Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=492 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 341
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT: NICOLAUS DE DINKELSBÜHL. SERMONES
Papier   II, 359, I* Bl.   290×215   Niederösterreich/Klosterneuburg (?), um 1448/1449 (1449 und nach Wasserzeichenbefund)   
Handschrift aus 7 Teilen zusammengesetzt: VSa  (VDS , I) um 1390; VSb  (II); 1  (1-98) um 1448/1449; 2  (99-314) 1449; 3  (315-324) um 1448/1449; 4  (325-359) um 1448/1449; NS  (I*, HDS) um 1390/1392
 Volldigitalisat



 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil VSa, Teil VSb, Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4, Teil NS  |  Vorschau Bilder zu Teil VSa, Teil VSb, Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4, Teil NS  |  Einzelbilder: fol. VDS, 11, 12, 38, 44, 45, 55, 58, 63, 74, 87, 89, 102, 103, 118, 183, 184, 281, 315, 320, 322, 326, 351, I*.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 15)


VSaVDS , I   Papier   um 1390
Lagen: IVDS,I
VSbII   Papier   
Lagen: 1II
(ohne Wasserzeichen)
Teil 11-98   Papier   um 1448/1449
Lagen: 7.VI84 + VII98
Ausstattung: Illuminiert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Teil 299-314   Papier   1449
Lagen: 18.VI314
Dat. 1449 (254r)
Ausstattung: Illuminiert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Teil 3315-324   Papier   um 1448/1449
Lagen: V324
Teil 4325-359   Papier   um 1448/1449
Lagen: 2.VI348 + (V+1)359. Einzelblatt: 349.
NSI*, HDS   Papier   um 1390/1392
Lagen: II*,HDS


Kaufvermerk, Besitzvermerke: (61v-62r unterer Freirand) Iste liber comparatus per dominum Paulum Parrer pro tunc scolasticus in Tulna. Et oblatus virgini in Newburga claustrali; (IIr) Iste liber est apportatus per dominum Paulum Parrer et appropriatus huic monasterio cononicorum (!) Newnburgensium quinquagesimo sexto anno quo eciam fecit professionem.
Vorbesitzer: Paulus Parrer CRSA, Profess in Klosterneuburg, 1456
Erschließung: Katrin Janz-Wenig; Wasserzeichen: Maria Stieglecker

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Madre", "Bloomfield"
alle Initien
(Ir-IIv) Leer, Vorzeichnung des Schriftraums.
(aufgeklebt auf IIv) Rechnungsfragment des Paulus (Parrer ?); Klosterneuburger Schuldenaufstellung vom Jahre 1467.
Teil 1
(1r-40r) Nicolaus de Dinkelsbühl De dilectione Dei et proximi = Tractatus octo (I) (Druck: Straßburg 1516. – Madre 162-169, nennt die Handschrift S. 166 [dort die weitere Klosterneuburger Überlieferung]; Bloomfield 767).
(40r-98v) Nicolaus de Dinkelsbühl De decem praeceptis decalogi = Tractatus octo (II) (Druck: Straßburg 1516. – Madre 169-175, nennt die Handschrift S. 172 [dort die weitere Klosterneuburger Überlieferung]; Bloomfield 1969).
   1
40r Tit.: (Rot) Hic dicuntur de preceptis decalogi
Expl.   ... (98va Schlusschrift) (Rot) Expliciunt decem precepta Magistri Iohannis [!] de Dinckelspühel etc.
Teil 2
(99ra-203ra) Nicolaus de Dinkelsbühl De vitiis et virtutibus = Tractatus octo (VI) (Madre 192-199, nennt die Handschrift S. 197 [dort die weitere Klosterneuburger Überlieferung]). Hier Textüberlieferungsvariante 1, vgl. Madre 195. Mit Einschüben weiterer Dinkelsbühl-Predigten.
   1
99ra Tit.: (Rot) Tractatus de viciis et quibusdam virtutibus eis oppositis
(180vb-187ra) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermo de assumptione BMV.
   1
180v Tit.: (Rot) De assumpcione
Qui se humiliat ... In quibusdam prioribus sermonibus ... — ... omnibus electis suis, ipsi gloria et honor, virtus ...
(187ra-196vb) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermo secundus de gradibus humilitatis.
(197ra-203ra) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermo de gradibus humilitatis.
   1
197ra Fratres, sequentes gradus humilitatis, scilicet sextus ... — ... quia mitis sum et humilis corde, Iesus Christus, dominus noster etc. Amen.
(203ra-254ra) Nicolaus de Dinkelsbühl De tribus partibus paenitentiae = Tractatus octo (IV) (Druck: Straßburg 1516, 68-92. – Madre 180-187, nennt die Handschrift S. 184 [dort die weitere Klosterneuburger Überlieferung]).
   1
203r Tit.: (Rot) Secuntur tractatus de partibus penitencie. Tres partes penitencie
Ecce nunc tempus acceptabile (II Cor 6,2). Duo sunt tempora hominis unum iustitiae quod incipit in hominis morte ... — ... Contra triplex ius, naturale, ecclesiasticum et divinum. A quo nos custodiat, qui sine fine vivit et regnat. Amen. – (254ra Datierung) Anno domini Mo449mo [1449].
(254ra-268va) Nicolaus de Dinkelsbühl De septem donis Spiritus sancti (Madre 202-205, nennt die Handschrift S. 204 [dort die weitere Klosterneuburger Überlieferung]; Bloomfield 1904).
   1
254ra Tit.: (Rot) Incipit tractatus de septem donis Spiritus sancti m. n. d. d. [magistri Nicolai de Dinkelsbühl]
Egredietur virga de radice Iesse (Is 11,1–3). Ex hac auctoritate et aliis sacrae scripturae et sanctorum constat septem esse dona Spiritus sancti
(268vb-307rb) Nicolaus de Dinkelsbühl De octo beatitudinibus = Tractatus octo (V) (Druck: Straßburg 1516, 92r-109v. – Madre 187-191, nennt die Handschrift S. 190 [dort die weitere Klosterneuburger Überlieferung]).
   1
268vb Tit.: (Rot) Incipit tractatus de octo beatitudinibus magistri Nicolay de D[inkelspühel]
In evangelio, quod legitur in festo omnium sanctorum ... — ... quam largiatur nobis omnipotens dominus. Amen.
(307va-311vb) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de tempore: Sermo 79b (Einzelpredigt zum 19. Sonntag nach Pfingsten) (Madre 126-162, nennt die Handschrift S. 156 [dort die weitere Klosterneuburger Überlieferung]).
   1
307va De uno ex sex praedictis ex quibus fideli animae ... — ... et nullo modo ex Dei amore non merentur gloriam, sed potius poenam etc. – (Schlussschrift) Expliciunt 8 beatitudines.
(312r-314v) Leer.
Teil 3
(315ra-323vb) Historia gestorum Christi, ex quattuor Evangelistis in unum collecta, atque secundum tres annos praedicationis eius distincta (Druck: Iohannis Hus et Hieronymi Pragensis, confessorum Christi, Historia et monumenta. Bd. 2: Monumentorum Ioannis Hus, altera pars. Additae sunt narrationes de condemnatione iniusta, et indigno supplicio Ioannis Hus, et Hieronymi Pragensis, ab incertis authoribus ... Norimbergae 1558, f. I–VI [online]).
   1
315ra In principio erat verbum (Io 1,1). Cum omnia per ipsum facta essent in creatione, Iohannis primo, factum est caro, ut omnia per ipsum fierent ... – (317ra) Anno secundo transit in patriam suam cui dicebant compatriotae unde huic ista sapientia nonne hic fabri filius est ... – (319rb) Anno vero tertio facta sunt encaenia Hierosolymis et hiems erat et ambulabat Iesus ... — ... actuum primo. Et ferebatur in caelum sedetque a dexteris patris Dei Marci ultimo Lucae ultimo etc.
(324r-v) Leer.
Teil 4
(325ra-359va) Sermones de Ave Maria. 13 Sermones.
   14
325ra (Prologus)
Ave Maria gratia plena (Lc 1,28). Dicit Hieronymus, nulli dubium quin totum ad gloriam laudis Dei pertineat, quidquid dignae genitrice suae exhibitum fuerit, ut autem in una eademque reverentiae exhibitione filium glorificemus ... — ... devotissime universi dicentes Ave Maria gracia plena etc.
325rb (Sermo 1)
Ave Maria, gratia plena (Lc 1,28). Quaeritur dilectissimi ut dictum est supra de gloria laudis dilectissimae virginis est dicendum ... — ... non enim estis vos qui loquimini salutemus igitur gloriosam Dei genitrice virginem Mariam dicendo Ave gratia plena.
327va (Sermo 2)
Ave, o dilectissima virgo Maria quam dignissime tibi dicitur Ave sola immunissima carens ... — ... Ave nos oportet liberari ab omni re per dulcissimi filium ...
329vb (Sermo 3)
Maria dicit quidam doctor nomina sunt imposita ad significandum res Eia ... — ... quia si dominus dederit dicere ad laudem matris et gloriam filii, qui est benedictus in saecula saeculorum.
332va Tit.: (Sermo 4)
Maria invenitur, carissimi, in evangelio Iohannis 6: Colligite quae superaverunt (Io 6,12) ... — ... nunc et finaliter gubernemur filium tuum dominum nostrum Iesum Christum qui cum Deo patre ...
335ra Tit.: (Sermo 5)
Gratia plena, quia dilictissimi ostensum est in praecedentibus quomodo Maria propter ... — ... liberentur a morte damnationis per filium tuum dominum nostrum ...
338ra Tit.: (Sermo 6)
Gratia plena, carissimi non sufficit Gabrieli archangelo ... — ... in qua es exaltata eterna vita nobis feliciter tribuatur per eundem filium tuum ...
340vb Tit.: (Sermo 7)
Dominus tecum, quem amantissimi ostensum est in praecedentibus quomodo Maria ... — ... in quo quidam sermonem de eadem tertia pericula quod Dominus dederit exponatur ad laudem ...
343vb Tit.: (Sermo 8)
Dominus tecum, quia carissimi in principali divisione inhabili sermonis tria principalia membra fuere prososita ... — ... et compassio miseriae meae semper quantum mihi expedit sit tecum per filium tuum dominum ...
346vb Tit.: (Sermo 9)
Benedicta tu in mulieribus, ostensum namque est carissimi in praecedentibus quomodo Maria ... — ... infirmitatis nostrae miserere te quaque intercedente participes nos faciat benedictionis gloriae suae, cui est honor etc.
350rb Tit.: (Sermo 10)
Benedicta tu in mulieribus, videte, carissimi, quanta sollicitudo fuit sancti evangelistae Lucae benedictionem ... — ... quod te filius tuus nichil negans honorat, cui est honor in saecula saeculorum, amen.
352va Tit.: (Sermo 11)
Benedictus fructus ventris tui, carissimi, ostensum est supra quomodo Maria ... — ... non deficit ergo Maria benedictus ventris tui feliciter nos faciet in aeternum, cui est honor in saecula saeculorum, amen.
355ra Tit.: (Sermo 12)
Benedictus fructus ventris tui, postquam, carissimi, in praecedenti sermone licet tenuiter audimus ... — ... o mater dulcissima ut dulcedine tui fructus aeternaliter perfrui mereamur, qui cum patre er Spiritu sancto vivit er regnat in saecula saeculorum, amen.
358ra Tit.: (Sermo 13)
Ave Maria, gratia plena (Lc 1,28). In salutatione ista ... — ... sit ergo virgo benedicta, sed fructus est magis benedictus etc. Amen.
(I*r-v) Leer, Vorzeichnung des Schriftraums.