Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=6122 
Wien, Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB), Cod. 5415
ASTRONOMISCHE SAMMELHANDSCHRIFT
Olim: Rec. 1666    Pergament und Papier   268 Bl.   290×215/220   Wien/Klosterneuburg, 1435 (?)
Literatur zur Handschrift: CMD-A II 145, Abb. 323 (online).
Lagen: (VI+2)13 + VI25 + (VI+2)39 + (VIII+2)55 + VI67 + (VI+2)81 + (XI+1)104 + VI116 + VIII132 + VI144 + VIII160 + (VII+2)176+ (VII+1)191 + 5.VI251 + VII265
Schrift:
Schreiber: Reinhardus Gensfelder de Nurenberga, Magister  
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Wappen   Federzeichnung(en)   

Einband: Streicheisenlinien        
Originaleinband (wie ÖNB, Cod. 5418). Rotes Leder mit Streicheisenlinien über Holzdeckeln. Spuren von fünf Schutzbuckeln, zwei Schließen und einer Kettenbestigung.


Vorbesitzer: Wien, Alte Stadtbibliothek
Katalogisat aufgrund der Beschreibung in MESCH V (Martin Roland) erstellt; Ergänzungen von Edit A. Lukacs (wird fortgesetzt)
"CMD-A II", "Thorndike-Kibre"
alle Initien
(VDS) Tabula contentorum.
(1r-2v) Leer.
(3r-77v) Richardus de Wallingford (in der Bearbeitung des Johannes (Krafft) von Gmunden) Tractatus de instrumento Albion in tres partes divisus. I-II.25 (Thorndike-Kibre 74/7 u. 74/9).
   3
3r Tit.: (Rot) Incipit prima pars Albionis
Albion est geometricum instrumentum, almanach autem arismetricum, utrumque tamen evidenter usibus ... — ... (26v) sicut praemissa re in aliquo hesitent operantes et haec de prima parte huius operis sufficiant. (Rot) Explicit prima pars huius operis sive Albionis.
27v Leer
28r Tit.: (Rot) Incipit secunda pars Albionis
Albion est instrumentum inter caetera magis artificiosum ac per variis planetarum et stellarum fixarum motibus investigandibus utile ... — ... (77v) ex quibus quilibet intelligens considerare poterit qualiter etiam de aliis debet procedere. Et sic completa est secunda...
(77v-78r) Iohannes (Krafft) de Gmunden Tabula stellarum fixarum.
   1
77v Circa capitulum praecedens de inscriptione stellarum fixarum est notandum quod modus inscribendi stellas fixas
(78v-79r) Henricus Selder Tabula 60 stellarum fixarum ad annum 1340.
   1
78v Tit.: Tabula 60 stellarum fixarum ad annum 1340° per magistrum Henricum Seldner (!) verificatarum
(79v-80v) Georgius Müstinger CRSA De compositione astrolabii (Auszug).
   1
79v Tit.: Capitulum aliud de inscriptione stellarum quod non est presens operis, sed est receptum ex compositione astrolabii
Est et alius modus inscribendi stellas fixas multum facilior praecedente ... — ... (80v) sive pedis Orionis.
(81r) Astronomische Zeichnung. Kreisschema (ohne Zuordnung).
(81v-82r) Georgius Müstinger CRSA Tabula stellarum fixarum.
(82v-84v) Tabulae stellarum fixarum (unbestimmt).
(85r) Iohannes Schindel (Jan Šindel) Tabula stellarum fixarum.
(85r-v) De circulis Zapheae.
   1
85r-v De circulis Zapheae est notandum quod linea ... — ... (85v) sed considera in qua medietate zodiaci fuerit.
(86r-94v) Richardus de Wallingford Tractatus de instrumento Albion II.26-32.
   1
86r Tit.: (Rot) Capitulum vigesimum sextum de Zaphea
Infundo etiam lamine possis perficere instrumentum Zapheae quod quasi astrolabium valet ... — ... (94v) sicut in suo loco docetur. Et sic adiuvante deo completa est secunda pars huius operis.
(95r-97v) Leere Kreise.
(98r-v) Tabula stellarum fixarum.
(99r-120r) Richardus de Wallingford Tractatus de instrumento Albion III.
   3
99r Tit.: (Rot) Incipit tertia pars Albionis
Albion est instrumentum multas practicae astronomiae continens utilitates ... — ... (120r) in his declinavi a studio pictatis etc. (in marg.) Et sic est finis tertie partis Albionis. Quartam partem quere in libro f et in libro m folio 139.
102r-104r Leer
116r Leer
(120v-132v) Leer.
(133r-141r) Iohannes Schindel (Jan Šindel) Canones pro eclipsibus solis et lunae.
   1
133r Tit.: (Rot) Canones pro eclipsibus solis et lune per instrumentum ad hoc factum in reverendis magistri Iohannis Schindel
Per artes instrumenti circulosque et lineas pro sequentibus ... — ... (141r) et secundum est semidiameter.
(141r-146r) Additamenta.
   1
141r Tit.: (Rot) Pro diversitate aspectus..
Quemlibet angulum ... — ... (146r) cuius ascendens est ut sequitur.
(146v-149v) Leer.
(150r-160r) Albion IV (Thorndike-Kibre 74/11).
   1
150r Tit.: (Rot) Incipit quarta pars Albionis et ultima antique compositionis
Albion per magna sui parte non superficiem speciei, sed circulorum ... — ... (150v) in omnibus fractionibus quem in integris repraesentant tabulae. Etc. (151r-160r: tabulae) (SCHLUSSSCHRIFT, Datierung auf 159v) Explicit tractatus albionis finitus Anno christi 1444 currente.
(160v) Leer.
(161r-191r) Accursius Parmensis / Iohannes de HarlebekeTractatus de sphaera solida (a. 1435; auf 180r, a. 1444) (Thorndike-Kibre 1576/2).
   4
161r Tit.: (Rot) Incipit tractatus de compositione spere solide
Totius astronomiae speculationis radix fundamentumque eius eiusdem prolixitatis ... — ... (191r) de mensura tractare non est praesentis operis, hunc tractatum in laude dei finiemus. (SCHLUSSSCHRIFT, Datierung, Rot) Explicit tractatus de compositione et utilitate spere solide finitus anno Christi 1435 currente.
162r-v Leer
163v Leerer Kreis
189r-v Leer
(191v) Leer.
(192r-210v) Tractatus de sphaera volubili (a. 1435) (Thorndike-Kibre 1524/3).
   1
192r Tit.: (Rot) Incipit tractatus de spere volubili
Dixit quasi filius Lucae augeat deus valorem principis ... — ... (210v) illa deo gratias. (SCHLUSSSCHRIFT, Datierung, Rot) Explicit tractatus de spera volubili finitus anno Christi 1435 currente.
(211r-216r) Leer (nur Spalten in Rot; 216r komplett leer).
(216v) Anleitung zum Malen von Himmelskarten (Thorndike-Kibre 1172/4).
   1
216v Quando volueris imagines coeli depingere ... — ... fac primum gradum et sic usque ad 90m.
(217r-251r) Tabulae stellarum fixarum.
(251v-253v) Versus memoriales de signis coelestibus.
(254r-255v) Hyginus Mythographus Tractatus de signis zodiaci. Descriptio poli (Thorndike-Kibre 473/11).
   1
254r Tit.: (Rot) Incipit Aratus de constellationibus
Duo sunt extremi vertices mundi quos appellant polos, scilicet septemtrionis et austri ... — ... (245v) ad ipsum usque decurrit accipiens, etc. (Rot) Explicit Aratus de constellationibus.
(255v) Paranatellonten-Liste.
(256r-259v) Ps. Beda VenerabilisDe constellationibus (Thorndike-Kibre 656/9). De signis coeli, 6-40.
   1
256r Tit.: (Rot) Incipit Beda de constellationibus
Igitur incipiemus a polo boreo ... — ... (259v) vocatur eo quod contraria sit canis. Etc. (Rot) Explicit Beda de planetis atque de imaginibus celi etc.
(260r-263r) De lacteo circulo (Thorndike-Kibre 813/7).
   1
260r Tit.: (Rot) Sequitur de gallaxia
Loca stellarum fixarum secundum suum ordinem sunt ... — ... (263r) usque ad stellam lucidam quae est in cauda galline, etc.
(263v-264v) De signis zodiacis eorumque effectibus in aere.
   1
263v Tit.: (Rot) De signis zodiaci
In firmamenti medio sunt duodecim signa ... — ... (264v) designant vero illud tempus esse pluviale etc.
(265r-v) Leer (nur Spalten in Rot).
(HDS) Nota germanica de astrolabio conficiendo.