Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=41498 
Melk, Benediktinerstift, Cod. 1896 (123, C 1)
Papier   203, I* Bl.   295×217   Melk (?), 1. Hälfte 15. Jh.
Handschrift aus 2 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-36); 2  (37-203)
 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil 1, Teil 2  |  Vorschau Bilder zu Teil 1, Teil 2  |  Einzelbilder: fol. 1, 8, 37, 38, 192, 201, HDS.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 8)

Kustoden von 4us-14 für die Lagen7-17. -- Tintenfoliierung des 15. Jh. -- Als Vorsatzblatt früher ein Pergamentfragment eingebunden, heute entfernt, Falz vor 13 noch sichtbar. Fragmente als Fälze in Lage 4 sowie in Falz 54/55. -- (37r) Schmutzspuren.

Teil 11-36   Papier   
Lagen: 3.VI36
Ausstattung: Rubriziert   
Teil 237-203   Papier   
Lagen: 14.VI203. Auf 158 folgt 158a.
Ausstattung: Rubriziert   

Hs. enthält 3 Fragmente
VDS   Papier   1. Hälfte 15. Jh.
NSI*   Papier   
Lagen: 1I*
HDS   Papier   1. Hälfte 15. Jh.

Einband: Gotisch     Streicheisenlinien   Blindstempel        
Rauhleder über Holz. Stempel Inventar I: 8,9,16 und 18. Zwei Schließen, teilweise erhalten.


(VD-Spiegel) Melker Besitzvermerk und Signatur des 16. Jh. Melker Stempel, Inventar 1, Abb. 38: 1r, Abb. 39: 1r, 200r, I*v.
alle Initien
(VD-+HD-Spiegel) Vocabularius iuris (Fragment): 1. Hälfte 15. Jh.; rubriziert.
Teil 1
(1ra-35ra) Ps. Thomas de Aquino OPDe sacramento corporis domini (Ed.: Opera XXVII. Paris 1875, 183-241 [Opusculum Nr. 51]; Opuscula XVII. Parma 1864, 135-176. -- Glorieux RT 6cr, 305bx, 349n; Schneyer 5, 608-612, Nr.412-444. Überliefert auch unter dem Namen des Albertus Magnus [z.B. Druck GW 767 u.ö.], des Bonaventura [Distelbrink Nr.206] und des Aegidius Romanus [Zumkeller 14; vgl. dazu jedoch Faes de Mottoni 1990, 279f.]).
   1
1ra Tit.: (Rot) Incipit tractatus bonus de corpore Christi. (Schwarz im 16. Jh. nachgetragen) Sancti Thome de Aquino
De sacrosancto corporis domini locuturi sacramento thema generale vel speciale... Venite, comedite panem meum (Prov. 9,5). His verbis dominus nos invitat ad salutare convivium ... — ... promissionem habens vitae quae ... et futurae. Ad quam nos etc. - (Schlußschrift rot) Explicit opusculum de sacramento eukaristie.
(35rb-36vb) Sermo de eucharistia .
   1
35rb Ad mensam magnam sedisti vide quae apponuntur tibi (Sir. ???). Quae est mensa magna ut sanctus Augustinus nisi verum (?) corpus Christi
Teil 2
(37ra-46rb) Matthaeus de Cracovia Dialogus rationis et conscientiae (Drucke: Mainz, um 1460; HC 5804-5808; Ed.: Seńko--Szafrański 1974, 367-409. -- Bloomfield 3136. -- Lit.: VL VI 177f. F.J. Worstbrock).
   1
37ra Tit.: (Rot) Incipit liber de disposicione communicantis et accedentis. (Nachtrag B. Pez 1. Drittel 19. Jh.) Mathiae de Cracovia
Multorum tam clericorum quam laicorum querela est non modica occupatio gravis et quaestio dubiosa ... — ... ad quam consequendam pro viatico datum est nobis corpus domini nostri Iesu Christi, qui cum patre et Spiritu sancto vivit et regnat in saeculorum saecula benedictus. - (Schlußschrift) Explicit tractatus de disposicione communicantis vel accedentis ad missam per magistrum Matheum de Cracovia compilatus. Deo gracias. Alleluia.
(46rb-47ra (cap. 70)) David de Augusta OFM De exterioris et interioris hominis compositione, lib. III (Ed.: David ab Augusta 1899, 161-378. -- Bloomfield 4283).
   1
46rb Tit.: (Rot) De communione rara vel contuma
Si vero desiderat aliquis experiri utrum sit melius saepius an tardius corporis Christi recipere sacramentum videtur mihi quod non posset super omnibus dari uniformis regula ... — ... Tot sacramenta receperis in corpore Christi.
(47ra-b) De communicandi diversa intentione.
   1
47ra Tit.: (Rot) De communicandi diversa intencione
Universis autem affectibus et intentionibus diversi ad communicandum trahuntur ... — ... gratias agimus pro acceptis vel promissis quae nobis dominus concedat. Amen.
(47rb-55va) Ps. Augustinus De vera et falsa paenitentia liber I (PL 40, 1113-1130; PLS 2, 1368. - Vgl. CPL 386).
   1
47rb Tit.: (Rot) De vera et falsa penitencia (Nachtrag von B. Pez 1. Drittel 18. Jh.) B. Augustini
Quantum sit appetenda gratia paenitentiae ... — ... et ipso stabilitatis in odorem suavitatis. - (Schlußschrift) Explicit opusculum de vera et falsa penitencia beati Augustini.
(55va-61ra (in ms.: Augustini)) Ambrosius Autpertus OSB De conflictu vitiorum et virtutum (PL 17, 1057-1074; PL 40, 1091-1103; PL 83, 1131-1144; PL 143, 559-575; CC.CM 27 B [R. Weber, 1979], 909-931. -- Bloomfield 455).
   1
55va Tit.: (Rot) Incipit liber beati Augustini de conflictu viciorum et virtutum
Apostolica vox clamat per orbem ... — ... ut eos a spirituali opere detrahens inanes efficiat. -- (Schlußschrift rot) Explicit opusculum de conflictu virtutum et viciorum etc.
(61ra-65va) Bonaventura OFM De triplici via (Ed.: S. Bonaventurae Opera omnia VIII. Quaracchi 1898, 3-27; M. Schlosser, Bonaventura, De triplici via. Über den dreifachen Weg. Übers. u. eingel. [Fontes Christiani 14]. Freiburg 1993, 93-207. -- Distelbrink 22 f., Nr. 18).
   1
61ra Tit.: (Rot) Incipit viaticum anime ad deum Boneventure
Ecce descripsi tibi eam tripliciter (Prov. 22,20). Cum omnis scientia gerat trinitatis insigne vestigium praecipue illa quae docetur in sacra scriptura ... — ... tibi in aeterium adhaerebo a te numquam separabor. Amen.
(65va-84ra ) Ps. Eusebius CremonensisEpistola ad Damasum episcopum Portuensem de morte Hieronymi (PL 22, 239-282. Ed.: Klapper 1932, 10-241 [mit der dt. Übersetzung des Iohannes von Neumarkt]. -- BHL 3866; BHM 903e).
   1
65va Tit.: Incipit epistola beati Eusebii ad Damasium Portuensem episcopum et ad senatorem Romanum de morte gloriosi Jeronimi cardinalis et doctoris eximii. (Rot) Epistola beati Eusebii
Patri reverendissimo Damaso Portuensi episcopo et christianissimo Theodonio Romano senatori Eusebius olim Hieronymi sanctissimi discipulus. Nunc vero eodem orbatus lumine... Multifariam multisque modis olim Deus locutus est omnibus nobis per suum dilectissimum filium sanctum Hieronymum ... — ... ut tua valeamus piissima intercessione et in praesenti ab omnibus protegi nocivis et in futuro gaudia quae iam possides adipisci. Amen. - (Schlußschrift) Explicit epistola beati Eusebii de morte sancti Ieronimi.
(84ra-91ra ) Richardus de Sancto Victore CRSA Tractatus de potestate ligandi et solvendi (PL 196, 1159-1178. -- RB 7340).
   1
84ra Tit.: (Rot) Incipit tractatus magistri Ricardi de potestate ligandi et solvendi
Quodcumque ligaveris super terram (Matth. 16,19). Quaeritis a me utrum haec ligandi et solvendi potestas, quae Petro apostolo in his verbis datur eadem sit quae alibi omnibus apostolis et in ipsis omnibus eorum vicariis in commune concedit ... — ... beatus vir, cui non imputavit dominus peccatum (Ps. 31,2; Rom. 4,8). - (Schlußschrift) Explicit liber magistri Richardi de Sanctovictore de potestate ligandi et solvendi etc.
(91ra-95rb) Richardus de Sancto Victore CRSA De meditandis plagis quae circa finem mundi evenient (PL 196, 201-212. -- RB 7329).
   1
91ra Tit.: (Rot) Incipit liber de memoria creatoris Richardi de Sancto Victore Alleluia
Memento creatoris tui in diebus iuventutis tuae (Sir. 12,1). Quantum ad litterae superficiem spectat prout mihi videtur magna illi et ultima tribulatio in ultimis huius libri verbis describitur ... — ... a sua nequeunt perversitate compescere. - (Schlußschrift) Explicit liber de memoria creatoris Richardi de de [!] Sanctovictore.
(95rb-95va) Augustinus Versus (Capitula in Florigerum).
   1
95rb Prologus in verbis exhaustis fonte beato praesulis
(95va-106ra (95va prol.)) Ps. Augustinus Liber florum seu florigerus liber (Teildruck: G. Morin, A travers les manuscrits de Bâle. Notices et extraits des plus anciens manuscrits latins. Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertusmkunde 26 1927) 211-213. -- RB 8720; CPPM IIB 3002a).
   1
95va Tit.: (Rot) Incipiunt capitula super florigerium sancti Augustini
Quorundam librorum gloriosi et incomprehensibilis doctoris Augustini tractatus percurrentes... Da mihi intelligere domine quis sis et quid est quod amo cum te ... — ... sic invenietur tempestatem Iesu clementissime qui vivis et regnas Deus per omnia saecula saeculorum. Amen. - (Schlußschrift) Explicit liber compositus ex elegancioribus dictis sanctissimi patris Augustini quem collector appellavit florigerum.
(106ra-vb) Richardus de Sancto Victore CRSA De differentia peccati mortalis et venialis (PL 196, 1191-1194. -- Bloomfield 5006).
   1
106ra Tit.: (Rot) Incipit tractatus magistri Richardi de Sancto Victore de peccato mortali et veniali etc.
Quoniam quaestioni tuae non potui satisfacere verbo conabor ut si fieri potest satisfaciam vel scripto ... — ... solum semper debetur aeterna damnatio (PL 196, 1193 D). - (Rot) Explicit tractatus.
(106vb-125va) Bonaventura OFM Soliloquium (Ed.: S. Bonaventurae Opera omnia VIII. Quaracchi 1898, 28-67. -- Glorieux RT 305al; Distelbrink 28 f., Nr. 23).
   1
106vb Tit.: (Rot) Incipit liber meditacionum sive oracio domini cardinalis et doctoris Bonaventure [korrigiert aus: Boneventure] qui ymago vite eterne nuncupatur
Flecto genua mea ad patrem domini mei Iesu Christi a quo omnis paternitas in caelo et in terra nominatur ut det nobis secundum divitias gloriae suae virtute corrobari per spiritum eius in interiori homine ... — ... donec intrem in gaudium Dei mei qui est trinus et unus benedictus qui venit in saecula saeculorum. Amen etc. - (Schlußschrift) Explicit liber meditacionum sive oracionum domini cardinalis et doctoris Boneventure qui ymago vite eterne nuncupatur ad laudem domini nostri Ihesu Christi etc.
(125vb-130va) Ps. Bernardus Claravallensis OCist Contemplatio passionis Christi (Haimerl 1952, 69 und Anm. 363).
   1
125vb Tit.: [ohne Titel]
Adoramus te Christe pretiosum nostrae redemptionis pretium hostia pacifica quae sola inaestimabili pietate domini patrem placatis ... — ... et convertemini ad te gloriam. Amen. Explicit.
(130va-182rb) Vincentius Bellovacensis OP De laudibus b. Mariae virginis (Druck: Ioh. Amerbach. Basel 1481. -- BHLSuppl. 5347e; Kaeppeli 4001).
   1
130va Tit.: (Rot) Incipit prologus in ... sequentem... (132ra) (Rot) Incipit de beata virgine mariali bellus totus ex dictis autenticis contextus. Incipit capitulum primum de laudis virginis matris
Quoniam de gestis beatissimae virginis Dei genetricis admodum pauca in evangelica reperiuntur historia quaedam vero antiqua scripta... (132ra) Si Deum ore prophetico iubemur iustis suis laudare, multo magis in memoria beatae virginis matris eius oportet nos dignis Deo praeconiis iubilare ... — ... quae tua sit pietas nec littera nec dabit aetas.
(182rb-190vb) Vincentius Bellovacensis OP De laudibus b. Iohannis evangelistae (Druck: Ioh. Amerbach. Basel 1481. -- BHLSuppl. 4328d; Kaeppeli 4002).
   1
182rb Tit.: (Rot) Incipit tractatus de laudibus beati Johannis
Completo diligenter ex dictis sanctorum patrum pro modulo virium nostrarum auxiliante domino tractatu diffusiori de beatissima virgine Dei genetrice, placuit etiam de beato evangelista Iohanne tractatum brevem sub eadem forma contextum adicere... (182va) Beatus Iohannes evangelista virgo est a domino electo atque inter ceteros magis dilectus ... — ... parvos exaltet ad paternae gloriae claritatem.
(190vb-200ra) Guilelmus de Tornaco OPDe instructione puerorum (Ed.: J. A. Corbett: The De instructione puerorum of William of Tournai O. P. Notre Dame Ind. 1955. -- Kaeppeli 1665).
   1
190vb Fratribus de ordine Praedicatorum eiusdem ordinis frater qualiscumque salutem et vitiis exstirpatis pueros in fide et moribus instruere diligenter... Simon Iohannes diligis me
(200rb-203v) Leer.
(203v) Tabula codicis.
(204rv) Sermones-Fragmente. Melk, 2. Hälfte 13. Jh. Nicht rubriziert. (Dazugehörig die losen Fragmente: Fragm. 150, 151, 152, 153 [alle Schachtel V]).