Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=460
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 312
ODO LUCENSIS. FLORUS LUGDUNENSIS. GUALTERUS DE MAURETANIA. SENTENTIAE. HUGO DE SANCTO VICTORE
Pergament   150 Bl.   275×175   Waldsassen (Oberpfalz) (?), Ende 12. Jh.
 Volldigitalisat



Literatur zur Handschrift (Anzahl: 11)


---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"PL", "RS", "Weisweiler 1936", "Weigand 1994", "Goy", "AH", "Walther, Proverbia"
alle Initien
(1r-88r) Odo Lucensis (?) Summa sententiarum, Tractatus I-VI (PL 176, 41–154. – RS 837). RS 837 mit dieser Handschrift.
   2
1r Tit.: De fide et spe.
De fide et spe quae in nobis est omni poscenti rationem reddere
1r Tit.: Diffinitur fides.
Fides, ut ait apostolus, est substantia rerum sperandarum, argumentum non apparentium ... — ... nec fides habet meritum cui humana ratio praebet experimentum.
(34r) Hugo Ribomontensis Epistola ad G. Andegavensem (PL 166, 833A–B; J. Huemer (ed.), Hugonis Ambianensis sive Ribomontensis Opuscula. Zur Geschichte der mittellateinischen Dichtung. Wien 1880, 37, Z. 1–22). Zwischen Cap. 3 und 4 von Odo Lucensis, Summa sententiarum, Tractatus III eingefügt.
(57v-59r) Additiones "De caritate" (Vgl. dazu H. Weisweiler. La „Summa Sententiarum‟ source de Pierre Lombarde. Recherches de théologie ancienne et médiévale 6 [1934) 143-183, zur Additio vgl. 175 f., A. 62).
   7
57v Tit.: De caritate dei perfecta. — Caritas amor est, non autem omnis amor caritas, omnis vero caritas amor est... — ...ut gaudium nostrum in domino sit nec in mundo nec in proximo.
58r Quam pulchra est casta generatio cum caritate, florentes caritate si fuerunt caritate... — ...quod ad differentiam fidei et spei tantummodo dictum esse intelligendum est.
59r Sicut dicitur deus est caritas, quare non dicitur deus est spes, deus est fides et imago dei amor virtutis, cognitio veritatis?
59r Omnes aeque diligendi sunt, dicit Augustinus, quod secundum identitatem... — ...ibi magis diligenda est.
59r Caritas primo nascitur, deinde nutritur, post roboratur... — ...super impendar pro animabus vestris.
59r Duo sunt ubera caritatis, compassio et congratulatio... — ...ex congratulacione lac exhortacionis.
59r Duo in priximo diligenda sunt, prima et secunda nativitas... — ...secundae nativitati quae spiritalis est, spiritalia.
(73v-74v) Additiones zwischen den Cap. 9 und 10 des Tractatus VI. In der PL nicht enthalten.
   10
73v De sacramento altaris Augustinus: Quantum quisque credit tantum comedit. Crede et manducasti... — ...ut non remanet in substantia corporis Christi.
74r Est etiam aliter in hoc quam in aliis sacramentis... — ...et coprus ipsius sacramentum.
74r Quare autem duplici duplici specie accipiatur cum idem sumatur in una specie... — ...hic denotetur plenitudo.
74r Hoc etiam sciendum est duos modos esse in quibus corpus domini edimus... — ...aliis tamen ad vitam, aliis in damnationem.
74r Quaeritur quomodo sumatur corpus Christi, an ut in substantiam corporis nostri transeat sicut alimenta corporalia an alio modo... — ...contra frequentes lapsus frequentes adhiberi oportere medicinas.
74r Parvulis et infirmis sufficit in una specie scilicet vini sacramentum altaris percipere... — ...qui non dente premit sed qui corde credit.
74v De fractione sacramenti. Non est dicendum quod corpus Christi frangatur... — ...substantia panis in Christi corpus transeunte.
74v Cottidie in altari verum corpus Christi ponitur... — ...sed eiusdem rei frequens commemoratio.
74v Quare autem specie panis et vini potius quam alia specie sacramentum perficitur... — ...in vino sine aqua oblato dubium est an conficiatur sacramentum.
74v Non est humano aut saeculi sensu in rebus dei loquendum sicut de corpore domini...
(80v-88r) Tractatus de matrimonio „Decretum dei fuit‟ (Ed. Weisweiler 1936, 361–379).
Der vorliegende Text mit demjenigen in Erlangen, Cod. lat. 229, 47r–51v eng zusammenhängend, vgl. Weisweiler 1936, 360 f.
   1
80v Tit.: Augustinus de coniugio. — Secretum (!) dei fuit homines per sacramenta salvari quorum primum coniugium fuit... — ...donec alter, id est adulter, in hac vita, id est in hac conversatione, permanserit.
(88v-131r) Florus Lugdunensis De expositione missae (PL 119, 15–72; ed. P. Duc, Etude sur l’‟Expositio Missae‟ de Florus de Lyon suivie d’une édition critique du texte. Thèse de doctorat présentée à la Faculté de Théologie de Lyon. Belley 1937, 87–156). Der Text gegenüber demjenigen der PL und der Edition Ducs teilweise leicht abweichend.
   1
88v Opusculum de actione missarum quod subter adnexum continetur collectum quam maxime et in ordinem digestum ex verbis sanctorum patrum... — ...missa fidelium fit post consecrationem et participationem eorundem sacramentorum.
(131r-143v) Gualterus de Mauritania Tractatus de coniugio, cap. 1–20 (PL 176, 153–173 C3). Mit Zusatz nach cap. 10.
   1
131r Tit.: De coniugio. — Coniugium quod matrimonium appellatur ab institutione creatoris antequam peccassent homines sumpsit originem... — ...quod fieri nullatenus debet scriptura dicente: Quod deus coniunxit homo non separat.
(138r, Z. 3) Additio am Schluß des Cap. 10 (ed. Weigand 1994, 42 [unter Mitverwendung dieser Handschrift]).
   1
138r Sciendum quoque est si contra auctoritatem Augustini praedictam solus consensus facere (!) coniugium in quo concordat beato Ambrosio... — ...dicit enim Augustinus: Si dixerimus quod peccatum non facimus ipsi nos seducimus teste Iohanne. De sola autem beatissima Maria ex quo purificata est non audemus dicere.
(143v-145r) Gualterus de Mauritania Epistola ad Hugonem de S. Victore (PL 186, 1052–1054).
   1
143v Hugoni Sancti Victoris priori G. salutem. Nuper de Parisius veniens dominus Arnolphus Sagiensis episcopus archidiaconus socius et amicus noster carissimus narravit... — ...si quid in eo vobis displiceret rationes et auctoritates ad me instruendum a vobis rescripsi impetravit (sic!).
(145r-147v) Gualterus de Mauritania Epistola ad universos fideles (Ed. L. d’Achery, Spicilegium sive collectio veterum aliquot scriptorum qui in Galliae bibliothecis delituerant ... Nova editio.... Tomus III. Parisiis 1723, 520–522). Textwortlaut von der Edition stellenweise leicht abweichend.
   1
145r Gualterius omnibus in fide catholica sanam intelligentiam. Quia frequenter solet contingere quando aliqua festinanter et quasi cursim proferuntur... — ...quod nemo catholicus recipere debet et tamquam rem profanam et haeresim manifestam abdicare et prorsus respuere.
(147v-148r) Sententia de caritate (O. Lottin, Psychologie et morale aux XIIe et XIIIe siècles V. Problèmes d’histoire litteraire. L’école d’Anselme de Laon et de Guillaume de Champeaux. Gembloux 1959, 61–62, Nr. 71 [mit Benützung dieser Hs.]).
   1
147v Tit.: Quid sit karitas. — Caritas est motus animi ad diligendum deum et propter deum et se et proximum. Propter deum enim debemus diligere... — ...et praeceditur a dilectione proximi ut illa nutrienda.
(148rv) Sententia de caritate (O. Lottin, Psychologie et morale aux XIIe et XIIIe siècles V. Problèmes d’histoire litteraire. L’école d’Anselme de Laon et de Guillaume de Champeaux. Gembloux 1959, 64–64, Nr. 73 [mit Benützung dieser Hs.]).
   1
148r Cum vero caritas constet partim in dilectione proximi, partim in dilectione dei... — ...certus sum quod neque mors neque vita separabit me a caritate Christi.
(148v-150r) Hugo de Sancto Victore Tractatus de sapientia animae Christi; unvollständig (PL 176, 845–848D; Goy 126).
   1
148v Expl.: ...quia verbum sapientiae est et sapientia deus est. Erat inquit lux vera quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum.
(150r) Ps 105, 1-3.
   1
150r Confitemini domino quoniam bonus... — ...faciunt iustitiam in omni tempore.
(150r) Ps 24,18.
   1
150r Vide humilitatem meam... — ...universa delicta mea.
(150r) Ps 36,27-29.
   1
150r Declina a malo et fac bonum... — ...semen impiorum peribit, iusti autem hereditabunt.
(150v) Marianischer Leich (AH 1/49). Nachtrag der 2. Hälfte des 15. Jh.
   1
150v Salve regina virginum Maria dya caeli hierarchia naufragantum via rivus salutaris... – ...virgo mater dei locum requiei tu velis praestare.
(150v) Versus (Walther, Proverbia 10259).
   1
150v Gaza frequens Libycos duxit Cartago triumphos