Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=7499 
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 414
BERNOLDUS CONSTANTIENSIS. EXPOSITIO SUPER MISSAM (ANONYM)
Olim: II 1 F 16 S. 2    Pergament   79 Bl.   105×75   Entstehungsort unbestimmt, spätes 12. Jh.
Provenienz/Letztbesitzer: Stams, Zisterzienserstift
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

 Volldigitalisat
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 5, 137-140 (online).
Schrift:
Schriftraum: 80 × 60    Zeilenzahl: 16-18   
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift
Zwei Hände (Schreiberwechsel Bl. 34v/35r)

Einband: unbestimmt     Wende 12./13. Jh.     Gotisch     Schmucklos        


Im Roschmann-Katalog von 1739 (Innsbruck, TLMF, Dip. 1089/VI) und im Stamser Übergabekatalog (Innsbruck, ULBT, Cod. 1001) eingetragen unter der Signatur L 2. 1808 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Stams der ULB Tirol übergeben.
Vorbesitzer: Stams, Zisterzienserstift , bis 1808, L 2
Bearbeitung: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol; Katalogbeschreibung: Daniela Mairhofer 2008
Digitalisierung und Dateneingabe: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol: Projekt Libri Stamsenses 2023-2024 - Kulturerbe digital

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 5", "PL", "Franz, Messe", "Glorieux 1952", "Manitius"
alle Initien
(1r) Eintragung Roschmanns: Libellus canonicus.
(1v-56r) Bernoldus Constantiensis OSB Micrologus de ecclesiasticis observationibus (PL 151, 977–1022. – Franz, Messe 414–416. Glorieux 1952 61. Manitius 3, 406). Unvollständig: cap. XLIX-LXII, cap. I-XXII.
   4
1v Cum enim illi IIII dies pro complemento quadragesimalis ieiunii recipiantur, necessario quadragesimalem observantiam obtinebunt...
9v In hora nona conveniunt nudis pedibus; nisi ministri ipsi tantum et sacerdotes ... — ... actualem domini sepulturam sero factam insinuent ut Marcus scribit.
11r Expletis autem lectionibus canticis et orationibus descendunt ad fontem cum letania vel versibus ... — ... et in nocte ideo vesperam non subiugunt.
14v Quidam ad missam cantant Resurrexi, et duo alleluia in resurrectione ... — ... in evangelium eidem tribulationi conveniens adiungatur.
(56r-79r) Expositio super missam (anonym) (PL 138, 1163B–1186C). Auszug.
   33
56r [P]rimum in ordine missae antiphona ad introitum ponitur. Antiphona autem Graece, Latine vox reciproca interpretatur ... — ... epistola Pauli recitabatur et sanctum evangelium. (PL 1173D)
56v [I]nde Kyrieleison dicitur quod ex Greco in Latinum dominum miserere interpretatur ... — ... qui et constituit ut in natale domini per noctem misse celebrarentur. (PL 1174A)
56v [D]einde legitur epistola Pauli. Paulum omnibus rectus est doctorem gentium esse ... — ... omnium mentes fidelium fidei firme roborat soliditate. (PL 1174B)
57r [P]ost responsorium gradale psallitur. Et dictum responsorium quod hoc in gradibus psallitur ... — ... in gradibus psallitur. Cetera ubicumque voluerit clerus. (PL 1174B, Z. 5)
57r [D]einde cantatur alleluia quod ex Hebreo in Latinum laus Dei interpretatur ... — ... ut ad alia sacri mysterii afficia attentior sollicitorque existat. (PL 1174C)
57v [P]ost hanc enim laudem lectio sancti evangelii legitur. Evangelium namque Graece Latine bonum nuntium interpretatur ... — ... verba legi ut dulcedinis canore primum spiritus populi informetur. (PL 1174C)
57v [P]ostea boni nuntii id est evangelii avida auditurus gratulatione consoletur ... — ... salvatur mundus. Deinde post orationem secrete dicuntur a sacerdote. (PL 1175A)
58r [D]ominus vobiscum. Sacerdos salutando populum pro clero et pro populo orat ... — ... fiet illis a patre meo qui est in celis. Et iterum dicit sacerdos. (PL 1175B)
58v [S]ursum corda. Hic non solum plebem hortatur ut ad dominum erigat corda ... — ... sursum erigere corda, sic exhortationi tue satisfacientes intente habere profitemur. (PL 1175B)
59r [G]ratias agamus domino Deo nostro. Gratias enim Deo agere debemus et ad Deum nos esse intentos dignum et iustum est ... — ... Et hec responsio plebis acmentum (recte: argumentum) gratiarum actionum. (PL 1175C)
59v [D]ignum et iustum et equum et salutare. Contestatus est sacerdos fixe ac veraciter professionem populi, vel gratias referre esse dignum ... — ... hoc est salubre omnique salute plenum et medicabile. (PL 1175D)
59v [N]osi (recte: nos) tibi semper et ubique gratias agere ... — ... Et quia ubi est, idcirco illi ubique gratias referre debemus. (PL 1176A)
60r [D]omine sancte pater omnipotens eterne Deus. Dominus a dominando dicitur. Iure enim illi hoc nomen proprie adhibetur ... — ... et filii diaboli secundum apostolum liberi facti iustitie, patrem illum diligendo eo iubente vocamus. (PL 1176B)
60v [P]er Christum dominum noster. Grece Christus, Latine unctus interpretatur. Unde in psalmo ... — ... laudemus et nos obedientes. Illi laudant videndo, nos credendo; illi intrando, nos pulsando. (PL 1176B)
63r [S]anctus sanctus sanctus. Iuste enim et rationabiliter istud nomen maiestati divine ter decantatur quia sanctus pater dicente filio ad eum ... — ... in omni benedictione spirituali in celestibus in Christo Ihesu domino nostro. (PL 1177D)
65r [T]e igitur clementissime pater per Ihesum dominum nostrum. Recte Ihesum Christum Deus et pater supplicatur quia per ipsum omnia facta sunt ... — ... et dignum est ut sacerdotes nominatim pro eo orent in cuius parrochia vel sub cuius gubernatione reguntur. (PL 1178C)
67r [M]emento domine famulorum famularumque tuarum. Famuli a famulando dicti sunt eo quod famulatum unicuique impendunt ... — ... ab eo omnia vivificabuntur. Vero quia verax est et non fallit. (PL 1179C)
68r [C]ommunicantes, id est communiter participantes. Et memoriam venerantes, id est venerabiliter memoriam habentes ... — ... per Christum dominum nostrum a quo omnia fiunt et per quem omnia facta sunt. (PL 1180A)
68v [H]anc igitur oblationem servitutis nostre sed et cuncte familie tue. Istam oblationem sacerdotes sue servitutis dicunt ... — ... associare, et hoc per illum per quem et a quo cum patre omnia facta sunt. (PL 1180B)
69r [Q]uam oblationem tu Deus in omnibus quesumus benedictam benedictione ... — ... alterum grecum, id est Christe, unde iam superius dictus est. (PL 1180C)
70v [Q]ui pridie quam pateretur. Pridie dedicitur quasi pre die ... — ... Quid aliud sicnifigat (recte: significat) in fractione huius panis nisi quia corpus suum manducabile prebuit nobis. (PL 1181B)
71r [S]imili modo postquam cenatum est, id est postquam ille veteris testamenti agnus comestus est ... — ... et calicem bibetis mortem domini annuntiatis donec veniat (1. Cor. 11,26). (PL 1181C)
71v [U]nde et memores nos servi tui sed et plebs tua filii tui domini nostri Ihesu Christi ... — ... condigne sumpserimus, salutem anime semper manentem habebimus. (PL 1181D)
72v [S]upra que; subauditur munera, propitio ac sereno vultu respicere ... — ... ita etiam per suam misericordiam respicere dignetur et nostra. (PL 1182C)
73r [S]upplices te rogamus omnipotens Deus, iube hec perferri ... — ... nec in cor hominis ascendit, perferantur. (PL 1183A)
73v [U]t quotquot ex altaris participatione sacrosanctum filii tui corporis et sanguinem sumpserimus ... — ... non nostris meritis agnoscamus esse salvandos. (PL 1183A)
73v [N]obis quoque peccatoribus famulis tuis de multitudine miserationum ... — ... et sanctificatur que ex ipso et per filium facta noscuntur. (PL 1183B)
75r [P]er omnia secula seculorum. Secula seculorum dicuntur sicut et secula seculorum, hoc est per eterna secula per quem vivit et regnat ... — ... interpretatur vere et fideliter ab aliis vere fiat. (PL 1184A)
75r [O]remus preceptis salutaribus moniti. Praeceptis enim salutaribus, id est domini salvatoris ... — ... Audebimus nobis ab ipso predictam orationem subsequentem. (PL 1184A)
75v [P]ater noster, qui es in celis. Hec vox libertatis est ... — ... et sanctis apostolis tuis Petro et Paulo atque Andrea. (PL 1184B)
76v [D]a propitius pacem in diebus nostris ut ope misericordie ... — ... est nihil, in quo vivimus, movemur et sumus. (PL 1184D)
77r [D]einde sacerdos pacem habendam populis denunciat dicendo ... — ... et regnat Deus una cum spiritu sancto in secula seculorum Amen. (PL 1185A)
78v [D]einde a diacono populo pronuntiatur dicendo Ite missa est ... — ... gratiarum actio cuncta concludit quam in his etiam verbis ultimam commedavit (!) aposolus (recte: apostolus). (PL 1186A)