| 18r | Tit.: [ohne Titel] Cum audisset Iohannes in vinculis (Matth. 11,2). Dominicis duabus praecedentibus ecclesia duplicem peregit adventum Christi in hodierna vero dominica agitur de tertio adventu cuiuslibet fidelis qui se cum devotione ad eius adventum praeparavit cum tota mente ... — ... ut homines se praeparent ad adventum et nativitatem Christi. Rogemus ergo dominum. |
| 19v | Tit.: (Rot) Dominica quarta in adventu domini Ego vox clamantis in deserto (Ioh. 1,23). Hodie sancta mater ecclesia agit de adventu Christi ad mortem cuilibet hominis et iste adventus Christi cuilibet nostrum est valde prope ... — ... qui eum in hunc mundum misit et hominem fecit. |
| 21r | Tit.: (Rot) De nativitate Christi Venit enim filius hominis quaerere... (Luc. 19,10). Haec verba hodie bene possunt dicere de sollemnissima festivitate et nativitate Christi. Theologice proposui aliquid dicere quod non valeo ... — ... ut in futuro exaltemur. Dic de miraculis quae facta sunt illa die nativitatis. |
| 23r | Tit.: (22v, Rot) Dominica infra nativitatem domini Erat Ioseph et Maria mater Iesu mirantes (Luc. 2,33). Haec verba initium lectionis evangelii hodierni in qua pertractantur ista quae facta sunt in decimo die purificationis Mariae ... — ... quod de plenitudine eius accipimus omnes. Rogemus. |
| 24r | Tit.: (Rot) Circumcisionis Postquam consummati sunt dies octo (Luc. 2,21). Haec verba evangelii hodiernae festivitatis quae dicitur circumcisio domini in qua Christus primo pro nostra salute effudit sanguinem ... — ... et post hanc vitam aeternam nobis concedat praestante domino Iesu Christo. |
| 25v | Tit.: (25r, Rot) Sermo de tribus regibus Cum natus esset Iesus (Matth. 2,1). Haec verba sunt hodiernae (!) evangelii et narrat quomodo tres magi venerunt ab oriente simul ad Christum. Et hodierna festivitas narrat de triplici miraculo ... — ... et usque angelus eum revocaret. Rogemus dominum. |
| 27r | Tit.: (Rot) Dominica infra (!) Cum factus esset Iesus annorum duodecim (Luc. 2,42). Istud evangelium dividitur in quattuor partes. Prima pars dicit 'Cum Iesus esset annorum duodecim ascendit cum parentibus suis' ... — ... et hoc quantum ad naturam humanam sapientia quantum ad intellectum humanum. Rogemus ergo. |
| 28v | Tit.: (28r rot) Dominica prima post epyphaniam sequitur sermo, (wiederholt auf 28v) Dominica prima post epyphaniam domini Nuptiae factae sunt in Chanaan Galileae (Ioh. 2,1). Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima quod nuptiae factae sunt in Chanaan Galileae. Secunda pars dicit quod ad illas nuptias vocatus fuit Iesus cum Maria ... — ... conversa fuit in vinum ex praecepto salvatoris. Rogemus. |
| 30r | Tit.: (Rot) Dominica secunda post epyphaniam Cum descendisset Iesus de monte... (Matth. 8,1). Istud enim evangelium dividitur in duas partes et evangelista narrat duo miracula a Christo facta ... — ... in die iudicii in tenebras exteriores scilicet inferni. Ibi erit fletus. |
| 31r | Tit.: (Rot) Dominica tercia Ascendente Iesu in naviculam... (Matth. 8,23). In praecedente dominica ostendit dominus fecisse miracula in terra. Hodiernum evangelium dicit eum fecisse miracula in mare ... — ... et sepultus destruxit infernum ascendit in caelum. Rogemus dominum. |
| 32v | Tit.: (Rot) Dominica in septuagesima Dixit Iesus discipulis suis parabolam hanc: Simile est enim regnum caelorum patri familias qui exiit primo mane conducere operarios... (Matth. 20,1). Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod quidam pater familias habuit vineam in terris ... — ... in operibus sanctis et iustis vivitur. Rogemus ergo. |
| 34r | Tit.: (Rot) Dominica in septuagesima Assumpsit Iesus duodecim discipulos suos (Luc. 18,31). Haec verba sunt initium lectionis evangelii quod in hac dominica legimus quod dicitur dominica Quinquagesima propter quinquaginta dies ... — ... et ipse corda et oculos illuminet. Qui vivit et regnat dominus. |
| 35v | Tit.: Dominica prima in quadragesima Ductus est Iesus in desertum... (Matth. 4,1). Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod Iesus ductus est in desertum a spiritu secunda quod ieiunavit quadraginta diebus et quadraginta noctibus tertia pars dicit quod diabolum vicit a quo temptatus fuit ... — ... membra diaboli fuerint Iudas Pilatus Caiphas Iudaei Christi crucifixores. Rogemus. |
| 37v | Tit.: [ohne Titel] Egressus Iesus secessit in partes Tyri et Sidonis... (Matth. 15,21). Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod Iesus egressus est in quo notandum quod quadruplicem egressum fecit ... — ... si ulterius quiescis et cessabis a peccatis. |
| 39r | Tit.: [ohne Titel] Erat Iesus eiiciens daemonium... (Luc. 11,14). Istud evangelium dividitur in quinque partes. Prima pars dicit quod Iesus eiecit daemonium ... — ... et verba quae hic dic de beata virgine et de verbo Dei. |
| 40v | Tit.: [ohne Titel] Erat Iesus eiciens daemonium (Luc. 11,14). Nota quod per hunc daemonium peccator interpretatur qui proprium a daemone possidetur ... — ... omnium peccatorum suorum numquam recordabor etcetera. |
| 42v | Tit.: [ohne Titel] Abiit Iesus trans mare Galileae... (Ioh. 6,1). In hac dominica sancta mater ecclesia facit sicut misericors dispensator videns enim quod filii per ieiunium trium hebdomadarum se afflixerunt ... — ... et levemur per puram confessionem. Rogemus dominum. |
| 44r | Tit.: [ohne Titel] Cum esset sero die illo... (Ioh. 20,19). Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod dominus ad discipulos ianuis clausis intravit et eis suam pacem donavit ... — ... et in caelis id est pacem aeternalem. Qui vivit. |
| 45v | Tit.: [ohne Titel] Ego sum pastor bonus (Ioh. 10,11). Inter cetera quod agnis et ovibus id est in populo christiano sunt necessaria illud est potissimum ut habeant bonum et sollicitum pastorem ... — ... et hos cottidie vocat per inspirationem et per prospera. |
| 46r | Tit.: [ohne Titel] Ego sum pastor bonus (Ioh. 10,11). Notandum quod in evangelio Christus dicit se esse bonum pastorem ovium suarum unde duo ex illis verbis notare possumus ... — ... Sic unus foetidus homo plus homines bonos perturbat quam centum alii. Rogemus ergo etc. |
| 47r | Tit.: [ohne Titel] Modicum et iam non videbitis me... (Ioh. 16,16). Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod Christus praedixit discipulis suis recessum suum ... — ... qui rogavit dominum ut sibi minimum gaudium ostenderet etcetera. |
| 48r | Tit.: [ohne Titel] Vado ad eum qui me misit (Ioh. 16,5). Deus pater ante nativitatem Christi quando facturus erat aliquod grande opus ... — ... est me dignus. Rogemus dominum ut etcetera. |
| 49v | Tit.: [ohne Titel] Amen amen dico vobis si quid petieritis patrem... (Ioh. 16,23). Hic hortatur nos dominus ut petamus quia tunc certe impetramus ... — ... et petitionum tunc debemus petere ut concedat nobis misericordiam suam. |
| 50v | Tit.: [ohne Titel] Spiritus qui descendit ipse est qui et ascendit super omnes caelos... (Eph. 4,10). Hodie sancta mater ecclesia peragit magnam sollemnitatem et festivitatem in qua dominus noster Iesus Christus humanam naturam exaltavit ... — ... et instruit nos quae sunt ad vitam aeternam. Rogemus eius misericordiam. |
| 51r | Tit.: [ohne Titel] Cum venerit paraclitus quem ego mittam (Ioh. 15,26). Hoc evangelium narrat de adventu et missione Spiritus sancti. Scitis bene quando rex vel princeps venturus est ad hospitium ... — ... est ductor animarum nostrarum ad regnum caelorum. Rogemus dominum ut det nobis gratiam sancti Spiritus ut ad regnum caelorum perveniamus. |
| 52r | Tit.: [ohne Titel] Amen amen dico vobis nisi abundaverit iustitia vestra... (Matth. 5,20). Istud evangelium dividitur in tres partes. In prima pars (!) docemur ut scribis et Pharisaeis iustiores simus ... — ... quae non placent Deo nisi simus reconciliati cum proximis nostris. Rogemus. |
| 53v | Tit.: [ohne Titel] Cum turba multa esset cum Iesu... (Marc. 8,1). Notandum quod per istos septem panes intelliguntur septem sacramenta ecclesiae ... — ... et nec istis hic cibamur in quantum Deus nobis donavit non possumus salvari. Rogemus dominum. |
| 55r | Tit.: [ohne Titel] Attendite a falsis prophetis... (Matth. 7,15). In isto evangelio duo docemur a Christo. Primo ut a falsis prophetis caveamus ... — ... et semper crescat de virtute in virtutem. Rogemus Deum ut nobis concedat. |
| 56r | Tit.: [ohne Titel] Homo quidam erat dives qui habebat villicum (Luc. 16,1). Notandum per illum divitem intelligitur Deus qui est dives in gratia et misericordia ... — ... et mereamur in aeterna tabernacula recipi ab eo qui in trinitate perfecta vivit et regnat Deus per saecula saeculorum. |
| 57v | Tit.: [ohne Titel] Dixit Iesus ad quosdam (Luc. 18,9). Quadam vice cum Christus esset cum discipulis suis superveniunt quidam qui habitu et verborum compositione et operibus videbantur esse amici Dei ... — ... intrabimus in domos nostras. Rogemus ergo dominum. |
| 58v | Tit.: [ohne Titel] Exiens Iesus de finibus Tyri et Sidonis... (Marc. 7,31 [ganze Perikope zitiert]). (59r) Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod Iesus exiens de Tyro venit per Sidonem ad mare Galileae ... — ... et mulieres laudabant eum dicens: Bene omnia fecit. Rogemus dominum ut etcetera. |
| 60r | Tit.: [ohne Titel] Dixit Iesus discipulis suis: Beati oculi qui vident (Luc. 10,23). Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod Iesus dixit discipulis suis 'Beati oculi qui vident quae vos videtis' ... — ... quod valet ad sanandum vulnera peccatorum nullum medicamentum utilius cognosco. Rogemus ergo dominum. |
| 61r | Tit.: [ohne Titel] Dum iret Iesus in Ierusalem transiebat per mediam Samariam et Galilaeam... (Luc. 17,11). (61v) Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod Iesus in Ierusalem ibat et per Samariam et Galilaeam ... — ... Ideo pauci salvantur. Matth. (20,16): Multi sunt vocati pauci vero electi. Rogemus. |
| 63r | Tit.: [ohne Titel] Nemo potest duobus dominis servire (Matth. 6,24). Dicit Augustinus Deus fecit hominem ut summe eum diligeret et diabolum odiret ... — ... quidquid enim homo optaverit illud habebit. Rogemus dominum. |
| 64v | Tit.: [ohne Titel] Ibat Iesus in civitatem (Luc. 7,11). Haec verba sunt verba inceptionis evangelii hodierni quae scribit nobis sanctus Lucas septimo capitulo. De quo aliquid proposui dicere ... — ... quia ipsi a morte peccatorum suscitari possunt si volunt. Rogemus. |
| 65v | Tit.: [ohne Titel] Cum intraret Iesus in domum cuiusdam principis Pharisaeorum... (Luc. 14,1). Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod ipse intravit domum cuiusdam principis ... — ... et in caelo cum omnibus sancti coronabitur. Rogemus dominum. Accesserunt. |
| 67r | Tit.: [ohne Titel] Accesserunt ad Iesum Pharisaei... (Matth. 12,38). Istud evangelium dividitur in duas partes. Prima pars dicit quod Pharisaei miserunt ad Iesum temptantes eum ... — ... ex illa die eum amplius interrogare. Cetera invenies in alio loco. Rogemus dominum. |
| 67v | Tit.: [ohne Titel] Ascendens Iesus in naviculam transfretavit... (Matth. 9,1). (68r) In isto evangelio duo notare possumus. Primo quid significatur per paralyticum secundo quid per lectum ... — ... et in futuro locare (?) nos in numero electorum. |
| 69r | Tit.: [ohne Titel] Loquebatur Iesus cum discipulis suis parabolam hanc: Simile factum est regnum caelorum homini regi qui fecit nuptias (Matth. 22,1). Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod quidam rex fecit nuptias filio suo ... — ... in quibus digne intremus ad nuptias domini id est regnum caelorum. Quod nobis praestare dignetur Iesus Christus. |
| 70v | Tit.: [ohne Titel] Erat quidam regulus... (Ioh. 4,46). Istud evangelium dividitur in tres partes. Prima pars dicit quod filius cuiusdam reguli infirmabatur Capharnaum ... — ... et sic venit nobis hora septima tunc aeterna morte numquam moriemur. Rogemus dominum. |
| 72r | Tit.: [ohne Titel] Simile est regnum caelorum homini regi qui voluit rationem ponere (Matth. 18,23). Nota legitur quod sanctus Petrus quadam vice dominum interrogavit: Quotiens peccabit in me frater meus et dimittam ei ... In isto evangelio tria notare debemus. Primo quid sit iste rex ... — ... pro ipsis patrem rogavit dicens: Ignosce illis quia nesciunt quod faciunt. |
| 73r | Tit.: [ohne Titel] Abeuntes Pharisaei consilium inierunt ut caperent Iesum... (Matth. 22,15). In isto evangelio duo notantur astutia seu dolositas Iudaeorum ... — ... si fecerimus utique accepti erimus. Rogemus dominum. |
| 74v | Tit.: [ohne Titel] Loquente Iesu ad turbas (Matth. 9,18). In evangelio hodierno quod scribitur Matth. 9(,18) et Ioh. 10. Legimus quod filius reguli a Christo sanitatem recepit ... — ... ab omni peccato confestim sanatus erit id est mundatus. Quod nobis praestare dignetur Iesus Christus dominus. |
| 75v | Tit.: [ohne Titel] Nota quod illud evangelium 'Cum sublevasset oculos Iesus' invenies dominica in media quadragesima et Laetare etc. Require ut supra. |
| 75v | Tit.: [ohne Titel] Semen est verbum Dei (Luc. 8,11). Quod Christus de caelo attulit et in terra seminavit. Et nisi hoc semen Christus attulisset totus mundus in suis sceleribus permansisset ... — ... Ioh. 8(,51): Si quis sermonem meum servabit non gustabit mortem in aeternum. Rogemus dominum. |
| 76r | Tit.: [ohne Titel] Tu domine nosti corda hominum (Act. 1,24). Ecclesia hodie agit de duobus. De Iuda qui de honore suo trusus est propter malitiam suam et de sancto Matthia ... — ... alii autem viso miraculo conversi sunt ad Christum. Rogemus dominum. |
| 77v | Tit.: [ohne Titel] Magnificavit eum in conspectu regum... (Sir. 45,3). In verbis istis duo notare possumus. Primo quis eum magnificavit ... — ... macerabat ieiuniis vigiliis et aliis pressuris. Rogemus. |
| 78v | Tit.: [ohne Titel] Ecce sacerdos magnus... (vgl. Sir. 44,16). In his verbis duo exprimuntur de beato Nicolao. Primo dicit eum esse magnum sacerdotem ... — ... et minores sanctorum animae ipsum cum laetitia et laudibus susceperunt. Rogemus dominum. |
| 81r | Tit.: [ohne Titel] Michael magnus princeps militiae stat... (Dan. 12,1). In his verbis commendatur sanctus Michael et omnes angeli tribus modis. Primo a fortitudine ibi Michael qui interpretatur ut Deus (Peregrinus de Oppelia, Schneyer 4, 570, Nr. 287) ... — ... cum gaudio exivit et inter manus angelorum in caelum est deducta. |
| 83v | Tit.: [ohne Titel] Nimis honorati sunt amici tui (Ps. 138,17). Ista verba dicit propheta David qui videns gloriam quam sancti receperunt admirans ait: Nimis honorati ... — ... quia ipsum tamquam amicum Christi ad regnum caelorum transtulerunt. |
| 94v | Tit.: [ohne Titel] Ego vos elegi de mundo... (Ioh. 15,19). Haec verba dixit Christus ad Simonem et Iudam et ad alios apostolos. O quam felix electio quo dominus servos suos elegit ... — ... unde apostolus elegit nos ante constitutionem mundi ut essemus eius haeredes. |
| 96r | Tit.: [ohne Titel] Mementote operum patrum vestrorum... (1. Macc. 2,51). Ista verba dixit Mathatias sanctus homo zelator legis ad filios suos ut simus memores quae opera patres nostri fecerunt id est omnes sancti ... — ... septimo pacifici quia merces eorum est in caelis. Quod nobis praestare dignetur Iesus Christus. |
| 97v | Tit.: [ohne Titel] Memento mei dum bene tibi fuerit (Gen. 40,14). Unde haec verba dixit Ioseph exiens in carcere et potest esse verbum animarum existentium in purgatorio ... — ... ut veniamus illuc. Quod nobis praestare dignetur Iesus Christus. |
| 97v | Tit.: [ohne Titel] Gaudete cum gaudentibus flete cum flentibus (Rom. 12,15). Duo festa agit sancta mater ecclesia scilicet festum omnium sanctorum quod est festum gaudii quia heri gavisi sumus cum gaudentibus ... — ... et peregrinationem tuam et paenitentiam modo vado ad caelum. Quod nobis praestare dignetur. |
| 99r | Tit.: [ohne Titel] Scitote quoniam dominus sanctum suum mirificavit (Ps. 4,4). Ista verba dicit propheta. Et bene conveniunt sancto Martino cuius hoc festum celebramus ... — ... factum exposuit. Rogemus dominum. |
| 101v | Tit.: [ohne Titel] Simile est regnum caelorum homini negotiatori quaerenti bonas margaritas (Matth. 13,45). Notare debemus quod tres negotiatores invenimus in sacra scriptura. Primus est dominus Iesus Christus ... — ... ut oleum fluat de ossibus eorum. |
| 104v | Tit.: [ohne Titel] Vestigia pedum illius secutus... (Iob 23,11). Dominus vocans Petrum et Andream dixit eis: Venite post me etc. ... — ... domus eius tota. |
| 106v | Tit.: (Rot) Sermo de santo Thoma Qui manet in me et ego in eo... (Ioh. 15,5). Quamvis haec verba dicta sunt a domino omnibus apostolis et omnibus fidelibus communiter dicantur tamen possunt exponi de sancto Thoma spiritualiter ... — ... et nos sequamur vestigia illorum. Rogemus. |
| 109r | Tit.: (Rot) De eodem Quia vidisti me Thoma credisti (Ioh. 20,29). Sanctus Thomas post missionem Spiritus sancti evangelium praedicavit in Persidis (!) et Mediis ... — ... ut ipse dominus sit retributor praemii. Rogemus. |
| 110v | Tit.: (Rot) Vigilia nativitatis domini Sanctificamini cras enim faciet dominus mirabilia inter vos (Ios. 3,5). In verbis istis instruimur a domino primo qualiter diem crastinum accipiamus id est quali reverentia ... — ... istam virgam nullum timent daemones. |
| 111r | Tit.: (Rot) In die [!] Novum fecit dominus super terram... (Ier. 31,22). Legitur in libro Romanorum inter alias sollemnitates tres praecipuas scilicet diem natalis regis vel imperatoris ... — ... et dicentium gloriam in altissimis Deo. |
| 111v | Tit.: [ohne Titel] Puer natus est nobis (Is. 9,6). Hodie dicuntur nobis boni rumores guetew mer his qui dominum exspectaverunt in isto adventu et videre eum desideraverunt ... — ... ut nos divinitatis suae tribueret esse participes. Rogemus dominum. |
| 113r | Tit.: (Rot) Trium regum sermo sequitur In illo tempore id est tredecimo die a nativitate dominicae cum natus esset Iesus in Bethlehem... (Matth. 2,1). Poterat enim Herodes dicere tunc: Ego sum rex Iudaeorum. Licet sum in regione a Romano imperio sive ab Augusto Caesare constitutus ... — ... sed nunc Coloniae sunt translati. Rogemus dominum. |
| 115v | Tit.: (Rot) In cena domini Accipite et manducate ex hoc omnes (1.Cor. 11,24). Nota tritelator est debilis et habet grave flagellum in manu et manipulos magnos et horreum arcum. Non potest granum a palea bene excutere ... — ... ut carnem dentibus attrectarent. |
| 116v | Tit.: (Rot) De eodem Exemplum enim dedi vobis... (Ioh. 13,15). Salvator noster duplex exemplum relinquit nobis hodie unum humilitatis in pedum lotione ... ita et vos debetis alter alterius. Exemplum ... — ... non habent qui tabernaculo deservint. Dic exemplum quod scis. |
| 117r | Tit.: [ohne Titel] Egressus Iesus cum discipulis suis trans torrentem Cedron... (Ioh. 18,1). Passio domini a quattuor evangelistis scripta est ut si unus praetermisit alter reprehendit ... — ... et ducite caute. Sequitur. |
| 117v | Tit.: [ohne Titel] Cum egressus fuero de urbe... (Exod. 9,29). (118r) Legitur Genesi quod Iacob complens sermones quibus erudivit filios suos collegit pedes suos in lecto et obiit (vgl. S 4, 551, Nr.43, T 26) ... — ... et ut nos resurgere valeamus cum eo. Rogemus ipsum. |
| 120v | Tit.: (Rot) In octava Stetit Iesus in medio discipulorum suorum et dixit eis: Pax vobis (Luc. 24,36). Nota quinquies Christus in die resurrectionis apparuit electis suis. Primo Mariae Magdalenae secundo Salomae et Iacobi tertio Petro quarto duobus discipulis in Emaus quinto discipulis qui cum sanctis mulieribus erant loquentes ... — ... qui fidem eius passionis et resurrectionis vere credunt. Rogemus ergo dominum. |
| 122r | Tit.: [ohne Titel] Ascendit Deus in iubilatione (Ps. 46,6). Ista verba dicit hodie sancta mater ecclesia annuntians christifidelibus ascensionem. Quod hodie consummata sunt omnia quae pertinebant ad salutem humanam ... — ... quando nobis dabis locum paradisi caelestis. Rogemus dominum |
| 129r | Tit.: [ohne Titel] Redde quod debes (Matth. 18,28). Nota dominus in iudicio omnibus iudicium ostendit bonis et malis. Dicit ad quemlibet hominem: Redde quod debes ... — ... quod potest unica hora bonum agere et negligit. |
| 130r | Tit.: [ohne Titel] Tres dies sunt post quos recordabitur Pharao ministerii (Gen. 40,12-13). Haec verba sunt Ioseph ad pincernam Pharaonis qui a Pharaone detentus servatur. Dic historiam. Et possunt haec verba convenire omni peccatori ... — ... et placat Deum inducit gratiam. Rogemus dominum. |
| 130v | Tit.: [ohne Titel] Simile est regnum caelorum homini negotiatori quaerenti bonas margaritas (Matth. 13,45). Circa verba proposita debemus notare quis sit ille negotiator. Dicitur quod Christus qui emit beatas margaritas id est pretiosas animas ... — ... Iudith XI (9,14): Da mihi domine constantiam. Rogemus. |
| 131r | Tit.: [ohne Titel] Quae est ista quae ascendit (Cant. 8,5). Filius Dei secundum cursum huius mundi hodierna die voluit suam dilectam matrem honorare ... — ... 13us martyrum 14us confessorum 15us virginum. |
| 132r | Tit.: [ohne Titel] Ingressa Bersabe cubiculum Salomonis (vgl. 1.Reg. 1,15). Salomon intelligitur pacificus et significat Christum. Bersabe significat patens puteus ... et significat beatam virginem ... — ... (133v) ... ad suum monasterium glorificans Deum venit. Sequitur multae filiae congregarunt. -- ... (134r) ... autem in vitam aeternam. Ad quam nos perducat Iesus Christus. |
| 135r | Tit.: [ohne Titel] Plantaverat autem dominus Deus paradisum voluptatis (Gen. 2,8). Nos videmus in vita ista quod Deus contra nostros defectus in diversis partibus mundi providit nobis de diversis remediis ... — ... conversabantur volucres caeli id est angeli Dei. Qui etiam nos custodiat et ad eum perducat qui sine fine vivit et regnat. |
| 137r | Tit.: (Rot) Dominica 2a post pentecosten Homo quidam fecit cenam magnam... (Luc. 14,16). In istis verbis duo notantur. Primo magna Dei largitas secundo eorum rusticitas qui ad cenam venire noluerunt ... — ... Si non hic tunc in futuro ligantur ad caudam daemonum. Rogemus dominum. |
| 138v | Tit.: [ohne Titel] Dicit apostolus ad Ephesios VII: Induite vos armaturam dei... (Eph. 6,11). Hic armatura est vestis sacerdotalis significans septemplicis virtutis vestimentum Christi ... — ... Ps. (15,10): Non dabis sanctum tuum videre corruptionem. |
| 139v | Tit.: [ohne Titel] Dominicis duabus praecedentibus dictum est de duplici adventu Christi scilicet in carne et ad iudicium. Hodie agitur de adventu eius in mentem cuiuslibet fidelis se devote praeparantis ... — ... hic in gratia et ipsi cum eo in gloria. Ad quam nos perducat Iesus Christus qui sine fine vivit et regnat. |
| 142v | Tit.: [ohne Titel] Hic est discipulus ille quem diligebat Iesus (Ioh. 21,7). Et legitur in instantis festivitatis evangelio. Super quibus verbis ad honorem sancti Iohannis apostoli et evangelistae tria sunt dicenda. Primo de privilegiis sancti Iohannis secundo aliquid pro informatione nostra tertio aliqua exempla ... — ... ut in nomine Christi resurgatis. Quod cum fecisset illico surrexerunt. |
| 144v | Tit.: [ohne Titel] Erat Ioseph et Maria mater Iesu mirantes (Luc. 2,33). In evangelio hodierno septem personae ponuntur nobis in exemplum ad informationem. Ibi enim instruuntur coniugati viduae virgines senes ... — ... existens in peccato mortali. |
| 145v | Tit.: [ohne Titel] Induite vos armaturam Dei ut possitis stare adversus insidias diaboli (Eph. 6,11). Hoc sciens apostolus quod militem oportet esse strenuum ... — ... sicut rivulus efflueret. [Rest der Seite, etwa zwei Drittel, leer] |
| 147r | Tit.: [ohne Titel] Zachaee festinans descende... (Luc. 19,5). Verba Christi. Homo volens ostendere in amico fidelitatem in tribus ostendit ... — ... qui dixit se non moriturum nec videret Christum dominum. |
| (69v) | Deutsche Glosse. |
| (80r) | Katechismustafeln, lat./dt. 1 |
| 80r | Tit.: [ohne Titel] Septem peccata mortalia: hoffphart superbia |
| (80v) | Esdras' Weissagung (Christtagsprognosen), dt. (Ed.: G. Eis, Wahrsagetexte des Spätmittelalters [TspMA 1]. Berlin 1956, 66-68). 1 |
| 80v | Tit.: [ohne Titel] Wenn der weinnachttag chumpt an den suntag so ist der bintter guet und warmb der lencz winttig und wesserig der summer trucken der herbst winttig ... — ... und sunderleich sterbent alt leyt und schaff und vil prant und morden und vil rawb geschehen. -- (Lat.) Contritio ducit ab inferno ad purgatorium confessio a purgatorio ad temporalem poenam satisfactio a temporali poena ad vitam aeternam. Amen. |
| (82rv) | Dedicatio Michaelis (In BHL nicht nachgewiesen). 1 |
| 82r | Tit.: [ohne Titel] In Seponti civitate in Apulia provincia erat quidam vir nomine Garganus a quo mons vicinus nomen accepit ... — ... angeli fuerunt ibidem cantantes et laudantes dominum. Qui est benedictus in saecula. Amen. |
| (82v-83r) | Hieronymus (In BHL nicht nachgewiesen). 1 |
| 82v | Tit.: [ohne Titel] Sanctus Hieronymus in adolescentia sua litterarum adamavit studia hic graeco et latino ... — ... computatis octoginta annis in domino requievit. Rogemus dominum nostrum. |
| (94rv) | Lucas evangelista. 1 |
| 94r | Tit.: [ohne Titel] Sanctus Lucas in Antiochia natus fuit in civitate Syriae cuius laus canitur in evangelio ... — ... obiit in Bithania plenus Spiritus sancti. |
| (95v-96r) | Simon et Iudas ap. 1 |
| 95v | Tit.: [ohne Titel] Sancti apostoli Simon Canaanaeus id est a Cana ubi dominus aquam convertit in vinum et Iudas Zelotes qui etiam erat a Cana quod dicitur zelus ... — ... et magno conventu attulit eorum tempora et saepe vivit in pace. |
| (101rv) | De s. Clemente. 1 |
| 101r | Tit.: [ohne Titel] Beatus Clemens civis Romanus ex nobili genere ortus litteris saecularibus bene fuit instructus ... — ... eorum obitus ante annum reveletur. Rogemus dominum ut. |
| (103r-104r) | De sancta Catharina. 1 |
| 103r | Tit.: [ohne Titel] Catharina virgo dum esset septem annorum a patre H... nomine ad scholas ponitur et dum bonae indolis esset liberalibus studiis traditur ... — ... in oratione positus audivit multitudinem virginum se transeuntem splendior prae ceteris. |
| (106rv) | Vita Andreae (In BHL nicht nachgewiesen). 1 |
| 106r | Tit.: [ohne Titel] Andreas apostolus a Nicaea civitate septem daemones in specie canum nigrorum fugavit ... — ... ad eas ut non praeoccupati fuerimus morte aeternae sed feliciter regnemus cum Christo cui est honor et gloria. |
| (125r) | Quaestio de paenitentia. 1 |
| 125r | Tit.: [ohne Titel] Quaeritur utrum paenitentia sit sacramentum et arguitur primo quod non quia omnia sacramenta novae legis requiruntur aliquam materiam sensibilem alicuius elementi ... — ... est morbus corporalis. |
| (125r-127v, 128v) | De septem sacramentis. 1 |
| 125r | Tit.: [ohne Titel] Septem sunt sacramenta: Baptismus unctio eucharistia paenitentia coniugium ordo confirmatio. Primo tractandum est de baptismo et diffinitur sic: Baptismus est quidam character impressus animae ... — ... ab Adam actum vero a se. |
| (128r (Exc.)) | Leo I. Magnus
 : Sermo de adventu domini. 1 |
| 128r | Tit.: [ohne Titel] Leo papa in sermone de adventu domini dicit: Propitia divinitate id est de magna misericordia Dei: Fratres dilectissimi iam prope est dies in quo natalem domini salvatoris debemus cum gaudio celebrare ... — ... humiliter eam salutemus. Dicamus Ave Maria. |
| (133v (Exc., Einschub)) | Leo I. Magnus
: Sermo. 1 |
| 133v | Tit.: [ohne Titel] Leo papa ut in miraculis beatae Mariae legitur in ecclesia sanctae Mariae maioris in die resurrectionis dominicae missam celebravit ... — ... et manum restitutam omnibus evidenter ostendit. |
| (134r-135r) | De s. Theodora. 1 |
| 134r | Tit.: [ohne Titel] Theodora nobilis mulier et speciosa apud Alexandriam tempore Zenonis imperatoris virum habebat divitem ac timentem Deum ... — ... veraciter est in abbatem electus. Rogemus omnes. |
| (136v-137r) | Exemplum. 1 |
| 136v | Tit.: (Rot) Vaschang Legimus quod in quodam regno gentilium talis fuit consuetudo quod ipsi inhabitatores istius regni omni anno constituerunt sibi novum regem ... — ... virginem Mariam quae est fons totius bonitatis et dicamus ei unum Ave Maria. |
| (137r) | Quaestio de Eva. 1 |
| 137r | Tit.: (Rot) Questio de Eva subtilis Quaeritur quare Eva facta est de costa Adae et non de capite vel de pede. Respondetur secundum magistrum theologicae veritatis: Deus Evam non fecit de capite ne viro dominaretur ... — ... propterea Eva facta est de latere viri ut amoris vinculum probaretur. |
| (140v-142r (1.Drittel lat., Rest dt.) ) | Forma procedendi in praedicationibus, lat./dt. (Charland 1936, 96; Caplan 1936, 1 Nr. a). 1 |
| 140v | Tit.: (Rot) Forma procedendi in cancellis pro ||| [bricht ab] Ad eruditionem novelli praedicatoris et volenti (!) aggredi officium sive adipisci regimen praedicandi invocata primitus gratia Spiritus sancti de tribus est necessarius quae scribit Tullius ... (141r) Quae sic vulgariter interpretantur et ita materna lingua exprimuntur: Dye gnad unsers herren Ihesu Christi und dy lieb gotes und mittha/eylige gemainschaft und wonung des ha/eyligen gayst sey alczeyt mit uns allen ... — ... O das er uns ein trowst sey an unseren lesten zeytten und ein freyd und wund in dem hymelreich. Das verleich mir und euch got der haylig gayst. Rogemus etcetera. |
| (142r) | Versus de duodecim speciebus ebrietatis (Walther, Initia 2197). 1 |
| 142r | Tit.: (Rot) Nota duodecim sunt species ebriosorum Bis sex credatis sunt species ebrietatis ... — ... Dum fuerit plenus vomitum facit duodenus. |
| (142r) | Signa salutis . 1 |
| 142r | Tit.: (Rot) Hec sunt signa salutis nota Nota signa quae quilibet homo considerare potest de salute morientis secundum Anselmum qui dicit quod sex interrogationes fieri debent: Prima credis ea quae sunt ... — ... Hoc valet pro simplicibus et idiotas etcetera. |
| (142r) | Kaiser Friedrich III.
: Superscriptio imperatoris dat. 1459, dt. 1 |
| 142r | Tit.: (Rot) Superscripcio imperatoris Wir Fridreich von gocz gnaden romischer kayser zw allen zeytten merer des reichs ... — ... Anno LVIIII unsers chaysertums im a/echten unsers reichs des romischen im XX und des hungrischen im ersten jar. |
| (148r) | Spruchsammlung, dt. 1 |
| 148r | Tit.: [ohne Titel] Nota Hieronymus dicit: Sickh selbs wol erckennen ist dem menschen nüczer denn ob er allew creatur erchennet und sein selbs nich wa/er na/em ... — ... Bernhardus: Ich weger von got nicth mer wayshayt oder chünst dann mich selbs wol erchennen. |
| (148v-149v) | De utilitate temporis cum homo missam audit cum devotione. 1 |
| 148v | Tit.: [ohne Titel] Inter omnia tempora quae homo habet et debet utiliter expendere non est tempus ita utile sicut audire missam cum devotione ... — ... et tunc sanaberis corporis et animae salute. Rogemus ergo. |
| (150r-153v) | leer. |
| (154r-165v) | Sermones varii de tempore et de sanctis. 1 |
| 154r | Tit.: Sermo de dedicacione ecclesie Dixit quid sedebat in throno: Ecce nova facio omnia (Apoc. 21,5). Nota sedens in throno est Christus qui sedit in throno tripliciter. Primo ut magister sapientissimus ... — ... (158r) ... Deo laudes canunt sine fine in regno caelorum ad quos nos perducat Iesus Christus Mariae filius etc. |
| (163r) | Quaestio: Utrum omnes sunt sancti qui viderunt Iesum. 1 |
| 163r | Tit.: Questio subtilis Nota utrum omnes sunt sancti qui viderunt Iesum sicut Pilatus et Caiphas quando dixit 'Si es Christus dic nobis' ... — ... quia si Deus fuisset cum eo tunc ipse habuisset gratiam ut ipsum congruisset sicut consocium eius. |
| (166r-181v) | Formularia quaedam. 1 |
| 166r | Tit.: [ohne Titel] Singularem et caritativum nec non fratern[ ||| Textlücke wegen Papierschadens] mi dilectissime pater vel venerabilis domine prior [||| Textlücke] paupertas (?) et miseria me coegit repatriandum (?) ex parte permissionis meae vestimentorum et aliarum rerum |
| (170r) | : Brief/Urkunde mit Ablaß (Salzburg, 1458 VII 15). 1 |
| 170r | Tit.: [ohne Titel] Sigismundus Dei gratia sanctae Salisburgensis ecclesiae archiepiscopus... Cum ut accepimus ecclesia sancti S. M. N. nostrae dioecesis in libris campanis calicibus structuris ac aliis ornamentis ecclesiasticis magnum patiatur defectum ... — ... ad annum unum dumtaxat valiturum. Datum Salisburgae quintadecima die mensis Iulii anno domini M° CCCC LVIII [15.7.1458]. |
| (170v) | : Urkunde (Wien, 1457 X 15). |
| (179r-180r) | Calixtus III. papa
: Bulla contra Turcos (1456 VI 29), exc. (Druck: Odoricus Raynaldus, Annales ecclesiastici [...] XXIX. Lucca 1753, 69 f. Nr. XXII f. = Annales ecclesiastici [...] XXIX. Bar le Duc–Paris–Freiburg 1880, 69 f. [online]). 1 |
| 179r | Tit.: [ohne Titel] Sanctissimus dominus noster papa Calixtus hortatur et mandat quatenus omnes et singuli sacerdotes quacumque ecclesiastica dignitate praefulgeant saecularium et regularium ordinum quorumcumque exemptorum et non exemptorum cum eos celebrare contigerit commemorationem faciant et orationem dicant contra paganos institutam ... — ... et alios sectae damnatae Mahometanae in partibus orientalibus sectatores. |
| (180r-181v) | Calixtus III. papa
: Bulla (1456). 1 |
| 180r | Tit.: [ohne Titel] Item dominus papa Calixtus hortatur et requirit universos principes Christianos imperatoria regali reginali ducali seu quacumque alia mundana dignitate praefulgeat (!) ac eis mandat in vim professionis factae |
| (181v) | Udalricus III. de Nussdorf
: Mandatum de praedicando bello contra Turcas (1456). 1 |
| 181v | Tit.: [ohne Titel] Insuper etiam nedum sedes apostolica armis sed et orationibus obviandum hostibus ... — ... et vos indulgentiarum earundem participes sicuti in uno suo puncto continetur aliter non secturi. Datum Wiennae XVIII Iulii anno etc. LVI° [18.7.1456]. |