Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=41044 
Melk, Benediktinerstift, Cod. 1388 (291, E 81)
Papier   I, 274 Bl.   150×115   Melk, 1441
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 10)

"PL", "Roth 1991", "PLS", "CPL", "BHM", "CPPM"
alle Initien
(VD-+HD-Spiegel (13. Jh.)) Kanonistischer Text.
(Irv (lose)) Tabula codicis (15. Jh.).
(1rv) Guilelmus de Sancto Theodorico OCist Epistola ad fratres de Monte Dei: Cap. 4 exc. (De cella) (PL 184, 313D - 315A, Nr. 9-11. -- Parallelüberlieferung: Salzburg, St. Peter, Cod. b X 22, Nr. 20).
   1
1r Tit.: [ohne Titel]
Cella nequaquam debet esse reclusio necessitatis sed domicilium pacis ostium clausum non latebrae sed secretum ... — ... cella est quasi carcer aut sicut viventi homini sepultura.
(2rv) De reconciliatione.
   1
2r Tit.: [ohne Titel]
Chrysostomus: Si offers munus etc. usque reconciliari fratri tuo vide misericordiam Dei quomodo homini utilitates amplius aspicit quam suos honores ... — ... redde ei quae abstulisti et paenituisti.
(3r-9v) Leer.
(10r-21v) Ps. Basilius Caesariensis Admonitio ad filium spiritualem (PL 103, 683-700. Ed.: P. Lehmann, Die Admonitio S. Basilii ad filium spiritualem. SB München 1955, H. 7 = P. Lehmann, Erforschung des Mittelalters V. München 1941 [Nachdruck 1962], 200-245. -- CPL 1155a).
   1
10r Tit.: (Rot) Incipit admonicio sancti Basilii ad monachos
Audi fili admonitiones patris tui et inclina aurem tuam ad verba mea. Commoda me libenter et corde credulo cuncta quae dicuntur ausculta ... — ... teque adorandum verum iudicem perducant. Quod tibi praestare dignetur qui in trinitate perfecta vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum. Amen.
(22r-24r) Caesarius Arelatensis Sermo 4 (= Ps. Augustini serm. app. 299; = Collectio Clichtovea, Nr. 1, Caesarius, Homilia I ad monachos) (PL 39, 2317-2319; CC 103, 21-25; SC 175, 292-302. -- CPL 1008; CPPMA I, 1084).
(22r-44v) Caesarius Arelatensis Homiliae IX ad monachos = Collectio Clichtovea Nr. 1-9 (Lit.: CPPMA I, S. 1065. -- R. Etaix, La Collectio Clichtovea des sermons de saint Césaire d'Arles. Bulletin de littérature ecclésiastique 78 (1977) 139-146.).
   2
22r Tit.: (Rot) Incipiunt admoniciones seu omelie Cesarii ad monachos. Omelia prima
Inter octo beatitudines quas in evangelio dominus et salvator noster enumerare dignatus est etiam hoc addidit dicens: Beati qui esuriunt et sitiunt iustitiam quoniam ipse saturabuntur (Matth. 5,6). Felices sunt ... — ... (24r) ... operum perseverantia ad aeterna praemia mereamur pervenire ipso adiuvante qui vivit et regnat Deus in saecula benedictus. Amen.
22r Tit.: (Rot) Incipiunt admoniciones seu omelie Cesarii ad monachos. Omelia prima
Inter octo beatitudines quas in evangelio dominus et salvator noster enumerare dignatus est etiam hoc addidit dicens: Beati qui esuriunt et sitiunt iustitiam quoniam ipse saturabuntur (Matth. 5,6). Felices sunt ... — ... (24r) ... operum perseverantia ad aeterna praemia mereamur pervenire ipso adiuvante qui vivit et regnat Deus in saecula benedictus. Amen.
(24r-27r) Ps. Eusebius Emesenus (Eusebius 'Gallicanus') Sermo 39 = Ad monachos IV {= Melk: Caesarius, Homilia II ad monachos} = Ps. Caesarius Arelatensis, Sermo 6 (PL 67, 1056-1059; CC 101 A, 455-464. -- CCPMA I 4379, 4401, 4594, 4656 und 4763). ).
   1
24r Tit.: (Rot) Incipit omelia secunda Cesarii
Sicut a nobis dominus pro suscepti officii necessitate loquendi deposcit officium ... — ... ut quod nobis contulit iudicatus integrum in nobis inveniat iudicaturus ipso adiuvante qui vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum. Amen.
(27r-29r) Ps. Eusebius Emesenus (Eusebius 'Gallicanus') Sermo extravagans 6 {= Melk: Caesarius, Homilia III ad monachos} = Ps. Caesarius Arelatensis, Sermo 7 (PL 67, 1059-1062; CSEL 21, 314-318; CC 101 B, 861-868. -- CPL 971; CPPMA I, 4380, 4401, 4699, 4731 und 4741).
   1
27r Tit.: (Rot) Omelia III
Ad locum hunc carissimi non ad quietem non ad securitatem sed ad pugnam atque certamen convenimus ... — ... Ita ergo agamus bona illius sectantes ut qui in aeternam gloriam sustitandus sub fine saeculorum creditur nunc ecclesiae per rediviva in filiis merita iam resurgat.
(29r-33r) Ps. Eusebius Emesenus (Eusebius 'Gallicanus') Sermo 40 = Ad monachos V {= Melk: Caesarius, Homilia IV ad monachos} = Ps. Caesarius Arelatensis, Sermo 8 (PL 50, 844-848; PL 67, 1062-1066; CC 101 A, 469-482. -- CPPMA I, 4381, 4395 und 4657).
   1
29r Tit.: (Rot) Omelia quarta
Scimus quidem spiritali militiae cui nos mancipavimus magnam esse in futuro repositam remunerationem ... — ... qui ad palmam consummationis perseverando pervenerit ipso auxiliante qui vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen.
(33r-34r) Ps. Eusebius Emesenus (Eusebius 'Gallicanus') Sermo 41 = Ad monachos VI {= Melk: Caesarius, Homilia V ad monachos} = Ps. Caesarius Arelatensis, Sermo 9 (PL 50, 848-849; PL 67, 1066-1067; CC 101 A, 487-492. -- CPPMA I, 4658).
   1
33r Tit.: (Rot) Incipit omelia quinta Cesarii ad monachos
Ad hoc ad istum locum convenimus ut domino nostro vacare possimus ... — ... quo gaudio ad munera nostra ipso adiuvante veniamus Iesu Christo domino nostro qui cum patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen.
(34r-36r) Ps. Eusebius Emesenus (Eusebius 'Gallicanus') Sermo 44 = Ad monachos IX {= Melk: Caesarius, Homilia VI ad monachos} = Ps. Caesarius Arelatensis, Sermo 10 + Sermo 23 (PL 50, 855-856; PL 67, 1067-1069; CC 101 A, 521-530. -- CPPMA I, 4661).
   1
34r Tit.: (Rot) Incipit omelia sexta
Videte vocationem nostram fratres carissimi venire quidem ad monasterium summa perfecto est non perfecte autem in monasterio vivere summa damnatio est ... — ... ut nos vicissim vestris veritis adiuvetis nobisque sitis et in praesenti vita ornamentum et in futuris praesidium.
(36r-39v) Ps. Caesarius Arelatensis Homilia (VII) ad monachos.
   1
36r Tit.: (Rot) Incipit omelia septima
Sanctus ac venerabilis pater vir religiosa quidem humilitate sed prope indiscreta suggestione postulat... Quid enim nos dicturi sumus verbo quod vos iam glorioso impletis exemplo ... — ... ad portum felicitatis pervenire possimus nobis supplicantibus domino nostro Iesu Christo adiuvante cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen.
(39v-42r) Ps. Caesarius Arelatensis Sermo 235 = Homilia VIII ad monachos = Collectio Clichtovea, Nr. 8 (PL 58, 872-875; PL 67, 1069-1072; CSEL 21, 318-322; CC 104, 936-939. -- CPPMA I, 4384).
   1
39v Tit.: (Rot) Incipit omelia octava
Quod supplicante et quodammodo cum caritate iubente sancto patre nostro caritati vestrae quantumcumque orationem profero ... — ... ut si nobis quam non meremur gloria non dabitur saltem nobis orantibus peccatorum venia tribuatur praestante domino nostro.
(42r-44v) Ps. Caesarius Arelatensis Homilia (IX) ad monachos.
   1
42r Tit.: (Rot) Incipit omelia nona
Sanctus ac venerabilis pater noster dum se ut cum venia sui dixerim prope indiscreta humilitate submittat ... — ... (44v) ... ut cum in illa aeterna beatitudine nobis data fuerit gloria nobis vel peccatorum venia concedatur. Praestante domino nostro Iesu Christo cui est honor et pietas in saecula saeculorum. Amen. -- (44v Schlußschrift, Datierung rot) Expliciunt omelie Casarii [!] ad monachos anno domini M.CCCC°XLI in vigilia s. Mathei [20.9.1441].
(45rv) Leer.
(46r-78r) Iohannes Chrysostomus De reparatione lapsi (Vgl. PG 47, 277-308. Ed. J. Dumortier: S. Jean Chrysostome. A Théodore SC 117. Paris 1966, 257-322. CPG 4305).
(46r-78r (Hs.: Iohannes Chrysostomus, De reparatione lapsi)) Ogerius de Locedio OCist Planctus BMV (B) (Ausg.: G. B. Adriani, Beati Oglerii de Tridino ... opera quae supersunt ... Torino 1873. Nach dieser Ausgabe wiederabgedruckt bei: Karl Christiaan Johan Willem de Vries, De Mariaklachten. Diss. Zwolle 1964, 277-292 [Langform], hier 280, Z. 2-291. -- BGOC 18, Nr.7902; Bloomfield 4839. -- Parallelüberlieferung: Klosterneuburg, Cod. 205, 1rb-7ra). Lit.: Henri Barré, Le 'Planctus Mariae' attribué `a Saint Bernard. Revue d'ascétique et de mystique 25 1952) 243-266. -- De Vries 1964, 59-74.).
   2
46r Tit.: (Rot) Incipit libellus Johannis Crisostimi [!] ad quendam lapsum
Quis dabit capiti meo aquam et oculis meis fontem lacrimarum. Opportunius namque nunc a me quam tunc a propheta dicitur. Licet enim non urbes multae nec gens integra lamentanda mihi sit ... — ... quamquam certus sim quos si haec libenter legas, alia ultra medicamenta non quaeras. Amen. - (78r Schlußschrift, Datierung rot) Explicit libellus beati Johannis Crisostomi de reparacione lapsi finitus in die sanctorum Felicis et Adaucti anno domini M. CCCC°. XLI° [30. 8. 1441].
46r Tit.: (Rot) Incipit libellus Johannis Crisostimi [!] ad quendam lapsum
Quis dabit capiti meo aquam et oculis meis fontem lacrimarum. Opportunius namque nunc a me quam tunc a propheta dicitur. Licet enim non urbes multae nec gens integra lamentanda mihi sit ... — ... quamquam certus sim quos si haec libenter legas, alia ultra medicamenta non quaeras. Amen. - (78r Schlußschrift, Datierung rot) Explicit libellus beati Johannis Crisostomi de reparacione lapsi finitus in die sanctorum Felicis et Adaucti anno domini M. CCCC°. XLI° [30. 8. 1441].
(78v-79v) Leer.
(80r-87r (in ms.: Augustini) ) Hugo de Sancto Victore CRSA Soliloquium de arra animae (PL 176, 951-970; PL 40, 851-856; Ed.: K. Müller, Hugo de Sancto Victore, Soliloquium de arrha animae [Kleine Texte für Vorlesungen und Übungen 123]. Bonn 1913, 1-26. -- Goy 277-329).
   1
80r Tit.: (Rot) Soliloquium b. Augustini [korrigiert zu: Hugonis] de arra anime
Soliloquium de arrha animae. Ut discamus, ubi nos oporteat verum amorem quaerere ... — ... satis te caram habuit quando tam caro pretio te redemit. - (Schlußschrift) Sit laus ei et gratiarum actio. Amen.
(87v-91v) Anselmus Cantuariensis OSB Proslogion (PL 158, 225-242; Ed.: F. S. Schmitt, S. Anselmi Cantuariensis archiepiscopi opera omnia I. Seckau 1938, 97-122; F. S. Schmitt [Frommanns Studientexte 2]. Stuttgart 1984; G. Schrimpf, Anselm von Canterbury, Proslogion 2-4. Frankfurt 1994. -- CPPM II 193 und 3072h).
   1
87v Tit.: (Rot) Incipit soliloquium Anshelmi. (Schwarz) Meditaciones Augustini incompletes
Eia nunc homuncio fuge paululum occupationes tuas, absconde te modicum a tumultuosis cogitationibus tuis ... — ... Donec intrem in gaudium domini mei, qui est trinus et unus Deus benedictus in saecula saeculorum. Amen.
(92r-98v) Ps. Augustinus Speculum peccatorum (PL 40, 983-992 = Roth 1991, 183-226 [gemeinsam mit einer oberdeutschen u. mittelniederdeutschen Übersetzung]. PLS 2, 1366. – Vgl. CPL 386; BHM 616; CPPM II 3076).
   1
92r Tit.: (Rot) Incipit speculum peccatoris [sancti Augustini episcopi - gestrichen]
Quia in via huius vitae fugientis sumus, dies nostri sicut umbra praetereunt ... — ... quomodo recte sapias, quomodo novissima tua prudenter provideas, ut per hoc damnationem aeternam evadas et cum domino nostro Iesu Christo vitam aeternam possideas. Amen. - (98v Schlußschrift, Datierung) Explicit speculum peccatoris in vigilia [cathed - gestrichen] ad vinculas Petri anno etc. MCCCC°XLI° [31. 7. 1441].
(99r-113v) Ps. Augustinus Suspiria (= Meditationum excerpta) (Exzerpte aus Ps. Augustinus, Meditationes: PL 40, 909 ff. mit Interpolationen. Auch Iohannes Fiscamnensis zugeschrieben, vgl. J. Leclercq, Écrits spirituels de l'école de Jean de Fécamp, in: Ders., Analecta monastica I [Studia Anselmiana 20]. Città del Vaticano 1948, 91-114, hier: 108-114; Glorieux, Pour révaloriser Migne, 28. – CPL 386).
   1
99r Tit.: (Rot) Incipiunt suspiria sancti Augustini episcopi
Summa trinitas virtus una et indiscreta Deus noster Deus omnipotens confiteor tibi ego ultimus servorum tuorum ... — ... atque in aeterna beatitudine una cum sanctis tuis aeternaliter regnare concedis, quia est tibi cum patre et Spiritu sancto una divinitas gloria virtus imperium et potestas in saecula saeculorum. Amen.
(114r-115v) Leer.
(116r-147r (Hs.: Augustinus)) Paulinus Aquileiensis Liber exhortationis, vulgo de salutaribus documentis ad quendam comitem (PL 40, 1047-1078; PL 99, 197-282; PLS 2, 1368).
   1
116r Tit.: (Rot) Incipit epistola s. Augustini ad quendam comitem exhortatoria
Frater si cupias scire quamvis ego nesciam quam perfectissima atque plenissima est iustitia Deum ex toto corde amare ... — ... atque in aeterna beatitudine una cum sanctis et electis tuis aeternaliter regnare concedis. Quia est tibi cum aeterno patre et Spiritu sancto una deias, gloria, virtus, imperium et potestas in saecula saeculorum. Amen. - (147r Schlußschrift, Datierung rot) Explicit epistola exhortatoria ad quendam comitem sancti Augustini episcopi in die sancti Bartholomei apostoli anno domini M°CCCC°XLI [24. 8. 1441].
(147v-156r ) Ps. Boto Pruveningensis OSB Liber de miraculis s. Mariae (Druck: B. Pez, Venerabilis Agnetis Blannbekin ... Vita et Revelationes ... Accessit Pothonis Presbyteri et Monachi ... Liber de Miraculis s. Dei Genetricis Mariae. Wien 1731, 305-456. -- BHL 5357).
   1
147v Tit.: (Rot) Sequuntur quedam miracula s. Marie
Ad omnipotentis Dei laudem cum saepe recitantur miracula sanctorum quae per eos egit divina potentia... Fuit in Toletana urbe quidam archiepiscopus qui vocabatur Ildefonsus ... — ... servivit Deo et sanctissimae eius genetrici (Ende Cap. 6 = Pez 516).
(156v-157r) De quodam solitario .
   1
156v Tit.: (Rot) De quodam solitario
Apud Aegyptum quidam acturus solitariam vitam monasterio egressus est. Cui suus abbas per duos iuvenes panem miserat ... — ... ad sectandam eremiticam vitam miro modo provocavit.
(157r) De sene quodam qui habebat bovem et puteum .
   1
157r Tit.: (Rot) De quodam sene qui habebat bovem et puteum
In eodem monasterio erant duo senes... Quidam alter senex se radice montis hintabat habens puteum et bovem. Huius autem bovis ... — ... et quanta in eis erat infirmitas.
(157v-158r) De sene cui lupa astabat cenanti .
   1
157v Tit.: (Rot) De sene cui lupa astabat cenanti
Alter senex in quodam peruo tugurio habitabat cui lupa astare solita erat cenanti ... — ... homines non verentur.
(158rv) De sene quodam quem leona duxit ad catulos suos ut eosdem illuminavit .
   1
158r Tit.: (Rot) De quodam sene quem leona duxit ad catulos suos ut eosdem illuminaret
Erit alter senex in eremo ad quem duo monachi ex nitria auditis eius virtutibus tendebant ... — ... cuius alium potius ineptabatur auctorem.
(159r-167v (Hs.: Thomas de Aquino oder David) ) David de Augusta OFM De exterioris et interioris hominis compositione, lib. I, pars 2 (Ed.: David ab Augusta 1899, 36-57. -- Bloomfield 5676).
   1
159r Tit.: (Rot) Compendium s. Thome de Aquino. (Darüber schwarz, vielleicht von der Hand des Iohannes Schlitpacher) Secundum alios fratris David de ordine minorum
Si vis in spiritu proficere et hoc esse propter quod ut hoc fieres ad scholam virtutum id est ad religionem venisti et si vis ne fias eis similis ... — ... Si dignus fueris diligeris sin autem iustum est non diligi indignum nec ullam ei reverentia exhiberi. -- (167v Schlußschrift, Datierung rot) Expliciunt passus de virtue [!] bonorum religiosorum in die sancti Tiburcii anno etc. XLI° [14. 4. 1441].
(168r-243v) David de Augusta OFM De exterioris et interioris hominis compositione, lib. III (Ed.: David ab Augusta 1899, 161-378. -- Bloomfield 4283).
   1
168r Tit.: (Rot) Incipit libellus de multiplici profectu et statu religiosorum
Profectus religiosi septem distinguuntur processibus licet non ab omnibus attingantur primus fervoris secundus laboris tertius consolationis quartus temptationis quintus remediorum sextus virtutis septimus sapientiae ... — ... aut gratias agimus pro acceptis vel promissis, quae nobis praestare dignetur, qui est benedictus in saecula saeculorum. Amen. - (243v Schlußschrift, Datierung rot) Expliciunt profectus religiosorum paucis in quibusdam locis obmissis maxime circa finem in ultimis sexternis. In die sancti Amandi episcopi et confessoris anno etc. XLI° [26. 10. 1441]
(244r-250v) Leer.
(251r-271v) Biblia: Proverbia.
(272r-274v) Leer.