Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=673
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 500
SAMMELHANDSCHRIFT (lateinisch/deutsch)
Olim: n 39; 83    Papier   285 Bl.   287/291×214   3. Jahrzehnt 15. Jh.
Handschrift aus 8 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-82) 3. Jz. 15. Jh.; 2  (83-154) 2. Jz. 15. Jh.; 3  (155-165) um 1420; 4  (166-201) um 1420; 5  (202-249) 3. Jz. 15. Jh.; 6  (250-261) 3. Jz. 15. Jh.; 7  (262-273) um 1420; 8  (274-285) 3. Jz. 15. Jh.
hebraica.at – Hebräisches Fragment in dieser Handschrift: Fälze
 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4, Teil 5, Teil 6, Teil 7, Teil 8  |  Vorschau Bilder zu Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4, Teil 5, Teil 6, Teil 7, Teil 8  |  Einzelbilder: fol. 71, 78, 86, 90, 98, 99, 146, 149, 159, 161, 175, 176, 216, 217, 230, 232, 239, 247, 253, 255, 271, 272, 277, 281.
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík III 290-294 (online).
Foliierung: 1-12: keine Foliierung; 13-50, 81-285: moderne Tintenfoliierung in schwarzer Tinte; 51-80: moderne Bleistift-Foliierung

Teil 11-82   Papier   3. Jz. 15. Jh.
Lagen: 2.VI24 + V34 + 4.VI82.
Kustoden: secundus sexternus - 7 (13r-71r), wobei die 2. Lage falsch eingeordnet ist. – Zeitgenössische Foliierung: 1 - LXXX.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel. -- Mehrere Schreiber
Ausstattung: Rubriziert   
Auf 49v-68v und 70v-82r, keine Rubrizierung. Sonst intensive Rubrizierung und viele Randnotizen. Rote Lombarden nur stellenweise aufgetragen. Auf 55r, unten, längere Notiz.
Teil 283-154   Papier   2. Jz. 15. Jh.
Lagen: 6.VI154.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel. -- Ein Schreiber. Auf 120v, Marginalien auf Deutsch
Ausstattung: Rubriziert   
Auf 83r-148v, rubriziert. Rote Lombarden nur stellenweise.
Teil 3155-165   Papier   um 1420
Lagen: (VI-1)165. Gegenblatt zu 157 fehlt.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 1   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel, Zeilenliniierung, Einstichlöcher. -- Ein Schreiber.
Ausstattung: Rubriziert   
Zwischen Bl. 164-165, cedula. Auf 158r, Zeichnung oben, sowie verzierte Initiale. Rote Lombarden nur stellenweise, Rubrizierung nur auf 155r-159r.
Teil 4166-201   Papier   um 1420
Lagen: 3.VI201.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel. -- Mehrere Schreiber
Ausstattung: Rubriziert   
Auf 170v-177v, 182v-189v, 194v-201v, keine Rubrizierung. Sonst Satzanfänge und viele Unterstreichungen in roter Tinte.
Teil 5202-249   Papier   3. Jz. 15. Jh.
Lagen: 4.VI249.
Kustoden: primus - 2 (202r-214r)
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel. -- Mehrere Schreiber (?)
Ausstattung: Rubriziert   
Rubrizierung fehlt auf 206v-213v, 218v-225v, 227v-238r, 239v-244r.
Teil 6250-261   Papier   3. Jz. 15. Jh.
Lagen: VI261.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel. -- Mehrere Schreiber
Ausstattung: Rubriziert   
Rubrizierung von Anfangsbuchstaben nur auf 250r
Teil 7262-273   Papier   um 1420
Lagen: VI273.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel. -- Mehrere Schreiber (?)
Ausstattung: Rubriziert   
Rubrizierung nur auf 262r-266r der Titel, Satzanfänge und Unterstreichungen der Marginalien. Lombarden nur flüchtig rubriziert.
Teil 8274-285   Papier   3. Jz. 15. Jh.
Lagen: VI285.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Schriftspiegel. -- Ein Schreiber
Ausstattung: Rubriziert   
Rubrizierung nur auf 274r-276v

Einband: Golddruck   Schmucklos        
Rückentitel: Sermones LXXXVI. Vorne und hinten neue Schutzblätter. Auf 284-285, Rostspuren einstiger Ankettung.


Klosterneuburger Besitzvermerk aus dem 17. Jh.: (1r) Ex lib. Can. Reg. Claustroneoburg. 2 Sept. 1656. Olim-Signaturen: (1r) n 39 (2. Hälfte 15. Jh.); (1r, in schwarzer Tinte) 83 (17.-18. Jh.).
Weitere Beschreibung ergänzt von Edit A. Lukacs; Wasserzeichen: Maria Stieglecker

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "Schneyer", "Kaeppeli"
alle Initien
Teil 1
(1r-82ra) Iohannes Contractus Sermones de tempore (Schneyer 3, 439).
   2
1ra Tit.: (rot) Contractus de tempore
Assit in principio sancta Maria meo. Dies appropinquabit. Rom. XIII. Apostolus Paulus tamquam excellens et fidelis legatus ... — ... (80vb) quorum consortio nos eripiat Iesus Christus qui vivit et regnat in saecula saeculorum. Explicit contractus de tempore, etc.
80vb Tit.: Registrum et notae
Nota de quadruplici die 1°. Discordia quadruplex 1. ... — ... (82ra) Et sic est finis per dominum Michahelem Frawman. (Sequitur nota.)
(82v) Leer.
Titel 2
(83ra-148vb) Conradus Holtnicker OFM Sermones de sanctis.
   1
83ra Extendam palmas ad deum. Exod. IX. Hoc verbum Moysi beatus Andreas apostolus potuit dicere qui manus ad deum et per domino ... — ... (148vb) quando Hester oratura regem Asswerum induta, (rot) etc.
(149r-151r) Leer (nur Schriftspiegel).
(151v-154v) Notae historicae (germ.). Chronicon Austriacum breve.
Teil 3
(155r-165v) Sermones festivales.
   1
155r Iosaphat quaesivit dominum in toto corde suo de confessore... In honorem huius sancti confessoris ... — ... (165v) eius sequamur vestigia, rogemus omnipotentem dominum, etc. (Sequitur nota de Mane, techel, phares.)
Teil 4
(166ra-173vb) Auctoritates patrum de BMV.
   2
166ra Incipiunt tituli in tabulam beatae Mariae virginis. Mariae quidquid in pensum fuerit, totum pertinet ad gloriam ... — ... (167va) ubi tot amoris occurrunt insignia.
167va Incipit tabula beatae virginis Mariae Alcuinus in libro de virginibus. Beata Maria mundissima fuit ... — ... (173vb) misericordia convertit. Expliciunt auctoritates Mariae virginis. Etc. (Sequitur notula.)
(173vb-184va) Auctoritates patrum de septem peccatis criminalibus.
   1
173vb Incipiunt auctoritates sanctorum collectae ex diversis libris. Et primo de septem criminalibus peccatis... Superbia mors virtutum est ... — ... (184va) apparere, tunc intolerabile. Explicit huius libelli pars prima.
(184va-190rb) Auctoritates patrum de virtutibus.
   1
184va Incipit pars secunda quae agit de virtutibus et primo de fide. Augustinus: Fides est sanctissimae religionis fundamentum, caritatis vinculum ... — ... (190rb) de tribulatione et tentatione Augustinus.
(190va-198va) Distributio epistolarum et evangeliorum per circulum anni.
(198vb-201ra) Sermones festivales.
   1
198vb Tit.: Sermo de dedicatione
Facta est laetitia magna in populo. Hoc verbum scriptum est in libro Macchabeorum ... — ... (201ra) ex ipso et in ipso et per ipsum sunt omnia. Et sic est finis huius sermonis. Deo gratias.
(201ra-va) Nota de decima historiam.
   1
201ra-va Historia invenitur primas decimas fuisse ab Abraham ... — ... perdit coelestem agrum. Amen.
Teil 5
(202ra-244ra) Iacobus de Voragine Mariale (De laudibus BMV, Speculum BMV) (Kaeppeli 2158).
   1
202ra Abstinentia multiplex fuit in beata Maria virgine. Glossa. Est enim quadruplex species abstinentiae ... — ... (244ra) In plenitudine sanctorum detentia mea. Etc. Et sic est finis.
(244v-250v) Leer.
Teil 6
(250ra-252rb) Cantica canticorum (incompl., lat.-germ.).
   1
250ra Tit.: Cantica canticorum
Osculetur me osculo oris sui... Er kuest mich mit chues seines mundes ... — ... (252rb) Comedite, amici mei, bibite, ineabriamini, carissimi. Est mein lieb frewt.
(252v-255v) Leer.
(256ra-258vb) Sermo de confessione .
   1
256ra Tit.: De confessione sermo bonus
Auditu auris audivite. Nunc autem oculus meus videt te ... — ... (258vb) Oremus ergo, ut hostes vincamus et de victis hostibuss cum palma ad regnum coelorum perveniamus. Etc.
(259ra-259va) Sermo de nativitate BMV.
   1
259ra Tit.: Sermo de nativitate Marie virginis
Nativitas Mariae virginis primo a Deo fuit praenuntiata, secundo a patriarchis praefigurata, tertio a prophetis praedicta ... — ... (259va) magis fulgere debent, etc. (Sequitur Nota de pollutione nocturna contra naturam.)
(260r-261v) Leer.
Teil 7
(262ra-264va) Tractatus de matrimonio.
   1
262ra Tit.: (rot) De matrimonio
De forma matrimonii. Est autem forma talis contrahendi ut scilicet vir dicat ... — ... (264va) excommunicatus esset. Deo gratias.
(264va-265ra) Sermo de resurrectione.
   1
264va Tit.: Sermo de resurrectione
Oportet te gaudere quia frater tuus mortuus fuerat et revixit ... — ... (265ra) ex nobis praestare dignetur qui vivit et regnat in saecula et triunus in personis per infinita saecula.
(265ra-273vb) Tractatus moralis de vitiis et virtutibus, de confessione, etc.
   1
265ra Legitur in libro Regum quod cum David peccasset, misit ad eum dominus Nathan prophetam ... — ... (273vb) et tribulationes quotidie emergunt sustinere. Deo gratias, etc.
Teil 8
(274ra-285ra) Henricus de NurenbergaAbbreviatio Mammotrecti Iohannis Marchesini.
   1
274ra Incipit abreviatio Mamotrecti super omnes libros Bibliae. De prologo Bibliae. Ambrosius frater in fide etc. Perferens idem portans perferebant ... — ... (285ra) bisso, id est, veste de bisso. ... (SCHLUSSSCHRIFT) Explicit abreviatio Mamotrecti super omnes libros Biblie facta per fratrem Henricum de Nurenberkch fratrum heremitarum rescriptum per dominum Michahelem Fremam, presbiterum licet indignum.
(285v) Tituli librorum Veteris Testamenti Bibliae (lat.-germ.).