Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=40746 
Melk, Benediktinerstift, Cod. 1075 (421, H 38)
CATALOGUS LIBRORUM MELLICENSIUM ANNO 1483. SAMMELHANDSCHRIFT VERMISCHTEN INHALTS ZUSAMMENGESTELLT AUS IN MELKER HANDSCHRIFTEN UND INKUNABELN ÜBERLIEFERTEN TEXTEN (lateinisch/deutsch)
Papier   465 Bl. (930 S.)   150×110   Melk, 1494-1499
Abbildungen von VorderdeckelVorderdeckel-Spiegel12348819395104135153156162202203215252262282286287299300301308312313314328337345351353356357362363393395401416526527542634635636646647695785845850862873879887888907910914927Hinterdeckel-SpiegelHinterdeckel
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 12)

"Hain", "RB", "Zumkeller", "Walther, Initia"
alle Initien
(VD- und HD-Spiegel) Brevier-Fragmente. 13. Jh.
(p.1) Tabula codicis (zum Katalog von 1483 gehörig).
(p.2-93) Catalogus librorum Mellicensium de anno 1483.
   1
p. 2 Tit.: (Vorlagendatierung rot) Anno domini 1483 ordinatio hec librorum facta est. (Dieser Text im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis, p. 1, nicht verzeichnet)
Auctores qui scripserunt libros ordine primo. Bibliae ordine archivarum 2°. Bullae ordine locoque tertio... (p. 3) A littera prima tabularis. Primus scriptor: Abagarus epistola eius C 90 ... — ... Bonaventura super primo sententiarum 32.
(p.94/1-3) leer.
(p.95-104) Iohannes Bondi de Aquilegia (?) Theorica dictaminis (Vgl. Glorieux RA 289c [nach Laurentius de Aquilegia]; Jensen 1973, 153, Nr.8 [Zuschreibung an Laurentius de Aquilegia]).
   1
p. 95 Tit.: (Rot) Incipit theorica sive ars dictaminis magistri Iohannis Bondi de Aquilegia. Et primo super invencione materie in intellectu. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis, umfaßt wohl die Texte bis p. 262) Ars dictaminis magistri Bondi ac colores sentenciarum
Sicut cuiuslibet prudentis ita proloquentis sive dictantis est ordinare ... — ... Hic gades nostri opusculi configatur. -- (Schlußschrift, Schreibervers rot) Explicit ars sive theorica dictaminis. Deo laudes et gracias referamus.
(p.104-134) Iohannes Bondi de Aquilegia Practica dictaminis (Ed. der ersten drei Tabulae und des ersten Teiles der vierten: L. Rockinger, Briefsteller und Formelbücher des eilften bis vierzehnten Jahrhunderts [Quellen und Erörterungen zur Bayerischen und Deutschen Geschichte 9,2]. München 1864, 956-965 [Autorschaft umstritten: Iohannes Bondi oder Laurentius de Aquilegia]; Ed. der Practica des Laurentius de Aquilegia: S. Capdevila, La 'Practica dictaminis' de Llorenzo de Aquileia en un codex de Taragona. Analecta sacra Tarraconensia. Annuari de la Biblioteca Balmes 6 [1930], 207-229).
   1
p. 104 Tit.: (Rot) Incipit practica sive usus dictaminis Iohannis Bondi
Salutationes ad summum pontificem. Sanctissimo, clementissimo, beatissimo in Christo patri ac domino domino meritisque beato domino Clementi divina providentia sacrosanctae Romanae et universalis ecclesiae summo pontifici Fridericus eadem providentia Romanorum imperator et semper augustus ... — ... vivat et valeat vestra sanctitas vel paternitas per temporum curricula longiorum. -- (Schlußschrift rot) Explicit practica sive usus dictaminis. Deo gracias. -- (Versus) Quot sancti Romae quot sunt miracula Thomae... -- ... quot sunt virtutes tot vobis mitto salutes. -- (Schlußschrift rot) Explicuit practica quot sunt Thomis [?] ira.
(p.135-153) Iohannes Bondi de Aquilegia (?) Tractatus exordiendi (Parallelüberlieferung: Admont, Cod. 596 [jetzt Oxford, Bodleian Libr. Lyell 51], 39v-48v [XV, anonym]).
   1
p. 135 Tit.: (Rot) Forme exordiorum super octo modis exordiendi. Prohemium
Quia melius ex forma quam ex materia rei formandae habetur doctrina idcirco de octo modis exordiendi duxi formulas inserendum sed primo de quantitativo secundo de qualitativo et cetera sicut in versu continetur dicente: Quantum quale licet ut si quia quando solutum... (De quantitatis exordii) Quanto estis praestantior genere fulgidior laude famosior scientia ... — ... nec stilo scribere nec sermone valeo explicare. -- (Schlußschrift rot) Explicit tractatus exordiendi.
(p.153-156) Iohannes Bondi de Aquilegia (?) De usurpantibus alienum officium, de prudente et de stulto.
   1
p. 153 Tit.: (Rot) De quibusdam usurpantibus alienum officium de prudente et de stulto
Quot et quanta mala proveniant et vituperia generentur ex illorum temeritate qui sapientum usurpant officia scribi non posset nec etiam cogitari ... — ... In periodo puncto deprimenda est vox et pausandum est ad libitum.
(p.156-162) Iohannes Bondi de Aquilegia Libellus de epithetis ad utilitatem rudium compilatus.
   1
p. 156 Tit.: (Rot) Incipit libellus de epithetis Iohannis Bondi ad utilitatem rudium compilatus
Distinctiones personarum satis sufficienter per tabulas nostrae practicae describuntur. Verum quia epithetorum copia quibus vestiri solent et proprie maritari ... — ... coronabitur in futuro. Et sic de singulis epithetis bonis malis indifferentibus. -- (Schlußschrift rot) Explicit libellus de epythetis.
(p.162-202) Iohannes Bondi de Aquilegia Flores super arte et usu dictaminis (Glorieux RA 226b).
   1
p. 162 Tit.: (Rot) Collectio florum super arte et usu dictaminis Iohannis Bondi ad utilitatem rudium compilata. In hoc prohemio offert utile opus
Viris venerabilibus et discretis iudicibus notariis scholaribus ac personis quibuslibet litteratis commorantibus Aesculi civitatis dominis et amicis carissimis Iohannes Bondi de Aquilegia... Sicut inter alios vestem studetis habere pulcherrimam... (p. 163, pars I: Quid sit dictamen et unde dicatur) Dictamen est unamquamque rem digna locutio et decora vel aliter. Dictamen est digna verborum et artificiosa congeries ... — ... ut ex sui plenitudine intellectus mea modicitas augeatur. -- (Schlußschrift rot) Expliciunt flores regularum super arte dictaminis. -- (Versus) Tot vive felix quot vivit tempora phoenix Quae numquam moritur sic unica vivit avis.
(p.203-214) Iohannes Bondi de Aquilegia (?) Exordia super diversis materiis applicanda.
   1
p. 203 Tit.: (Rot) Incipiunt exordia super diversis materiis applicanda
Exordia sumpta contra ingratitudinem. Ingratitudinis vitium currit aperte qui beneficium celat in gremio ... — ... neque terroribus commoveri etc.
(p.215-252) Iohannes Bondi de Aquilegia Lucerna dictaminis (Glorieux RA 226a).
   1
p. 215 Tit.: (Rot) Incipit lucerna dictaminis Iohannis Bondi de Aquilegia super formis diversimode variandis ad utilitatem rudium fabricata. Prohemium
Lucerna [!] pedibus meis et lumen semitis meis... (Exordia inter equales diversimode varianda) Amicorum dilectio non minuitur prolixitate dierum ... — ... teneor laudum titulis diversarum ante faciem omnium populorum. -- (Schlußschrift rot) Explicit lucerna dictaminis Iohannis Bondi.
(p.252-262) Iohannes Bondi de Aquilegia (?) De coloribus rhetoricis.
   1
p. 252 Tit.: [ohne Titel]
Quare exornationes colores rhetorici nominantur. Ea quae serenant et clarificant dictamina adornationes et colores debent ab omnibus merito appellari... (p. 253) Amodo de dignitatibus videamus. Est autem dignitas quae reddit orationem ornatam ... — ... Quidquid est in oratione ista transsumitur. -- (Schlußschrift rot) Expliciunt colores verborum sentenciarum et transsumpcionum. Deo gracias.
(p.262) Boncompagnus Rhetorica novissima, lib. III, 1-11 (Ed.: A. Gaudenzi, Boncompagni Rhetorica novissima, in: Scripta anecdota antiquissimorum glossatorum [Bibliotheca iuridica medii aevi. Scripta anecdota glossatorum 2]. Bologna 1892, 262 f.).
   1
p. 262 Tit.: (Rot) Varietates exordiorum quibus a summo pontifice audiencia postulatur
Priusquam montes fierent aut formaretur terra ... — ... misericorditer inclinare.
(p.262-282) Arengae a diversis doctoribus compilatae (Die ersten drei Abschnitte unter dem Namen des Petrus de Vinea ediert: Eleonora Vincenti Ed.), Matteo dei Libri, Arringhe [Documenti di Filologia 19]. Mailand 1974, 185-188, Nr. 65-67).
   1
p. 263 Tit.: (Rot) Hic arengator proponat factum suum breviter et distincte per pulchra verba et humilima non superba. Incipiunt Arenge a diversis doctoribus compilate. Arenga qualiter quis debet proponere coram domino papa. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Arenge complures pro iuvenibus
Si valorem prudentiae vel discretionis meae apprecior ... — ... negligenter dimittens curam omnium susceptarum. Quocirca iuxta administrationem factam mihi laudes debitas gratiarumque actiones reddere studeo quantum mihi suppetunt vires in utroque homine pro vera salute. -- (p. 282 Schlußschrift, Datierung) Explicit 1495 in vigilia nativitatis Iohannis waptiste [23.6.1495].
(p.282-286 (Exc.)) Antonius Rampegolus OESA Biblia aurea (Drucke: Hain 13877-13879, 13681-13683, 1385, 1387. – RB 1419; Zumkeller 115).
   1
p. 282 Tit.: (Rot) Ex libro qui dicitur aurea biblia de sacra scriptura capitulum 18
Sacra scriptura continet testamentum vetustatis contentum (!, recte: contentivum) figurarum sacramentum novitatis expressivum doctrinarum ... — ... Nam cum Christus temptaretur a diabolo tribus verbis se defendit (Matth. 4). -- (p. 286 Datierung) Explicit die Nazari et Celsi 99 [28.7.1499].
(p.287-299) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB Collatio in die corporis Christi a. 1471.
   1
p. 287 Tit.: (Rot) Collacio die corporis Christi (Datierung) anno 1494. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Collaciones Slipacher. De corpore Christi
In laetitia egrediemini et in pace ducemini... (Is. 55,12). Venerabiles religiosi devotique patres et fratres. Vestris coram reverentiis de praesentis festivitatis magnificentia non sufficio digne annuntiare ... — ... in quorum medio vidit beatus Iohannes similem filio hominis. Apocalypsis primo (Apoc. 1,13). -- (Vorlagendatierung) Sub anno 1471.
(p.299-300) Ars memorativa (Heimann-Seelbach 2000, 56 f., Nr. 2.4).
   1
p. 299 Tit.: [ohne Titel] (p. 1, im zeitnahen Inhaltsverzeichnis nicht erwähnt)
Quidam magister studii Lipcensis tradens artem memorandi eandem commendat auctoritatibus Aristotelis Senecae Tullii et sancti Thomae de Aquino et postea dicit quod ista ars pluribus congruit ... — ... Tandem dicit quod maius exercitium memorandi requiritur in septem artibus liberalibus quam in aliis tribus facultatibus. Unde Aristoteles: Memoriam autem duo salvant scilicet positio sub ordine et frequens meditatio. Deo gratias.
(p.301-308) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB Collatio in festo purificationis BMV a. 1474.
   1
p. 301 Tit.: (Rot, Vorlagendatierung) In Christi nomine 1474 per Iohannem Slitpacher. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Collaciones Slipacher. Due in festo purificacionis Marie {nur ein Sermo!}
Nunc dimittis servum tuum... (Luc. 2,29). Salvator dominus noster Iesus Christus veniens legem non solvere sed adimplere hodie altera vice quod docturus erat demonstravit ... — ... ad pacem multipliciter invitavit dum viveret et post resurrectionem replicavit. Perducere nos dignetur Iesus salvator noster qui cum patre et sancto Spiritu vivit et regnat Deus. Amen.
(p.308-312) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB Collatio in cena domini a. 1473.
   1
p. 308 Tit.: (Rot, Vorlagendatierung) Alia collacio eiusdem 1473 in cena domini facta. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Collaciones Slipacher. Alia in cena domini
Exemplum enim dedi vobis... (Ioh. 13,15). Et sunt haec verba pars finalis hodiernae evangelicae lectionis. De quibus verbis breviter proposui aliqua vestris coram caritatibus dicere cum supportatione... Venerandi devoti religiosi viri patres et fratres praedilecti. Salvator noster dominus Iesus Christus sciens quia venit hora eius ut vaderet de hoc mundo ... — ... sicut Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis oblationem et hostiam Deo in odorem suavitatis. Ad quam cenam perpetuae durationis nos perducere dignetur per gratiam suam dominus et salvator noster Iesus Christus qui cum patre et Spiritu sancto vivit et regnat Deus. Amen.
(p.312-313) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB Collatio de conceptione BMV a. 1475.
   1
p. 312 Tit.: (Rot, Vorlagendatierung) Anno domini 1475 per eundem patrem Iohannem Slitpacher de concepcione collatio facta. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Collaciones Slipacher. De concepcione
Ego pauper et hebes intellectu de conceptione gloriosae virginis Mariae dum cogitarem occurit meae simplicitati duplex eius conceptio more hominum aliorum. Prima est conceptio ut mihi apparet proprie dicta ... — ... et nemo temere contrarium praesumat affirmare prout anno domini 1439 est Basileae sessione 36 determinatum. Et sic pax inter fideles conservetur. Amen. -- (Schreiberinvocatio) Ora pro me mater Christi virgo Maria ut sic salvari tuis merear precibus.
(p.313) De intervallis musicis.
   1
p. 313 Tit.: [ohne Titel, Text rot geschrieben] (nicht im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis, p. 1)
Figura pertinens conceptioni humanae usque ad infusionem animae continentes (!) tres consonantias musicales et totidem arismetricas proportiones.
(p.314-328) Iohannes saecularisSermo ad populum factus in monasterio Mellicensi tertia feria pentecosten.
   1
p. 314 Tit.: (Rot) Alius sermo factus ad populum in nostro monasterio hic 3a feria penthecosten hic insertus per dominum Iohannem Secularem. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Sermo feria 3a penthecosten domini Iohannis
Ego sum ostium ovium... (Ioh. 10,7). Carissimi qui sunt qui per ostium intrent pulchre declarat sanctus Augustinus dicens 'Intrat per ostium qui imitatur passionem Christi' ... — ... Et Psalmista: Perdes omnes qui loquuntur mendacium (Ps. 5,7) etc.
(p.328-335) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB Sermo in vigilia nativitatis domini a. 1466.
   1
p. 328 Tit.: (Vorlagendatierung) In Christi nomine LXVI Iohannis Slitpacher collacio. -- (p. 1, im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis nicht erwähnt)
Vocabis nomen eius Iesum... (Matth. 1,21). Matthaei primo et transsumptive in praesentis sacratissimae vigiliae missae officio. Reverendi religiosi ac devoti viri brachiis fraternae caritatis sinceriter amplexandi. Beatus evangelista atque apostolus Matthaeus genealogizando salvatoris nostri ortum a praecipuis patribus David scilicet et Abraham ... — ... (p. 334) ea quae sunt in caelis et in terris. Qui cum aeterno Deo patre ac (gestrichen: filio) sancto Spiritu regnat unus verus Deus. Amen. -- (p. 335, 7 Zeilen hinzugefügt) Ipse enim salvum faciet populum suum a peccatis earum... -- ... Iesus dupliciter est causa efficiens duplex est populus duplex est salus privativa et positiva etcetera.
(p.335-336) Quomodo accipitur vocabulum ecclesiae.
   1
p. 335 Tit.: [ohne Titel] (p. 1, im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis nicht erwähnt)
Ecclesiae vocabulum multipliciter accipitur uno modo pro templo materiali ubi Deus laudatur ... — ... a primo homine usque ad novissimum computando qui fidem habuerint et sunt habituri etcetera.
(p.336) Petrus Boerius OSB Glossa (Commentarius) in regulam s. Benedicti, exc.
   1
p. 336 Tit.: [ohne Titel] (p. 1, im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis nicht erwähnt)
Nota in regula sancti Benedicti in prologo paragraphus: Constituenda est ergo a nobis dominici schola servitii in qua institutione nihil asperum nihil grave nos constituturos speramus (RB, Prolog 45-46). Petrus Boerius: Constituenda id est ordinanda ... — ... paragrapho 'Est igitur'.
(p.337-344) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB Collatio in festo pentecostes a. 1470.
   1
p. 337 Tit.: (Rot, Vorlagendatierung) Iohannes Slitpacher in Christi nomine anno 70 collacio. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Collaciones Slipacher. Alia Spiritus veritatis docebit vos omnem veritatem
Spiritus veritatis docebit vos omnem veritatem (Ioh. 16,13). Ad suscipiendum magnum principem terrenum congruo cum honore grandis sit apparatus ut nostis populorum quanto ampliori studio debet praeparatio adhiberi ... — ... ut sua gratia uberius afflati de praesenti miserabili vita feliciter ad patriam aeternae beatitudinis perducamur. Qui cum Deo patre et eius unigenito filio regnat et vivit in trinitate perfecta verus et unus Deus. Amen.
(p.345-350) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB Collatio pronuntiata die 22 Decembris 1468 (vigilia nativitatis domini) in Gottwico.
   1
p. 345 Tit.: (Vorlagendatierung rot) In Christi nomine 1468 die 22 decembris in Gotwico. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Collaciones Slipacher. Alia eiusdem facta in Gotwico
Quod natum est in ea de Spiritu sancto est (Matth. 1,20). Originaliter Matthaei primo et in huius sacratissimae vigiliae dominicae nativitatis recitative missae officio. Praemisso excusationis exordio pro obtentione divinae gratiae ad fructuose legendum ac auscultandum salutetur mater gratiae Dei genitrix Maria ... — ... atque ad condignam praeparationem celebrandi instantem iocundissimam sollemnitatem collatio prout dominus inspiraverit humiliter concludatur. Amen. -- (Notiz über den Anlaß der Predigt und ihre Datierung) Pronunciatur Gotvici in vigilia nativitatis domini anno 1469 intrante.
(p.350-351) De celebratione missae ascetica quaedam.
   1
p. 350 Tit.: [ohne Titel] (p. 1, im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis nicht erwähnt)
Haec quattuor solent communicanti conservare devotionem primum rectitudo intentionis consuetudo orationis excitata devotio communionis ... — ... Decimo: Ardor et suspirium sanctificationis. -- (p. 351 Datierung) 95 die invencionis [14.9.1495 ?].
(p.351-353) De vita activa et contemplativa.
   1
p. 351 Tit.: [ohne Titel] (p. 1, im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis nicht erwähnt)
Nota homo duas vitas esse rationales quae ut sequitur in duobus Cherub descriptae reperiuntur activa scilicet et contemplativa. Et sub hoc titulo Iesus Maria. Vita activa describitur in Cherub sub sex alis tegentes (!, recte: tegentibus) corpus sub sex modis sive alis. Ala prima est contemplatio supernorum ... — ... Sexta ala: Munditia carnis habet pennas 5. Prima: Tactus cohibitio... -- ... 5. Cohibitio auditus. (Rot) Iesus Maria. In his duobus Cherub et alis eorum consistit totitius (!) perfectionis origo et summa omnium virtutum vitae activae et contemplativae.
(p.353-356) Arboris crucis Christi rami duodecim cum suis fructibus.
   1
p. 353 Tit.: (Rot) Incipiunt duodecim rami arboris crucis Christi cum suis fructibus attestantibus prophetis ... (Unterer Freirand rot, Datierung) Hec signatura crucis affixa in cruce in medio ecclesie monasterii Mellicensis 1495. -- (p. 1, im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis nicht erwähnt)
Primus Danielis octavo (Dan. 9,26): Et post hebdomadas sexaginta duas occidetur Christus ... — ... quoniam speciosum feci eum et multis condensisque frondibus (Ez. 31,9). (Rot) Bonaventura primus inventor huius arboris crucis. (Verse) Hoc crucis vitae lignum ostendit tibi signum Dat fructum dignum contempsit omne malignum. (p. 356 Datierung rot) Explicit die Oswaldi regis et sancti Dominici 1495 [5.8.1495].
(p.357-362) Chiromantia spiritualis (Vgl. Fulda, Hess. Landesbibl., Cod. Aa 77, 29v-30r; Würzburg UB, Cod. M. ch. f. 50, 60v-61v).
   1
p. 357 Tit.: (Rot) Incipit alia figura crucifixi sub specie monachi habentis os clausum sera in dextera serpentem appensum sub lampide fune cinctus nudus pedibus cruci affixus. -- (p. 1, im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis nicht erwähnt)
Haec est chiromantia spiritualis vera infallibilis atque certa quae docet de praeteritis praesentibus et futuris de vita aeterna atque miseria damnatorum indicibili. In dextera manu sic incipe circa brachium antequam venias ad palmas: O utinam recte saperes ac sane intelligeres ... (p. 360) Ad pollicem. Meditare. Quod semptem sunt de essentia hominis ... (p. 361, Secundum prescriptam figuram crucis describit eciam sanctus Bernhardus condiciones quas habere debet monachus; p. 362) Nota verus monachus sit in choro devotus in thoro discretus et castus ... — ... 4. Audi et intellige si poteris. -- (p. 362 Datierung rot) Explicit ciromancia 1495 decollacio Iohannis [29.8.1495].
(p.363-391) Apocalypsis: Figurae depictae ex apocalypsi cum sua scriptura secundum litteras alphabeti (Lit.: H. Th. Musper, Die Urausgaben der holländischen Apokalypse und Biblia pauperum. München 1961 (Faksimile und Untersuchung).
   1
p. 363 Tit.: (Rot) Incipiunt figure depicte ex Apokalipsi cum sua scriptura secundum litteras alphabeti positas prima littera A. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Appokalipsis cum suis significacionibus per litteras allphabeticas
Conversi ab idolis per praedicationem beati Iohannis Drusiana et ceteri quattuor ... — ... quod usque hodie saturire cernitur. -- (p. 391 Schlußschrift, Datierung) Finis Apokalipsis 1495 in vigilia sancti apostoli et ewangeliste Mathei [21.9.1495].
(p.391-392) Figura qua depicta est generatio Mariae et Christi Iesu .
   1
p. 391 Tit.: (Rot) Nota figuram sequentem a quadam littera impressa rescriptam ubi depicta fuit generacio Marie et Christi Iesu ubi Yesse filius Ysai in arbore duodecim regum scypitem tenet super quem scriptum est: Radix yesse in dextro latere duo Aaron <...?> tenens in manu Christi. -- (p. 1, im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis nicht erwähnt)
Inventa est germinasse virga Aaron in domo Levi ... — ... Hi sunt quattuor testes veritatis.
(p.393-395) Iohannes (Krafft) de Gmunden Tabula de universo (= Erläuterung zu einer Darstellung des Universums im Apostelchor der St. Stephanskirche in Wien) (Ed.: Uiblein 1999, 396-398. -- Thorndike--Kibre 1084.14. -- Parallelüberlieferung: Graz UB, Cod. 540, 223rv; Klagenfurt BB, Cod. XXXI a 17, 233r [Iohannes de Gmunden, 'Tabula de universo pendens in abside apostolorum Wiennae in ecclesia S. Stefani'; Cambridge, University Library, Add. 5358, 119r-120r).
   1
p. 393 Tit.: (Rot) Congeries mundi ymaginaria secundum omnia creata. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Plura in astronomia iudiciis signis et practica nativitatum
Praesens figura repraesentat universum in cuius medio est terra quae in una parte est levior et ibi est aquis discooperta ... — ... scilicet spiritualium et saecularium fidelium. -- (p. 395, Vorlagendatierung) Impressa 1464.
(p.395-399 (mit Tafeln)) Astrologia: Affectiones signorum zodiaci et planetorum.
   1
p. 395 Tit.: [ohne Titel]. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Plura in astronomia iudiciis signis et practica nativitatum
Nota etiam in orbicularia figura duodecim signa. Ex una parte id est dextera et altera id est sinistra posita. In hac parte ponitur Maria. In illa iustus iudex. Cancer... Sol vitam et lumen omnibus virtutibus natalibus influens ... — ... (Tafel) Dignitates planetarum in signis tabellae huius.
(p.400-416 (mit Schemazeichnungen)) Iohannes Regiomontanus Ephemerides (Drucke: Hain 13790-13791, u.ö. -- Thorndike-Kibre 1611.11).
   1
p. 400 Tit.: (Rot) Iohannis de Monte Regio germanorum decoris etatis nostre astronomorum principis ephemerides. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Plura in astronomia iudiciis signis et practica nativitatum
Usum ephemeridis cuiuslibet breviter exponemus. In primis adest numerus anni ad quem spectat almanach... (p. 404) Quam vim revolutiones ascendentium annorum mundi ac mensium anni in caeli figura haberent... (p. 405) Si quis igitur aeris mutationes voluerit praescire nosse eum oportet quattuor anni tempora ... — ... matutinus tranquillus est et bonam conditionem ostendit. -- Explicit.
(p.416-526 (Exc.)) Guido Bonatus Liber astronomicus = Decem tractatus astronomiae (Druck: GW 4643 [Augsburg 1491]. -- Glorieux RA Nr.138.a).
   1
p. 416 Tit.: (Rot) Incipit ex introductorio ad iudicia stellarum et iudiciorum astronomie Gwidonis Bonati de Forlivio ex prologo. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Plura in astronomia iudiciis signis et practica nativitatum
In nomine domini domini (!) nostri Iesu Christi miseratoris et pii veri Dei ... (p. 418, Tractatus I) Anima est nobilius quod reperitur in homine. Ipsa enim dat esse atque perfectionem corpori ... — ... directione sequatoris. -- (p. 526 Datierung) Explicit hoc memoriale 1498.
(p.527-542) Expositio in Regulam sancti Benedicti, Exc.
   1
p. 527 Tit.: [ohne Titel]. -- (p. 1, nicht im zeitgleichen Inhaltsverzeichnis)
Constituenda est a nobis schola dominici servitii iuxta regulam etc. (Regula Benedicti, Prolog 45). Sanctus Benedictus de quo sanctus Gregorius testatur in secundo libro Dialogorum dicens capitulo (lib. II, cap. 36): Scripsit namque vir Dei gratia et nomine Benedictus regulam ... — ... finalis autem causa est quae ex proxima sequitur aeternam scilicet gloriam possidere. Titulus autem eius est. Incipit regula beati Benedicti abbatis.
(p.542-543) De dignitate et magnificentia ordinis sancti Benedicti (Vgl. Eichstätt, Cod. st 366, 137v). Lit.: A. M. Zimmermann, Kalendarium Benedictinum. Die Heiligen und Seligen des Benediktinerordens und seiner Zweige I. Metten 1933, VII mit XXXII Anm. 7.).
   1
p. 543 Tit.: (Rot) Nota de dignitate et magnificencia ordinis sancti Benedicti
Papa Iohannes XXII. qui praefuit sedi apostolicae anno domini 1317 temporibus Ludovici imperatoris Romanorum et ducis Bavariae ... — ... hos versus composuerit ad virum Dei scilicet Benedictum dicens: (Versus) Mitis et invicte Christi verna Benedicte In caelo sisti tot fratres promeruisti Quingenos quinque quingentos milia quinque Ad te translati prius omnes canonizati.
(p.543) Versus (De s. Benedicto) (4 Verse. -- Walther, Initia 11128).
   1
p. 543 Tit.: (Am Ende des vorhergehenden Textes)
Mitis et invicte Christi verna Benedicte In caelo sisti tot fratres promeruisti ... — ... quingenos quinque quingentos milia quinque ad te translati prius omnes canonizati.
(p.543) De sanctis ordinis sancti Benedicti.
   1
p. 543 Tit.: [ohne Titel an den vorhergehenden Text anschließend]
Ecce quam alte ista aquila super tot sanctos et ecclesiae praelatos per suam dignitatem evolavit ... — ... unde inter cetera laudabilia eiusdem religionis.
(p.543) De numero monasteriorum ordinis sancti Benedicti anno 1417 tempore concilii Constantiensis.
   1
p. 543 Tit.: [ohne Titel direkt an den vorhergehenden Text anschließend]
Anno domini millesimo quadringentesimo decimo septimo [1417] in sacro concilio Constantiensi ante valvas ecclesiae monasterii Petridomus Petershausen cum magnis litteris scriptum fuit sex milia et sexcenta sunt adhuc monasteria ordinis sancti Benedicti. ... — ... (Rot) Secuntur summi pontifices cardinales archiepiscopi diversarum provinciarum et abbates de quolibet 5. [Es folgt kein weiterer Text].
(p.544-621) Expositio in Regulam sancti Benedicti, Exc.
   1
p. 544 Tit.: [ohne Titel]
Cum ergo interogassemus dominum de habitare [!, recte: habitatore] tabernaculi eius audivimus habitandi praeceptum sed si compleamus habitatoris officium (RB, Prolog 39). Eximus haeredes regni caelorum... (p. 547) Fundamentum aliud nemo potest ponere... (1.Cor. 3,11). Augustinus in glossa primae ad Corinthios 3 dicit: Fides gratiae christianae et ea quae praedilectionem operatur... (p. 551) Monachorum quattuor esse genera manifestum est. Capitulum primum (RB 1,1). Augustinus in primo sermone domini in monte super illo verbo 'Agite paenitentiam appropinquabit enim regnum caelorum'. dicit: Evangelium audivimus ... — ... sub regulis donati. Ad haec infra de fratribus in via directis paragr. 2 praesumat. -- (Schlußschrift rot) Explicit de quattuor generibus monachorum.
(p.599-621 (innerhalb dieser Seiten mehrere Auszüge)) Bernardus Ayglerius OSB Speculum monachorum, pars I, cap. 7-8 (Ed. Walter H. 1901, 56-80).
   1
p. 599 Tit.: [ohne Titel] (Am unteren Freirand von einer Hand des beginnenden 20. Jh.) Aus dem Speculum Monach. des Bernard Cassinens. p. I. cap. 7 und 8
Ad haec iunge quod legitur in prima parte speculi capitulum 8 § quartum (!) in fine ubi dicitur: Sane ad veram conversionem morum credo esse necessarium ut ipsa conversio sit mentalis in corde
(p.606-613 (Exc. de haereticis, lib. VIII, cap. 5)) Isidorus Hispalensis Etymologiarum sive Originum liber VIII, cap. 5: De haeresibus = Decretum Gratiani, pars II, causa 39 (PL 82, 298-305. -- CPL 1186. -- Decretum Gratiani: Ed. Friedberg I, Sp. 1001-1006).
   1
p. 606 Tit.: (Rot) Nota quot sint hereticorum secte
Quidam autem haeretici qui de ecclesia recesserunt ex nomine suorum auctorum nuncupantur quidam vero ex causis quas eligentes instituerunt... Menandriani a Menandro mago ... — ... licet de ecclesia non recesserit tamen haereticus appellari potest.
(p.621-634) Expositio in Regulam sancti Benedicti, Exc.
   1
p. 621 Tit.: (Rot) Quare ergo cenobitarum genus fortissimum dicitur nota
His ergo praemissis scilicet tribus generibus proxime dictis ad fortissimum. Fortissimum vero dicit optimum ... — ... scienti bonum et non facienti peccatum est illi.
(p.634-635) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB Formula vitae christianae (56 Verse. -- Walther, Initia 667).
   1
p. 634 Tit.: (Rot) Formula vite christiane. (Vielleicht noch zum vorhergehenden Text gehörig) Attende qui vis et vide quis sis. Choream agens cursus vias ignorat. Dum saltant atomi pater excellentia vini.
Affectu diligere velle bonum reor esse Diligit effectu faciens bene vel bona dicens ... — ... Ut caute vivas memorare novissima terna Gaudia caeli mortem certam damna futura. (p. 635 Schlußschrift, Vorlagendatierung = Cod. 1405) Formula Mellici dictatur scribitur anno Sub Ladislai clari regis duodeno 1451.
(p.636-646 (Exc.)) Hortus sanitatis (Druck: Hain-Copinger 8941-8944. -- Thorndike-Kibre 994.13).
   1
p. 636 Tit.: (Rot) Prohemium libri qui dicitur Ortus sanitatis. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Ortus sanitatis
Omnipotentis aeternique Dei totius naturae creatoris opera mirabilia admirandaque mecum vicibus iteratis... (p. 639, Tractatus II) Quoniam in prioribus divino nobis assistente auxilio ... — ... ordinem tractatuum servando. (Rot) De lapidibus et piscibus etc. relinquo causa brevitatis postea consignandum. -- (p. 646 Datierung) Ex libro ortus sanitatis 1497. Post coream glorie celestis et prologos libri orti sanitatis pro maiori utilitate legentium in scola divini servicii mancipatis ut sicut ibi patent nomina infirmitatum sic sanitates mentis et corporis metiri possunt temperate. Sequitur igitur Regula sancti Benedicti.
(p.647-694 (Zuschreibung durch Pez, erst ab. p. 662)) Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB Manuale viaticum regulae s. Benedicti (Kleinmariazell, 1447) (Parallelüberlieferung: München, Clm 18553b, 3r-212v ohne Autorzuweisung. -- Lit.: VL VIII [1992] 733 [F. J. Worstbrock]).
   1
p. 662 Tit.: (Rot) Sequitur igitur regula sancti Benedicti. (p. 662, Nachtrag Bernhard Pez, 1. Drittel 18. Jh.) Joannes des Weyllhaim Mellic. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Excerpta super regulam beati Benedicti usque ad capitulum 5tum regule exclusive
Regula beatissimi patris nostri Benedicti in duas partes dividitur cum prima divisione in prooemialem sive prologum et in partem exsecutivam seu tractatum qui est sive dicitur regula et incipit: Obsculta o fili etc. ut supra. Prologus etiam dividitur in quattuor partes principales... (p. 662) Monachorum quattuor esse genera etc. Nota quod ab hoc primo capitulo quod est de quattuor generibus monachorum sive hominum super terram ut supra dictum est. Secundum eius rubricam incipit proprie regula sancti Benedicti sive pars exsecutiva. Quia ut dicit beatus Bernardus in De praecepto et dispensatione ... — ... De quibus tractatur in quarto capitulo regulae de instrumentis bonorum operum et de hoc quendam subnectere curam propter gradus praecedentes. (Im Reklamanten) Sequitur ex capitulo 4 regule.
(p.695-850 (Exc.)) Iohannes de Turrecremata OP Expositio regulae s. Benedicti (Drucke: Hain 15734 u.ö. -- Kaeppeli 2723).
   1
p. 695 Tit.: (Rot) Excerptum ex Iohanne de Turre Cremata capitulum 16 et est quartum regule sancti Benedicti que sunt instrumenta bonorum operum
Consequenter nobis sermo habendus est circa capitulum quartum regulae in quo describuntur quae sunt instrumenta bonorum operum. In superioribus sanctus pater Benedictus declarans se velle divini servitii scholam instituere ... — ... (p. 785 rechter unterer Freirand Datierung) ... vigilia sancti Mauri abbatis 99 [?] [15.1.1499]. ... (p. 845 Datierung rot) Expliciunt instrumenta bonorum operum 1499 (unterer Freirand) Agnetis secundo [28.1.1499] ... -- ... (p. 850) sed perficere. Sequitur postea de viginti modis quibus solet oboedientiae bonum minui. Capitulum 57. -- (Schlußschrift rot) Expliciunt instrumenta bonorum operum cum quinto capitulo de oboedientia et gradibus suis.
(p.850-860) Iohannes de Turrecremata OP Quaestiones evangeliorum una cum opere 'Flos theologiae' (Drucke: Hain 15713-15719. -- RB 5019,2. Bei Kaeppeli nicht erfaßt).
   1
p. 850 Tit.: (Rot) Incipit prologus eiusdem Iohannes cardinalis Turre Cremata circa sermones de tempore et sanctis prologus
Cum ad pleniorem cognitionem rei ordo deducat necessarium est hic ponere huius solemnissimi ordinem opusculi... (p. 857, Incipit tabula alphabetica in se continens et concludens omnes et singulas materias huius operis) Abstinentia duplex detestabilis et laudabilis ... — ... Gula peccatur horam praeveniendo nimis laute comedit.
(p.861-862 (Tabula, dem Werk vorangehend)) Nicolaus de Byardo OP Summa de abstinentia (Flos theologiae): Tabula alphabetica (Druck: z. B. Hain 15714. -- SOP 3046).
   1
p. 861 Tit.: (Rot) Incipit tabula materie applicabilis sive floris theologie. -- (p. 1, zeitgleiches Inhaltsverzeichnis) Flores theologie per litteras alphabeti
Adulatio, ambitio, amicitia, amor sui ipsius ... — ... vita aeterna. -- (p. 862 Datierung) Explicit 1499 profesto purificacionis [1.2.1499].
(p.863-873) Iohannes de Hesdinio OHospSI Commentarius in librum Iob, exc. de memoria (= ex cap. 8, 20 und 18) (RB 4551). Lit.: B. Smalley, Jean de Hesdin O. Hosp. S. Ioh. RTAM 28 1961) 283-330.).
   1
p. 863 Tit.: (Rot) Ex Iohannes de Hysdinio de memoria nota quattuor
Primo: Memoria investiganda est vario modo... Primo ergo memoria antiquorum investiganda. Iob octavo: Interroga enim generationem pristinam et diligenter investiga patrum memoriam ... — ... ut sicut regnavit peccatum in mortem ita et gratia regnet in vitam aeternam. Per Iesum Christum dominum nostrum.
(p.873-879) Celtis, Conradus Epitoma in utramque Ciceronis rhetoricam cum arte memorativa nova et modo epistolandi utilissimo = <De artificiali memoria> (Druck: GW 6463 [vom Jahr 1492]. -- Heimann-Seelbach 2000, 133-135 Nr. 6.1).
   1
p. 873 Tit.: (Rot) De artificiali memoria
Memoriam in naturalem et artificiosam scindunt. Illam autem nostris animis insitam et ingenitam altera vero quae praeceptione quadam confirmetur ... — ... Multiplicabimus imagines nostras si singulis imaginibus uxores filios et filias aptamus. -- (p. 879 Datierung) 1497 die sancti Francisci [4.10.1497].
(p.880-882) Index capitulorum zur Regula Benedicti in alphabetischer Sachanordnung.
   1
p. 880 Tit.: (Rot) Nota signaciones capitulorum secundum capita et numerum eorum. Illa autem preposicio de cuilibet materie capitulorum et numero deservit ideo secundum alphabetum incipe ab littera prima que est A scilicet sic
A. De adhibendis ad consilium fratribus capitulum 3. De artificibus monasterii capitulum 57 ... — ... Z. De zelo bono 72.
(p.882-886 (Exc.)) Alphabetum divini amoris cuiusdam Carthusiani (GW 1554-1566. Druck: L. E. Du Pin [Ed.], Iohannes Gerson, Opera omnia III. Antwerpen 1706 [= Hagae Comitum 1728], Sp. 769-800 [hier ausdrücklich als unechtes Werk Gersons bezeichnet]. Wird Iohannes Gerson, Nicolaus Kempf de Argentina und Iohannes Nider zugeschrieben). Lit.: VL IV 1983) Sp. 1122 D. D. Martin): hier gegen die früher postulierte Verfasserschaft des Nicolaus Kempf de Argentina.).
   1
p. 882 Tit.: (Rot) Ex alphabeto divini amoris nota vias novem prima est
Via inchoativa purgativa illuminativa... Via inchoativa incipit a timore servili a quo procedit filialis unde plures incipientes inchoant declinare a malo et facere bonum id est se convertunt ad paenitentiam ... — ... (Ende von Via V = Via imitativa) et omnium virtutum speculum caritatis humilitatis pauperitatis continentiae oboedientiae fidei patientiae spei (= Druck Sp. 778). -- (Schlußschrift rot) Alie vie requirantur in libello alphabeti.
(p.886 (nur Inhaltsangabe)) Bernardus Ayglerius OSB Speculum monachorum (Ed.: Walter H. 1901).
   1
p. 886 Tit.: (Rot) Partes speculi tres
Prima de forma monasticae professionis. Primo ponit forma professionis ... — ... 3a pars habet 5 capitula. Primo de abbate 2° naturalia providendi 3° infirmos.
(p.887-888 (Fragm.)) Sermo de s. Georgio, dt.
   1
p. 887 Tit.: De sancto Georgio martyre sermo
Saepe expugnaverunt me... (Ps. 128,1). Lieben chinder unsers herren Iesu Christi dy wart dy ich ewr lieb fuer gelegt hab in der latein dy sein geschriben an dem anfankh des hundertisten und acht und czwainczigsten Psalm der da ist der cehatist grad oder staffel unter den funfczehen und lautten yn deusch [!] also: Oft pin ich ausgestriten waren von meiner iugent. Darumb sprech nun Israel. Der grad oder staffel nach dem als der heilig lerer Cassiodorus spricht in der auslegung des vermelten Psalm ... — ... als peczeugt furbas der chunig David am 36. Psalm da er spricht: Ich pin iunkh gebeseen und pin nunn älter waren und hab chain gerechten gesechen der sey waren verlassen noch von seinem samen chain der hab pedurft des pratt.
(p.888 (Exc.: De acedia cap. 3)) Reinerus de Pisis Pantheologia (Drucke: Hain 13014-13019).
   1
p. 888 Tit.: Ex pantaloya de accedia c. 3
Secundo principaliter etiam acediam considerare debemus eius ruinam seu periculum ... — ... de virtutum laudabili exercitio. Secundo causat ||| [bricht ab].
(p.889-890 (Entwurf)) Sermo in Ps. 32,20.
   1
p. 889 Tit.: [ohne Titel]
Anima nostra sustinet dominum quoniam adiutor et protector noster (Ps. 32,20). Religiosi honorandi atque devoti fratres. Ad evitandum otium sectandam iustitiam et misericordiam Dei atque eius magnificentiam propalandam exclusis vitiis ... — ... nomen accepit. Haec Isidorus libro XII Etymologiarum.
(p.890-906) Excerpta varia .
   1
p. 890 Tit.: Prologus in opusculum
Occulta proverbiorum exquirit sapiens (Sir. 39,3). Breviter ergo ad communem statum hominis saltem interioris erudiendum non me ut doctorem ... — ... plena nocivis.
(p.907-910) Petrus de GöttingenCriminatio Iohannis Buridani de Iohanna regina Franciae (Ed.: Ortmayr 1917/18, 726-730 [nach Seitenstetten, Cod. 178]).
(p.907-910) Criminatio Iohannis Buridani de Iohanna regina Franciae Philippi pulchri uxore (Ed.: Ortmayr 1917/18, 726-730).
   2
p. 907 Tit.: Fabula de Biridano elegantissima
Buridanus natione picardus perspicacis vir ingenii dum in alma universitate Parisiensi regeret ... — ... pro ea in aevum decantare astricti sunt. -- (p. 910 Schlußschrift, Datierung) Hec et tanta de Byridano ad postulationem commendabilis bonarum artium sectatoris magistri Petri Gartiger [!] ex vago rumore in unum colligere conatus sum in alma universitate Leipczensi a qua anno domini 1471 preporecta. 97 felicis die Affre [7.8.1497].
p. 907 Tit.: Fabula de Biridano elegantissima
Buridanus natione picardus perspicacis vir ingenii dum in alma universitate Parisiensi regeret ... — ... pro ea in aevum decantare astricti sunt. -- (p. 910 Schlußschrift, Datierung) Hec et tanta de Byridano ad postulationem commendabilis bonarum artium sectatoris magistri Petri Gartiger [!] ex vago rumore in unum colligere conatus sum in alma universitate Leipczensi a qua anno domini 1471 preporecta. 97 felicis die Affre [7.8.1497].
(p.911-913) Sermo in Luc. 2,22 (de BMV).
   1
p. 911 Tit.: [ohne Titel]
Postquam impleti sunt dies purgationis Mariae (Luc. 2,22). Festum virginis beatae pluries in anno celebratur quasi festum alicuius alterius sancti ... — ... in lege ubi dicit ||| [bricht ab].
(p.914-920) Sermo in die pentecostes a. 1497.
   1
p. 914 Tit.: In die pentecostes de sancto spiritu. (Datierung) 1497
Si quis diligit me sermonem meum servabit (Ioh. 14,23). Pro approbatione verborum assumpsi verba sancti Augustini de imagine Dei 'Quoniam in medio laqueorum positi sumus' ... — ... qui vero secundum spiritum sunt id est vivunt qui Spiritus sanctus sentiunt. Amen.
(p.920-923) Sermo de trinitate.
   1
p. 920 Tit.: Sermo de sancta trinitate
Iustificati ex fide pacem habeamus... (Rom. 5,1-5; Iob 27). Iustificationem meam quam cepimus tenere non deferam. Sciendum ergo quid est iustitia ... — ... affectus nostros ad caelestem gloriam possidendam. Quam ipse Deus trinitas nobis perpetue frui concedat. Amen.
(p.923-926) Sermo in Ioh. 16,24 (in diebus rogationum).
   1
p. 923 Tit.: Introductio quedam diebus rogacionum
Usque modo non petistis quicumque in nomine meo (Ioh. 16,24). Augustinus in sermone domini in monte dicit 'Oratio est ascensus animae de terrestribus ad caelestia' ... — ... et dies finitionis etcetera.
(p.926-927) Sermones-Entwurf.
   1
p. 926 Tit.: [ohne Titel]
Revertere in terram tuam et locum nativitatis tuae (Gen. 32,9). Leo in sermone huius festi dicit 'Salvator noster hodie dilectissimi natus est gaudeamus' ... — ... facta es tota.
(p.927) Sermones-Entwurf.
   1
p. 927 Tit.: (Datierung) Feria sexta parasceve 98 [1498]
Dolores nostros ipse portavit (Is. 53,4). Is. 51 [!]. Passionem domini nostri tam acerbissimam quam ignominissimam recolentes ... — ... inspectionis contradictionis.
(p.927-928) Bibelzitate.
(p.928 (Exc. wie in Hs. angegeben)) Pelbartus de Themesvar OFM Stellarium coronae benedictae Mariae virginis (Druck: Hain 12562-12564).
   1
p. 928 Tit.: (Rot) Ex stellario beate virginis Mariae li[bro] I arti[culo] 1 c[apitulo] 2 q[uestione] 2
Sicut igitur angelus creatus est ad laudandum Deum in caelis ita homo in terris ... — ... Et sic patet homo Dei lauda Deum.
(p.929-930) leer.