Mehrere Hände, darunter der Schreiber von 159r-231v identisch mit Hand A in CCl 41 (cf. Haidinger 1, 77, Sigle S). — Lombarden. — Halbfranzband.
Datierungen: 231v: Anno domini millesimo quadragintesimo secundo finitus est iste liber feria quinta post festum Petri et Pauli.
232r: Dominica quinta post octavas pasches sermo magistri Ny. Dinkl. de peticione 1430 (?).
Besitzvermerke:
1r, 340v: Liber sancte Marie in Neuburga claustrali.
180r: Liber sancte Marie virginis in Neuburga claustrali.
Ir: Can. Reg. Claustroneoburg. Bibliothecae inscriptus 6 Sept. 1656.
Ir: k 3m S(ubtus) (2. Hälfte 15. Jh.); L 70 (um 1500); Bleistiftsignatur 124 (18. Jh.).
(Iv) Besitzvermerk und Signaturen.
(Iv) Registrum codicis.
(1ra-34vb) Nicolaus de Laak OFM: Decem praecepta.
Mohan 412 (diese Hs.).
Parallelüberlieferung: Klosterneuburg, Cod. 840 fol. 1r-44r.
Inc.: Si precepta mea servaveritis...(Ioh. 15, 10). Secundum Augustinum de tribus habitaculis bona regni celestis dicere...
Expl.: ...et regnat in secula seculorum. Amen. Expliciunt decem precepta et eorum sequencia secundum compilacionem fratris Nicolay de Laak lectoris in ordine fratrum Minorum.
(35rv) Leer.
(36ra-87va) Henricus de Frimaria OESA (Ps. Nicolaus de Lyra): Tractatus de decem praeceptis.
(36ra-83rb) Text.
Gosselin, Traditio 26, 419f., Nr. 144-161; Stegmüller RB 3172; Zumkeller 325; Bloomfield 526.
Inc.: Audi Israhel precepta domini... (Dt 4,1). In verbis istis propositis...
Expl.: ...qui cum patre et spiritu sancto est unus deus benedictus in secula seculorum. Amen.
(83rb-87va) Inhaltsverzeichnis.
Stegmüller RB 3172; Bloomfield 6177. Fehlt im Druck, aber häufig in der Parallelüberlieferung.
Inc.: Ut autem in hoc tractatu contenta legenti promcius occurrant...
Expl.: ...et in dulcedinem mentalis devocionis. Explicit tabula per tractatum decem preceptorum editum pro instruccione simplicium ad laudem dei et profectum animarum. Cui sit honor et gloria per infinita secula seculorum. Amen.
(88ra-138vb) Henricus de Langenstein: Tractatus bipartitus de contractibus.
Druck: GW 10713; Hohmann 103; Stegmüller RB 3194.
Inc.: In sudore tuo vultus tui vesceris pane tuo (Gen. 3,19). Tanta erat illius prime transgressionis culpa...
Expl.: ...ne ex subita mutacione talium peyora fierent etc. Explicit tractatus de contractibus magistri Hainrici de Hassia felicis recordacionis etc.
(139ra-142va) Henricus de Langenstein: Gutachten der theologischen Fakultät der Wiener Universität zu theologischen Sätzen des Johann Müntzinger.
Druck: J. G. Schelhorn, Amoenitates literariae... 11 (Frankfurt/Leipzig 1729), 223-239 (dort einige Zeilen vor dem Textende der Handschrift abbrechend); Hohmann 148.
Inc.: Petrus apostolus Iesu Christi katholici gregis pastor et doctor...
Expl.: ...occasione talis doctrine suborta aut cordibus fidelium minus caute inventa etc.
(142va-158rb) Matthaeus de Cracovia: De puritate conscientie.
Druck: W�?adis�?aw Se�?ko/Adam Ludwik Szafra�?ski (Hg.),Mateusza z Krakowa, Opuscula theologica (Warszawa 1974), 248-292 (mit leicht abweichendem Explicit); Bloomfield 4945.
Inc.: Quoniam fundamentum et ianua virtutum...
Expl.: ...cum apparuerit gloria tua etc., ad quam nos perducat Christus etc.
(158v) Leer.
(159ra-231vb) Iacobus de Teramo: Consolatio peccatorum (Belial).
Drucke: R. Stintzing, Geschichte der populären Literatur des römisch-kanonischen Rechts in Deutschland (Leipzig 1867) 271f.; Bloomfield 3997 (diese Hs.).
Tit.: Utrum Christus de iure spoliavit infernum, super isto lis introducitur et causa committitur. Sequitur etc.
Prolog Inc.: Universis Christi fidelibus...
Text Inc.: Postquam per esum ligni duplicem mortis habuimus dampnacionem....
Expl.: ...et conversus es me ad vitam perhemem (!). Amen. Amen. Anno domini millesimo quadragintesimo secundo finitus est iste liber feria quinta post festum Petri et Pauli.
(232ra-236ra) Nicolaus de Dinkelsbühl: Jahrespredigten, Nr. 47 (Dom. V post Pascha).
Madre 145 Nr. 47 (mit abweichendem Expl.).
Tit.: Dominica quinta post octavas pasche sermo magistri Ny. Dinkl. de peticione 1430 (?).
Inc.: Amen. Amen. Dico vobis, si quid pecieritis patrem (Ioh. 16,23). Sic est (!) in 4° capitulo d. 15° dicit quot (!) opera...
Expl.: ...quam nobis concedat, qui sine fine vivit et regnat. Amen.
(236ra-237vb) Sermo de misericordia dei.
Nur anfangs übereinstimmend mit Jordanus de Quedlinburg, Expositio evangelii dominice 1 post Pent. (aus der Postilla de evangeliis dominicalibus, cf. Zumkeller 648 bzw. Schneyer, Repertorium 3, 816 Nr. 83; verglichen mit Druck Straßburg 1483, Nr. CCCXXIIII) bzw. Johannes Herolt (Discipulus), Sermones de tempore (Nr. LXXXIX Ed. Mainz 1612).
Von Madre 156 irrtümlich mit Nr. 58 der Jahrespredigten Dinkelsbühls identifiziert.
Tit.: Dominica quarta sermo brevis de misericordia dei erga nos et de nostra misericordia erga proximos nostros et cetra (!).
Inc.: Estote ergo misericordes sicut et pater vester misericors est (Luc. 6,36). Naturale est omnibus animalibus eiusdem speciei adinvicem misericordiam habere...
Expl.: ...non ex operibus iusticie, que fecimus etc.
(238ra-292va) Augustinus Triumphus de Ancona: Tractatus super Missus est.
Druck: GW 3049; Stegmüller RB 1547; Zumkeller 136.
(238ra-291rb) Text.
Inc.: Quatuor mihi tremorem ac timorem faciunt loqui de virgine gloriosa...
Expl.: ...in hora mortis nostre aquirat salvatorem (!). Amen etc. Explicit tractatus super Ave Maria fratris Augustini de Ancona ordinis heremitarum sancti Augustini.
(291rb-292va) Tabula quaestionum.
Parallelüberlieferung: Frankfurt, Stadt- und Universitätsbibliothek, ms. Praed. 126.
Tit.: Finis adest. Isti sunt tituli dubitacionum tractatus super illud evangelium: Missus est Gabriel angelus ad Mariam.
Inc.: Utrum consequens fuerit mitti ad virginem angelum.
Expl.: Expliciunt tytuli questionum tractatus magistri Augustini de Ancona super Ave Maria etc. Grates deo Christo, qui me liberavit ab isto. Amen.
(293r-297v) Leer.
(298ra-305rb) Sermo de beata Maria virgine.
Parallelüberlieferung: Graz, UB 1432, fol. 111r-115v.
Inc.: Sapiencia edificavit sibi domum... (Prv. 9,1) Venerabiles patres domini et magistri, felix et sanctissimum nostre spei tempus illud redivivum illuxit...
Expl.: ...tamquam in sagittis acutis, que confixe sunt in corde inimicorum regis in eternum viventis, cuius vite nos participes efficiat idem rex celestis in secula benedictus. Amen.
(305rb-314rb) Nicolaus de Dinkelsbühl (?): Oratio de s. Catherina (anläßlich der offiziellen Universitätsfeier der Heiligen).
Madre 292 (mit abweichendem Expl.).
Inc.: Ipsa conteret caput tuum (Gen. 3,15). Patres et domini, illustrissime virginis doctricis et martiris beate Katherine solemnitas...
Expl.: ...cum ipsa postmodum desiderabilem perducamur ad gloriam et tantum de 2°.
(314ra-322va) Sermo De passione domini.
Inc.: Respice in faciem Christi tui (Ps. 83,10). Reverendi patres magistri ac domini mei, si modum consideremus condicionis humane...
Expl.: ...quod nobis omnibus concedat Christus pro nobis hodie mortuus cum patre et spiritu sancto eternaliter vivens in secula seculorum.
(322va-333vb) Sermo "Reverentissimi" nach Bernardus Claravellensis.
Druck: PL 184, 1085-1096 (Text der Hs. ab fol. 327vb über den Druck hinausgehend); cf. Leclercq 1953, 292-296; BGOC 6421.
Tit.: Sermo beati Bernhardi habitus in concilio Remensi.
Inc.: Reverendissimi patres et domini, ecce lecta sunt verba sancti evangeli in auribus vestris...
Expl.: ...ut diligentibus domini (?) omnia cooperentur per Christum dominum nostrum etc.
(334ra-340va) Johann Stadel de Rußbach: Sermo de nativitate Christi.
Uiblein, Universität Wien im Mittelalter 228.
Parallelüberlieferung: Klosterneuburg, Cod. 820, fol. 148r-157v.
Thema: Verbum caro factum est et habitavit in nobis et vidimus gloriam eius (Ioh. 1, 14).
Inc.: Reverendi patres et domini, tria in predicatore verbi dei neccessario requiruntur...
Expl.: ...perducat, qui cum patre et spiritu sancto eternaliter vivit et regnat in secula seculorum. Amen.
(340vb-341ra) Registrum codicis (von späterer Hand).
(341v-344v) Leer.
Wagendorfer − 2006
(1-34) |
Nicolaus de Laak OFM
: De praecepta et eorum sequentia (BL 5572). |
(36-83) |
Henricus de Frimaria OESA: De decem praeceptis (Madre 330. Zumkeller 397). |
(83-87) |
Tabula per tractatum decem praeceptorum (Bloomfield 6177). |
(142-158) |
Matthaeus de Cracovia: De modo confitendi (BL 4945). |
(159r-231v) |
Iacobus de Theramo: Belial. |
(232r-236r) |
Nicolaus de Dinkelsbühl
: Sermones de tempore (Einzelpredigten) (Madre 132). sermo 47. |
(236r-237v) |
Nicolaus de Dinkelsbühl
: Sermones de tempore (Einzelpredigten) (Madre 132). sermo 58. |
(305r-314r) |
Nicolaus de Dinkelsbühl (?)
: Sermones de sanctis: Catharina (Madre 292). |
(334ra-340va) |
Iohannes Stadel de Russbach CRSA: Sermo de nativitate Christi (Vgl. Uiblein 1999, 228). 1  |
334ra |
Verbum caro factum est et habitavit in nobis et vidimus gloriam eius (Io 1, 14). Reverendi patres et domini, tria in praedicatore verbi Dei neccessario requiruntur ... — ... perducat, qui cum patre et Spiritu sancto aeternaliter vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen. |
(Nr. 5) |
Henricus de Langenstein (de Hassia)
: Responsum nomine facultatis theologicae Viennensis circa materiam incarnationis et eucharistiae (anno 1385). 2  |
Nr.5 |
Petrus apostolus Iesu Christi, catholici gregis pastor... |
Nr.5 |
Petrus apostolus Iesu Christi Catholici gregis... |
(Nr. 9) |
Henricus de Langenstein (de Hassia)
: Tractatus de contractibus. 1  |
Nr.9 |
Quatuor mihi tremorem ac timorem faciunt loqui... |
(Nr. 12) |
Iohannes Berwart de Villingen
: Sermo in die parasceve. 4  |
Nr.12 |
Respice in faciem Christi... Reverendi patres magistri ac domini mei... Si modum consideremus... |
Nr.12 |
Reverendi patres, magistri ac domini mei, si modum consideramus conditionis humanae... |
Nr.12 |
Reverendi... Si modum consideramus... |
Nr.12 |
Si modum consideremus conditionis humanae... |
|
I n i t i e n 30  |
|
Nr.1 |
In verbis istis propositis spiritus sanctus circa divina praecepta tria tangit... |
Nr.1 |
Secundum Augustinum de tribus habitaculis... |
Nr.1 |
Secundum Augustinum De tribus habitaculis bona regni coelestis dicere aut cogitare vel intelligere ut sunt, nullus potest... |
Nr.1 |
Si praecepta mea servaveritis... Secundum Augustinum De tribus habitaculis bona regni coelestis dicere aut cogitare vel intelligere, ut sunt, nullus potest... |
Nr.2 |
In verbis (istis) praepositis spiritus sanctus... |
Nr.2 |
Intendentes igitur, pro communi exhortatione fidelium... |
Nr.2 |
Audi Israel praecepta domini... In verbis istis propositis spiritus sanctus circa divina praecepta tria tangit... |
Nr.3 |
Ut autem in hoc tractatu contenta legenti promptius occurrant... |
Nr.4 |
In sudore tuo vultus tui vesceris... Tanta erat illius primae transgessionis culpa... |
Nr.4 |
Tanta erat illius primae transgressionis culpa... |
Nr.6 |
Quoniam fundamentum et ianua virtutum... |
Nr.6 |
Est igitur primum videndum, quod confessio debet esse pura... |
Nr.7 |
Adaperiat dominus cor vestrum in lege sua... |
Nr.7 |
Postquam per esum ligni duplicem mortis habuimus damnationem... |
Nr.7 |
Universis Christi fidelibus, orthodoxae sanctae matris ecclesiae fidei cultoribus hoc breve compendium inspecturis Iacobus de Teramo archidiaconus... Adaperiat dominus cor vestrum in lege sua... Quia de magno periculo vel de magnis periculis ab eo liberati sumus... |
Nr.8 |
Amen amen dico vobis... Sic est in quarto capitulo... |
Nr.8 |
Amen,amen dico vobis, si quid petieritis... Sic est in 4. capitulo d. 15.; dicit, quod opera nostra non sufficientia sunt... |
Nr.8 |
Sic est in IV. capitulo d. XV.; dicit, quod opera nostra non sufficientia sunt a se ipsis... |
Nr.8 |
Sic est in quarto capitulo... |
Nr.10 |
Felix et sanctissimum nostrae spei tempus... |
Nr.10 |
Sapientia aedificavit sibi domum... Venerabiles patres domini et magistri, felix et sanctissimum nostrae spei tempus... |
Nr.10 |
Venerabiles patres domini et magistri felix et sanctissimum... |
Nr.10 |
Venerabiles patres domini et magistri, felix et sanctissimum nostrae spei tempus... |
Nr.11 |
Ipsa conteret caput tuum... Reverendi magistri, patres et domini, illustrissimae virginis doctricis et martyris beatae Catharinae solemnitas... |
Nr.11 |
Reverendi magistri, patres et domini, illustrissimae virginis doctricis et martyris beatae Catharinae solemnitas... |
Nr.11 |
Illustrissimae virginis doctricis et martyris beatae Catharinae solemnitas... |
Nr.11 |
Patres et domini illustrissimae virginis... |
Nr.13 |
Ecce lecta sunt... |
Nr.13 |
Ecce lecta sunt verba sancti evangelii in auribus vestris et utinam diligenter intellecta essent ab universitate vestra... |
Nr.13 |
Reverendissimi patres ac domini, ecce lecta sunt verba sancti evangelii in auribus nostris (vestris)... |