Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=735 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 556
ZUSAMMENGESETZTE HANDSCHRIFT: NICOLAUS DE DINKELSBÜHL. HENRICUS DE FRIMARIA. HENRICUS DE LANGENSTEIN. NOTA ET SERMONES (lateinisch/deutsch)
Olim: N 7; O 7; 70    Papier   320 Bl.    290×210   1. Hälfte 15. Jh.
Handschrift aus 5 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-252) um 1440; 2  (253-282) Anfang 15. Jh.?; 3  (283-308) um 1414; 4  (309-320) um 1440; V  (I) um 1430 ?
 Wasserzeichen:  Metadaten zu Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4, Teil V  |  Vorschau Bilder zu Teil 1, Teil 2, Teil 3, Teil 4, Teil V  |  Einzelbilder: fol. I, 4, 7, 38, 41, 43, 46, 218, 234, 254, 259, 286, 287, 301, 308, 309, 315.
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík III 430-433 (online).
Foliierung: moderne Tintenfoliierung in schwarzer Tinte

Teil 11-252   Papier   um 1440
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Spalten vorgezeichnet. -- Mehrere Schreiber. Sehr wenig Marginalien, hauptsächlich alphabetisch geordnete Buchstaben als Orientierungshilfe. Kaum Korrektur. Auf 245v-252v hingegen, viele Marginalien, auch in Rot.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   
Papier gleichmäßiger Qualität, stellenweise verschmutzt. -- Rote Lombarden. Einige Initialen verziert, andere fehlen. Auf 236v, Fleuronnéeinitiale. Unterstreichungen und Satzzeichen in roter Tinte. Auf 245v- 252v, intensive Rubrizierung.
Teil 2253-282   Papier   Anfang 15. Jh.?
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Spalten vorgezeichnet. - Zwei Schreiber (?). Kaum Marginalien
Ausstattung: Rubriziert   
Rote Lombarden. Die letzte fehlt. Auf 253r-2279v, Rubrizierung der Satzanfänge.
Teil 3283-308   Papier   um 1414
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Bastarda cursiva – Marginalien
Spalten vorgezeichnet. Zwei Schreiber (?). Kaum Marginalien
Ausstattung: Rubriziert   
Rote Lombarden
Teil 4309-320   Papier   um 1440
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2    
Auf 319v-320v, 1 Spalte. -- Mehrere Schreiber.
Ausstattung: Rubriziert   
Rubrizierung auf 309r-310r und 320v.
VI   Papier   um 1430 ?

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck   Schmucklos        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel in Golddruck: Sermones CXLIX. Vorne und hinten neue Schutzblätter. Zusätzlich zu diesen, vorne Bl. I, hinten auf 320v, aufgeklebtes Fragment. Auf 320r-v, Rostspuren einstiger Ankettung. Buchblock beschnitten; Papier am Rande gelb gefärbt.


Besitzvermerk der Klosterneuburger Bibliothek aus dem 17. Jh.: (Ir) Can: Reg: Claustroneoburgensi Bibliothecae iure inscriptus 9 Iulii 1656. Olim Signaturen: (Ir) N 7 (2. Hälfte 15. Jh.); (Ir, Rot) O 7 (um 1500); (Ir, Tinte) 70 (17.-18. Jh.).
Beschreibung: Edit A. Lukacs; Wasserzeichen: Maria Stieglecker

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "Madre", "Bloomfield", "Zumkeller", "Hohmann"
alle Initien
(Ira-b) Annotationes de vigiliis.
   1
Ira-b Notatur: quotienscumque autem natalem domini aut reliquas solemnitates ... — ... praestante domino nostro Iesu Christo, etc.
(Iva) Versus de passione apostolorum.
   1
Iva Tit.: Versus de passione apostolorum
In cruce Petrus ... — ... vitamque Mathias
Teil 1
(1ra-72rb) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de tempore. A dominica post Pentecosten usque ad adventum.
   1
1ra In illo tempore... Homo quidam erat dives. Lucas 16. Circa hanc primam evangelii partem considerandum est ... — ... (72rb) quia opera mala sive circumstantiata et sic damnaret pro quibus se salvari putaret, etc.
(72rb-145vb) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de tempore (Madre 132). A dominica prima adventus usque ad dominicam Palmarum.
   1
72rb Benedictus qui venit in nomine domini. Evangelium in prima dominica adventus legitur secudum breviarium Pataviense, habetur etiam in dominica Palmarum ... — ... (145vb) ac mensuram devotionis ipsius sumentis et non secundum rationem operis operati, etc.
(145vb-171va) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones tres de passione domini.
   1
145vb Quamvis devotionis christianae principalis causa sit omnipotens deus secundum illud Iacobi primo: Omne datum optimum ... — ... (171va) videre in infinita gloria sua quae in caelis regnat in aeternum cum patre et spiritu sancto, unus deus in saecula benedictus. Amen.
(171va-191ra) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermo quartus de passione domini . Expositio historiae dominicae passionis .
   1
171va In prioribus tribus sermonibus dixi de tribus quae mihi videntur a quolibet fideli in Christi passione consideranda et sollicite meditanda... Dominus et salvator noster quod aliis praecipere voluit ... — ... (191ra) et sibi colligere dignetur, idem ipse dominus et salvator noster cui cum deo patre et spiritu sancto, etc.
(191ra-236ra) Nicolaus de Dinkelsbühl Sermones de tempore. A dominica resurrectionis usque ad dominicam post Pentecosten.
   1
191ra In illo tempore Maria Magdalena et Maria Iacobi et Salome emerunt aromata ut venientes unguerent Iesum. Et valde... ... — ... (236ra) toto corde tendere et feliciter pervenire faciat sancta trinitas et indivisa unitas, cui est honor et gloria, potestas, virtus et imperium, per infinita saecula saeculorum. Amen.
(236va-245rb) Tabula alphabetica ad sermones praecedentes .
   1
236va Abstinere qualiter debemus a carnalibus desideriis ... — ... (245rb) intellectus, memoria et voluntas.
(245va-252vb) Expositio brevis super decem praeceptis (Bloomfield 5276).
   1
245va Incipiunt decem praecepta secundum quod Augustinus ea posuit. Sapiens est quis scit ... — ... (252vb) qui concupiscit alienas res, suam perdit, etc.
Teil 2
(253ra-278va) Henricus de Frimaria OESADe decem praeceptis (Madre 330. Zumkeller 397. -- Zahlreiche Parallelüberlieferungen).
   1
253ra Ut autem in hoc tractatu contenta legenti... (255rb) Audi, Israel, praecepta domini et ea in corde tuo quasi in libro scribe... In verbis propositis spiritus sanctus circa dominica praecepta tria tangit ... — ... (278va) quod vinum nobis meritis virginis gloriosae praestare dignetur eius filius benedictus qui cum patre et spiritu sancto est unus deus benedictus in saecula saeculorum Amen. (SCHLUSSSCHRIFT) Expliciunt praecepta magistri Haynrici de Hassia.
(278vb-281vb) De confessione (mit deutschen Abschnitten).
   1
278vb Confession circa confitentem taliter poterit se habere: primo reddat cum sibi affabilem ... — ... (281vb) ne desperet et asuescat sepius confiteri, etc. Et sic est finis huius compendii.
(281vb-282ra) Nota ad Lc 18:12.
   1
281vb Decimas do de omnibus quae possideo. Lucas. Nota quod ille qui bene ... — ... (282ra) usque ad satisfactionem et emendationem condignam, etc.
(282va-b) Nota.
   1
282va-b Notatur: quadruplex fuit via per quam dominus ambulavit ... — ... ut sequitur vestigia eius, etc.
Teil 3
(283ra-292ra) Henricus de Langenstein (de Hassia) Tractatus de sepultura mortuorum in ecclesiis aut in aliis locis sacris = (Hohmann Nr. 153). Siehe auch Klosterneuburg, Cod. 205, 52va-91ra (Definitiones = Exzerpt aus Commentarius in Genesim, lib. XXIII).
   1
283ra Quaestio est utrum animabus in aliquo prosit si in ecclesiis aut sacris locis corpora fuerint sepulta. Respondet beatus Gregorius quarto Dialogorum versus finem libri ... — ... (292ra) fructibus damnationis impendere, et tantum de istis definitionibus, etc.
(292rb-294rb) Nota.
   1
292rb Notatur: vita christiani dividitur in vitam activam et contemplativam ... — ... (294rb) dignetur nostras animas resuscitare. Qui cum deo patre, etc.
(294va-307vb) Henricus de Langenstein (de Hassia) Contra Telesphorum (Hohmann Nr. 140.).
   1
294va Olim veteres in populo unius dei creatoris omnium cultore ... — ... (307vb) censeo sub dubio dimittendum quam aliud in hiis tenere asserendum, etc. Et sic est finis huius.
(308ra-vb) Nota.
   1
308ra-vb Item: si volumus evadere aeternum martyrium ... — ... (308vb) immo laetabitur iustus cum viderit vindictam, etc.
Teil 4
(309ra-318va) Sermones festivales.
   1
309ra Tit.: De assumptione sermo
Hodie magnificata est anima mea omnibus diebus vitae meae. Iudith xii. Verbum illud poterat dicere beata virgo ... — ... (318va) omnium sanctorum nos perducat Iesus.
(319r) Leer.
(319v-320v) Nota et dicta patrum.
   1
319v Notatur: nos debemus esse memores operum patrum nostrorum et omnium sanctorum ... — ... (320v) dolor omnium dolorum, etc.