|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=510 |
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 358
IOHANNES GERSON. MATTHAEUS DE CRACOVIA. HENRICUS DE HASSIA. HENRICUS TOTTING DE OYTA. PS. AUGUSTINUS. PS. BERNARDUS CLARAEVALLENSIS. PETRUS DE ALLIACO
Papier I, 432, I* Bl. 280×210 Klosterneuburg, um 1438/1440 (nach Wasserzeichenbefund)
Volldigitalisat
Wasserzeichen: Metadaten | Vorschau Bilder | Einzelbilder: fol. 1, 5, 16, 23, 198, 278, 279, 323, 430, 431.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 27)
| Lagen: 36.VI432 | |
| Ausstattung: Illuminiert Fleuronnéeinitiale(n) |
Hs. enthält 2 Fragmente
| VS | I + I* Pergament Klosterneuburg, 4. Jahrzehnt 15. Jh. |
| NS | I* + I Pergament Klosterneuburg, 4. Jahrzehnt 15. Jh. |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! 
---------------
"Haidinger 1983", "Glorieux II", "Glorieux III", "Bloomfield", "Glorieux IX", "Glorieux VIII", "Walther, Initia", "Glorieux VI", "Mansi XXVIII", "Glorieux X", "Seńko–Szafrański 1974", "Glorieux RT", "loomfield", "Hain", "Seńko–Szafranski 1974", "Bloomfield ", "Trusen 1961", "Du Pin, Gerson I", "Glorieux I", "GW", "RB", "Hohmann", "Schulte GQ II", "Du Pin, Gerson V", "Finke IV", "PL", "CPPM", "BGOC", "PL ", "Fijałek 1900", "Du Boulay 1670", "Martène 1717", "Finke II", "Glorieux V", "Glorieux VI", "Schneyer 1968", "Bougerol 1982", "Horowski 2013", "Denis I,2", "Tschackert 1877", "Schneyer–Hödl"
alle Initien
| (I, I*) | Bartholomaeus Anglicus OFM
  : De proprietatibus rerum, Fragment (Beschreibung: Haidinger 1983, 200 f.). Fragmente aus diesem Codex discissus auch in: Klosterneuburg, Cod. 89, I*; Fragm. 150 (= Spiegelbl. aus Cod. 710); Fragm. 151 (VDS aus einer Foliohandschrift). |
| (1ra-46va) | Iohannes Gerson
: De vita spirituali animae (Ed.: Glorieux II, 63 f. Nr. 14 und Glorieux III, 113–202 Nr. 97. – Bloomfield 1903). 1 |
| 1ra | Reverendo in Christo patri et sacrae theologiae professori eximio domino Petro episcopo Cameracensi ... Postulare dignata est benevolentia tua ... – (1vb) Ego vos baptisavi aqua (Mc 1,8). Antiqua iam atque notissima patrum eruditione compertum habemus ... — ... cui sicut praefaciunculae initium ita finem huius operis dedicavimus. — (46v Schlussschrift) Et sic est finis sex lectionum magistri Iohannis Gerson, cancellarii Parisiensis, et intytulatur tractatus de vita spirituali. |
| (46va-50va) | Iohannes Gerson
: Tractatus de probatione spirituum (Ed.: Glorieux IX, 177–185 Nr. 448). 1 |
| 46vb | Tit.: Sequitur nunc tractatus eius de discretione spirituum verum post istas lectiones sex debent in mente Probare spiritus, si ex Deo sunt (I Io 4,1) quod diligebat Iesus neque enim nesciebat illam coapostoli sui sententiam ... — ... … – Expl.: … et in pluribus personis huius temporis datum est experiri et practicare omnia que data sunt. – (50va Schlussschrift) Explicit tractatus de discrecione spirituum. |
| (50va-53va) | Iohannes Gerson
: De remediis contra temptationes spirituales (Ed.: Glorieux IX, 518–524 Nr. 459). 1 |
| 50va | Ad honorem Dei dicam aliqua remedia contra aliquas temptationes spirituales quae in hoc tempore habundant in terra ... — ... sed sint passiones et fragilitates communes statui huius vitae accidentes et sic domino iuvante ipsas superabis. |
| (53va-57va) | Iohannes Gerson
: Tractatus de arte audiendi confessiones (Ed.: Glorieux VIII, 10–17 Nr. 401. – Bloomfield 2030). 1 |
| 53va | Tit.: Incipit tractatus de arte audiendi confessiones magistri Iohannis de Gersana, cancellarii Parysiensis Et si virtus quam aswefaccio gignit certius quam ars operetur ... — ... ad opus hoc saluberrimum bona fide processit ille plus exercendo et orando quam legendo erudietur atque proficiet etc. |
| (57va-71va) | Iohannes Gerson
: De mystica theologia practica (Ed.: Glorieux VIII, 18–47, Nr. 402). 1 |
| 57va | Tit.: Incipit tractatus de vita contemplativa magistri Iohannis de Gersana cancellarii Paryisiensis Tractantes in lectionibus nostris iam a multo quamvis interrupto tempore de theologia mystica secuti sumus ... — ... fige oscula castissima pacis exuperantis omnem sensum subinde dic gratulabunda dilectus meus mihi (Ct 2,10) et ego illi etc. est finis etc. |
| (71va-73rb) | Iohannes Gerson
: De remedio contra recidivum peccati (Ed.: Glorieux VIII, 67–70 Nr. 406. – Bloomfield 2270). 1 |
| 71vb | Tit.: Sequitur tractatus de remediis contra recidivum peccandi a confessoribus dandis etc. Habet hoc proprium ars quaelibet ars ut faciliori compendio ad finem ducat optatum amirari ... — ... et eum in omnibus et per omnia diligentes promissiones suas quae omne desiderium superant, consequamur. Amen |
| (73rb-va) | Iohannes Gerson
: Ex additamento De confessione mollitiei (Ed.: Glorieux VIII, 75 Nr. 407. – Siehe auch: Walther, Initia 16103). 1 |
| 73rb | Praeterea illae circumstantiae quae habentur per hunc versum inquirendae sunt in confessione a confessoribus: Quis quid ubi quibus auxiliis cur quomodo quando ... — ... per quando intelligitur aut in quadragesima aut in alio tempore sacro vel aliter tempus longus modus numerus mora scientia aetas. |
| (73va-90vb) | Iohannes Gerson
: De potestate ecclesiastica (Ed.: Glorieux VI, 210–250, Nr. 282). 1 |
| 73va | Prooemium quod expedit inquirere de ecclesiastica potestate prima consideratione describitur potestas ecclesiastica per causam quadruplicem ... – (73vb) Potestas ecclesiastica debet ab ecclesiasticis quid qualis et quanta sit agnosci ... — ... quadruplex est licitus et ratus licitus et non ratus illicitus et ratus illicitus et irritus, ratus vero dupliciter vel de iure vel de facto. |
| (91ra-95ra) | Iohannes Gerson
: Contra sub utraque specie communicantes (Ed.: Mansi XXVIII, 424–432; Glorieux X, 55–64 Nr. 498). 1 |
| 91ra | Oblaturus iuxta seniorum huius sacri concilii Constantiensis monitionem generalem non nulla quae concernunt expugnationem haeresum et haereticorum nostri temporis ... — ... nisi Dei providencia et regis Romanorum prudentia provideant, perdisponit [!] etc. — (95r Schlussschrift) Explicit tractatulus adversus haeresim novam de necessaria communicacione [!] laycorum sub utraque specie, raptim editus Constancie anno domini MoCCCCoXXXVIIIo [!] etc. |
| (95ra-102rb) | Iohannes Gerson
: De praeparatione ad missam (Ed.: Glorieux IX, 35–50 Nr. 425). 1 |
| 95ra | Dubitatum est apud me frequenter et diu praesertim post susceptum sacerdotium si quis nocturno tempore pollutus a celebrando missam cessare deberet ... — ... pariter audiamus Deum time de te non speras in se fidens et mandata eius observa quod inter est non obmittens hoc est omnis homo. |
| (102rb-106vb) | Iohannes Gerson
: De visitatione praelatorum (Ed.: Glorieux VIII, 47–55 Nr. 403). 2 |
| 102rb | Ad laudem Dei et aedificationem populi christiani compilata est brevis et rudis instructio tempore quo celebratur Remensis provinciale concilium ... — ... et hic essent puniendi graviter candalenae erraneae et lubricae et contra honorem matrimonialis sacramenti compositae et cantatae. |
| 106vb | Tit.: (Zusatz) Et ita de plurimis que Deus ministrabit ... — ... quam doctrinae subtilis notatae sunt det in exequendo spiritus sui robur Deus qui est benedictus in saecula Amen. |
| (107ra-122va) | Matthaeus de Cracovia
: De puritate conscientiae (Ed.: Seńko–Szafrański 1974, 248–292. – Glorieux RT, Nr. 14fg; Bloomfield 4945). 1 |
| 107ra | Quoniam fundamentum est [!] ianua virtutum omnisque gratiae ac spiritualis consolationis principium est ... – Est igitur primum videndum, quod confessio debet esse pura ... — ... virtutem in iustitia apparebo purus et mundus in conspectu tuo et satiabor cum apparuerit Gloria tua, ad quam nos perducat ipse Deus ... in saecula saeculorum. |
| (122va-135va) | Matthaeus de Cracovia
: Dialogus rationis et conscientiae (Drucke: Hain 5803–5808; Ed.: Seńko–Szafranski 1974, 367–409. – Bloomfield 3136). 1 |
| 122va | Multorum tam clericorum quam laicorum querela est non modica occupatio gravis et quaestio dubiosa ... — ... ad quam consequendam datum est nobis pro viatico corpus domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu sancto vivit ... Amen |
| (135va-143rb) | Matthaeus de Cracovia (?)
: De celebratione missae. 1 |
| 135va | Tit.: (Rot, durchgestrichen) Incipit prohemium in tractatum de contractibus magistri Iohannis Gersonis cancellarii Parisiensis Quemadmodum in quorundam domibus nobilium nomina eorum et plerisque apothecis vel armariis ... — ... et tota illa nocte dieque concinnata cum sponso suo in deliciis suis et in spiritualibus epulis recumbere desiderat. |
| (143rb-160ra) | Iohannes Gerson
: De contractibus (Ed.: Glorieux IX, 385–421 Nr. 452). 1 |
| 143rb | Tit.: Incipit prohemium in tractatu de contractibus magistri Iohannis Gersoniis, cancellarii Parisiensis. Qui volunt divites fieri incidunt in laqueum et temptationem diaboli et desideria multa inutilia ... – (143vb, Prima consideracio primi quaternarii) Contractuum bonitatem aut malitiam doctrinaliter investigare volentibus necesse est in primis cognoscere ... — ... praesertim usurarie pravitatem quam novimus tam divino quam humano iure damnatam etc. (Rot) Amen. |
| (160ra-b) | Iohannes de Imola
: Approbatio de opere Iohannes Gersonii De contractibus (Vgl. Trusen 1961, 214 mit Anm. 6). 1 |
| 160ra | Post praedicta etiam habitum est consilium de studio Bononiense ... Fateor tamen, quod religiosi et alii habuerunt probabilem causam ... — ... et determinat Fridericus de Senis in opere capitulo XVIIIo et capitulo XXIo. Haec ille supradictus doctor H. [!] Imola. Anno 1429 etc. |
| (160rb-172vb) | Iohannes Gerson
: Opusculum tripartitum (Druck: Du Pin, Gerson I, Sp. 427–450; Ed.: Glorieux I, 427–450, Nr. 18 [nur 1. Prolog]. – Bloomfield 734, 2144). 1 |
| 160rb | Tit.: (Rot) Sequitur nunc tripartitum Iohannis Gerson, cancellarii Parisiensis, doctoris sacre theologie, et continent tres tractatus parciales, primus est de decem praeceptis, 2us est de confessione 7em mortalium peccatorum, 3us est de scientia mortis Christianitati suus qualiscumque zelator prosperum ad virtutes vitiis depulsis incrementum. – (160vb) Gloria sit altissimo Deo in cuius nomine patris haec aggrediar opus ad salutem fidelium animarum ... – ([Rot] Capitulum primum affirmat mundum a deo fuisse creatum Et quod ipse Deus trinus sit et vnus cur etiam aut ad quem finem homo creatus sit). Firmissime credendum est et nullatenus dubitandum quod solum est unus Deus ... — ... sicut in domo Dei Parisius laudabiliter observatur. Et sic finis. - (Schlussschrift rot) Explicit tripartitum magistri Iohannis Gerson, cancellarii. |
| (173r-217va) | Henricus de Langenstein (de Hassia)
: Tractatus de contractibus (Druck: GW 10713 in: Iohannes Gerson, Opera 4, Köln 1484, fol. 185ra–224ra. – RB 3194; Hohmann Nr. 103; Schulte GQ II, 433 Anm. 8). (173r-v) Kapitelverzeichnis. 2 |
| 173r | Tit.: Incipit tractatus de contractibus magistri Hainrici de Hassia habens secundas partes Sequuntur capitula primo partis C 1. In sudore wltus tui etc. De iugo laborum originali etc. ... — ... C 38. Iam tandem Summat praedicta in aliquibus conclusionibus etc. |
| 174ra | In sudore vultus tui vesceris pane tuo donec revertaris (Gn 3,19). Tanta erat illius primae transgressionis culpa de statu felici in quo genus hominum conditum fuit ... — ... Ne ex subita mutatione talium peiora fierent, et sic est finis. |
| (217va-242vb) | Henricus de Langenstein (de Hassia)
: De contractibus emptionis et venditionis ad consules Wiennenses (Schulte GQ II, 433; Hohmann Nr. 82; vgl. Trusen 1961, 17 f., Anm. 48). 2 |
| 217va | Incipit epistola de contractibus emptionis et venditionis ad consules Wiennenses, divisa in tres partes quarum prima est hortatoria ad aequitatem ... — ... hec sunt viginti sex documenta salutis et est conclusio epistulae excusatoria et exhortatoria. |
| 218ra | Honorabilibus magnae discretionis viris magistro civium ceterisque consulibus oppidi Wiennensis ... Quidam de professoribus sacrae theologiae ... — ... sed sine offendiculo dicemini per semitas aequitatis donec propitiante deo attingatis terminum salutis sempiternae. |
| (242vb-245rb) | Henricus Totting de Oyta (?)
: Quaestio de vitio usurae (Vgl. Trusen 1961, 16 Anm. 40). 1 |
| 242vb | Utrum in quolibet contractu sive mutuo quo quis dat intentione vel pacto aliquid recipiendi ultra sortem vitium committatur usurae. Quod non arguitur ... — ... prima pars patet de eo qui sine pacto mutuatur alicui sub spe dationis ultra sortem cui alias non esse mutuaturus. |
| (245rb-279rb) | Henricus Totting de Oyta
: Tractatus de contractibus (Druck: GW 10713, Bd. 4, 224rb–253va [unter den Werken Gersons]). 1 |
| 245rb | Diligite iustitiam qui iudicatis terram (Sap 1,1). Audite haec omnes gentes auribus percipite omnes qui habitatis orbem (Ps 49,2). Audite inquam et percipite auribus non modo corporis sed cordis et nolite obdurare corda vestra ... — ... ubi dicit lex aliena res pignori dari potest voluntate domini sed si ignorante domino datum sit et ratum habuit pignus, valebit etc. |
| (279va-287va) | Processus contra tyrannicidae iustificationem Ioanni Parvi in concilio Constantiensi factus (Druck: Mansi XXVIII, 757–759). |
| (279va-280ra) | Delatio novem assertionum Ioannis Parvi facta concilio Constantiensi anno 1415 (Druck: Mansi XXVIII, 757–759; Du Pin, Gerson V, Sp. 354–355). 1 |
| 279v | Tit.: (Rot) Asserciones contente in proposicione defuncti magistri Iohannis parvi et forma condempnacionis earundem que facta fuit per episcopum Parisiensem etc. Licitum est cuicumque subdito absque quocumque mandato vel praecepto secundum leges naturalem moralem et divinam occidere vel occidi facere quemlibet tyrannum ... — ... hoc probatur ex ordine caritatis quo quilibet plus tenetur se ipsum diligere uxores et liberos. (Rot) Falsa et erronea secundum se et ad periuria viam praebens etc. |
| (280ra-280vb) | Schedula quaedam circa declarationem falsitatis primae assertionis (Druck: Du Pin, Gerson V, Sp. 370-371). 1 |
| 280ra | Pro declaratione prime assertionis placeat attendere quod cum bonum et similiter verum sintex omnibus circumstantiis ... — ... quod lex christiana condemnat. Attendatur quod ultra praedictos errores sunt alii plures occasione ... quorum reprobatio est iudicialiter facta sed doctrinaliter annotata. |
| (280vb-282rb) | Processus coram episcopo Parisiensi anno 1413 factus. |
| (280vb-281ra) | Casus brevis ad sententiam Parisiensem. 1 |
| 280vb | Tit.: (Rot) Sequitur casus brevis sentencie late Parisius contra proposicionem magistri Iohannis parvi quam intitulavit iustificacionem ducis Burgundie Praesuppositis circumstantiis mortis improvisae Ludovici ducis Aureliensis fratris unici regis Franciae et confoederationibus cum eo ... — ... quod postquam probabilitus constiterit argumentis aliquem scelus tam execrabile commississe nullatenus alia excommunicationis vel depositionis seu diffidationis adversus eum sententia requiratur. |
| (281ra-281rb) | Tenor cedulae missae (Druck: Du Pin, Gerson V, Sp. 79). 2 |
| 281ra | Tit.: (Rot) Sequitur conclusio Quam episcopus Parisiensis misit nonnullis doctoribus et magistris ... ad redendam deliberationem suam ... in forma que sequitur: Ex parte episcopi Parisiensis et inquisitorum et consilii fidei solemnissime congregati ... — ... suae expectando sententiam aut mandatum iudicis cuiscumque. |
| 281rb | Tit.: (Rot) Sequitur reprobacio conclusionis in forma Haec assertio sit generaliter posita et secundum acceptionem huius vocabuli tyrannus est error in nostra fide et in doctrina ... — ... et tamquam haereticus debet puniri etiam post suam mortem notetur in decretis XXIIII q. V etc. |
| (281va-281vb) | Tenor cedularum missarum magistris (Druck: Du Pin, Gerson V, Sp. 275). 1 |
| 281va | Tit.: (Rot) Sequitur tenor cedule Ex parte episcopi Parisiensis et inquisitores praefactis doctoribus et magistris anno praedicto die Mercurii septima Februarii ... — ... ut consequenter procedere valeamus sicut ordo iuris postulat. |
| (281vb-282rb) | Impugnatio quorundam assertiones praefatas defendere volentium. 1 |
| 281vb | Tit.: (Rot) Sequitur inpugnacio quorundam asserciones prefatas defendere volencium Praetendunt aliqui defensores doctriane haereticalis nomen [!] assertionum condemnationem eorum ... — ... quod non licet credere eam esse falsamin aliquo sensu litterali non est sic de propositione praedicti Parvi vel alterius doctoris. |
| (282rb-287va) | Processus in concilio Constantiensi factus (Teildruck: Finke IV, 360–363; Glorieux X, 531–533). 1 |
| 282rb | Coram vobis reverendissimis patribus ac toto hoc coetu doctissimorum et sapientum dominorum commissariorum in materia fidei proponitur in speciali circa novem assertiones nuper iudicialiter traditas ... — ... constat autem ex determinatione doctorum omnium quod praeceptum istud Non occides habet hunc intellectum etc. |
| (287va-308va) | : Liber soliloquiorum animae ad Deum (PL 40, 863–898. – CPPM II 3071). 1 |
| 287va | Tit.: (Rot) Incipit liber soliloquiorum sancti Augustini episcopi Agnoscam te, Domine, cognitor meus, cognoscam te, virtus, animae meae ... — ... omnis magnificentia, omnis clementia sit Deo patri et Spiritui sancto. Amen. |
| (308va-313vb) | : Soliloquium (PL 184, 1157-1168). 1 |
| 308v | Tit.: (Rot) Incipit soliloquium beati Bernhardi abbatis etc. O cor meum rogo te ne sis cor fatui ... — ... ut minime ab eius voluntate devies per infinita saecula saeculorum. Amen. – (Schlussschrift rot) Explicit soliloquium beati Bernhardi. |
| (313vb-316ra) | : Formula vitae honestae (PL 184, 1167–1169. – Bloomfield 3897; BGOC 7518). 1 |
| 313vb | Tit.: (Rot) Incipit formula honeste vite sancti Bernhardi, abbatis in Claravalle, multum bona etc. Petis a me, frater carissime, quod numquam et nusquam suo provisore audivi aliquem petisse ... – Ut ergo ab interiore incipias ... — ... stude omnia opera tua coram Deo facere et ad eum referre. Amen. – (Schlussschrift rot) Explicit formula honeste vite beati Bernhardi abbatis. |
| (316ra-326vb) | : Meditationes (PL 184, 485-508. – BGOC 7229. Bloomfield 3126). 1 |
| 316r | Tit.: Incipit liber meditationum beati Bernhardi abbatis etc. Multi multa sciunt sed se ipsos ignorant alios inspiciunt et se ipsos deserunt ... — ... in quo sponsum cum sponsa conspicies unum eundemque dominum gloriae, qui cum Patre et Spiritu sancto ... Amen. – (Schlussschrift rot) Explicit liber meditacionum beati Bernhardi abbatis. |
| (326vb-335rb) | : De diligendo Deo liber I (PL 40, 847–864). 1 |
| 326vb | Tit.: Incipiunt meditationes beati Augustini, episcopi. Vigili cura mente sollicita summo conatu et sollicitudine continua docet nos ... — ... quicumque ibi erunt et sic differentibus meritis ab invicem distabunt. |
| (335ra-343va) | : Suspiria (PL 40, 909–936 = Iohannes Fiscamnensis, PL 147, 457–460, gekürzt.). Exzerpte aus Ps. Augustinus: Meditationes, cap. 12–25, 27–33, 35–37. 1 |
| 335r | Tit.: Incipiunt suspiria beati Augustini Summa trinitas, virtus una et indiscreta Deus omnipotens confiteor ego tibi ultimus servorum tuorum ... — ... quia tu es pastor meus et salus aeternae Iesu Christe qui cum Patre et Spiritu sancto vivis et regnas Deus per omnia saecula saeculorum Amen. – (Schlussschrift rot) Expliciunt suspiria beati Augustini episcopi etc. |
| (343va-344vb) | : Consilium de usuris (Teiledition: Fijałek 1900, 314. – Bloomfield 2658). 1 |
| 343va | In quibusdam partibus mos est antiquus servatus facere in forma sequenti: Ticicus indigens pecunia vendit ... — ... qui recipiunt pecunias pro redditu quod dicit Antonius de Butrio licere. Et ita mihi videtur de quaestione praedicta cum correctione. — (344v) (Schlussschrift) Reverendissimus in Christo pater et dominus dominus Gwilerinus, tunc sancti Marci presbyter cardinalis, a domino nostro papa Martino quinto requisitus, ut in hac materia de usuris scriberet et de questione predicta suam diceret oppinionem, de ipsa respondit et premisso scripsit, ut superius annotantur. |
| (344vb-346ra) | Martinus V. papa
: Littera ad archiepiscopum Gnesensem et episcopos Lubucenses ac Olomucenses continens Bulla 'Regimini universalis ecclesiae' eiusdem papae super approbatione emptionis reddituum et redemptionum (Ed.: Du Boulay 1670, 364–366; Druck der Bulle 'Regimini universalis ecclesiae': Corpus iuris canonici, Extravag. Comm. 3.5.1). 1 |
| 344vb | Martinus episcopus servus servorum Dei venerabilibus fratribus archiepiscopo Emeznensi [!] et Lubucensi ac Olomucensi episcopis salutem apostolicam benedictionem. Hodie siquidem litteras nostras concessimus tenorem qui sequitur continentes ... Regimen [!] universalis ecclesiae quamquam immeriti disponente ... — ... (345v) Si quis autem hoc attemptare praesumpserit indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius ... Datum Romae apud sanctos apostolos sexto nonas Iulii, pontificatus nostri anno VIII (1425 VII 2). – Abgesetzt (345v): Volentes itaque quod praedictae litterae nostrae debitum sortiantur effectum. |
| (346ra-347va) | Carolus VI. rex Galliae
: Litterae super libertate ecclesiarum regni a. 1406 etc. (Ed.: Martène 1717, 1545–1548). 1 |
| 346ra | Carolus Dei gratia etc. universis etc. Si dotari vel ditari novas ecclesias vel veteres opibus ampliare opus est perspicere caritatis multo praestantius est revelare depressas et gravitatis congrua suffragia exhibere ... — ... dictas ecclesias et personas ecclesiasticas ab omnibus et singulis ex actionibus supra praedictis liberas et immunes servari et in hac libertate manu teneri facientes. Contradictores etc. Quia sic volumus etc. Datum anno CCCC VIo, XVIII februarii etc. |
| (347va-348ra) | Petrus de Alliaco
: Sententia de propositionibus Iohannis Parvi, Exzerpt (Ed.: Finke II, 600–602). 1 |
| 347va | Motiva aliquorum, qualiter declarandum videtur, ecclesias non teneri ad solvendum annatas. – Primum, quia non debentur iure divino canonico vel civili seu naturali quo igitur iure non videtur ... (348ra) Decima habita in sancta Dei ecclesia unione haeresum exstirpacione peracta quae debita ... — ... attuenda ecclesiae iura quam gladius tanto tempore pastus et in nullo proficiens sed solum fallanciam pecuniis principii fini suo continuans etc. |
| (348ra-348vb) | Petrus de Alliaco
: Declaratio circa propositionem Iohannis Parvi (Druck: Du Pin, Gerson V, 474–475; Mansi XXVIII, 788–790). 1 |
| 348ra | Ego Petrus cardinalis Cameracensis tamquam doctor theologus in testimonium veritatis requisitus dico et per iuramentum dubitare ... — ... contra errorem in Bohemia de commonicacione [!] populi sub utraque specie. |
| (348vb-349va) | Cedula ad reprobationem octavae assertiones Iohannis Parvi in Concilio Constantiensi acta (Druck: Du Pin, Gerson V, 926 f.). 1 |
| 348vb | Tit.: Hec cedula communicatur quod prefatus dominus cardinalis exhibuit se responsurum allegacionibus que fierent in contrarium premissorum quare si aliqui velint contradicere exhibeant in scriptis etc. Pro elucidatione condemnationis octavae assertionis notandum est quod sensus litteralis cuiuscumque locutionis est ille sensus ... — ... super cuius opposito fundatur dicta assertio etc. |
| (349va-350ra) | Iohannes Gerson
: Propositiones de unitate et reformatione ecclesiae (Tredecim considerationes sermonis 'Ambulate') (Ed.: Glorieux V, 44–55). 1 |
| 349va | Tit.: Secuntur 13 proposiciones de unitate et reformacione ecclesie Prima: Ecclesiastica unitas ad unum caput Christum sit et agglutinatur ... — ... provincialium celebrationem non omittendo. |
| (350ra-350vb) | Iohannes Gerson
: Super reservatione casuum reservandorum epistola (Ed.: Glorieux II, 90–93, Nr. 24). 1 |
| 350ra | Pontificali dignitati suus qualiscumque zelator clavibus bene uti. Pastoralis auctoritas in casibus reservandis quoad forum conscientiae sicut et alia quaelibet potestas ... — ... percussiones plurimorum clericorum ad invicem et restitutiones incertae de modicis. Et si qua sunt similia. |
| (350vb-351va) | Quodlibet de usura mutilum. 1 |
| 350vb | Qui tamen ei nihil dat ultra sortem tunc talis est vere usurarius ex diffinitione usurat supra positae sine pactu et receptione. Secunda pars patet de eo qui mutuat sine spe et pacto lucri ... (351ra) Correlarium quartum aequitas contractuum attendi debent penes rerum commutabilium ... — ... auctoritas ad oppositum allegata wlt correlarium responsivum scilicet ultimum. (Rot) Amen. |
| (351vb-362ra) | Iohannes Gerson
: Sermo 'Bonus pastor' de officio pastoris (Ed.: Glorieux V, 123–144 Nr. 215). 1 |
| 351vb | Bonus pastor animam suam dat (Io 10,11). Originaliter Iohannis et recitative in evangelio dominice currentis. Animadverte nunc, o bone pastor ... — ... et omnia confirmante qui est pastor bonus et Deus benedictus in saecula. Amen. |
| (362ra-367rb) | Iohannes Gerson
: Sermo 'Aestimo me' (de erroribus circa praeceptum 'Non occides') (Ed.: Glorieux V, 28–39 Nr. 209). 1 |
| 362ra | Astimo me beatum apud te (Act 26,2). O sacrosanctum Constantiense concilium o coetus celebris ... — ... per quem veritas et gratia factae est, Iesu Christo, qui est benedictus in saecula saeculorum Amen. |
| (367rb-374va) | Iohannes Gerson
: Oratio 'Oportet haereses' (contra assertiones Iohannis Parvi) (Ed.: Glorieux V, 420–435 Nr. 237). 1 |
| 367rb | Oportet hereses esse (I Cor 11,19). Qui probati sunt, manifesti fiant in vobis, probati, inquam, per fidem in intellectu, per caritatem in affectu ... — ... custodiat corda vestra et intelligentias vestras in Christo Iesu qui est Deus benedictus in saecula. |
| (374vb-379ra) | Iohannes Gerson
: Sermo 'Prosperum iter' (in recessu regis Romanorum) (Ed.: Glorieux V, 471–480 Nr. 241). 1 |
| 374vb | Tit.: Sermo cancellarii Parisiensis, quando rex Romanorum iverat a Constancia ad regem Arrogannie [!] et ad Petrum de Luna pro unione ecclesie procuranda Prosperum iter faciet nobis Deus salutarium nostrorum (Ps 67,20) ita loquitur in psalmo propheta 27 cuius initium est: Exurgat Deus et dissipentur inimici eius (Ps 67,2). Fiat ita ... Auxiliante beatissima virgine ... — ... iter nedum terrestre sed spirituale et caeleste iter aeternitatis ad Deum salutarium nostrorum qui est Deus benedictus in saecula. Amen. |
| (379rb-385vb) | Narcissus Herz de Berching (?)
: Sermo de Spiritu sancto. 1 |
| 379rb | Ille vos docebit (Io 14,26). Scribitur Iohannis 14mo et recitatur in lectione evangelica praesentis festivitatis. Venerandi patres doctores magistri et domine ceterique singuli in Christo honorandi. Hodie ut ait beatus Bernardus in sermone quodam in praesentis festivitatis caeli distillaverunt a facie Dei Sinai ... — ... ecclesia a patre adoptata a filio desponsata et a Spiritu sancto confirmata quibus ut est una substantia sit et eadem nihilominus perennis laus et gloria in saeculorum saecula Amen. |
| (385vb-390rb) | Iohannes Gerson
: Tractatus de protestatione circa materiam fidei (Ed.: Glorieux VI 155–165, Nr. 274). 1 |
| 385vb | Protestatio seu revocatio generalis aut condicionalis quia quaeritur nonnumquam assumi tamquam velamen iniquitatis et ad excusandas excusationes in peccatis ... — ... in aliis partibus multis horridum iudicaretur et haeresi proximum. – (390rb) Abgesetzt: Has interim considerationes duodecim potuisse velut in transcursu suffecerit XXIX mensis Octobris anni 1415 civitate Constantiensi ubi sacrum agebatur generale Concilium praestante eo qui est Deus benedictus in saecula. Amen. |
| (390rb-391ra) | Iohannes Gerson
: Considerationes duodecim de pertinacia (Ed.: Glorieux VI 165–167, Nr. 275). 1 |
| 390rb | Tit.: Secuntur 12 consideraciones secundum totidem signa quibus solet aliquis de pertinacia notari … qualis sit pertinacie diffinicio vel racio Pertinaciae propria ratio que errantem in fide seu haereticantem efficit haereticum consistit ... — ... quae signa potest applicatio particularis fieri ad materiam que tractatur etc. |
| (391ra-394rb) | Iohannes Gerson
: Quae veritates sint de necessitate salutis credendae (Ed.: Glorieux VI, 181–189, Nr. 280). 1 |
| 391ra | Tit.: Sequitur declaracio pulchra cancellarii Parysiensis, que veritates de necessitate salutis sint credendae et que sapiant heresim Declaratio compendiosa, quae veritates sint de necessitate salutis credendae quae de sola probabilitate tenendae ... — ... vel debeat rationabiliter negari quamvis non sit de fide. Amen |
| (394rb-402ra) | Iohannes Gerson
: Sermo 'Iacob autem genuit' de nativitate BMV (Ed.: Glorieux V, 344–362, Nr. 232). 1 |
| 394rb | Tit.: Sequitur sermo cancellarii Parisiensis de nativitate Marie virginis, predicatus in concilio Constanciensi Iacob autem genuit Ioseph (Mt 1,16). Originaliter Matthaei primo et recitative in evangelio principaliter lecto. Invocandam te iudicamus inprimis o Maria ... — ... iubente gloriossisime Ioseph vir Marie de qua natus est Iesus qui vocatur Christus. Amen. |
| (402ra-405ra) | Iohannes Gerson
: Sermo 'Obsecro vos' (de oratione) (Ed.: Glorieux V, 398–405, Nr. 235). 1 |
| 402ra | Tit.: Sequitur sermo cancellarii Parisiensis factus a 1415 quando fuerunt processiones concilii generalis etc. Obsecro vos tamquam advenas et peregrinos (I Pt 2,11). Exsistimate precor verbum hoc obsecrationis ... — ... et non serviliter allegatus amicabilis et modestus humilis et subditis hec est enim gratia in Christo Iesu, qui est benedictus in saecula. Amen. |
| (405ra-410rb) | Petrus de Alliaco
: Sermo de S. Francisco (Druck: GW M32028. – Schneyer 1968, 39, nennt die Hs.; Bougerol 1982, Nr. 349; Horowski 2013, Nr. 678). 1 |
| 405ra | Tit.: Sequitur sermo de sancto Francisco domini Petri, cardinalis Cameracensis Quicumque hanc regulam secuti fuerint pax super illos (Gal 6,16). Scriptum est ad Galatas sexto capitulo. Verba haec, reverendi patres et in Christo fratres carissimi, verba sunt apostoli Pauli, hodie in persona beati Francisci ab ecclesia recitata ... — ... pacem Christi veram finaliter consequamur hic per gratiam et tandem per gloriam, quod nobis concedat, qui in pace aeternitate sine fine vivit et regnat. Amen. |
| (410rb-412ra) | Petrus de Alliaco
: De reformatione ecclesiae in concilio Constantiensi tractanda (Teildruck: Denis I,2, Sp. 2174f., nach Wien ÖNB, Cod. 3947). 1 |
| 410rb | Ad Christi laudem et sue ewangelice regule sectatorum et specialiter beatissimi Francisci aliorumque sanctorum patrum qui conformiter ad Christi regulam religiosos ordines fundaverunt sermonem super verbis apostoli Quicumque hanc regulam (Gal 6,16) dudum ... coram alma universitate studii Parisiensis edidimus quem nunc in hoc sacro Constantiensi concilio ... denuo publicare decrevimus ... — ... littera ultimate est petitio ut etiam error Iohannis Parvi refutatus Parisius per 140 doctores baccalaureos et licentiatos in theologia condemnetur etiam Constantiae etc. |
| (412ra-418ra) | Petrus de Alliaco
: Sermo de omnibus sanctis (Ed.: Tschackert 1877, Appendix Nr. XIII, 41–50, nach Wien, ÖNB, Cod. 3759, 191–195. – Schneyer–Hödl Nr. 23). 1 |
| 412ra | Signum magnum apparuit in caelo (Apc 12,1). Scribitur Apocalypsis duodecimo capitulo. Haec mulier, quae in verbis propositis tamquam signum magnum in caelo apparuisse dicitur ... — ... ut nobis suae claritatis splendorem suaeque caritatis ardorem infundat quod ipse precibus et meritis sanctorum omnium praestare dignetur qui in caelis vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen. |
| (418ra-423va) | Petrus de Alliaco
: Sermo ad honorem s. Ludovici (Druck: GW M32028. – Schneyer–Hödl Nr. 14). 1 |
| 418r | Euge serve bone et fidelis (Mt 25,21). Ad laudem sancti et beatissimi confessoris atque pontificis Ludovici, cuius hodie festum colimus multum pertinere dignoscitur ... — ... supra multa te constituam intra in gaudium domini tui cuius gaudii nos secum participes efficiat, qui sine fine vivit et regnat. Amen etc. – (Schlussschrift) Et sic est finis sermonis Petri Cameracensis, qui est factus ad honorem sancti Lodowici filii regis Sicilie, qui fuit frater minor et pontifex ecclesie etc. |
| (423va-424vb) | Conclusiones diversae (Parallelüberlieferung: Seitenstetten, Cod. 49, 268ra-269ra). 1 |
| 423va | Secuntur aliqua scripta doctoris in theologia de quibus fit mentio in sermone predicto etc. Contra protestationem quo dicitur a quibusdam in grave aliorum scandalum emanasse proponitur sequens conclusio. Quicumque laborat varioque quaesito colore ... — ... loco et tempore opportunis coram omnipotenti iudice prosequantur etc. Et sic est finis. |
| (425r-432r) | Leer, Vorzeichnung des Schriftraums. |