|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=41363 |
Melk, Benediktinerstift, Cod. 1738 (1827, 1708, -)
PROCESSIONALE. RITUALE (lateinisch/deutsch)
Papier II, 156, I* Bl. 150×110 Melk, 1457
Abbildungen von
Vorderdeckel;
Vorderdeckel-Spiegel;
Ir;
Iv;
IIr;
IIv;
1r;
8v;
16v;
29r;
64r;
71v;
75r;
92v;
106r;
130r;
133r;
133v;
134r;
139r;
150v;
I*r;
I*v;
Hinterdeckel-Spiegel;
Hinterdeckel
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 5)
"Walther, Initia"
alle Initien
| (VD-Spiegel) | Federproben. |
| (Irv) | Palmbaum-Traktat (Fragm.), lat., EP-Redaktion, 'oculus dei'-Gruppe (Ausg.: Fleischer 1976, 232-235). Lit.: zu dieser Redaktion) Fleischer 1976, 35-70.). |
| (IIr) | Datierung 1457. |
| (IIv) | Tabula codicis (15. Jh.). |
| (passim) | Gotische Choralnotation (Hufnagelnotation). |
| (1r-8v) | Lamentatio Ieremiae 1 (für die Gründonnerstagsliturgie, mit gotischer Choralnotation). 1 |
| 1r | Tit.: (Rot) Incipit lamentacio Ieremie prophete. In die cene lamentacio prima Aleph. Quomodo sedet sola civitas plena populo (Lam. 1,1) ... — ... Ierusalem Ierusalem convertere ad dominum Deum tuum. |
| (8v-16v) | Lamentatio Ieremiae 2 (für die Karfreitagsliturgie, mit gotischer Choralnotation). 1 |
| 8v | Tit.: (Rot) Feria sexta lamentacio prima Aleph. Quomodo obtexit in caligine in furore suo dominus filiam Sion (Lam. 1,2) ... — ... Ierusalem Ierusalem convertere ad dominum Deum tuum. |
| (16v-23v) | Lamentatio Ieremiae 3 (für die Karsamstagsliturgie, mit gotischer Choralnotation). 1 |
| 16v | Tit.: (Rot) Lamentacio prima sabbato Aleph. Ego vir videns paupertatem meam in virga indignationis eius (Lam. 3,1) ... — ... Ierusalem Ierusalem convertere ad dominum Deum tuum. |
| (23v-31r) | Officium (cantus) ad mandatum (Prozession und Fußwaschung) in die cenae. 1 |
| 23v | Tit.: (Rot) Sequitur cantus ad mandatum fratrum in die cene qui in toto vel in parte canitur iuxta disposicionem cantoris etcetera Mandatum novum do vobis ut diligatis invicem sicut dilexi vos dicit dominus (CAO 3688). Psalmus: Beati immaculati in via qui ambulant in lege domini. Antiphona: Mandatum novum... (CAO 3688). Antiphona: Postquam surrexit dominus a cena misit aquam in pelvim... (CAO 4340). (24r) In diebus illis mulier quae erat in civitate peccatrix... (CAO 3224). (24v Psalmus) Benedixisti domine terram tuam... (25r Antiphona) Maria ergo unxit pedes Iesu... (Antiphona) Vos vocatis me magister et domine (CAO 5504) |
| (29r-31r) | Hymnus in cena domini (AH 12 [1892], 24-26 Nr. 27). 1 |
| 29r | Tit.: (Rot) Hymnus Ubi caritas et amor Deus ibi est. Congregavit nos in unum Christi amor ... — ... Gaudium quod est immensum atque probum Saecula per infinita saeculorum. Amen. |
| (31v-38v) | Officium (cantus) in die parasceves. 1 |
| 31v | Tit.: (Rot) In die parasceves dictis post passionem oracionibus solennibus videlicet Oremus dilectissimi nobis cum reliquis sacerdos deposita casula procedit ad posterius cornu altaris dextrum et ibi accipit crucem a ministris sibi preparatam quam versa facie ad chorum a summitate parum discooperiens incipit solus antyphona Ecce lignum crucis in quo salus mundi pependit venite adoremus (CAO 2522)... (32r Antiphona ?) Popule meus quid feci tibi aut in quo contristavi te... (32v Versus) Quia eduxi te per desertum... (33r Versus) Quid ultra debui facere tibi... (33v Versus) Ego pro te flagellavi Aegyptum... (35r Antiphona) Crucem tuam adoramus domine (CAO 1953) |
| (35r-38v) | Hymnus de exaltatione crucis (Ed.: Mone I [1853], 131 f. Nr. 101). 1 |
| 35r | Tit.: (Rot) Deinde canitur ymnus Crux fidelis cum versibus suis a binis fratribus utriusque choris alternatim post quemlibet versum choro repetente sicut in serie determinatum est Crux fidelis inter omnes arbor una nobilis... Pange lingua gloriosi proelium certaminis ... — ... quem simul magna nobiscum tota mundi machina voce consona celebret sempiterna in saecula. Amen. |
| (38v-45v) | Benedictio cerei in vigilia paschae ('Exsultet iam angelica turba') (Ed.: Franz, Benediktionen I, 535-538). 1 |
| 38v | Tit.: (Rot) Benedictio cerei pascalis Exsultet iam angelica turba caelorum exsultent divina mysteria ... — ... et caelestem victoriam cum omni populo suo. Per dominum nostrum Iesum Christum filium tuum qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus per omnia saecula saeculorum. Amen. |
| (46r-64r) | Invitatoria: Psalmus 94 'Venite exsultemus' (in 10 verschiedenen Tönen). 1 |
| 46r | Tit.: [ohne Titel] Venite exsultemus domino iubilemus Deo salutari nostro (Ps. 94,1) ... — ... Gloria patri et filio et Spiritui sancto. Sicut erat in principio et nunc et semper et in saecula saeculorum. Amen. |
| (64r-70v) | Psalmtöne (Melodia psalmorum secundum differentiam tonorum). 1 |
| 64r | Tit.: (Rot) Sequitur melodia psalmodie que hoc modo regulariter iuxta differentiam tonorum. Primi toni Beatus vir qui non abiit in consilio impiorum (Ps. 1,1) ... — ... Psalmus (113,1): In exitu Israel de Aegypto: Domus Iacob de populo barbaro facta est iudaea sanctificatio eius Israel potestas eius. Dilexi. |
| (71r) | Canticum Simeonis ('Nunc dimittis' [Luc. 2,29-32]) (RB 21h). 1 |
| 71r | Tit.: (Rot) In vigilia pasce ad completorium Nunc dimittis servum tuum domine secundum verbum tuum in pace ... — ... gloriam plebis tuae Israel. Gloria patri et filio et Spiritui sancto. Sicut erat etcetera. |
| (71v-72r) | Gloria patri ad responsoria (in acht verschiedenen Tönen). |
| (72v-73v) | Gloria patri ad introitum (in acht verschiedenen Tönen). 2 |
| 71v | Tit.: (Rot) Ad responsoria primi toni Gloria patri et filio et Spiritui sancto |
| 72v | Tit.: (Rot) Ad introitum misse primi toni Gloria patri et filio et Spiritui sancto |
| (73v-74r) | Alleluia ad responsoria et antiphonas tempore paschali (in acht verschiedenen Tönen). 1 |
| 73v | Tit.: (Rot) Ad responsoria post pasca ad antiphonas Alleluia alleluia alleluia |
| (74v-75r) | Benedicamus domino (in acht verschiedenen Tönen). 1 |
| 74v | Tit.: (Rot) In festis duplicibus... Dominicis diebus... Semiduplex et XII leccionum... Infra octavas... Feriale... De beata virgine... In die pasce et duobus diebus sequentibus... (75r) Infra octavam pasce et sabbato in LXXa Benedicamus domino |
| (75r-78r (mit Hufnagelnotation)) | Te Deum (Hymnus) (Chevalier 20086). 1 |
| 75r | Tit.: [ohne Titel] Te Deum laudamus te dominum confitemur ... — ... te decet hymnus tibi gloria Deo patri et filio cum sancto Spiritu in saecula saeculorum. Amen. |
| (78r-79r) | Salve regina (Antiphona maior de BMV) (AH 50 [1907], 318 f. Nr. 245 [7., unter dem Namen des Hermannus Augiensis]
Lit.: VL VIII 1992) Sp. 552-559, bes. 552 f. B. Wachinger). 1 |
| 78r | Tit.: [ohne Titel] Salve regina misericordiae vita dulcedo et spes nostra salve ... — ... O clemens o pia o dulcis Maria. |
| (79rv) | Hermannus Augiensis
  : Antiphona 'Alma redemptoris mater' (Antiphona maior de BMV) (AH 50 [1907], 317 f. , Nr. 244 [6.]
Lit.: VL III 1981) Sp. 1082-1090, bes. 1083 Franz-Josef Schmale). 1 |
| 79r | Tit.: (Rot) In adventu domini post completorium canitur hec antiphona usque ad nativitatem domini Alma redemptoris mater Quae per via caeli porta manens ... — ... sumens illud Ave peccatorum miserere. |
| (80r) | Regina caeli laetare (Osterantiphon) (Druck: Wackernagel, KL I, Nr. 301. -- Chevalier 17170; Walther, Initia 16516
Lit.: VL VII 1989) Sp. 1111 f. J. Janota). 1 |
| 80r | Tit.: [ohne Titel] Regina caeli laetare alleluia Quia quem meruisti portare alleluia ... — ... Ora pro nobis Deum. Alleluia. |
| (80v-81r) | Tractus 'Gaude Maria virgo' (Chevalier 27007). 1 |
| 80v | Tit.: (Rot) Post septuagesimam tractus in missa beate virginis Gaude Maria virgo cunctas haereses sola interemisti ... — ... Dei genitrix intercede pro nobis. |
| (81rv) | Antiphona 'Beata mater et innupta virgo' (CAO 1570). 1 |
| 81r | Tit.: (Rot) Sabbato de veneracione beate virginis ad Magnificat antiphona Beata mater et innupta virgo gloriosa ... — ... intercede pro nobis ad dominum. Magnificat. |
| (81v-82r) | Antiphona 'Beata Dei genitrix' (CAO 1563). 1 |
| 81v | Tit.: (Rot) Ad Benedictum antiphona Beata Dei genitrix Maria virgo perpetua templum domini ... — ... et exora pro devoto femineo sexu. Benedictus. |
| (82r-92r (mit Hufnagelnotation)) | Praefationes missae (15), Vere dignum et Pater noster. 1 |
| 82r | Tit.: (Rot) In nativitate domini et in purificacione beate Marie et de corpore Christi prefacio Aeterne Deus. Quia per incarnati verbi mysterium nova mentis nostrae lux tuae claritatis infulsit... (82v In epyphania domini prefacio) Aeterne Deus. Quia cum unigenitus tuus in substantia nostrae mortalitatis apparuit ... — ... (91v) et divina institutione formati audemus dicere: Pater noster ... Sed libera nos a malo. |
| (92v-99v) | Officium mortuorum (Druck: Breviarium Mellicense. 1500 [online]). 1 |
| 92v | Tit.: [ohne Titel] (Titel im zeitgenössischen Inhaltsverzeichnis IIv) Placebo et totum officium mortuorum Placebo domino in regione vivorum... (93r Ad vigilias invitatorium) Regem cui omnia vivunt venite adoremus (CAO 1152) ... — ... (3. Nokturn, Responsorium 9) Libera me domine de viis inferni qui portas aereas confregisti et visitasti infer[ bricht am Ende einer Versoseite ab, es fehlen fünf Blätter = f. 100-105]. |
| (100r-105v) | Siehe Sigle BS. |
| (106r-109v (mit Hufnagelnotation)) | Modus sepeliendi confratrem in monasterio Mellicensi (Exequiae defuncti) (Ed.: Hisch 1972, 18-27 [Text ohne Notation]). 1 |
| 106r | Tit.: (Rot) Exequie defuncti Hora competenti ex praecepto maioris convocatis omnibus fratribus sacerdos cappa indutus cum ministris fiat processio ad locum ubi corpus iam feretro impositum est. Et praecedant crux et luminaria. Pervento ad locum sacerdos incipiat dicendo simpliciter sine cantu: Kyrieleison Christe eleison. Pater noster... Responsorium: Subvenite sancti Dei occurite angeli domini ... — ... Oratio: Tibi domine commendamus animam famuli tui... Duo acolythi canunt: Requiescat in pace. Responsorium: Amen. Et sic est finis. -- (Zusatz [nicht bei Hisch 1972]) Notandum quod si frater extra monasterium sit defunctus et sepultus quam statim nobis eius obitus intimatus fuerit facimus idem officium depositionis circa feretrum et missam ac vigilias mortuorum sicut si sanus esset praesens excepto quod completa ultima oratione circa feretrum scilicet 'Absolve' non itur ad sepulchrum sed responso 'Amen' sacerdos statim subiungit hanc orationem: Satisfaciat tibi etcetera. Qui tecum. Dominus vobiscum. Duo acolythi: Requiescat in pace. Responsorium. Amen. |
| (110rv) | Rubrica de processione in die animarum. 1 |
| 110r | Tit.: (Rot) De processione in die animarum rubrica In die animarum post missam cantatam et antequam sexta incipiatur fit processio hoc modo: Praecedit unus portans crucem nudam ... et ibi fit statio ante altarem fundatorum cantando responsorium: Memento mei Deus ... — ... Versus: Requiem aeternam dona eis domine. Responsorium: Et lux perpetua luceat eis. Duo acolythi canunt: Requiescant in pace. Responsorium: Amen. Postea immediate dicitur sexta. |
| (111r-113r) | Benedictio candelarum in festo purificationis BMV (Lit.: Franz, Benediktionen I, 442-460.). 1 |
| 111r | Tit.: (Rot) Benedictio candelarum In festo purificationis beatae Mariae finita tertia abbas indutus sine casula cum ministris indutis procedit ad benedicendum candelas in medio ante altare dicendo in tono capituli: Dominus vobiscum. Responsorium: Et cum spiritu tuo. Oratio: Domine sancte pater omnipotens aeterne Deus quia omnia ex nihilo creasti ... — ... Oratio [am Rand ergänzt:] in tono orationis missae: Erudi domine plebem tuam et qui extrinsecus annua tribuis devotione venerari interius assequi gratiae tuae luce concede. Per Christum dominum nostrum. |
| (113r-116r) | Processio in die purificationis BMV. 1 |
| 113r | Tit.: (Rot) Deinde fit processio primo ad beatam virginem cum antiphona Ave gratia plena Dei genitrix... (113v) Antiphona: Adorna thalamum tuum Sion... (114v) Antiphona: Responsum accepit Simeon a Spiritu sancto ... — ... ut sisterent eum domino. Sicut scriptum. Post hoc cappis exutis fratres incipiunt missam. Candelae vero non extinguuntur nisi post factam communionem. |
| (116r-117v) | Benedictio cinerum . 1 |
| 116r | Tit.: (Rot) Benedictio cinerum Feria quarta cinerum sacerdos indutus sine casula cum ministris procedit ante medium altaris ad benedicendum cineres factos de ramis sive palmis benedictis praeteriti anni si habentur locatis ante medium altaris. Et primo cantatur a choro antiphona: Exaudi nos domine etc. Versus: Salvum me fac Deus etc. Gloria patri. Et repetitur antiphona: Exaudi. Deinde dicit sacerdos in tono capitulorum: Dominus vobiscum. Et cum. Oratio: Omnipotens sempiterne Deus parce metuentibus propitiare supplicantibus ... — ... Oratio: Concede nobis domine praesidia militiae christianae sanctis inchoare ieiuniis ut contra spirituales nequitias pugnaturi continentiae muniamur auxiliis. Per Christum dominum nostrum. Responsorium: Amen. Tunc immediate sequitur missa. |
| (117v-123r) | Benedictio palmarum. 1 |
| 117v | Tit.: (Rot) Benedictio palmarum In die palmarum completa tertia et aspersione aquae more solito facta sacerdos procedit indutus sine casula cum ministris indutis et ramis in medio ante altare positis cantatur a choro: Hosanna filio David benedictus qui venit in nomine domini... (118v) Tunc cantatur a choro communiter loco gradualis: Collegerunt pontifices et Pharisaei concilium et dicebant: Quid facimus ... — ... Oratio: Omnipotens sempiterne Deus qui dominum nostrum Iesum Christum die azymorum super pullum asinae sedere fecisti ... da quaesumus ut illorum innocentiam imitari possimus et eorum meritum consequi mereamur. Per eundem Christum dominum nostrum. Responsorium: Amen. |
| (123r-128v) | Processio in die palmarum. 1 |
| 123r | Tit.: (Rot) Deinde fit processio precedentibus vexillis. Et primo itur ad beatam virginem decantando antiphonam Cum appropinquaret dominus Hierosolymam misit duos ex discipulis suis dicens: Ite in castellum... (124v) Antiphona: Ista est speciosa... Tunc cantores incipiunt antiphona cum qua itur per ambitum fitque statio ante capitulum: Cum audisset populus quia Iesus venit Hierosolymam acceperunt ramos palmarum... (126r) Antiphona: Ante sex dies sollemnis paschae quando venit dominus in civitate Ierusalem ... — ... cumque audissent quod Iesus veniret Hierosolymam exierunt obviam ei cum ramis. (Rot) Tunc statim sequitur missa. |
| (129rv) | Benedictio ignis in vigilia paschae. 1 |
| 129r | Tit.: (Rot) Benedictio ignis in vigilia pasce Sabbato in vigilia paschae dicta nona sacerdos indutus absque casula cum ministris indutis subdiacono gestante arundinem cum triplici candela procedit ante medium altare ad benedicendum novum ignem de silice excussum... Oratio: Deus qui per filium tuum angularem lapidem caritatis tuae tuis fidelibus ignem contulisti ... — ... Deinde diaconus dalmatica indutus accepta benedictione a sacerdote astante sibi subdiacono cum praedicta triplici candela de igne benedicto accenso incipit cantare: Exsultet folio 38. |
| (130r-135v) | Caerimoniae diversae monasterii Mellicensis sub abbate Christanno Eibensteiner (reg. 1433-1451) conclusae. |
| (130rv) | Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis (cap. I,11): De discoopertionibus plenis capitis (Vgl. CCM XI/2, 30-33, Kap. I,11). 1 |
| 130r | Tit.: (Rot) De discoopercionibus plenis Primo ad omne 'Deus in adiutorium etc.' in principio horarum usque ad 'Sicut erat' ... — ... Item ad Ave Maria dicta post trinam orationem aut alias ad trinam pulsationem. |
| (130v) | Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis (cap. I,12): De discoopertionibus mediis capitis (Vgl. CCM XI/2, 33 f., Kap. I,12). 1 |
| 130v | Tit.: (Rot) Quando debeat media fieri discoopercio Item ad 'Venite exultemus' et trinam orationem hiemali tempore ... — ... Item quando pertransitur altare maius extra divinum officium. |
| (130v-131r) | Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis (cap. I,8): De profundis inclinationibus in divino officio (Vgl. CCM XI/2, 24-26, Kap. I,8). 1 |
| 130v | Tit.: (Rot) Quando fieri debeat profunda inclinacio Primo quandocumque pertransitur altare maius tempore quo divinum officium celebratur in choro ... — ... Item ad 'Suscipe deprecationem nostram' et 'Gloria in excelsis Deo' quando canitur in missa. |
| (131r) | Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis (cap. I,9): De mediocribus inclinationibus (Vgl. CCM XI/2, 27-29, Kap. I,9). 1 |
| 131r | Tit.: (Rot) Quando debeat fieri mediocris inclinacio Primo generaliter quandocumque pertranseuntur sacra altaria ... — ... Item iuniores quando obviant senioribus generaliter. |
| (131rv) | Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis (cap. I,10): Quando sit standum sine appodiatione (Vgl. CCM XI/2, 29 f., Kap. I,10). 1 |
| 131r | Tit.: (Rot) Quando sit standum sine appodiatione Primo ad trinam orationem omni tempore ... — ... Post inceptionem tamen appodiare potest usque ad inceptionem versus. |
| (131v) | Quando sit sedendum in divino officio (ex Caerimoniali). 1 |
| 131v | Tit.: (Rot) Quando sit sedendum Sedemus in ecclesia infra lectiones et responsoria in matutinis ... — ... Item in missa sub epistola graduali alleluia aut tractu et offertorio usque quo sacerdos se vertat et dicit 'Orate fratres'. |
| (131v) | Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis (pars IV): De tempore communicandi fratrum clericorum et conversorum (Ed.: J. F. Angerer, Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis [Corpus consuetudinum monasticarum 11,2]. Siegburg 1987, 217). 1 |
| 131v | Tit.: (Rot) Quibus festis fratres clerici et conversi communicent In natali domini epiphania purificatione beatae Mariae ... — ... alias faciant ad privatas missas. |
| (132rv) | De conversis fratribus (ex Caerimoniali). 1 |
| 132r | Tit.: (Rot) De fratribus conversis Laicus qui debet fieri conversus per primum annum commendetur uni ex discretis presbyteris qui ipsius audiat confessionem ... — ... Item conversi tenentur in festis omnibus horis interesse feriatis autem diebus matutinis tamen et uni missae permittuntur interesse et completorio. |
| (133rv) | De horis fratrum conversorum, lat./dt. 1 |
| 133r | Tit.: (Rot) De horis fratrum conversorum Primo ante inchoatione cuiuslibet horae canonicae fratres conversi inclinati aut flexis genibus prout dies exigit praemittunt Pater noster et Ave Maria... In vulgari autem sic transumuntur praedicta verba: Got merkch auf zu meiner hilff herr eyl mir zu hellfen ... — ... habetur in feriis ex determinatione agendorum pro talibus conventualiter conclusa folio sequenti. |
| (134r) | Forma professionis vulgaris, dt. (dat. 1457) . 1 |
| 134r | Tit.: (Rot) Forma professionis vulgaris In dem nam Iesu Christi. Amen. Ich prüder N. von N. lay zu lob und zu eren dem almächtigen got und der säligen junkfrawn Marie und unserm heiligen vater sand Benedicten und allen heiligen mit dysem briff verhaizz stätigkeit und pekcherung meiner syten ... — ... und beczaicht in dysem klaster zu Melkch da man czalt nach krist gepürd vierczehenhundert [gestrichen: jar] und in dem [gestrichen: cz] siebenundfunfczigisten jar an der heiligen czwelfpoten sand Philipp und Iacobs tag. |
| (134v-135v) | Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis (pars IV): Agenda pro defunctis in monasterio Mellicensi (Ed.: Hisch 1972, 28-32. CCM XI,2 1985, 217-220). 1 |
| 134v | Tit.: Quid agatur pro fratribus conventualibus defunctis in conventu Primo pro quolibet fratre conventuali defuncto etiam si fuerit abbas ipso die depositionis suae si commode fieri potest totum officium defunctorum scilicet vesperae vigiliae IX lectionum cum laudibus et missa defunctorum conventualiter cantando peragatur... (135r, Quid agatur pro fratribus conventualibus defunctis in privato) Pro abbate noviter defuncto singuli sacerdotes missas legentes viginti missas infra annum legant ... — ... et sic de aliis denuntiati vero ut eis celerius subveniatur conventui quantocitius commode fieri poterit insinuetur. Supradicta post diligentem et multiplicem praeviam deliberationem conventualiter conclusa sunt abbate Cristanno regente. |
| (136r) | Epistola (Forma) confraternitatis contrahendae cum alio monasterio qua utitur monasterium Mellicense. 1 |
| 136r | Tit.: Copia litterarum confraternitatis contrahende cum alio monasterio quibus utitur monasterium Mellicense Venerabilibus ac religiosis in Christo patribus et fratribus domino N. abbati totique conventui moonasterii beatae virginis in N. ordinis sancti Benedicti Pataviensis dioecesis. Nos fratres N. abbas N. prior totusque conventus monasterii beatorum apostolorum Petri et Pauli in Mellico ... — ... in quorum omnium testimonium et robur hanc paginam sigillis nostri munitam praefatis fratribus nostris tradere decrevimus. Datum in monasterio nostro Mellicensi anno domini etc. |
| (136v) | Casus reservati abbati in monasterio Mellicensi (Ausg.: Schramb 1702, 361). 1 |
| 136v | Tit.: (Rot) Casus reservati abbati in monasterio Mellicensi Primo omnes casus papales ad solum papam pertinent. Item omnes casus episcopales pertinent ad abbatem (rot) secus de monasterio non exempto. Item omnes proprietarii quibus datum non est aut permissum ... — ... Item defedationes immundae locorum sacrorum. Quae si publica fuerint puniantur prout expedit. |
| (136v) | Casus episcopales (für Melk). 1 |
| 136v | Tit.: (Rot) Casus episcopales Primo peccatum clerici propter quod incurrisset irregularitatem, secundo de incendariis ... — ... nono de sortilegiis id est divinatoribus. |
| (137r) | Casus papales. 1 |
| 137r | Tit.: (Rot) Isti sunt casus ad papam pertinentes Primo de eo qui verberat clericum, secundo de eo qui incendit vel frangit ecclesiam seu locum religiosum ... — ... 14. De illis qui ferrum equos aut arma deferunt ... vel impendunt consilium vel auxilium in dispendium terrae sanctae. |
| (137v) | Exceptiones casuum papalium. 1 |
| 137v | Tit.: (Rot) Excepciones de eo qui verberat clericum quod non oporteat ad papam mitti 1: De illo qui est quocumque periculo vicino morti. 2: De eo qui habet inimicitias capitales vel alias iustas excusationes propter quas non potest se sedi apostolicae praesentare ... — ... 17. In his qui clericis non enormem sed levem et modicam irrogaverint iniuriam. -- In omnibus praedictis possunt ab episcopo absolvi et si episcopus non possit haberi possunt absolvi a proprio sacerdote. (In kleinerer Schrift) Nota. Enormis iniuria in clericum dicunt tamen ad mutilationem membri ... ex circumstantiis locorum temporum et personarum. |
| (138rv) | Rubrica de mandato pauperum in die cenae. 1 |
| 138r | Tit.: (Rot) Rubrica de mandato pauperum in cena domini Completa vespera in die cenae antequam vadatur ad mensam praecedente abbate ac aliis ordinate binis et binis sequentibus versus altare maius flectant genua dicentes secreto Pater noster et Ave Maria ... — ... Oratio: Actiones nostras quaesumus domine aspirando praeveni etc. per Christum dominum nostrum. Responsorium: Amen. Tunc prosequantur reliqua scilicet ad mensam. |
| (139r-145v) | Breviarium caerimoniarum monasterii Mellicensis: Kranken- und Sterberitus (Ed.: J. Hisch, Der Kranken- und Sterberitus in Codex Mellicensis 1094. Ungedruckte Diplomarbeit, Kath.-theol. Fakultät der Universität Wien. Wien 1972, 1-32; vgl. Breviarium caerimoniarum cap. III,19). |
| (139r-140r) | Ordo ad communicandum infirmum in monasterio Mellicensi (Ed.: Hisch 1972, 1-3). 2 |
| 139r | Tit.: (Rot) Ordo ad communicandum infirmum In primis pulsetur campana capituli et fratres qui possunt in ecclesiam conveniant floccis induti ... — ... eo ordine quo venerunt simul in ecclesiam revertuntur dicendo Psalmo 'Miserere'. Si non sufficit addatur Psalmus 'Laudate de caelis'. |
| 139r | Tit.: (Rot) Ordo ad communicandum infirmum In primis pulsetur campana capituli et fratres qui possunt in ecclesiam conveniant floccis induti ... — ... eo ordine quo venerunt simul in ecclesiam revertuntur dicendo Psalmo 'Miserere'. Si non sufficit addatur Psalmus 'Laudate de caelis'. |
| (140r-142v) | Ordo ad ungendum infirmum in monasterio Mellicensi (Ed.: Hisch 1972, 4-9). 1 |
| 140r | Tit.: (Rot) Ordo ad ungendum infirmum Praeparatis omnibus ut supra dictum est de communicando infirmum sacerdos accipiat oleum sanctum ... — ... His peractis eo ordine quo venerunt simul revertantur in ecclesiam excepto quod crux remaneat coram infirmo. |
| (142v-145v) | Ordo commendationis animae in monasterio Mellicensi (Ed.: Hisch 1972, 10-17). 1 |
| 142v | Tit.: (Rot) Ordo commendacionis anime Cum vicinus morti agonizans visus fuerit anxiari atque anima eius ad exitum propinquare fiat laetania suprascripta cum suis versiculis ut supra et sequentes orationes: Proficiscere anima christiana de hoc mundo in nomine Dei patris omnipotentis qui te creavit ... — ... Oratio: Tibi domine commendamus animam famuli tui ... tu venia misericordissimae pietatis absterge. Per Christum dominum nostrum. Responsorium: Amen. (Rot) Exequias defuncti require folio 106. |
| (146r-147v) | Leer. |
| (148r-150r (mit Hufnagelnotation)) | Hymnus 'Immolabit haedum multitudo' (zur Fronleichnamsprozession). 1 |
| 148r | Tit.: [ohne Titel] Immolabit haedum multitudo filiorum Israel ad vesperam paschae ... — ... Hoc facite. Gloria patri et filio et Spiritui sancto. Hoc facite. |
| (150v-152v) | Basel: Konzil: Epistola qua instituuntur indulgentiae in venerationem sacramenti corporis Christi (1434 VII 9) (Druck: Mansi XXIX, Sp. 436-439). 1 |
| 150v | Tit.: Bulla indulgenciarum domini Eugenii pape quarti de festo corporis Christi cum sacri Basiliensis concilii annotato Sacrosancta generalis synodus Basiliensis in Spiritu sancto legitime congregata... Plasmatori omnium simul et redemptori Deo cunctipotenti laudes debitas ... — ... Si quis autem hoc attemptare praesumpserit indignationem omnipotentis Dei et universalis ecclesiae se noverit incursurum. Datum Basileae quinto Nonas Iulii anno a nativitate domini millesimo quadringentesimo tricesimoquarto [9.7.1434]. |
| (152v-153r) | Summa indulgentiarum omnium de festo corporis Christi a tribus summis pontificibus concessarum et indulgentiae domini Nicolai de Cusa de eodem festo. 1 |
| 152v | Tit.: (Rot) Ex predictis igitur computatur summa indulgenciarum de festo corporis Christi hoc modo Indulgentiae domini Urbani papae quarti in ipso die et per singulos dies octavarum ipsius festi... (153r) Item indulgentiae domini Nicolai dicti de Cusa cardinalis tituli sancti Petri ad Vincula legati de latere per Alamanniam de clausula illa 'Et famulos tuos etc.' ... — ... tres dies XVIII horas indulgentiarum. (Kommentar) Nota quod omnis praedicta computatio indulgentiarum facta est secundum annos tam communes quam bissextiles et embolismales et cum sex horis quae singulis annis supersunt. |
| (153v-155v) | Basel: Konzil: Sessio XLIII: Decretum de festo visitationis BMV 1441 VII 1 (Sessio 43) (Druck: Mansi XXIX, Sp. 211-213; Monumenta Conciliorum Generalium seculi decimi quinti III. Wien 1886-1932, 959-961).
Lit.: C. v. Hefele, Conciliengeschichte VII. Freiburg/Br. 1874, 797. -- Helmrath 1987, 383 Anm. 107.). 1 |
| 153v | Tit.: Sessio XLIIIa. Bulla de festo visitacionis gloriose virginis concilii Basiliensis in sessione eiusdem quadragesima tercia decreto celebrando Sacrosancta generalis synodus Basiliensis in Spiritu sancto legitime congregata... Inter assiduas militantis ecclesiae turbationes et procellas quibus ipsa dietim affligitur ... — ... pro unoquoque officiorum praedictorum centum dies de iniunctis paenitentiis misericorditer elargitur. Datum [gestrichen: Basilee] in sessione nostra publica in ecclesia maiori Basileensi sollemniter celebrata Kalendis Iulii anno a nativitate domini millesimo quadringentesimo quadragesimo primo [1.7.1441]. |
| (155v-156v) | Basel: Konzil: Sessio XXXVI: Decretum sacri concilii Basileensis de conceptione BMV (1439 IX 17) (Druck: Mansi XXIX, Sp. 182 f.; Monumenta Conciliorum Generalium seculi decimi quinti III,1. Wien 1886, 364 f. --
Lit. Helmrath 1987, 383.). 1 |
| 155v | Tit.: Decretum concilii Basiliensis de celebrando festo concepcionis beate virginis Marie pervulgatum in sessione XXXVIa Sacrosancta generalis synodus Basiliensis in Spiritu sancto legitime congregata... Elucidantibus divinae gratiae mysteria mercedem gloriosam repromisit aeterni Dei sapientia ... — ... de iniunctis sibi paenitentiis haec sancta synodus elargitur. Datum in sessione nostra publica in ecclesia maiori Basileensis sollemniter celebrata XV Kl. octobris anno a nativitate domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono [17.9.1439]. |
| (I*vr (!)) | De passione domini (Fragm.; 1. Hälfte 14. Jh.). |
| (HD-Spiegel) | Kommentar zu Lib. I, Tit. 6 Cap. 24-27 (De electione) des 'Liber Extra' Gregors IX. (Fragm.; 1. Hälfte 15. Jh.). 1 |
| HD-Spiegel | Querelam (X 1.6.24). Sufficit electo probare quod eligens electionis tempore ius eligendi possedit ... — ... Cum causam (X 1.6.27). Si non professus eligatur ad regimen ecclesiae regularis ... Item omnes qui in uno eodemque officio deserviunt eiusdem professionis debent esse. |