|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=454 |
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 307
IOHANNES DE RODINGTON. THOMAS DE BUCKINGHAM. IOHANNES DUNS SCOTUS. IACOBUS DE ASCULO. GREGORIUS DE ARIMINIO
Pergament 249 Bl. 287x220 Frankreich (?), 14. Jh.
Handschrift aus 3 Teilen zusammengesetzt: 1 (1-50); 2 (51-126); 3 (127-247)
Volldigitalisat
VIVARIUM — images (HMML)
Literatur zur Handschrift: Gregorii Ariminensis OESA Lectura super primum et secundum Sententiarum. Tom. I–VII (Spätmittelalter und Reformation. Texte und Untersuchungen 6–12). Berlin–New York 1979–1984, nennt die Hs. Bd. 1, XXI, XXIX–XXX, LXXV, LXIX–LXXX. – M. Dreyer, G. Krieger, H. Möhle, Zur Edition der „Theoremata“ des Johannes Duns Scotus, in Editori di Quaracchi 100 anni dopo. Bilancio e prospettive. Atti del Colloquio Internazionale Roma 29–30 Maggio 1995. Scuola Superiore di Studi Medievali e Francescani Pontificio Ateneo Antonianum. A cura di A. Cacciotti e B. Faes de Mottoni (Medioevo 3). Roma 1997, 187–192, zur Hs. passim. — B. Ioannis Duns Scoti Quaestiones in libros perihermenias Aristotelis ed. R. Andrews & al. ... Theoremata ed. M. Dreyer, H. Möhle collaborante G. Krieger (B. Ioannis Duns Scoti opera philosophica 2). New York–Washington, D.C. 2004, 571, 573–575 und 725 zur Hs. (Sigle K). – B. Noone–H. F. Roberts, John Duns Scotus’ Quodlibet. A brief study of the manuscripts and edition of Question 16, in: Ch. Schabel (Hrsg.), Theological Quodlibeta in the Middle Ages. The fourteenth Century (Brill’s Companion to the Christian Tradion 7). Leiden–Boston 2007, 131–198, nennt die Hs. 136, 139, A. 52, 142, 155, A. 57 und 156.
alle Initien
Weitere Literatur zur Handschrift (Anzahl: 16)
| Teil 1 | 1-50 Pergament |
| Teil 2 | 51-126 Pergament |
| Teil 3 | 127-247 Pergament |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! 
---------------
"Glorieux, Quodl. II", "Sharpe", "RS", "Schönberger", "Glorieux, Quodl. I", "Mohan", "Zumkeller"
alle Initien
| (1ra-18ra) | Iohannes de Rodington
 : Quodlibet I (de conscientia) (Längere Teilabdrucke bei J. Lechner, Johannes von Rodington und sein Quodlibet de conscientia, in: Aus der Geisteswelt des Mittelalters. Studien und Texte Martin Grabmann zur Vollendung des 60. Lebensjahres von Freunden und Schülern gewidmet. Hrsg. von A. Lang, J. Lechner, M. Schmaus. 2. Halbband (Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters, Supplementband 3,2). Münster 1935, 1124–1168. die Teildrucke auf 1148, 1149, 1150–1151, 1151–1152, 1162–1167. Glorieux, Quodl. II 185; Sharpe 304, Nr. 860). qq. 1, 2, 5, 4, 3, 6. 6 |
| 1ra | Utrum aliquis necessario vel voluntarie possit offendere Christum. Quod sic... - ...ad secundum patebit in alia questione (q. 1). |
| 4ra | Utrum omnis peccans offendit Christum. Quod non... - ...ne condemnetur ecclesia vel statutum ecclesiae (q. 2). |
| 7va | Utrum omne peccatum sit malum. Videtur quod omne peccatum omissionis est malum... - ...procedendo per affirmativas igitur etc. (q. 5). |
| 10va | Utrum existens in gratia possit esse perplexus inter duo peccata. Quod sic... - ...et ideo ista stante de neccesitate peccat (q. 4). |
| 13va | Utrum Christum semper offendit qui conscientiae suae erroneae se conformat. Quod sic... - ...quod habens talem errorem teneatur alium deponere (q. 3). |
| 15vb | Quaeritur utrum gubernator generis humani iuste gubernat genus humanum. Quod non... - ...nec ipse tali voluntate licet alia velit (q. 6). |
| (18ra) | Schreiberspruch. 1 |
| 18ra | Explicit iste liber qui scripsit sit benedictus. Vinum scriptori debetur de meliori. Amen. Amen.... |
| (18ra-50rb) | Thomas de Buckingham
: Quaestiones in Sententias (RS 899; Sharpe 645, Nr. 1713). 6 |
| 18ra | Utrum deo frui sit summa merces cuilibet creaturae beatae. Arguitur quod non... |
| 27vb | Utrum essentia divina generet vel generetur. Et arguo quod essentia divina generet... |
| 29ra | Utrum solus deus sit omnipotens. Et arguo quod non multipliciter. Primo sic: Si solus deus esset omnipotens... |
| 35vb | Utrum deus possit omne. Et arguo quod non. Quia si sic, tunc deus posset facere quicquid est possibile... |
| 38va | Utrum pro omni et solo peccato mortali poena aeterna debeatur. Et arguitur quod non multipliciter. Primo sic: Si pro omni et solo peccato mortali infinita poena ... (?) aeternaliter debetur... |
| 48rb | Nunc restat tractare quare pro peccato temporali et momentaneo debetur poena aeterna propter aliquam circumstantiam infinite aggravantem... |
| (50rb) | Schreiberspruch. 1 |
| 50rb | Vinum scriptori debetur de meliori, bonum est. Explicit expliceat ludere scriptor eat.... |
| (51ra-96vb) | Iohannes Duns Scotus
: Quodlibet, qq. 1-21 (Druck: Opera omnia, ed. Wadding XII 1-549; die Zusammenstellung aller Drucke, Editionen und neuerer Editionen von einzelnen Quaestiones bei Schönberger I2500–130/10–I2500-130/260. Glorieux, Quodl. I 218–219; Sharpe 240, Nr. 674). 21 |
| 51ra | Cunctae res difficiles ait Salomon Ecclesiasti primo. Et cur intelligit eas esse difficiles subdit: Non potest homo eas explicare sermone. Secundum igitur distinctionem rerum... Est ergo prima quaestio, utrum in divinis esssentialia sint immediatiora ipsi essentiae divinae vel notionalia... |
| 53va | Viso de ordine essentialium et notionalium in divinis per hoc patet ordo procedendi in quaestione de deo... Est igitur quaestio una de productionibus quae sequitur: Utrum in deo possint esse plures productiones eiusdem rationis... |
| 56va | Viso de productionibus sequitur de relationibus et primo de relationibus originis... Est ergo prima quaestio: Utrum ista duo possint simul stare quod relatio ut comparata ad oppositum sit res et ut comparatur (!) ad essentiam sit ratio tantum... |
| 58rb | Deinde quaeritur de relatione originis in divinis in comparatione ad primam personam. Et est quaestio: Utrum substracta vel separata sive abstracta vel circumscripta relatione originis posset manere prima persona divina constituta vel distincta... |
| 61ra | Consequenter quaeritur de relatione originis in divinis quantum ad perfectionem suam intrinsecam. Et est quaestio: Utrum in divinis relatio originis sit formaliter infinita... |
| 63rb | Viso de relationibus originis videndum est de relationibus communibus. Et est unica quaestio scilicet: Utrum aequalitas in divinis sit relatio realis... |
| 66ra | Viso de illis quae conveniunt deo per comparationem ad intra et specialiter de his quae debent respectum personae ad personam... Prima quaestio est: Utrum deum esse omnipotentem possit ratione necessaria demonstrari et hoc in generali... |
| 69va | Deinde quaeritur de omnipotentia sive causalitate activa specialiter ut filio competit in divinis. Et est quaestio: Utrum filius vel verbum habeat aliquam causalitatem propriam respectu creaturae... |
| 71rb | Consequenter quaeritur de omnipotentia in comparando ad obiectum quod est res, et sunt tres quaestiones. Prima est de omnipotentia ut respicit ad substantiam immaterialem: Utrum deus possit facere angelum informare materiam... (q. 9)... |
| 72vb | Ad secundum proceditur an (?) scilicet deus posset species in eucharistia convertere in aliud praeexistens... |
| 74vb | Ad tertium sic proceditur: Videtur quod deus non possit facere quod manente corpore et loco corpus non haberet ubi in loco... (q. 11)... |
| 75vb | Expeditis his quae quaesita erant de deo sequuntur aliqua quaesita de creaturis... De omnibus in communi fuit unum quaesitum: Utrum scilicet rei creatae sit idem respectus ad deum creantem et conservantem... |
| 77ra | De creaturis in speciali tantum quaerebatur de vivente creatura... Utrum actus cognoscendi et appetendi sint essentialiter absoluti vel essentialiter relativi... |
| 79vb | Consequenter quaeritur de his quae pertinent ad creaturam habentem vitam intellectualem vel rationalem... Primum fuit: Utrum anima suae naturali perfectioni relicta possit cognoscere trinitatem personarum in divinis, et idem potest quaeri de angelis... |
| 82vb | Consequenter quaeritur de modo quo intellectus exit ad actum sive de causa intellectionis. Et est quaestio: Posito quod in patria beatus habeat verbum de creatura visa in essentia divina, utrum respectu istius verbi intellectus possibilis se habeat ibi pure passive... |
| 84vb | Consequenter quaeritur de voluntate et primo de actione eius in communi... Prima quaestio est: Utrum libertas voluntatis et necessitas naturalis possint se compati in eodem respectu eiusdem actus et et eiusdem obiecti... (Ed.: W. A. Frank, John Duns Scotus' Quodlibetal teaching on the Will. Washington, DC., Catholic University of America, Phil. Diss. 1982. Ann Arbor, University Microfilms 1982, 209-224; B. Noone–H. F. Roberts, John Duns Scotus’ Quodlibet. A brief study of the manuscripts and edition of Question 16, in: Ch. Schabel (Hrsg.), Theological Quodlibeta in the Middle Ages. The fourteenth Century (Brill’s Companion to the Christian Tradion 7). Leiden–Boston 2007, 131–198, die Ed. auf 160–198.) |
| 86va | Consequenter quaeritur: Utrum actus dilectionis naturalis et dilectionis meritoriae sint eiusdem speciei... (Ed.: Frank 1982, a. O., 226-236) |
| 87vb | Deinde quaeritur de comparatione actus intrinseci voluntatis ad actum extrinsecum: Utrum scilicet actus exterior addat aliquid bonitatis vel malitiae ad actum interiorem... (Ed.: Frank 1982, 238-254) |
| 90ra | Consequenter quaeritur: Utrum in Christo unitas naturae humanae ad verbum sit sola dependentia naturae assumptae ad personam verbi... |
| 92va | Utrum sacerdos obligatus ad dicendum missam pro uno et obligatus ad dicendum missam pro alio sufficienter solvat debitum dicendo unam missam pro ambobus... |
| 95vb | Ultimo quaerebatur utrum ponens mundi aeternitatem possit salvare aliquem esse generaliter bene fortunatum... - ...non ex hoc tamen aliud novum ponimus in deo, ut dictum est. Et per hoc sunt solutae rationes.Et in hoc terminatur quolibetum felicis memoriae magistri Iohannis Scoti ad laudem et gloriam omnipotentis dei qui trinus et unus vivit et regnat deus in saecula saeculorum. Amen (q. 21). |
| (96vb) | Tabula quaestionum. 1 |
| 96vb | Utrum in divinis essentialia sint immediatiora essentiae divinae vel notionalia 1a... - ...Utrum ponens mundi aeternitatem possit sustinere aliquem universaliter esse bene fortunatum 21a. Expliciunt tituli quaestionum quolibeti fratris Iohannis Scoti de ordine fratrum minorum. |
| (97ra-120rb) | : Quodlibet (Glorieux, Quodl. II 141–142; W. O. Duba, Continental Franciscan Quodlibeta after Scotus, in: Ch. Schabel [Ed.], Theological Quodlibeta in the Middle Ages. The Fourteenth Century [Brill's Companions to the Christian Tradition 7]. Leiden-Boston 2007, 569-649, zu Iacobus de Asculo vgl. 591–594; Mohan 347b.7). qq. 2-4, 13, 15, 16, 1, 5-12. 17 |
| 97ra | Sequuntur duae quaestiones de deo in comparatione ad extra. Et erat prima quaestio ista: Utrum perfectiones creaturarum virtualiter contentae in essentia divina secundum quod habuit (!) ibi esse proprium et distinctum inter se ab essentia praecedant rationes ideales... - ...ad numerationem ipsorum singularium sub specie contentorum, quod est solutio ad argumentum. (Ed. T. Yokoyama, Zwei Quaestionen des Jacobus de Asculo über das Esse Obiectivum, in: Wahrheit und Verkündigung. Michael Schmaus zum 70. Geburtstag. Hrsg. von L. Scheffczyk, W. Dettloff, R. Heinzmann. Bd. 1. München–Paderborn–Wien 1967, 31–74, die Ed. auf S. 59-74) |
| 98va | Alia quaestio sequens de deo in comparatione ad extra erat ista: Utrum deus possit facere aliquod compositum ex elementis in aliqua forma intellectuali differens specie ab homine nobilius ipso homine... - ...ut patet ex dictis non se habent immediate. Et ideo non est simile quid. |
| 99ra | Sequitur una quaestio de deo per comparationem ad intra et erat quaestio ista: Utrum potentia generandi in deo patre cadat sub omnipotentia... - ...pro quolibet ente tam creato quam increato. |
| 100ra | Consequenter quaerebatur de habitu caritatis et eius actu. Et erat quaestio ista: Utrum omnis actus caritatis elicitus sit nobilior ipso habitu vel non... - ...oportet quod sit nobilius suo effectu. |
| 102vb | Consequenter quaerebatur: Supposito quod possibile obiectivum fundetur super aliquid absolutum reale, utrum potentia creandi possit communicari creaturae... - ...argumentum in contrarium concedo quia concludit verum (q. 15). |
| 104vb | Sextodecimo quaerebatur de clerico beneficiato qui habet licentiam standi in studio, si stet in studio sine spe proficiendi ita quod studio non vacet sed potius ludat et discurrat et sit vagabundus, utrum teneatur ad restitutionem fructuum non (?) perceptorum tempore intermedio pro quo debuit vacare studio et non vacare otio... - ...concedo quia concludit verum. |
| 105va | Quia teste beatus Iohannes Apocalypsis primo capitulo deus est princpium et finis omnium, scilicet alpha et omega... - ...et ab ipso sumendo nostrae inchoationis sermonem. |
| 105va | In nostra disputatione quaerebantur quaedam de deo, quaedam de creaturis... Illud autem quod quaerebatur pertinens ad intra erat: Utrum simplicitas divinae naturae compatiatur secum aliquam distinctionem ex natura rei praeviam distinctionem personarum... - ...distinctam realitatem a realitate alterius (q. 1). |
| 108ra | Expeditum (!) quaestionibus de deo sequuntur nunc quaestiones de creaturis, quarum quaedam tangant (!) omnes creaturas generaliter, quaedam vero tangunt quasdam creaturas specialiter... Et erat prima quaestio ista: Utrum potentia quae est differentia entis sit potentia obiectiva vel potentia subiectiva... — ...quod non erat contra dicta. (Ed. L. Hödl, Die Seinsdifferenz des Möglichen im Quodlibet des Jakob von Ascoli OM [Quaestio 5 – Einführung und Edition], in: Die Philosophie im 14. und 15. Jahrhundert. In memoriam Konstaty Michalski (1879–1947). Hrsg. von O. Pluta. (Bochumer Studien zur Philosophie 10). Amsterdam 1988, 465–494, die Ed. auf 478–494) |
| 109rb | Sequens quaestio erat, utrum omnis habitudo sit relatio... — ...quod omnis habitudo sit de praedicamento (?) relationis. |
| 110vb | Consequenter quaerebatur, utrum respectus sit de ratione (?) quidditativa absoluti... — ...de conceptu quidditativo ipsius essentis realis. |
| 111rb | Tertio quaerebatur circa materiam de relationibus sive respectibus, utrum aequalitas fundata super duo qualia puta alba sit alia relatio realis ab ipsa similitudine fundata super eadem alba... — ...patet ex his quae sunt dicta ad tertiam dubitationem. |
| 112vb | Deinde sequebantur quaestiones in creaturis in speciali et quaedam erant in creaturis spiritualibus (!)... Et est quaestio ista: Utrum scilicet duo corpora simul esse in eodem loco implicet contradictionem... — ...circumscriptione eiusdem loci causaretur. |
| 114vb | Consequenter quaerebatur, utrum accidentia in sacramento altaris habeant proprie rationem suppositi. Et arguebatur quod sic... — ...absque hoc quod habeat propriam rationem suppositi. |
| 116rb | Expeditis quaestionibus de creaturis corporalibus sequuntur nunc aliquae quaestiones de creaturis spiritualibus... Ista quae pertinet ad intellectum tantum est ista: Utrum scilicet intellectus agens sit nobilior intellectu possibili vel e converso... — ...patet quid est dicendum ad utrumque argumentum quod erat praedicabile (?). |
| 117rb | Deinde quaerebatur quaestio pertinens ad voluntatem. Et erat quaestio ista: Supposito quod voluntas sit activa et passiva respectu sui actus quaeritur, utrum respectus activi et passivi fundentur super eandem rem vel super aliam et aliam rem... — ...quae sunt principia entis. |
| 119rb | Postea quaeritur, utrum agens particulare habeat per se aliquem effectum... — ...non potest producere aliquem effectum solitarie nisi cum eo concurrat actio agentis primi. |
| (105rb) | Tabula quaestionum. 1 |
| 105rb | Utrum simplicitas divinae naturae compatiatur secus alicam distinctionem ex natura rei praeviam distinccionem personarum... - ...Utrum clericus beneficiatus ... teneatur ad restitutionem fructuum perceptorum tempore intermedio pro quo debuit vacare studio et vacuit otio. XVI quaestiones. |
| (120va) | Iohannes Duns Scotus
: Theoremata (Ed. Dreyer, Möhle, Krieger, a. O., 593–721, unter Heranziehung der Hs.; weitere Drucke bzw. Editionen Schönberger I2500-190/10–I2500-190-80. Sharpe 240, Nr. 674). 1 |
| 120va | Intellectionem intellectuale natura precedere (über der Zeile: praecedit). Quod est (über der Zeile: ideo) quoniam passio praesupponit agens et omnis actio circa aliquid... — Expl.: ...quia talis simplicitas ceteris paribus non potest esse in creatura. Explicit liber theorematum magistri Iohannis Scoti de ordine fratrum minorum.... |
| (127ra–241rb) | Gregorius de Arimino OESA
: Lectura super primum Sententiarum (Ed.: Gregorii Ariminensis OESA Lectura super primum et secundum Sententiarum. Tom. I–VII (Spätmittelalter und Reformation. Texte und Untersuchungen 6–12). Berlin–New York 1979–1984 [nennt die Hs. Bd. 1, XXI, XXIX–XXX]; Ed.: Bd. 1, 1–509, Bd. 2, 1–481, Bd. 3, 1–525; zu den früheren Drucken und Teileditionen vgl. Schönberger G2090-10/5–G2090-10/65, G2090-10/105. RS 263I [nennt die Hs.]; Zumkeller 272 [nennt die Hs.]). 2 |
| 127ra | Circa prologum libri Sententiarum quaero primo: Utrum de obiecto theologico per theologicum discursum notitia proprie scientifica acquiratur. Et arguo primo quod sic...... |
| 141rb | Circa primam distinctionem in qua magister loquitur de frui et uti quaero primo: Utrum omnis usus sit fruitio seu omnis actus utendi sit actus fruendi. Et arguo quod sic... - ...et similiter de aliis a deo volitis quae sciunt (!) esse a deo volita dicendum est ut in omnibus nostra sit divinae voluntati conformis eo praestante qui est super omnia benedictus in saecula. Amen. |
| (241va) | Tabula alphabetica super Lecturam primi Sententiarum Gregorii de Arimino (Druck: Gregorii Ariminensis, O.E.S.A. Super primum et secundum Sententiarum [Reprint of the 1522 Edition] [Franciscan Institute Publications, Text series 7]. Louvain–Paderborn 1955, ✠3r–✠10v). 1 |
| 241va | Tit.: In Christi nomine incipit tabula super primum Sentenciarum magistri Gregorii de Arimino fratrum heremitarum sancti Augustini. Ut ex tabula ista quod quaeritur faciliter posset inveniri studeat inquirens in sui marginibus libri distincti conscribere principalia quaestionis... Ablativus. Quod ablativi (?) casus quales sunt (sic !)... - ...Idolum. Quod Idolum est imagninatum et de hoc ibidem statim. |
| (247rab) | Tabula quaestionum. 1 |
| 247rab | Utrum de obiecto theologico per theologicum discursum notitia proprie scientifica acquiratur 1... - ... utrum quilibet homo potens uti libero arbitrio voluntati divinae conformare 117. Distinctio 48. |