|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40629 |
Melk, Benediktinerstift, Cod. 916 (887, Q 24)
TEXTE ZUR MELKER REFORM: AUGUSTINUS. THOMAS A KEMPIS. HUGO DE SANCTO VICTORE. IOHANNES DE TURRECREMATA. IOHANNES SCHLITPACHER. NICOLAUS DE DINKELSBÜHL. IOHANNES KECK. IOHANNES DE CAPESTRANO. ANTONINUS FLORENTINUS. SERMONES
Papier I, 274 Bl. 215×145 Melk, vor 1488
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 13)
alle Initien
| (VD-Spiegel) | Tabula codicis (15. Jh.). |
| (1r-12v) | Ps. Augustinus
 : De vera et falsa paenitentia liber I (PL 40, 1113-1130; PLS 2, 1368. - Vgl. CPL 386). 1 |
| 1r | Quantum sit appetenda gratia paenitentiae |
| (1r-12v) | Ps. Maximus Taurinensis
: Sermo 21 . |
| (12v) | Collatio de ieiunio . 1 |
| 12v | Adest nobis fratres dilectissimi venerabile et medicinale tempus ieiunii |
| (13rv) | leer. |
| (14r-63r (liber I-III)) | Thomas a Kempis CRSA
: Tractatus de imitatione Christi (Ed.: M. I. Pohl, Thomae Hemerken a Kempis Opera omnia II. Freiburg 1904, 5-263; T. Lupo, De imitatione Christi libri quatuor [Storia e attualit`a 6]. Citt`a del Vaticano 1982, 1-363. -- Bloomfield 4633). 1 |
| 14r | Tit.: Incipit libellus primus de imitacione Christi et contemptu omnium vanitatum mundi. Capitulum primum Qui sequitur me non ambulat in tenebris dicit dominus (Ioh. 8,12). Haec sunt verba Christi quibus admonemur quatenus vitam eius et mores imitemur si velimus veraciter illuminari ... — ... ac comitante gratia tua dirige per viam pacis ad patriam perpetuae claritatis. Amen. [= Ed. S. 300, Ende Teil 3]. -- (Schlußschrift) Explicit liber interne consolacionis. |
| (63v) | leer. |
| (64r-69r ) | Hugo de Sancto Victore CRSA
: Soliloquium de arra animae (PL 176, 951-970; PL 40, 851-856; Ed.: K. Müller, Hugo de Sancto Victore, Soliloquium de arrha animae [Kleine Texte für Vorlesungen und Übungen 123]. Bonn 1913, 1-26. -- Goy 277-329). 1 |
| 64r | Tit.: Soliloquium Hugonis de arra anime Ut discamus, ubi nos oporteat verum amorem quaerere ... — ... Hoc opto, hoc desidero, hoc totis praeconiis concupisco, mihi autem adhaerere Deo bonum est etc. |
| (70rv) | Iohannes Gerson
: Salubris doctrina (= Opusculum tripartitum Ia, cap. 16 sequ.) (Druck: L. E. Du Pin, Iohannes Gerson, Opera omnia I. Antwerpen 1706, 439 f. -- Bloomfield 5327). 1 |
| 70r | Sciens nihilominus noster misericordissimus pater |
| (70v-72v) | Iohannes Gerson
: De arte moriendi (= Opusculum tripartitum III) (Druck: L. E. Du Pin, Iohannes Gerson, Opera omnia I. Antwerpen 1706, 447-450. Ed. mit dt. Übersetzung: F. Rädle, Johannes Gerson, De arte moriendi lateinisch ediert, kommentiert und deutsch übersetzt, in: N. R. Miedema, R. Suntrup [Edd.], Literatur -- Geschichte -- Literaturgeschichte. Beiträge zur mediävistischen Literaturwissenschaft. Festschrift für Volker Honemann zum 60. Geburtstag. Frankfurt/Main 2003, 721-738, hier: 728-738. -- Rudolf 1957, 66-68; Bloomfield 5610). 1 |
| 70v | Si veraces fidelesque amici cuius piam aegroti |
| (73r-81v) | Augustinus
: De utilitate agendae paenitentiae sermo I (= Sermo 351) . |
| (73r-81v) | Augustinus (?)
: De paenitentibus (= Sermo 393). |
| (82r-85v) | Errores philosophorum de ingressu animarum ad corpora . 1 |
| 82r | Helinandus in Chronicis libro octavo |
| (86r-91v (Exc.)) | Iohannes de Turrecremata OP
: Expositio regulae s. Benedicti (Drucke: Hain 15734 u.ö. -- Kaeppeli 2723). 1 |
| 86r | Sequitur 20. instrumentum: A saeculi actibus se facere alienum |
| (92r-94r) | Sermo de praelatis praeficiendis. 1 |
| 92r | Peccatorum confringam cornua |
| (95ar-97r (Hs.: anonym)) | Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB (?)
: Modus procedendi in visitatione seu reformatione monasteriorum OSB (Ausg. der Fassung B nach Melk, Cod. 959, 189v-190v: Niederkorn-Bruck 1994, 214-217
Lit.: Niederkorn-Bruck 1994, 46 mit Zuschreibung an Iohannes Schlitpacher). 1 |
| 95ar | Tit.: Forma procedendi in visitacione monasteriorum Congregatis praelato et toto conventu monasterii visitandi in loco videlicet capitulari dicant visitatores sui causam adventus legentes super hoc bullam sive litteram suae commissionis ... — ... et indulgentiam. Surgant omnes et visitatores abscessuri conventui valedicant. |
| (97v-102v) | Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB (?)
: Copia brevis pro danda charta monasteriis visitandis de 1452 (Vgl. Acta Cusana I/3a, 1026-1028, Nr. 1545, Formular I für Männerklöster b). 1 |
| 97v | Tit.: Copia carte date monasteriis visitatis in visitacione generali anno domini 1452 et dande pro monasteriis adhuc in futurum visitandis In nomine beatissimae ac individuae trinitatis. Amen. Redemptor humani generis visitans nos oriens ex alto ... — ... In praemissorum omnium evidens testimonium praesentem nostrae visitationis cartam nos fratres N. et N. abbates praenominati cum fratris N. id est nostri cooperatoris assensu proprium sigillum non habentis munire curavimus nostrorum appensione sigillorum. Datum in praedicto monasterio etcetera anno 1452. -- (Notiz über Guilelmus Alvernus) Gwilhelmus Parisiensis quid sit zelus sanctus et zelus rectitudinis qui ab ipsis sanctis et potissimum a beato Gregorio nominatur libro suo de virtutibus et viciis parte 2a capitulo de zelo vide etcetera. -- (Am Rand eine Wiederholung der Datierung von einer Hand des 16. Jh.) 1452. |
| (103r-108r) | De tribus formis eligendi praelatum (vgl. Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis, pars III cap. 21) (Ed. der Fassung des Breviarium: CCM XI,2 [1987], 188-191). 1 |
| 103r | Tres sunt formae eligendi |
| (108v-117v) | Nicolaus de Dinkelsbühl
: Sermo ad capitulum Cartusiensium. 1 |
| 108v | Perfice gressus meos in semitis tuis (Ps. 16). Sicut dicit magister Sententiarum libro secundo disputatione prima: Omnipotens Deus et summe bonus, qui in se ipse aeternaliter |
| (118r-127v ) | Iohannes Keck OSB
: Sermo in concilio Basiliensi 'Stetit ad ostium domus Elisaei' (1442) (Nicht gedruckt
Lit.: VL IV 1983) 1101, Nr. 52 H. Rossmann). 1 |
| 118r | Tit.: [ohne Titel] (Titel und Standort im zeitgenössischen Inhaltsverzeichnis VD-Spiegel) Sermo in concilio Stetit ad hostrium Helisei. 118 (Nachtrag von Bernhard Pez, 1. Drittel 18. Jh.) Ioannes Keck Tegernseensis Stetit ad ostium domus (4.Reg. 5,9). Scribitur IIII Regum V° capitulo originaliter et in officio missae ferialis dici hodiernae lectionaliter. Reverendissimi domini cardinales, qui si iuste et pie vixeritis merito cardines ostiorum domus interioris dici poteritis... (118v) Stetit ad ostium domus. Libro et capitulo quibus supra. Et si dignissimi patres praeter domum materialem ... — ... ut domus tua in sanctificatione permaneat et omnes gentes cognoscant quoniam tu es dolus Deus in saecula saeculorum benedictus etc. Amen. |
| (127v-128v) | De imagine Dei in homine. 1 |
| 127v | Glossa in caput 17 |
| (129r-137v) | Sermo de amore praesentis saeculi. 1 |
| 129r | Amor praesentis saeculi ponitur a Gregorio |
| (138r-142r) | Sermo de desperatio. 1 |
| 138r | Desperatio filia ponitur |
| (142v-147v) | Sermo de inoboedientia. 1 |
| 142v | Inoboedientia prima filia est inanis gloriae |
| (148r-153v) | Decimis, Capitulum de . 1 |
| 148r | Sumite psalmum et date tympanum, psalterium iocundum cum cithara (Ps.). Sic exponit |
| (154r-189r) | Iohannes de Capestrano OFM
: Speculum clericorum (Ed.: E. Jacob, Johannes von Capistrano II,1: Die auf der Königlichen und Universitäts-Bibliothek zu Breslau befindlichen handschriftlichen Aufzeichnungen von Reden und Tractaten Capistrans. Breslau 1905, 12-166. -- Chiappini 1925, 173 f. Nr. XVII; Mohan 391/2.2; Bloomfield 4248).
Lit.: Hofer 1965, 167.). 1 |
| 154r | Tit.: Sermo ad clerum in synodo Tridentina editus per fratrem Iohannem de Capistrano ordinis minorum anno domini millesimo CCCC XXXIX° die aprilis 22 recitatus in cathedrali ecclesia Sacerdotes quoque qui accedunt ad dominum sanctificentur ne percutiam eos (Exod. 19,22). Princeps serenissime paterque clementissime ac praesul dignissime Alexander, inclite dux Masoviae et domine episcope Tridentine et vos patres venerandi, doctores eximii... Non quia mihi putem eloquentiam vel facundiam assistere ... — ... cum reverenti prece committo fervidae caritati et iustae discretioni omnium certius et veracius sentientium ad laudem et gloriam omnipotentis Dei, qui est laudabilis et benedictus in saecula saeculorum. Amen. -- (Schlußschrift) Ep [! oder Ex (?)] Explicit speculum clericorum Deo gracias. Frater Iohannes de Capistrano. |
| (190r-206r (Zuschreibung an Iohannes de Capestrano von Pez)) | Antoninus Florentinus OP
: Tractatus de usuris (= Summa moralis, pars II, tit. 1, cap. 6-8) (Druck: GW 2186, Bd. 2. -- Kaeppeli 244). 1 |
| 190r | Tit.: De usura. - (Nachtrag von Bernhard Pez, 3. Drittel 18. Jh.) S. Joannis de Capistrano De usura inquit Psalmista: Non defecit de plateis eius usura et dolus (Ps. 54,12). Quod videtur verificari et de civitate terrestri et de civitate spirituali ecclesiae. Vix enim est aliqua civitas in orbe ... — ... et vix videt quomodo sine fraude talis contractus possit fieri. - (Schlußschrift) Item quod pape determinaverunt non fecerunt papaliter sed magistraliter secundum Anthoninum etc. |
| (207r-210r) | Sermo de avaritia . 1 |
| 207r | Tit.: De avaricia sermo Thesaurizat et ignorat, cui congregabit ea (Ps. 38,7). Et quantum malum sequatur ex hoc ostendit Ambrosius dicens: Omnes cupidi omnes avari ... [1 Wort unleserlich] lepram cum divitiis suis possident ... — ... et hoc tum quia plus damnificat proximum tum quia maior cupiditas est in eo. |
| (210v-215v) | Sermo de avaro. 1 |
| 210v | Tit.: [ohne Titel] Inclina cor meum Deus in testimonia tua (Ps. 118,36). Avarus dicitur quasi aeris id est pecuniae avidus. Assimilatur autem hydropisi qui facit homines sitire ... — ... et accipiet armaturam zelus illius et armabit creaturam ad ultionem inimicorum. |
| (215v-219v) | Sermo de furto. 1 |
| 215v | Tit.: Sermo de furto Proiecisti sermones meos retrorsum (Ps. 39). Ut dicitur distinctione XXXVIII: Omnes psallentes cottidie Deo repromittimus. In iustificationibus tuis meditabor, non obliviscat sermones tuos. ... omnes christianos observare ... — ... pro alia praedicatione, ibi vide idem iuris est in participatione rapinae et furti etc. |
| (220r-257r) | Sermo de restitutione in genere. 1 |
| 220r | Hoc mare magnum et spatiosum... Legitur propheta de mari huius mundi |
| (257r-273v) | Sermo de superbia. 1 |
| 257r | Expeditis his, quae pertinent ad avaritiam, cum speciebus et filiabus et remediis restitutionis, nunc de superbia agendum est |