|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=538 |
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 382
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT: BERENGARIUS DE LANDORA. HONORIUS AUGUSTODUNENSIS. PS. LENTULUS. GUIDO DE COLUMNIS. PS. GUALTERUS BURLAEUS. IOHANNES GUALLENSIS. STELLA CLERICORUM. PETRUS DE CRESCENTIIS. HUMBERTUS DE ROMANIS. BRANDA CASTILIONEUS. SERMONES
Papier 372 Bl. 300×210/215 Nabburg (Bayern) / Hadersdorf (Niederösterreich) (?), um 1449/1460
Handschrift aus 4 Teilen zusammengesetzt: 1 (1-120) Nabburg (Bayern), 1449-1450; 2 (121-336) Hadersdorf (Niederösterreich) (?), 1456; 3 (337-360) um 1454/1455; 4 (361-372) um 1455/1456
Volldigitalisat
Wasserzeichen: Metadaten zu Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4 | Vorschau Bilder zu Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4 | Einzelbilder: fol. 14, 26, 27, 61, 65, 117, 125, 154, 209, 278, 345, 346, 359, 360, 361, 363.
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 21)
| Teil 1 | 1-120 Papier Nabburg (Bayern), 1449-1450 |
| Lagen: 10.VI120. | |
| Dat. 1449, in octaua appostolorum Petri et Pauli (23v), 1450-03-18 (98r), 1450 (104r) | |
| Teil 2 | 121-336 Papier Hadersdorf (Niederösterreich) (?), 1456 |
| Lagen: 18.VI336. | |
| Dat. 1456 (332r), 1457-02014 (332r), 1460 (335r) | |
| Teil 3 | 337-360 Papier um 1454/1455 |
| Lagen: 2.VI360. | |
| Teil 4 | 361-372 Pergament um 1455/1456 |
| Lagen: VI372. |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! 
---------------
"GW", "RB", "Dobschütz 1899", "Knape 1989", "Griffin 1936", "Knust 1886", "Glorieux, RA", "Bloomfield", "Hain", "Mohan", "PL", "Reiter 1997", "CPPM", "CCCM", "Kaeppeli", "Madre"
alle Initien
| (1ra-23vb) | Berengarius de Landora OP
  : Lumen animae A (Drucke: GW M16911 u.ö.). 1 | |
| 1ra | Tit.: (Rot) Incipiunt introductoria de diversis collecta. Promptuarium eorum plenum, id est Maria ... – (1vb) Summi mihi pontificis gratia eius pariter ad instinctum hunc animatur librum ... – (2ra) De amore. Archita Tharentinus in libro de eventibus ... — ... Iohannitius Isagoge libro quarto imber somnum ... sic Maria quietem tranquilitatis aeternae reddit finaliter menti nostri. — (23vb) (Datierung, Lokalisierung, Schreibername) Anno XLVIIII in octava apostolorum Petri et Pauli in quadam primitiva missa. (Rot) Iohannes Kewrll in Nappurck [06.07.1449]. | |
| (23v-24r) | : Epistola ad Tiberium imperatorem (RB 181,1). 1 | |
| 23v | Nuper accidit, quod ipse probavi, Iudeos ... | |
| (23vb-25rb) | Excerpta. | |
| (23vb-24ra) | Honorius Augustodunensis OSB
: Gemma animæ I, 224–225, 216, Exzerpt. 2 | |
| 23vb | Corona imperatoris est circulus orbis portat Augustus coronam ... — ... regalia in signa traduntur primo a Nino a inventa. | |
| 24ra | De annulo dicitur quod Prometheus quidam sapiens primus ergo annulum ferrum ... — ... ita amor dilectione perornatur. | |
| (24ra-b) | : Epistola apocrypha ad senatum Romanum de Christo (Ed.: Dobschütz 1899, Beilage VIII, 319**. – RB 158,1). 1 | |
| 23v | Tit.: Quidam Lentulus Romanus dum esset in provincia Iude ... Apparuit temporibus istis et adhuc est homo magnae virtutis nominatus Christus Iesus qui dicitur a gentibus propheta veritatis ... — ... et modestus speciosus inter filios hominum. | |
| (24rb) | : Epistola ad Claudium imperatorem (Ed.: Dobschütz 1899, Beilage V, 184**–186**; vgl. RB 183,1; Knape 1989, 670 II.2). 1 | |
| 24rb | Tit.: Sequitur littera Pontii Pilati missa ad Claudium imperatorem que habetur in quadam legenda passionis Petri et Pauli Pontius Pilatus Claudio salutem. Nuper accidit quod ipse probavi ... — ... ne quis aliter mentiatur et existimet credendum mendaciis Iudaeorum. | |
| (24v) | Leer, Vorzeichnung des Schriftraums. | |
| (25ra-b) | Guido de Columnis
: Historia destructionis Troiae (Drucke: GW 7224–7232. – Ed: Griffin 1936, 275f.). Epilogus. 1 | |
| 25ra | Ego autem iudex Guido de Columnis de Messana praedictum ditem Graecum in omnibus sum secutus pro eo quod ipse dites perfectum et completum fecit ... — ... et factum et completum anno Domini MoCCoLXXXVIIo, eiusdem primae indictionis. Amen. | |
| (25rb-82rb) | : De vita et moribus philosophorum, unvollständig (Druck: GW 5781–5792. – Ed.: Knust 1886. – Glorieux, RA Nr. 234c; Bloomfield 1475). 2 | |
| 25rb | Cum debeamus ne immerito apes imitari quae flores ad mella ad faciendam idoneos capiunt ... — ... uti ad morum correctionem et merito sum disponentes ad virtutem. (30vb Schlussschrift rot) Explicit prima pars huius operis | |
| 30vb | Tit.: (Rot) Hic incipit autem 2a pars principales quomodo philosophi invicem succedunt His premissis videndum est de secundo principalis de successione illustrium philosophorum ... – (31ra, De Thaleto philosopho) Tales philosophus primus ex septem dictis sapientibus Asianus ut ait Laertius in vita philosophorum ... — ... et sic Franci adequati sunt Romanis et Athenensibus quoad gloriam studiorum in philosophia et in artibus liberalibus. – (82rb Schlussschrift) Explicit vita philosophorum. Setzt fort: Tractatus de quatuor virtutibus cardinalibus optima materia. | |
| (82va-98rb) | Iohannes Guallensis OFM
: Breviloquium de virtutibus antiquorum principum (Druck: Hain 7446. – Glorieux, RA Nr. 234b; Bloomfield 4971; Mohan 364*). 1 | |
| 82va | Tit.: (Rot) Incipit tractatus de quatuor virtutibus cardinalibus, videlicet de prudencia, temperancia, fortitudine et iusticia Quoniam misericordia et veritas custodiunt regem ... (Prv 20,28). Immo quattuor virtutes cardinales scilicet prudentia, temperantia, fortitudo, et iustitia sunt quattuor columnae ... — ... quo vis ire ego veritas quo vis permanere ego vita. Amen. — (98rb Datierung, Lokalisierung, Schreibername) Explicit tractatus quatuor virtutum cardinalium per me Iohannes [!] Kewrl, tunc temporis socius divinorum in Nappurck anno etc. L feria 4ta ante Iudica (18.03.1450]. | |
| (98va-104rb) | Honorius Augustodunensis OSB
: Summa gloria (PL 172, 1257–1270; MGH.LdL III [1897], 63–80). 1 | |
| 98v | Tit.: Sequitur summa Onorii pape. Pusilli gregis duci, verbo et exemplo ad pabula vitae – (99vb) Cum universitas fidelium in clerum et populum distribuatur ... — ... in qua soli reges ac sacerdotes erunt introire valeamus. Amen. — (104rb Datierung, Lokalisierung, Schreibername) Explicit summa Honorii, scriptum [!] per dominum Iohannem Kewrll de Tachaw socius divinorum in Nappurck anno Lo [1450]. | |
| (104v-108v) | Leer, Vorzeichnung des Schriftraums. | |
| (109ra-117rb) | Stella clericorum (Druck: GW M43922 u.ö.; Ed.: Reiter 1997, 17–50. – Bloomfield 4435; Mohan 337f.). 1 | |
| 109ra | Quasi stella matutina (Sir 50,6) id est peccatorum. Proprietas huius stellae matutinae potest referri ad quemlibet doctorem ... — ... vobis tale corpus forte quod possit meae similitudini applicari. — (117rb Schlussschrift, Schreibername) Explicit stella clericorum Iohannes Kewrll exaltacio sancte crucis tunc temporis fuit hora primarum [!] [14.09.1450]. | |
| (117va-118rb) | De vitiis et virtutibus, Excerptum. 1 | |
| 117v | Tit.: Nota de viciis et descriptoribus Sunt autem septem capitalia vitia ut dicit Augustinus super Exodo ... — ... est virtus minimum cibo quia appetitum imperio rationis consurgens. – (118r) Schreibername) Hoc pretermisi quia de ceteris peccatis nihil reperi Johannes Kewrll. | |
| (118v) | Leer, Vorzeichnung des Schriftraums. | |
| (119ra-120vb) | : Liber soliloquiorum animae ad Deum (PL 40, 863–898. – CPPM II 3071). 1 | |
| 119r | Cognoscam te, Deum, cognitorem meum, cognoscam te, virtus, anime meae ... — ... omnia, quae facta non sunt, bona non sunt (endet im 5. cap.). | |
| (121ra-335va) | Petrus de Crescentiis
: Ruralium commodorum libri XII (Druck: GW 7820–7825). (332va–335va) Tabula. 1 | |
| 121ra | Tit.: (Rot) Incipit liber ruralium commodorum a Petro de Crescenciis, cive Bononiense, compilatus ad honorem omnipotentis Dei et serenissimi regis Karuli et ad utilitatem omnium gencium Cum ex virtute prudencie, que inter bonum et malum caute discernit ... – (121va) Quoniam cultus ruris propter continuos eius labores ... — ... item aves avibus domesticatis et retibus diversis ac visco. — (332rb) (Schlusschrift, Datierung, Schreibername) Explicit liber ruralium commodorum per me Iohannem Hauser anno domini 1456. (von anderer Hand fortgesetzt) Iohannes Kewrl terminauit rubricando feria secunda post festum Appolonie Anno 1457 in Hadersdorf tempore faschangali [14.02.1457]. – (335va Datierung) Hec acta in octava visitacionis Marie in Sancto Loco anno 1460. – (Schlussvers) O si correctus fores, mi liber, ut opto, / Non causa scriptoris et exemplaris haberetur. / Corrigerem, presto si verum adesset exemplar (Hand des Johannes Kewrl). | |
| (336r-v) | Leer, Vorzeichnung des Schriftraums. | |
| (337ra-353rb) | Humbertus de Romanis OP
: De praedicatione crucis contra Saracenos (Ed.: CCCM 279 [2018]. – Kaeppeli 2014). 1 | |
| 337ra | Domini nostri salvatoris Iesu Christi gloriam et honorem et sanctae matris ecclesiae utilitatem ... – (337rb) Sanctus, sanctus, sanctus dominus Deus exercituum (Is 6,3) ... Propheta sanctus in spiritu raptus vidit dominum sedentem super solium excelsum (Is 6,1) et angelos clamantes in laudem eius et dicentes. Sanctus ... — ... igitur qui participes tam beatorum consolationem esse volverit signum crucis accipiat et Christi peregrinis se iungat. Amen. | |
| (353rb-356rb) | Branda Castilioneus
: Epistola ad Nicolaum de Dinkelsbühl contra Hussitas aliosque haereticos (Coloniae 1421 VI 5) (Madre 28). 1 | |
| 353rb | Reverendo magistro Nicolao Dinkelsbühl ... Branda, in sacro canone divino etc. sancti Clementis sanctae Romanae ecclesiae presbyter cardinalis, Placentinus vulgariter nuncupatus, sedis apostolice legatus, salute in domino sempiternam. Ex debito legationis per sedem apostolicam ... — ... pertinaces adversarios muniri tribuisti per Christum dominum nostrum. Amen. | |
| (356v-360v) | Leer, Vorzeichnung des Schriftraums. | |
| (361ra-372vb) | Sermones in dedicatione ecclesiae. 3 | |
| 361ra | Tit.: Sermones aliquot de dedicacione ecclesiae. (17. Jh., Hand des Patritius Achinger) Zachaee festinans descende (Lc 19,5). Verba ista tracta sunt de evangelio, quod de sollemnitate hodierna, in qua peragimus ecclesiae huius anniversarium dedicationis diem. In verbis istis tria nobis per ordinem innuuntur ... — ... et tanto amplius anima visitatur quanto amplius a mundi carnis consolationibus fuerit elongata etc. | |
| 363vb | (Sermo 2) Elegi locum istum mihi (II Par 7,12). Oculique mei aperti ad orationem eius qui in loco isto oraverit elegi enim et sanctificavi ... Verba ista dicta sunt a domino de templo morali ... — ... recordemur de beneficiis non impensis et sanctorum extremis virtuosis. | |
| 367rb | (Sermo 3) Elegi locum istum mihi (II Par 7,12–16). Circa haec verba sciendum quod triplicia sunt loca ... — ... ut per hoc remissionem peccatorum mereamur consequi et ad vitam aeternam perduci. Amen. |