|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=41058 |
Melk, Benediktinerstift, Cod. 1406 (484, H 107 [1])
Pergament und Papier 221, I* Bl. 145×105 Melk, 2. Viertel 15. Jh.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 13)
"Walther, Initia", "Walther, Proverbia", "Díaz y Díaz", "RB"
alle Initien
| (VD-Spiegel) | Tabula codicis. |
| (1r-3v) | De virtute et efficacia Psalmorum (Zusammengesetzt aus RB 417 [Alcuinus], RB 369 [Ps. Augustinus], RB 394, u.a.). 1 |
| 1r | Tit.: [ohne Titel] Prophetiae spiritus non semper prophetarum mentibus praesto est... (3r) Canticum Psalmorum animas decorat invitat angelos in adiutorium ... — ... qui diligit canticum Psalmorum assidue non potest peccatum agere [= Cod. 592, p. 238, Z. 25] (von anderer Hand) vel deficere ut potest. |
| (1r-3r (unvollständig)) | Alcuinus OSB
 : De psalmorum usu liber (PL 101, 465-508. -- RB 417; BHM 431; Clavis Auct.Gall. 2, ALC 33). 1 |
| 1r | Tit.: [ohne Titel] Prophetiae spiritus non semper prophetarum mentibus praesto est quatenus cum hunc non habent se hunc agnoscunt ... — ... in quo invenies prophetas evangelium et apostolos et omnes divinos libros. |
| (3rv) | Remigius Altissiodorensis OSB
: Enarrationes in Psalmos (= Ps. Augustini De virtute Psalmorum) (PL 131, 142-143. -- RB 7211; BHM 351bis). 1 |
| 3r | Tit.: [ohne Titel] Canticum Psalmorum animas decorat invitat angelos in adiutorium ... — ... qui diligit canticum Psalmorum assidue non potest peccatum agere [nachgetragen: vel deficere ut patet]. |
| (4r-11v) | Psalmverse. 1 |
| 4r | Tit.: [ohne Titel] Verba mea auribus percipe domine intellige clamorem meum (Ps. 5,2) ... — ... ad salutem animae meae perficiet in aeternum. Amen. |
| (11v unterer Freirand) | Nota. |
| (12r-20r) | De modo orandi. 1 |
| 12r | Tit.: [ohne Titel] Cum ad orandum in ecclesiam sive psallendum intraveris... (14v) Orandi sunt tres modi unus vocalis et per verba composita... (16v) Triplex autem est attentio... (17v De studio orationis) Supra modum et famulo Christi cupienti perficere necesse st ut assiduis orationum devotionibus nomen suum exerceat ... — ... ita vita religiosi sine internae devotionis studio. |
| (12r, 20r) | Deutsche Glossen . |
| (20v) | Oratio ad s. Petrum. 1 |
| 20v | O claviger caeli et princeps apostolorum Petre pietate tibi tradita nostrorum solve vincula peccatorum |
| (20v) | Oratio ad Petrum et Paulum. 1 |
| 20v | O Roma felix qui tantorum principum es purpurata |
| (21r) | Oratio ad s. Petrum. 1 |
| 21r | Sancte Petre et dilecte Dei qui confessa es Christum filium Dei super te aedifiavit Deus suam ecclesiam |
| (21r) | Oratio ad s. Petrum. 1 |
| 21r | Deus qui beatum Petrum apostolum a vinculis absolutum ... abire fecisti |
| (21rv) | Orationes ad s. Paulum. 1 |
| 21r | Sancte Paule apostolice praedicator veritatis et iustitiae praeclarum lumen sanctae matris ecclesiae... (21v Versus) Caelesti aulae coniunge nos pie Paule. Deus qui beatum Paulum apostolum lim aemulum tuorum fidelium ab errore et caecitate perversae fidei convertisti |
| (21v-22r) | Christanus Campililiensis OCist
: Salutatio 97 (De angelo proprio) (AH 3, 46 f. Nr. 14 [unter dem Namen des Conradus Gemnicensis]. Ed.: Zechmeister 1992, I 256-258). 1 |
| 21v | Tit.: [ohne Titel] Salve mi angelice / spiritus beate ... — ... Vera sunt solatia / Laudesque divinae. |
| (22rv) | Orationes. 1 |
| 22r | Obsecro te angelice spiritus |
| (23rv) | Conradus Gemnicensis OCart
: De s. Colomanno (AH 3 [1888], 70, Nr. 40; Mone III, 253 f. Nr. 872. -- Chevalier 18209; Walther, Initia 17156). 1 |
| 23r | Salve sancte Colomanne novus martyr [korrigiert aus: monomartyr] Austriae |
| (23v-24r) | Orationes ad s. Colomannum. 1 |
| 23v | Beatus Colomannus iam triumpho potitus novit |
| (24r) | Sacerdos quare altare osculatur . 1 |
| 24r | Notandum quod sacerdos altare osculatur |
| (24v) | Missa quare cottidie celebratur. 1 |
| 24v | Nota quare missa cottidie celebratur. Prima causa est |
| (24v) | De indumentis sacerdotis. 1 |
| 24v | Nota quod indumenta sacerdotalia significant indumenta Christi |
| (25r) | Oratio ad s. Erasmum. 1 |
| 25r | Sancte Erasme martyr Dei et pontifex Christi qui in die dominico Deo oblatus fuisti |
| (25v) | Oratio ad s. angelum custodem. 1 |
| 25v | Angele qui meus es custos pietate superna |
| (25v) | Oratio paenitentis metrica (AH 15, 268 f., Nr. 234). 1 |
| 25v | Deus magnus et immensus quem nullius capit sensus. Deus iudex aequitatis cum unguento pietatis |
| (26r) | Orationes ad angelum custodem. 1 |
| 26r | Sancte angele Dei cui fragilis vitae meae comissa est cura |
| (26v-30v) | Versus quidam psalmorum . 1 |
| 26v | Verba mea auribus percipe domine intellige clamorem meum ... — ... ad salutem animae meae perficiat in aeternum. Amen. |
| (51rv) | Casus reservati abbati in monasterio Mellicensi (Ausg.: Schramb 1702, 361). 1 |
| 51r | Primo omnes casus papales |
| (52r-87v (1-7) ) | Nicolaus de Dinkelsbühl
: De vitiis et virtutibus (Tractatus octo VI) (Madre 1965, 192-199). 1 |
| 52r | Tit.: (Rot) Ex dictis M. N. de viciis et virtutibus Nunc dicendum est de vitiis et aliquibus virtutibus eis oppositis |
| (88r-97r) | Leer. |
| (97v) | Exemplum de papa et capellano, cum orationibus (Auch als Teil des 'Speculum artis bene moriendi' überliefert). 1 |
| 97v | Fuit quidam papa qui dum ad extrema pervenisset |
| (98r-99r) | Leer. |
| (99v) | Sequentia 'Stabat mater' de compassione BMV (AH 54 [1915], 312-318, Nr. 201). 1 |
| 99v | Stabat mater dolorosa |
| (100r) | Oratio pro pace et unitate ecclesiae. 1 |
| 100r | Pater noster. Versus. Et ne nos ... Deus pater misericordiarum et totius consolationis te humiliter deprecamur |
| (100v) | De mundi corporalis universa machina. 1 |
| 100v | Universa corporalis mundi machina consistit in duobus videlicet in natura aetherea quae est a caelo |
| (100v) | Versus de corpore Christi (de consecratione eucharistiae) (Walther, Initia 13628). 1 |
| 100v | Panis triticeus intentio presbyteratus |
| (101r) | Versus de gratia eucharistiae (De XIII utilitatibus corporis Christi) (Walther, Initia 17). 1 |
| 101r | A culpa mundat poenas tollendo redundat |
| (101rv) | Versus (De eucharistia) (Walther, Initia 2350). 1 |
| 101r | Candida tritricea tenuis non magna rotunda |
| (101v) | Thomas de Aquino OP
: Excerpta . 1 |
| 101v | Quando sacerdos communicat sanum vel infirmum debet in prorectione sacrae eucharistiae facere signum crucis |
| (102r-108r) | Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB
: Praeparatio brevis sacerdotis ad missam (Lit.: VL VIII (1992) 734 Nr. III (F. J. Worstbrock). 1 |
| 102r | Fidelis doctrinae christianae seminator scribens Corinthiis qualiter diligenti praehabita sui examinatione |
| (108r) | Versus de praeparatione sacerdotis ad missam (Bei Walther nicht nachgewiesen; in der Datenbank 'Manuscripta mediaevalia' nicht nachgewiesen [Stand: 9.10.2002]). 1 |
| 108r | Praeparet et probet ad missam se quisquis sacerdos |
| (108v-115r ) | Nicolaus de Dinkelsbühl
: Casus missae (Madre 267 f. Nr. 9). 1 |
| 108v | Si contingit quod sacerdos ante consecrationem |
| (115v-116r) | Beda Venerabilis OSB
: Praeparatio ad missam. 1 |
| 115v | Haec sunt habenda a quolibet sacerdote. Primo intentionis discussio |
| (116r-121r (Hs.: Thomas de Aquino ?)) | De negligentiis missae secundum aliquos Carthusianos (Parallelüberlieferung: Graz UB, Cod. 1239, 64r-v). 1 |
| 116r | Si sacerdoti celebranti missam supervenerit infirmitas |
| (120r-121r) | : Excerpta ex Augustino et Isidoro . |
| (121v-122v) | Iohannes Peckham OFM
: Rhythmus de corpore Christi (AH 50, 597 Nr. 395 [6]. -- Glorieux 1933, 316.ap1; RB 4855,2). 1 |
| 121v | Ave vivens hostia veritas et vita |
| (122v-123r) | Versus de paenitentia (Bei Walther, Initia und Walther, Proverbia nicht nachgewiesen). 1 |
| 122v | Spem tribuit nobis confessio sera latronis |
| (123r-125r) | Versus (Walther, Initia 17517). 1 |
| 123r | Sensus amicitia concordia plena potestas |
| (125r) | Versus (de pollutionibus) (Walther, Initia 3445). 1 |
| 125r | Crimen habet noctis pollutio |
| (125rv) | Octo genera hominum, qui non debent accipere corpus Christi. 1 |
| 125r | Sunt autem bene octo genera hominum quae non debent accipere corpus Christi videlicet [?] infantes vetulae |
| (125v (liber III, Exc.)) | Isidorus Hispalensis
: Sententiarum libri III (PL 83, 537-738. -- CPL 1199; Díaz y Díaz 111). |
| (125ar-154v) | Augustinus
: Sermones (Exc.) . |
| (125Ar-154v) | Excerpta patrum aliorumque . 2 |
| 125Ar | Nota sanctus Augustinus de sermone in monte dicit quod si volumus Deo gratum munus offere quattuor debent adesse |
| 125Ar | Nota sanctus Augustinus de sermone in monte dicit quod si volumus Deo gratum munus offere quattuor debent adesse |
| (155r) | Leer. |
| (155v) | Christanus Campililiensis OCist
: Sequentia de s. Colomanno (AH 41, 94 f. Nr. 6). 1 |
| 155v | Laetabundus fidelis in caelis coetus iocundet |
| (156r-157r) | Leer. |
| (157v) | Remedium ad sanandum fracturam. 1 |
| 157v | Nota ad sanandum fracturam remedium bonum. Recipe florem vulgariter dicitur czeitlos habens similitudinem floris crocii |
| (158r (Exc.; 'De praelatis')) | Bernardus Claravallensis OCist
: Super Cantica canticorum sermo 23 . 1 |
| 158r | Tit.: (Rot) Nota de prelatis Bernhardus super Cantica canticorum sermone 23°: Audiant hoc praelati |
| (158v-159v) | Nicolaus de Lyra OFM
: Postilla in evangelium Matthaei, Exc. (RB 5896). 1 |
| 158v | Tit.: (Rot) Nota secundum magistrum Nicolaum de Lira super Matheum Nolite iudicare (Matth. 7,1). Hic regulat affectum hominis ergo proximum ... — ... obstinati infideles dirumpant vos hoc est interficiant. |
| (160r-161r (Exc.)) | Excerpta ex summa patrum vel fratrum et doctorum de perfectissimo modo intellectualiter vivendi. 1 |
| 160r | Tit.: (Nicht als Titel gekennzeichnet) Incipit summa sanctorum fratrum vel patrum et doctorum de perfectissimo modo intellectualiter vivendi Deo Fons et origo omnium bonorum homini spirituali est in cella sua mente recollectus propriis defectibus inspectis per cordiales orationes ad passionem Christi |
| (161v-162r) | De diabolo. 1 |
| 161v | Nota diabolus non est immissor cogitationum malorum |
| (162v-163v) | Vita s. Mariae matris Iesu Christi. 1 |
| 162v | Invenit angelus Mariam non foris vagantem |
| (164r) | Nicolaus de Lyra OFM
: Excerpta . 1 |
| 164r | Tit.: [ohne Titel] Lyra: Perfecti estote (2.Cor. 13,11). Et ad perfectionem consequendam |
| (164r-165r) | De decem miraculis corporis Christi. 1 |
| 164r | Hic nota quod decem sunt miracula corporis Christi de quibus ratio directe dici non potest per similitudinem rationis deserviant. Primum est quod panis transsumbatur (?) in corpus |
| (165v) | Gratiae septem, quae a Deo ei conferuntur, qui cum fide catholica et devotione ad audiendam missam venit . 1 |
| 165v | Si quis ad missam audiendam cum fide catholica |
| (165v-171v (Kat.: Isidorus Hispalensis)) | Valerius Bergidensis (?)
: De novae vitae institutione (PL 87, 457-458. -- CPL 1289). 1 |
| 165v | Dilecte fili dilige lacrimas noli differe eas |
| (171v-174r) | Arnulfus de Boeriis OCist
: Speculum monachorum (PL 184, 1175-1178. -- Bloomfield 5582). 1 |
| 171v | Si quis emendatioris vitae desiderio tactus |
| (174r-175r) | Tractatus super verbum s. Bernardi: \Nihil punit Deus nisi propriam voluntatem\ . 1 |
| 174r | Istud observa frater prae omnibus attendens istud Bernardi dictum: Nihil punit Deus nisi propriam voluntatem |
| (175r-178r) | Hildegardis Bingensis
: Scivias (Exc. aus Pars III, Visio 10, cap. 6-8 und pars I, Visio 4, cap. 6-7) (CC.CM 43 A [1978], 551-553 etc.). 1 |
| 175r | Tit.: (Rot eingerahmt und gelb laviert) Divina revelacio beati [!] Hildegardi [!] quod nullus repente et presumptuose viam spiritualis vite arripiat Multi volunt me cum ioculari et ludere volentes me adire sine labore animi ... — ... in odore omnium pigmentorum et sic etiam cetera vitia fortissimo scuto humilitatis deitio. |
| (178r-179v, 200r-201r (Exc.)) | Bonaventura OFM
: De perfectione vitae ad sorores (Ed.: S. Bonaventurae Opera omnia VIII. Quaracchi 1898, 107-127. -- Distelbrink 20, Nr. 14). 1 |
| 178r | Non mediocriter cooperatur ad perfectionem in religioso homini virtus silentii et sicut in multiloquio non deerit peccatum... (200r, cap. 5 'De studio orationis') Supra modum etiam famulo Christi cupienti proficere necesse est ut assiduis orationum devotionibus animum suum exerceat ... — ... si dominus non custodivisset (= Cod. 1554, 150v Z. 5 von unten). |
| (201v-203v) | De custodia cordis. 1 |
| 201v | Tit.: (Rot) De custodia cordis Cor est quasi vas omnium caelestium thesaurorum |
| (203v-207r) | De custodia linguae. 1 |
| 204r | Tit.: De custodia lingwe Et quia ad custodiam cordis maxime necesse est custodia linguae |
| (207rv) | Sequentia de s. Nicolao ep. Myrensi (AH 55, 296 f. Nr. 265; Mone III, 456-458, Nr. 1094. -- Chevalier 10249; Walther, Initia 10153). 1 |
| 207r | Laude Christo debita celebremus inclita Nicolai merita ... — ... Fac nos ipsum te videre hoc est totum vitae vere. |
| (208r-209v) | Bernardus Claravallensis OCist
: Oratio et salutatio dominicae passionis (= Sertum Christi [Titel in AH]) (Ed.: Mone I [1853] 336-340; AH 36 [1901], 228-232, Nr. 5). 1 |
| 208r | Ave Iesu conditor veritas et vita |
| (210r-211v) | Caerimoniae regularis observantiae ordinis s. Benedicti in monasterio Sublacensi (Breviarium Mellicense): Registrum. |
| (212r-217v) | Qui et quare tenentur ad horas canonicas. 1 |
| 212r | Quod vero clerici interdum ex causa rationabili |
| (218r-219v) | Bernardus Claravallensis OCist
: Salutatio dulcissima domini Iesu Christi (AH 31, S. 226-228). 1 |
| 218r | Ave Iesu parvule regum rex sublimis |
| (219v-221r) | Ps. Bernardus Claravallensis OCist
: Iubilus sancti Bernardi (PL 184, 1317-1320. Ed.: Wilmart 1944, 146-218 [zwei Fassungen]. -- Chevalier 4907; vgl. auch 9540; Walther, Initia 4814; vgl. auch Walther, Initia 9837).
Lit.: Ochsenbein 1994, 222-224.). 1 |
| 219v | Dulcis Iesu memoria |
| (221v) | Oratio praeparatoria ad sanctam missam. 1 |
| 221v | Domine Iesu Christe fili Dei vivi pro immensitate pietatis et misericordiae tuae pro universa passione tua |
| (I*) | Sequentiar-Fragment. Melk, 2. Hälfte 14. Jh.; rubriziert, neumiert (Höchtl 1990, Fragmentkodex XL). |
| (I*) | Neumen. |
| (HD-Spiegel (Exc.)) | Guilelmus Alvernus
: De rhetorica divina (Druck: Guilelmi Alverni Opera omnia I. Paris 1674, 336-406. 1 |
| HD-Spiegel | Si quis quaerat unde nobis tantam infirmitas orandi |