Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=41364 
Melk, Benediktinerstift, Cod. 1739 (234, E 25)
ALPHABETUM DIVINI AMORIS. RUFINUS AQUILEIENSIS. IOHANNES CASSIANUS. IOHANNES DE PALOMAR. VARIA
Papier   322 S., I*   150×110   Melk, 1442
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 4)

Lagen: VI24 + (VI+I+1)52 + 3.VI124 + V137f,138 + 3.VI210 + V230 + VI249d,250 + V270 + VII298 + VI322
Nach p. 44 ein Doppelblatt eingeklebt (heute lose eingelegt), nach p. 50 folgt ein Einzelblatt. Ursprünglich nicht gezählte Seiten heute mit 137a-f und 249a-d bezeichnet. – Reklamanten. – Fragmente in den Fälzen.
Schrift:
Schriftart: Bastarda
Melker Schreiber der 40er Jahre des 15. Jh.
Ausstattung: Rubriziert   
Rubriziert, Lombarden in Rot, Buchstabenfüllungen in Gelb.

Hs. enthält 3 Fragmente
VDS+HDS   Pergament   um 1300
HDS+VDS   Pergament   um 1300
NS   Pergament   um 1300

Einband: Gotisch     Streicheisenlinien        
Spätgotischer Einband: Leder über Holz mit Streicheisenlinien. Eine Riemenschließe. (VD) Titel- und Signaturschild erhalten.


(p. 1, p. 320 und I*v) Melker Besitzstempel (Melk Inventar I, Tafel XIV, Abb. 39). Keine Besitzvermerke des Stiftes Melk vorhanden; diese befanden sich vermutlich auf heute fehlenden Blättern (vermutlich eine Lage) zu Beginn der Handschrift. Vgl. hierzu MBKÖ I, 186, 33: Item in principio Ieronimus de similitudine.
Christine Glaßner, April 2022
"Melk Inventar I", "MBKÖ I", "GW", "Du Pin, Gerson III", "VL", "PL", "Schulz-Flügel 1990", "BHL", "Madre", "Bloomfield", "CSEL", "CPL", "RB", "Santiago Otero 1987"
alle Initien
(VDS + HDS) Rechtstext (Fragm.). Genannt ist ein magister Petrus de Curbul (= Petrus de Corbolio ?): (HDS) Hec opinio est magistri Petri de Curbul nec eam recipio.
(1-51) Alphabetum divini amoris cuiusdam Carthusiani (GW 1554-1566. Druck: Du Pin, Gerson III, Antwerpen 1706 [= Hagae Comitum 1728], Sp. 769-800 [hier ausdrücklich als unechtes Werk Gersons bezeichnet]. Wird Iohannes Gerson, Nicolaus Kempf de Argentina und Iohannes Nider zugeschrieben). – Lit.: VL IV 1983) Sp. 1122 [D. D. Martin], hier gegen die früher postulierte Verfasserschaft des Nicolaus Kempf de Argentina). Auf p. 2 ein Kapitelverzeichnis (1-15, das letzte als 'ultimum' bezeichnet). P. 45/46 (eingeschlagenes Blatt) lose.
   1
1 Tit.: (Rot) Incipit alphabetarium divini amoris
Ad honorem omnipotentis Dei aliquos modos et vias pro elevatione mentis in Deum propono conscribere... (p. 2) A timore servili procedit filialis pluries [!, lies: plures] enim incipientes declinare a malo et facere bonum incipiunt a timore ... — ... Christo ut ei nihil praeponas. Ille sit adiutor tuus protector tuus director et finis [= Expl. Druck]. –- (Zusatz) Et quia presens scriptum per singula capitula secundum ordinem alphabeti clausulas suas ponit ut facilius retineri possint in memoria et est de amore divino ideo placuit ut vocetur Alphabetarium divini amoris. Qui hoc legerit exoret pro ordine Cartusiensium ex quorum fonte hec procedunt. Item exoret et pro omni ordine et statu tocius matris ecclesie altissimum dominum qui pro institucione ordinis Cartusiensium in solitudine degencium et pro dono huius libelli sit nunc et semper in secula seculorum benedictus. Amen. -- (p. 51 Schlussschrift, Datierung rot) Explicit libellus iste [ein Buchstabe gestrichen] sabbato ante Invocavit anno domini Mo CCCCo XLIIo et intitulatur alphabetarium divini amoris [17.2.1442].
(52) Leer.
(53-137) Rufinus Aquileiensis Historia monachorum (= Vitas patrum, lib. II) (PL 21, 387-462; Ed.: Schulz-Flügel 1990. – BHL 6524).
   1
53 Tit.: (Rot) Incipit prologus beati Jeronimi de vita sanctorum patrum. [Am oberen Freirand von neuzeitlicher Hand beati Jeronimi zu Rufini korrigiert].
Benedictus dominus, qui vult omnes homines ... (p. 55) De abbate Iohanne. Primum igitur ... — ... septies namque in hoc itinere periclitati sumus in octavo autem sicut scriptum est, non obtinuit nos malum Deo nos in omnibus protegente ideoque ipsi gloria in saecula saeculorum. Amen.
(137a-138) Leer.
(139-141) Nicolaus de Dinkelsbühl De septem donis Spiritus sancti, Exc. aus Sermo 2 (Madre 202-205; Bloomfield 1904).
   1
139 Tit.: (Rot) Que spem possint in nobis erigere. Magister Nicolaus.
Notandum, quod christianus homo debet cum timore ... — ... ad nos non est diminuta sed aucta per gloriam.
(142-143) Excerptum, quod debeamus orationes nostras libenter aliis communicare.
   1
142 Tit.: (Rot) Quod libenter debemus orationes nostras communicare aliis
Notandum, quod homines debent libenter orationes suas aliis communicare ... — ... forte fecisset principale.
(144-247) Iohannes Cassianus De institutis coenobiorum, lib. I-VI (PL 49, 53-476, hier 53-292; CSEL 17, 1-231. – CPL 513).
   1
144 Tit.: (Rot) Incipit prologus Iohannis Cassiani de institutis patrum
Veteris instrumenti narrat historia ... (p. 147) Incipit liber primus de institutis patrum. De institutis ac regulis monasteriorum ... — ... (p. 217 Explicit liber sextus) et observationi diurnae statum solidissimum roburque praemittunt... (p. 247 Explicit liber quintus) quo cottidie singulisque momentis accersiendum esse se credit.
(248-250) Leer.
(251-278) Gregorius Magnus OSB Vitae et exempla ex homiliis et libris Dialogorum.
   1
251 Tit.: Quod hi qui mentis oculum fide pura et uberi oratione mundant egredientes e corpore animas frequenter viderint et qualiter misere sint aliqualia ipse anime egredientes viderint beatus Gregorius declarat his exemplis.
Duo viri nobiles atque exterioribus studiis eruditi germani ... — ... ipse nobis gaudia desiderata concedat qui nobis aeternae pacis gaudia contulit. Amen.
(278-279) Exempla ad fugiendum singularitates.
   1
278 Tit.: Ad fugiendum singularitates nota iste exempla
Legitur de beato Augustino quod vestimenta eius ... — ... prostravit in terram.
(279) De sancta Pelagia (Exc.).
   1
279 Tit.: (Rot) De sancta Pelagia
Pelagia prima feminarum Anthiochiae civitatis ... — ... Dum haec et his similia.
(280) Ludolphus de Saxonia OCart Meditationes vitae Christi, pars II, cap. 63 (Exc. De titulo crucis et vulneribus Christi) (Drucke: GW 4739 [Augsburg 1468], u.ö.; Ludolphi de Saxonia Vita Iesu Christi. Lyon 1644; A. C. Bolard, L.-M. Rigollot, J. Carnandet. Paris-Rom 1870, 2. Aufl. 1878 [online: Bd. 1, Bd. 2, Bd. 3, Bd. 4]. – RB 5437. – Lit.: VL V Sp. 970-974 [W. Baier]).
   1
280 Tit.: [ohne Titel]
Quantumcumque impugnamur a daemone opponamus ei titulum ... Christus ut habetur ex revelatione facta quibusdam devotis personis habuit vulnera quinque milia 475
(281-298) Leer.
(299-319) Iohannes de Palomar De esu carnium monachorum ad Iohannem [de Ochsenhusen] abbatem Scotorum Viennae (Santiago Otero 1987, 147 f.).
   1
299 Tit.: (Rot) Incipit prephacio sequentis tractatuli
Amantissimo patri domino Iohanni abbati monasterii sanctae Mariae ordinis sancti Benedicti Wiennae Scotorum vulgariter nuncupati Iohannes de Palomar... Cum primum vestrae paternitatis ... (p. 300) Surgent in iudicio filii Rechab. Homines ex illo carnali populo sub umbra legis vivente ... — ... sed etiam cuiuslibet melius sentientis. Amen. Deo gratias.
(320-322) Leer.
(I*) Rechtstext (Fragm.).