Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=702 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 527
SAMMELHANDSCHRIFT MIT PREDIGTEN UND THEOLOGISCHEN TEXTEN
Olim: N 34; l 19, 412    Papier   I, 267 Bl.   306×215   3. Jahrzehnt 15. Jh.
 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. 1, 12, 28, 42, 43, 62, 63, 79, 80, 158, 159, 188, 189, 261.
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík III 367-370 (online).
Foliierung: mittelalterliche Tintenfoliierung in brauner Tinte, korrigiert in Bleistift auf 262-267
Schrift:
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
1 Spalte: 1r-23r, 174r-177r, 256r-267v; 2 Spalten: 24r-173v, 180r-255v. -- Mehrere Schreiber, mehrmaliger Tintenwechsel. Oft längere Marginalien.
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Brüchiges Papier mit Rißen und Einschnitten unten. Einige verschmutzte Blätter. Zwischen Bl. 17 und 18, fünf ausgeschnittene Blätter. Wurmfraß auf Bl. 101-106 rechts oben. Bei Bl. 34-35, cedula. -- Rote Lombarden. Nur auf 96v-115r schwarze Lombarden. Auf 80r-83r und 256r-257v, keine Rubrizierung. Sonst Titel, Unterstreichungen, Satzanfänge, Marginalien, usw. in roter Tinte. Auf 187v-212r, nur rote Lombarden, keine weitere Rubrizierung. Eine einzige, 4zeilige Fleuronnéeinitiale in brauner Tinte auf 120r zum Textanfang. Auf 173r (rot) und 266v, Zeigehand.

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck   Schmucklos        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel in Golddruck: Sermones CXIII. Nicolai Dunkelspuhel. Petri de Pirichenwart. B. Thomas tractatus. Buchblock beschnitten; Schnitt einst gelb gefärbt. Vorne und hinten Schutzblätter durch neue ersetzt. Vorne das alte als brüchiges, verschmutztes Papier auch vorhanden: auf Ir, Inhaltsverzeichnis und Olim-Signaturen; auf Iv, Abklatsch des alten, blauen Einbandes mit Rostspuren der Schutzbuckel. Hinten wurde das alte Schutzblatt ausgeschnitten.


Klosterneuburger Besitzvermerk auf 1r: Can: Reg: Claustroneoburgensi Bibliothecae iure inscriptus 31 Octob. 1656. Olim-Signaturen: (Ir, 1r) N 34 (2. Hälfte 15. Jh.); (Ir, Rot) l 19 (um 1500); (Ir, Bleistift) 412 (18. Jh.).
Beschreibung: Edit A. Lukacs; Wasserzeichen: Maria Stieglecker

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "Madre", "PL", "Bloomfield"
alle Initien
(1r-22r) Nicolaus de Dinkelsbühl De passione domini sermo IV (Madre, 142, Nr. 35).
   1
1r In prioribus tribus sermonibus dixi doctoribus quae mihi videntur a quolibet fideli in Christi passione consideranda et sollicite meditanda. Primo enim enumeravi multiplices fructus quos nobis Christi mors et eius passio contulerunt ... — ... (22r) et sibi colligare dignetur idem ipse dominus et salvator noster, qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat unus deus in saecula benedictus. Amen. (SCHLUSSSCHRIFT) Passio hec predicata est per magistrum Nycolaum de Dinkchelspuchl.
(22v-23v) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones dominicales. Dominica Resurrectionis sermo III (Madre, 144, Nr. 41).
   1
22v Misericordias domini in aeternum cantabo. Ps. 88. Beatus Bernardus in quodam sermone dicit se videre septem misericordias domini in se ... — ... (23v) nunquam amplius moriturus qui cum patre et spiritu sancto unus est deus in saecula benedictus. Amen.
(24ra-64ra) Sermones dominicales et festivales (Pars I).
   1
24ra Tit.: Dominica secunda adventus domini
Erunt signa in sole et luna et stellis, et in terris pressura gentium. Etc. Scribitur Lucae 21. Sciendum quod hoc evangelium facit mentionem de adventu Christi ad iudicium finale et generale quod fiet circa finem mundi ... — ... (64ra) Ideo subditur in evangelio: Qui non diligit me, sermonem non servat.
(64v) Leer.
(65ra-66rb) Bernardus Silvestris Formula honestae vitae (Ed.: PL 184, 1167-1172. Mehrfache Parallelüberlieferung. -- Bloomfield 7518).
   1
65ra Dilectissimis in Christo fratribus Bernardus et omnibus novis et novitiis frater ad bene proficere in via dei et semper crescere in virtutibus et gratia spiritualibus ... — ... (66rb) a quo nos custodiat qui in unitate et trinitate vivit et regnat per omnia saecula saeculorum. Amen. (SCHLUSSSCHRIFT) Explicit formula honeste vite beati Bernhardi.
(66va) Notae, versus.
(66vb-69va) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de BMV: Assumptio BMV (sermo 2) (Madre 223).
   1
66vb Sicut beatus Augustinus commemorat in principio cuiusdam sermonis de praesenti festivitate in divinis scripturis ... — ... (69va) videamus assistere unigenito filio tuo domino nostro, Iesu Christo, qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat, unus deus in saecula saeculorum. Amen.
(69vb-70va) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de BMV: Assumptio BMV (sermo 1) (Madre 222).
   1
69vb Intravit Iesus in quoddam castellum cuius nomen Lucas non meminit, sed Iohannes exprimit vocans Bethaniam. Et mulier quaedam Martha nomine excepit eum ... — ... (70va) suscepta est in caeli palatio ad quem nos perducat, etc.
(70va-73va) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de BMV: Assumptio BMV (sermo 3) (Madre 225).
   1
70va Maria optimam partem elegit, scribitur Lucae 10 et legitur in evangelio hodierno. Beata dei genitrix et virgo semper Maria tantam perfectionem ... — ... (73va) gratiae suae munera largiatur Iesus Christus, filius tuus, dominus noster qui est deus super omnia in saecula benedictus. Amen.
(73va-76va) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de festis: Nativitas domini (sermo 3c) (Madre 210).
   1
73va Maria optimam partem elegit quae non auferetur ab ea. Lucas 10. Omnipotens deus in multis excellentiis et praerogativis virginem Mariam prae caeteris sanctis honoravit et dignificavit ... — ... (76va) quod nobis concedat Mariae filius dominus noster, Iesus Christus qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat, unus deus in saecula benedictus. Amen.
(76vb-79vb) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de festis: Nativitas domini (sermo 1) (Madre 206).
   1
76vb Venite et videte opera domini. Psalmus 45. Secundum beatum Bernardus (!) in quodam sermone de hac festivitate ... — ... (79vb) tota divina maiestas, sancta trinitas et indivisa unitas, pater et filius et spiritus sanctus, cui sit gloria et gratiarum actio, virtus, honor et imperium per infinita saeculorum saecula. Amen.
(80ra-83rb) Quaestio de praedestinatione (unvollständig?) (Identische, längere Überlieferung z.B. in Wroclaw (Breslau), UB, Liegnitz 48 (ehem. Liegnitz, Petro-Paulin. KirchenB) (partim) (a. 1437), 192va-207vb (Handschrift von Sigismundus Atcze)).
   1
80ra Tit.: Questio bona
Utrum omnis creatura rationalis sit ab aeterno a Deo praedestinata vel reprobata. Quod non, quia si sic, tunc quaelibet praedestinata necessario esset salvanda et quaelibet reprobata damnanda ... — ... (83rb) Prima confirmatio patet ex tertia conclusione et secunda ex quarta, et tertia ex secunda.
(84ra-119va) Sermones dominicales et festivales (Pars II).
   1
84ra Tunc ductus est Iesus in desertum a spiritu. Tunc, scilicet immediate post baptismo, ductus est a spiritu, scilicet sancto ... — ... (119rb) prolixius et manifestius loqui de evangelio praesenti non valeo sine gratia spritus sancti ut igitur, etc. (Marginalia terminantur 119va.)
(120ra-143va) Petrus Reicher de Pirchenwart Sermones super evangelia (Pars I).
   1
120ra Tit.: Dominica prima adventus domini
Fratres scientes quia hora est iam nos de somno surgere nunc enim propior est nostra salus quam credidimus, etc. Scribitur Romanos 13 capitulo. Sciendum primo est quod mater nostra ecclesia ... — ... (143va) maxime poterat eos attonitos facere.
(131va-138ra) Nicolaus de Dinkelsbühl De tribus partibus paenitentiae (Madre 183).
   1
131va Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis. 2e Cor 6° capitulo. Notandum primo quod duo sunt hominis tempora: unum est iustitiae quod incipit in morte hominis ... — ... (138ra) quia pauci sunt qui sic vehementer doleant de peccatis.
(138va-141va) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de tempore: sermo 43 (Madre 144).
   1
138va Modicum et non videbitis me, et iterum modicum et videbitis me. Iohannes 16 capitulo. Videmus per experientiam quod sicut res amata per sui praesentia delectat, sic per eius absentiam contristat. Christus igitur sciens ... — ... (141va) et inebriandi sunt omnes electi iuxta illud Psalmus: Inebriabo ab ubertate domus tuae et de torrente voluptatis tuae potabis eos. (Sequitur brevis nota.)
(141vb-143va) Sermo de spiritu sancto.
   1
141vb Cum venerit paraclitus quem ego mittam vobis a patre, spiritum veritatis qui a patre procedit, etc. Iohannes 15°. Christus praedicaverat inter Iudaeos verba suae sapientiae Iohannes 7°: Nunquam sic locutus est homo ... — ... (143va) quod maxime poterat attonitos facere.
(144ra-155rb) Tractatulus de dilectione dei, proximi et inimici.
   1
144ra Tit.: (rot) De dilectione dei super omnia
Diliges dominum deum tuum ex toto corde tuo, ex tota mente tua et ex tota anima. Hoc est primum et maximum mandatum. Secundum autem simile est huic: diliges proximum tuum sicut teipsum. Matthaeus 22. Teste domino et salvatore nostro in istis duobus principibus et maxime praeceptis de diligendo deo ... — ... (154va) Et tantum sit dictum de inimici dilectione et similiter de ordine diligendorum ex caritate, etc. (154vb-155rb: extractae ex evangeliis, nota)
(155rb-vb) Casus ex Decretalibus.
(156ra-167vb) Christi passio composita ex textu evangeliorum cum glossis.
   1
156ra Tit.: Tertia pars passionis
Mane autem facto, consilium inierunt omnes principes sacerdotum et seniores populi adversus Iesum ut eum morti traderent. Matthaeus 27. In Lucas: Et duxerunt illum in concilium suum ... — ... (167vb) qui hodie nos sua passione amarissima redemit cui sit honor et gloria in saeculorum saecula. Amen. (SCHLUSSSCHRIFT) Explicit tertia pars passionis.
(168ra-170rb) Sermo in dominica sexta.
   1
168ra Tit.: Dominica vi
Amen, dico vobis, nisi abundaverit iustitia vestra plus quam scribarum et pharisaeorum, non intrabitis in regnum caelorum. Matthaeus 5to capitulo. Notandum quod Christus haec verba dixit in longo sermone quem fecit in monte Thabor ... — ... (170rb) in secundo sermone de quarti munere, scilicet cordis etsi manus et obsequii.
(170va-177r) Ps. Thomas de Aquino OPSermo de corpore Christi.
   1
170va Memoriam fecit mirabilium suorum, misericors et miserator dominus. Escam dedit timentibus se. Psalmus. Esca ista, de qua loquitur hic, propheta non inconvenienter ... — ... (177r) quod resurrexit amor tuis, ascendit in caelum, sedet in dexteram dei patris. (SCHLUSSSCHRIFT, rot) Explicit tractatus mirificus beati Thome de Aquino de sacramento corporis et sanguinis domini nostri Iesu Christi. Deo gratias. Amen.
(177v-179v) Leer.
(180ra-212va) Nicolaus de Dinkelsbühl De octo beatitudinibus (Madre 189).
   1
180ra In evangelio quod legitur in festo omnium sanctorum et scribitur Matthaeo 4to, enumerat dominus octo beatitudines et omnibus eis idem praemium assignat ... — ... (212va) et omnibus virtutibus quod deo placeamus et mereamur pervenire ad beatitudinem aeternam, largiatur nobis omnipotens dominus. Amen. (SCHLUSSSCHRIFT, rot) Hec predicata sunt per magistrum Nycolaum de Dinkchelspuechl ad populum.
(212va-215vb) Iohannes Gerson Tractatus de arte audiendi confessiones (Bloomfield 2030).
   1
212va Tit.: (rot) Tractatus de cautelis confessorum circa confitentes servandis
Et si virtus quam assuefacio gignit certius quam ars operatur ... — ... (215vb) et orando quam legendo erudietur atque proficiet.
(215vb, 266r-267v) Tractatus contra recidivum in peccatum.
   1
215vb, 266r Habet hoc prorium ars quaelibet ... — ... (267v) in omnibus et super omnia diligentes promissiones suas quae omne desiderium superant. Amen. (Sequitur brevis nota.)
(216ra-255vb) Nicolaus de Dinkelsbühl De oratione dominica (Tractatus octo III) (Madre 177).
   1
216ra Si quid petieritis patrem in nomine meo, dabit vobis. Iohannes 16°. Sanctus Chrysostomus super illo Matthaeo 7° Petate et dabitur vobis dicit Petite et dabitur vobis ut quod ex hominibus conservari non potest, per gratiam dei ... — ... (255va) tandem mereamur videre deum deorum in Sion, id est, in caelesti patria quo nos perducat, etc. (SCHLUSSSCHRIFT) Hec sunt composita per magistrum Nicolaum de Dinkelsbühl. (Sequuntur notae 255va-vb.)
(256r-266r) Petrus Reicher de Pirchenwart Sermones super evangelia (Pars II).
   1
256r Cum natus esset, etc. Matthaei secundo. Sic cantat sancta mater ecclesia: Tribus miraculis ornatum ... — ... (266r) et tunc dominus omnipotens paratus est nobis dare aeternam beatitudinem quam ipse praestare simul nobis dignetur in saecula saeculorum benedictus. Amen.