Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=661
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 490
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT MIT THEOLOGISCHEN TEXTEN
Olim: l 67, l 65    Papier   I, 330, I* Bl.   288×220   Mitte 15. Jh. (1454)   
Handschrift aus 4 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-216) 1454; 2  (217-252) 6. Jz. 15. Jh.; 3  (253-264) 6. Jz. 15. Jh.; 4  (265-330) Mitte 15. Jh.
 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4  |  Vorschau Bilder zu Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4  |  Einzelbilder: fol. 21, 22, 65, 70, 136, 143, 210, 214, 232, 247, 250, 256, 257, 265, 267, 268, 292, 293, 310.
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík III 265-268 (online).
Foliierung: moderne Foliierung in schwarzer Tinte

Teil 11-216   Papier   1454
Lagen: 18.VI
Dat. 1454 (197r) // KLN-Florator z.B. 75-103
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftraum vorgezeichnet (zwei Spalten). -- Mehrere Schreiber. Marginalien hauptsächlich Großbuchstaben
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   Deckfarbeninitiale(n)   Figürlicher Buchschmuck   
Papier gleichmäßiger, guter Qualität. -- Fleuronnéeinitialen auf 1r, 122r-128r, 131r-132v. Rote Lombarden, nur eine blaue auf 78v. Zwei Deckfarbeninitialen, auf 187r und 199v. Profilgesicht (einer Frau?) in einer Initiale auf 121r. Wenig Rubrizierung.
Teil 2217-252   Papier   6. Jz. 15. Jh.
Lagen: 3.VI
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva
Schriftraum vorgezeichnet (zwei Spalten). Ein Schreiber.
Ausstattung: Rubriziert   
Rote Lombarden. Fisch in Initiale auf 219v. Platz für Initiale leer auf 227r. Satzanfänge und -zäsuren, Unterstreichungen in roter Tinte.
Teil 3253-264   Papier   6. Jz. 15. Jh.
Lagen: VI
Lage unbeschrieben! Linienschema = Teil 2
Teil 4265-330   Papier   Mitte 15. Jh.
Lagen: VI288+3.V318+VI330
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftraum vorgezeichnet (zwei Spalten). -- Ein Schreiber. Viele Marginalien auf 265r-275v
Ausstattung: Rubriziert   
Papier verschmutzt, Tintenflecken. -- Rote Lombarden. Unterstreichungen, Titelzeile, Satzanfänge, usw. in roter Tinte. Nota-Vermerke auf 265r-275r.

Hs. enthält 2 Fragmente
VI   Pergament   Wende 14./15. Jh. (?)
NI*   Pergament   Wende 14./15. Jh. (?)

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck   Schmucklos        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel: Sermones LXXXVI. Vorne und hinten jeweils das alte und ein neues Schutzblatt auch vorhanden. Buchblock beschnitten. Schnitt gefärbt (?).


Besitzvermerk von Paulus Parrer CRSA: (auf vorne eingebundenem Zettel) "Paulus Parrer pro tunc scolasticus in Tuln me comparavit anno 48vo. Et obtulit me virgini gloriose patrone in Newnburga claustrali eadem die qua professus est. Quod actum est anno quinquagesimo 55to (!)." Besitzvermerke der Klosterneuburger Bibliothek: (1r, 133r, 330v) "Hic liber est monasterii beate virginis in Newnburga claustrali" (15. Jh.). Olim-Signaturen: (1r) l 67 (2. Hälfte 15. Jh.); (auf dem vor Bl. 1 beigehefteten Zettel, in roter Tinte) l 65 (um 1500).

Teil 4 mit Teil 4 (134-178) in Melk, Benediktinerstift, Cod. 531 identisch

Weitere Beschreibung ergänzt von Edit A. Lukacs; Wasserzeichen: Maria Stieglecker

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "Bloomfield", "Zumkeller", "GW", "Madre", "VL", "Hohmann"
alle Initien
Teil 1
(1ra-71vb) Iohannes Marienwerder OT Expositio symboli apostolorum.
   1
1ra Venite, ambulemus in lumine dei nostri. Isaias 2°. Qui volumus, prout debemus, in fide credibilium... (1vb) Fidei catholicae zelatores et animarum boni emulatores, vigilate in orationibus ... — ... (72vb) qui stas in littore caelestis patriae me expectans per Iesum Christum, dominum nostrum, salvatorem omnium qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti, deus per omnia saecula saeculorum. Amen.
(72ra-197rb) Bindus de Senis OESA Distinctiones exemplorum Veteris et Novi Testamenti (Bloomfield 135. Zumkeller 202).
   5
72ra-76vb Tabula alphabetica
76vb-77vb Excerpta ex Glossis
78ra-vb Tabula alphabetica
78vb-188ra Abstinentia est meriti augmentativa, sapientiae acquisitiva religiositas ... — ... (188ra) quando accepit epistolas ut persequeretur christianos. Act. 13.
188rb-197rb Tabula super distinctiones praehabitas
Expl.   ... Leonhardus Paungartner de Prun. Anno domini 1454, etc.
(197va-208rb) Thomas a Kempis CRSA De imitatione Christi. Lib. 1.
   2
197va Tabula
197vb Tit.: (rot) De imitatione Christi. Capitulum primum
Qui sequitur me, non ambulat in tenebris, sed habebit lumen vitae, dicit dominus. Haec sunt verba Christi ... — ... (208rb) teipsum tantum proficies quantum tibi ipsi vim intuleris. Et sic est finis.
(208v-216v) Leer (nur vorgezeichneter Schriftraum).
Teil 2
(217ra-245va) Iohannes de Auerbach Summa de sacramentis (Bloomfield 252).
   1
217ra Ad laudem dei et animarum salutem meique principaliter et aliorum curatorum... (217rb) Primo cum accedit confitens interroga si sit parochianus ... — ... (245va) alicui cardinali quando sunt reclusi occasione vel electionis papae.
(246r-252v) Leer (nur vorgezeichneter Schriftraum).
Teil 3
(253r-264v) Leer (nur vorgezeichneter Schriftraum) .
Teil 4
(265ra-302ra) Gerardus de Vliederhoven OT Cordiale sive de quattuor novissimis (Drucke: GW 7469-7514. – Bloomfield 3057. – Lit.: Madre, 329 Nr. 7 zur Verfasserfrage; VL II [1980] Sp. 1217-1221 [R. Byrn] + VL XI [2004] Sp. 516 Nachtrag). -- Parallelüberlieferung in CCl 802, 59r-104r).
   1
265ra Tit.: (rot) Tractatus qui vocatur quatuor novissima quem fecit magister Henricus de Hassia
Memorare novissima tua et in aeternum non peccabis. Eccl. 7. Sicut dicit beatus Augustinus in libro Meditationum plus vitanda est ... — ... (302ra) saperent et intelligerent ac novissima providerent. Etc. (SCHLUSSSCHRIFT) Tractatulus saluberrimus editus a clare memorie magistro Hainrico de Hassia in studio Wyennensi. Sequuntur questiones de peccato blasphemie.
(302rb-308va) Henricus de Langenstein (de Hassia) De peccato blasphemiae (Hohmann Nr. 142; Bloomfield 3611).
   1
302rb Omne peccatum et blasphemia remittetur hominibus, spiritus autem blasphemiam non remittetur, neque in hoc saeculo, neque in futuro, etc. Postquam dominus declaravit falsitatem Iudaeorum, consequenter ostendit gravitatem peccati ipsorum ... — ... (308va) Ideo oportet quod sit valde magni meriti et quod ad hoc concurrat specialiter dei gratia. Amen.
(309ra-315rb) Nicolaus de Dinkelsbühl Tractatulus de poenis damnatorum (Hohmann Nr. 209 [auch Henricus de Hassia zugewiesen]). Excerpta ex lectura Mellicensis.
   1
309ra Tit.: (rot) Tractatulus magistri Heinrici de Hassia de penis dampnatis
Sciendum quod in fine temporum omnipotens dominus resuscitabit corpora nostra integra cum omnibus membris ... — ... (315rb) et sapientia et gratiarum actio, honor et virtus et fortitudo per infinita saeculorum saecula Amen. (SCHLUSSSCHRIFT) Et sic est finis huius Tractatuli M.H. de Hassia, etc.
(315va-330va) Iohannes Contractus OFM Sermo de animabus (Hohmann Nr. 208 [auch Henricus de Hassia zugewiesen]).
   1
315va Sancta et salubris est congregatio pro defunctis exorare ut a peccatis solvantur ... — ... (330va) principaliter faciat pro illo cui est obligatus, et secundario pro omnibus fidelibus defunctis. Deo gratias Amen.