Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=41516 
Melk, Benediktinerstift
 [Handschriftenliste | Kataloge | Infos | Kontakt]
 
go to previous description go to next description  
Melk, Benediktinerstift, Cod. 1922 (782, O 18)
SAMMELHANDSCHRIFT MIT THEOLOGISCHEN TEXTEN
Papier   281 Bl.   215×150   Melk, 2. Viertel 15. Jh.
 Description — HMML Reading Room
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 8)

Moderne Bleistiftfoliierung.
Lagen: 5.VI60 + 2.IV76 + VII90 + 2.VI114 + V124 + 4.VI172 + (VI+1)185 + 8.VI281
Von einer Hand, aber mehrere Faszikel, z. B. Bl. 40-60 mit eigener Foliierung in Rot und Schwarz (1-20). Auf Bl. 60v ein Verweis auf einen folgenden, jedoch nicht in dieser Handschrift überlieferten Text: In sequenti sexterno continentur meditaciones beati Augustini episcopi.
Schrift: 2 verschiedene Schriften/Schreiber
Schrift 1Schreiber: Simon Iacobi de Hannosdorf de Hungaria (Profess in Melk 1421) – Schriftart: Bastarda cursiva
Schreiber durch Schriftvergleich ermittelt.
Schrift 2(z.B. 41r, 60v) Schreiber: Antonius de Catalonia OSB – Schriftart: Bastarda
Vereinzelt die Hand des Antonius de Catalonia erkennbar (ermittelt durch Schriftvergleich).

Hs. enthält 2 Fragmente
VDSVDS   Pergament   Anfang 14. Jh.
HDSHDS      
Abklatsch mit Neumen; Verbleib des Fragments unbekannt

Einband: Gotisch     
Spätgotischer Einband: Leder über Holz. Melk, Mitte 15. Jh. -- Zwei Langriemenschließen (Riemen und ein Schließennagel verloren). -- (HD) Titel- und Signaturschild erhalten, das Titelschild entspricht nicht genau dem Wortlaut des Eintrags im Katalog von 1483: Exposicio misse M. H. de Hassia. Sermo de corpore Christi Bonaventure. Quedam ex summa viciorum. Sermones quidam Innocecii (!) et Honorii.


(1r) Melker Besitzvermerk und Signatur des 16. Jh. – Handschrift im Katalog von 1483 unter der Signatur C 105 genannt (MBKÖ I, 188 Z. 32 -189 Z. 8), im Katalog von 1517 unter der Signatur D 50. -- (1r) Kleiner Rundstempel Bibliotheca Mellicensis (Melk Inventar I, Tafel XIV Abb. 36); (1r, 13r, 280v, 281v) Rundstempel Bibliothek des Stiftes Melk (Melk Inventar I, Tafel XIV Abb. 39).
"MBKÖ I", "Melk Inventar I", "Höchtl 1990", "Franz, Messe", "Hohmann", "Bonaventura, Ed. Quaracchi VIII", "Distelbrink", "PL", "Bloomfield", "Bonaventura, Ed. Quaracchi V", "CPPM", "Bergh 1967", "Schneyer"
alle Initien
(VDS) Graduale-Fragment; Anfang 14. Jh.; mit Neumen. Höchtl 1990, I 302 (Fragmentkodex XXVII).
(1r-10v) Ordo agendorum et dicendorum a sacerdote in missa secundum consuetudinem ecclesiae Romanae.
   1
1r Et inprimis cum praeparat se sacerdos
(11r-12v) Leer.
(13r-31r) Henricus de Langenstein (de Hassia) : De missa (Franz, Messe 517-519; Hohmann Nr. 165).
   1
13r Tit.: (Invocatio) Assit ad principium sancta Maria meum
Cum brevis fuerit missa et in verbis et caerimoniis quam Christus celebrando sacramentum eucharistiae instituit ... — ... de aliis accidentalibus officii satis patuit in primo tractatu. Ideo sufficiant, quae dicta sunt. Explicit
(31r) Oratio. .
   1
31r Deus qui de tua pietate disposuisti pie sacramentorum mysterio praestare nobis
(31v-40v) Bonaventura OFM : De triplici via (Ed.: Bonaventura, Ed. Quaracchi VIII [1898], 3-27; M. Schlosser, Bonaventura, De triplici via. Über den dreifachen Weg. Übers. u. eingel. [Fontes Christiani 14]. Freiburg 1993, 93-207. -- Distelbrink 22 f., Nr. 18). Gegenüber dem Druck gekürzt.
   1
31v Tit.: Quoddam opus parvum sed bonum Bonaventure incipit
Ecce descripsi eam tibi tripliciter (Prv 22,20-21). Cum omnis scientia gerat sanctae trinitatis insigne vestigium praecipue illa scientia quae in sacra scriptura docetur ... — ... Inprimis autem viget consideratio et in sequentibus dominatur affectio. Explicit.
(40v-58v) Ps. Bernardus Claraevallensis OCist: Meditationes (PL 184, 485-508. -- Bloomfield 3126 [Multi multa sciunt]).
   2
40v Tit.: (Tabula)
1 Qualiter homo ex cognitione sua possit venire in cognitationem Dei ... — ... De ignorantio hominis 22. 17.
41r Tit.: (Rot) Meditaciones beati Bernardi abbatis
Multi multa sciunt et se ipsos nesciunt ... — ... Deum vel dominum gloriae. Qui cum Deo patre vivit ... nisi qui meditatur caritatis dilectionem. -- (58v Schlussschrift) Expliciunt meditaciones beati Bernhardi.
(58v-60v) Augustinus : Expositio orationis dominicae (Bloomfield 8153).
   1
58v Tit.: (Rot) Exposicio dominice oracionis dominice (!) secundum beatum Augustinum
Cum Pharisaei pro rebus temporalibus maxime orare soliti essent, dominus venit magister interrogatus a discipulis ... — ... hac prece utimur in tua petitione, iusta quaerentes non decipimur. Exaudi nos Deus. Amen.
(60v) Oratio de angelo proprio.
   1
60v Angele qui meus es custos, pietate superna ... — ... defende guberna.
(61r-73r) Bonaventura OFM : De sanctissimo corpore Christi (sermo) (Ed.: Bonaventura, Ed. Quaracchi V, 553-566. -- Distelbrink 61 f., Nr. 56/4).
   1
61r Tit.: (Rot) Tractatus Bonaventure de corpore Christin multum utilis et bonus
Confiteantur domino misericordiae eius ... (Ps 106,8). In hoc verbo David propheta excitat nos ad gratiarum actiones ... — ... in hoc sacramento sub figura mannatis. Quod det nobis Iesus Christus beatissimae Mariae filius. Amen.
(73r-76r) Gerardus Leodiensis OP: De praeparatione cordis, Exc.
   1
73r Tit.: In libro de preparacione cordis
Dicto quomodo cor debet praeparari domino sicut domus ad magnum hospitum recipiendum ... — ... ne üer impatientiam et defectum caritatis comburantur etcetera.
(75v-76r) Versus de gratia eucharistiae (De XIII utilitatibus corporis Christi).
   1
76r Tit.: (75v) Nota 13 utilitates sive gracias corporis Christi que continentur in hiis versibus
A culpa mundat poenas tollendo redundat / Temptatos munit perdita restituit ... — ... Te facit hic cibus sub iudice non trepidare / Scit Christus servis talia dona dare etc. Explicit.
(76r) Ps. Bernardus Claraevallensis OCist: De interiori domo, capp. 38-41 (= Ps. Augustinus, Liber de dulci admonitione animae), Exc. (PL 184, 546-552. -- Bloomfield 419; CPPM II 3090).
   1
76r Tit.: Hugo 2o libro de anima
Lingua dicitur, quia lingit adulando, mordet detrahendo ... — ... Qui enim linguam suam et ventrem suum continere non potest monachus non est.
(76v) Leer.
(77r-78r) De sacramento eucharistiae.
   1
77r Hoc sacramentum excellenter dicitur eucharistia id est bona gratia ... — ... nec ullatenus patientur.
(78v) De passione domini.
   1
78v Egressus Iesus trans torrentem Cedron (Io 18,1)
(78v-79v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de nativitate domini (T 6), Exc.
   1
78v Tit.: (Rot) Consequencia scripta sunt ex sermone Honorii de nativitate domini nostri Iesu Cristi (!)
Populus denarium Caesari solvebat, in quo ipsius imago et decem nummorum pondus debebat
(80r-85v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo in cena domini (T 25).
   1
80r Tit.: (Rot) Sermo Honorii in cena domini
Revertar ad Hierosolymam ... (Zach. 1,16). Sicut saepe dixi vobis, carissimi, Ierusalem dicitur visio pacis et significat ecclesiam, quae in caelo visura est principem pacis
(86r-89v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de resurrectione Christi (T 29).
   1
86r Tit.: (Rot) Sermo Honorii de resurreccione Christi
Christus resurgens a mortuis ... (Rm 6,9). Christus, carissimi, conculcato baratro iam victor a mortuis resurrexit et nos de exilio mortis ereptos vitae aeternae invexit
(89v-90r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de s. Marco (S 30), Exc.
   1
89v Tit.: (Rot) Hec de sancto Marco ...
Hodie, carissimi, sanctum Marcum implorate pro vestris necessitatibus, qui fuit quasi unum de quattuor paradisi fluminibus
(90r-90v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de ss. Philippo et Iacobo (S 32), Exc.
   1
90r Tit.: (Rot) De sanctis Philippo et Iacobo apostolis
Sancti apostoli Philippus et Iacobus fratres hodie sollemnia agimus
(90v-112r) Conradus Holtnicker OFM : Speculum BMV, cap. 2, Exc.
   1
90v Tit.: (Rot) Capitulum 2m ex speculo beate Marie virginis
Ave Maria, gratia plena ... Audi dulcissima virgo Maria, audi nova, audi mira, audi filia et vide ... — ... qui autem non inveniat laborem diligenter ut in se habeat.
(112r-112v) Bernardus Claraevallensis OCist : Excerpta.
   1
112r Tit.: Bernhardus
Est autem lectio sedula scripturarum cum animi intentione inspectio. Meditatio est studiosa mentis actio
(112v-124v) Birgitta Suedensis : Revelationes: Liber VII, cap. 15, 1 ff. (Ed.: Bergh 1967).
   1
112v Tit.: (Rot) De passione domini secundum beatam Brigidam libro 7o capo 16
Ad montem Calvariae dum essem maestissima plorans ... — ... Item nihil tantum placet Deo sicut quod homo diligat eum super omnia. Explicit.
(125r-125v) Leer.
(126r-134r) Lectiones officii in festo corporis Christi (Vgl. C. Lambot, L'Office de la Fête-Dieu. Revue Bénédictine 54 [1942] 61-123, mit Ed. -- Lit.: P. M. Gy, L'office du Corpus Christi et s. Thomas d'Aquin. État d'une recherche. Revue des sciences théologiques et philosophiques 64 [1980] 491-507).
   1
126r Tit.: (Rot) Lecciones in festo corporis Christi et per octavas leccio prima
Immensa divinae largitatis beneficia exhibita populo christiano ... — ... Tu autem domine miserere nobis etcetera.
(134r) Lectio in evangelium 'Stabat iuxta crucem Iesu mater'.
   1
134r Tit.: (Rot) Leccio sancti ewangelii secundum Iohannem
In illo tempore stabat iuxta crucem Iesu mater eius ... Stabat iuxta cruem filli sine dubio dolens
(134v-135v) Martinus V. papa : Bulla indulgentiarum 'Ineffabile' de festo corporis Christi (1429 V 26, Rom) (Druck: C. Cocquelines [Ed.], Magnum Bullarium Romanum III,2. Rom 1741 [Nachdruck Graz 1964], 461 f.).
   1
134v Martinus episcopus servus servorum Dei ad perpetuam rei memoriam. Ineffabili sacramento, quod sacerdos in aeternum Christus dominus instante ... — ... Datum Romae apud sanctos apostolos VII Kalendis Iunii pontificatus nostri anno duodecimo.
(136r-141v) Summa vitiorum, Exc.: Necessaria ad sacramentum eucharistiae digne conficiendum et sumendum.
   1
136r Tit.: Nota ex summa viciorum necessaria ad digne sacramentum corporis et sanguinis conficiendum et sumendum
Ad hoc quod aliquis digne conficiat vel communicet primo necessarium est ut probet semetipsum ... — ... et retribuam eis.
(141v-185v) Summa vitiorum, Exc.: De vitio proprietatis in viris religiosis, De vitio carnis.
   1
141v Tit.: De vicio proprietatis in viris religiosis capitulum 54
Sequitur de avaritia scilicet de vitio proprietatis in viris religiosis. Ad cuius detestationem primo possumus habere duodecim exempla ... — ... qui prius obulum perdidit quod illum lucratus sit. -- (185v Schlussschrift) Explicit tracatus de vicio carnis ex summa viciorum scriptus.
(186r-191v) Iohannes (Wischler) de Spira OSB : Sermo in annuntiatione BMV.
   1
186r Tit.: (Rot) Sermo in annunciacione beate virginis Marie fratris Iohannis de Spira
Missus est angelus Gabriel ... (Lc 1,26). Deus omnipotens sapientissimus artifex et conditor universae creaturae, qui ab aeterno fuit, est et erit ... — ... Exemplum de tribus puellis qui tunicam induunt, non sibi tribus sed uni ex eis. Explicit.
(192r-221v) Innocentius III. papa (Lotharius Segni) : Sermones de tempore et de sanctis (PL 217, 309 ff.).
   9
192r Tit.: Sermo Innocencii in festo pasche
Post resurrectionem suam Christus praebuit seipsum ... (Act 1,3). Volens, fratres carissimi, si possum argumenta distinguere ... — ... (Schneyer 4, 43 Nr. 20)
196v Die tertia nuptiae factae sunt in Chanaan (Io 2,1). Quia Spiritus sanctus est, qui vivificat, caro non prodest ... — ... (Schneyer 4, 42 Nr. 8)
199v Tit.: Innocencius de sancta Maria Magdalena
Ubi habundavit delictum (Rm 5,20). Proponunt apostoli nobis verbum. Certum est nobis in Maria Magdalena fuisse completum in qua videlicet habundavit delictum, semper habundavit et gratia ... — ... qui primo Mariae Magdalenae suae resurrectionis gaudium intimavit dominus noster Iesus Christus qui est super omnia benedictus Deus in saecula saeculorum (Schneyer 4, 45 Nr. 52).
201r Innocentius servus servorum Dei dilecto filio. Prophetica docet auctoritas, quod beati sunt illi, qui seminant
202v Hora est iam nos de somno surgere (Rm 13,11). Significatio somni multifarie spargitur in scripturis. Legitur enim somnus vitae et somnus mortis ... — ... (Schneyer 4, 42 Nr. 2)
204v Cum audisset Iohannes in vinculis (Mt 11,2). Mirum fortasse videtur, quod Iohannes Baptista, qui Christum venturum praedixit ... — ... (Schneyer 4, 42 Nr. 5)
206v Videntes stellam magi (Mt 2,10). Sacrosanctum coniugium, quod inter Christum et ecclesiam olim fuerat ... — ... (Schneyer 4, 44 Nr. 37)
209v Tu cum ieiunas unge caput tuum (Mt 6,17). Dignitas ieiunii multipliciter commendatur, a loco, tempore, ab auctore ... — ... (Schneyer 4, 42 Nr. 11)
214v Date eleemosynam et ecce omnia munda sunt vobis (Lc 11,41). Nemo dignius posset eleemosynam commendare, quam ipsa veritas commendavit
(222r-223v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo in assumptione BMV (S 59).
   1
222r Quae est ista, quae ascendit de deserto, deliciis affluens... Quemadmodum populus Israel
(223v-224r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo in assumptione BMV (S 59).
   1
223v Hodie carissimi beato Bartholomaeo devotio nostra
(224r-226r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo in nativitate BMV (S 65).
   1
224r Egredimini filiae Ierusalem et videte regem Salomonem... Filiae Ierusalem sunt animae fideles
(226r-229v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo in exaltatione s. crucis (S 66).
   1
226r Radix Iesse stabit in signum populorum... Iesse pater David regis erat
(229v-230r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de s. Matthaeo (S 67).
   1
229v Hodie retulit, carissimi, nobis evangelium qualiter dominus de vili fecit pretiosum
(230r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de s. Luca (S 75).
   1
230r Beatus Lucas evangelista cuius hodie festa agimus
(230v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de s. Simone et Iuda (S 78).
   1
230v Simon et Iuda apostoli Dei, quorum hodie natalitia colimus
(230v-236r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de omnibus sanctis (S 79).
   1
230v Confitebuntur caeli mirabilia tua, domine... Caeli cottidie Dei repraesentant mirabilia
(236r-237v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de s. Andrea (S 1).
   1
236r Olim celebrabant gentes natales regum
(237v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de s. Thoma apostolo (S 8).
   1
237v Quia vobis
(238r-241v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo de animabus (S 80).
   1
238r Beati mortui qui in domino moriuntur... Tres mortes sunt, una bona
(242r-246v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo dnca in quinquagesima (T 18).
   1
242r Quam magna multitudo dulcedinis tuae domine... Carissimi, magna et ingens est multitudo divinae dulcedinis
(246v-249v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo feria 4. post quinquagesima (T 18/4).
   1
246v Quaerite dominum dum inveniri potest, invocate eum dum prope est... Carissimi, in hac vita est Deus quaerendus
(249v-255v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo dnca I in quadragesima (T 19).
   1
249v Sion fuge, quae habitas apud filiam Babylonis... Sion quod dicitur specula est fidelium populus
(255v-259r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo dnca II in quadragesima (T 20) .
   1
255v Esto consentiens adversario tuo, dum es cum illo in via... Via ista, quam in hac vita imus
(259r-262v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo dnca III in quadragesima (T 21).
   1
259r Loquatur dominus pacem in plebem suam et super suos et in eos, qui loquuntur ad cor
(262v-267r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo dnca IV in quadragesima (T 22).
   1
262v Laetare Ierusalem et diem festum agite... Divinum officium, carissimi
(267r-272r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo in annuntiatione BMV (S 28).
   1
267r Qui audit, dicat veni... Praecipit nobis scriptura, dilectissimi
(272r-275v) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo dnca I in passione domini (T 23), Exc.
   1
272r Quattuor reges
(275v-280r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo dnca II in passione domini (T 24).
   1
275v Super aspidem et basiliscum ambulabis... Aspis est genus serpentis
(280r) Honorius Augustodunensis OSB : Speculum ecclesiae: Sermo in inventione s. crucis (S 33). Unvollständig.
   1
280r Signatum est super nos lumen vultus tui, domine... Lumen vultus Dei est Iesus Christus
(280v-281r) Leer.
(281v) Tabula codicis (zum Katalog von 1483 gehörig).
(HDS) Fragment (Abklatsch); mit Neumen. Verbleib des Fragments unbekannt.