Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=7508 
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 423
SERMONES DE TEMPORE ET DE SANCTIS (lateinisch/deutsch)
Olim: II 2 A 4    Papier   412 Bl.   305×215   Süddeutscher Raum, 1476-1477
Provenienz/Letztbesitzer: Stams, Zisterzienserstift
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

 Volldigitalisat
 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. 2, 11, 38, 41, 73, 88, 143, 144, 261, 265, 276, 303, 326, 357, 365.
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 5, 203-220, Abb. 24 (Stempel) (online).
Schrift: 2 verschiedene Schriften/Schreiber
Schrift 1Schriftraum: 212/217 × 140/143    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 39   
Schriftart: Bastarda – Marginalien
Schrift 2(259va-b) Schriftraum: Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 40-41   
Schriftart: Humanistica cursiva
Ausstattung: Rubriziert   

Hs. enthält 3 Fragmente
EFälze   Pergament   
VDSVDS   Pergament   1465
Schrift:
Schriftraum: 287 × 50   
Schriftart: Bastarda
5 Zeilen erhalten. Mundart: schwäbisch-alemannisch.
HDSHDS   Pergament   14. Jh.
Schrift:
Schriftraum: 249 × 48    Zeilenzahl: 39   
Schriftart: Textualis
Mundart: schwäbisch-alemannisch

Einband: Wien (?)     2. Hälfte 15. Jh.     Gotisch     Streicheisenlinien   Blindstempel   Schriftbänder             Kettenbuch
Erhaltene Schließen, Spuren von Metallbeschlägen, Bohrloch. Bogenstempel, vegetabile Stempel.


Möglicherweise entspricht der Eintrag im Roschmann-Katalog von 1739 (Innsbruck, TLMF, Dip. 1089/VI) unter der Signatur K 4 "Sermones de tempore et sancti" (Folio) dem Eintrag im Stamser Übergabekatalog (Innsbruck, ULBT, Cod. 1001) unter der Signatur K 5 "Jacobi de Vorag. Sermones" (Folio), evtl. beide Einträge auf diese Handschrift zu beziehen. 1808 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Stams der ULB Tirol übergeben. Im alten Handschriftenkatalog (Zettelkatalog) der ULB Tirol als Vorbesitzer fälschlich Wilten angegeben.
Vorbesitzer: Stams, Zisterzienserstift (?) , bis 1808, K 4 (R) (?), K 5 (?)

Wasserzeichenbefund: 8. Jz. 15. Jh.

Corrigendum zum gedruckten Katalogband 5: S. 207, zu “68ra“, Expl.: „cecidit“ statt „cecedit“.


Bearbeitung: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol; Katalogbeschreibung: Michaela Rossini 2008
Digitalisierung und Dateneingabe: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol: Projekt Libri Stamsenses 2023-2024 - Kulturerbe digital

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 5", "Schneyer"
alle Initien
(VDS) Fragment einer deutschen Urkunde von 1465.
   1
VDS ] wertt und geper ist. Und das ze offen waren urkund. So haben wir all obgut tail gepeten den ersamen U°lrichen gesellen landaman der herschafft rotenvels daz er sin Insigel für uns und unsre erben im und sinen erbn an schaden offenlich gehenckt hat an den brief der geben ist am sambstag vor Sant Nicolaustag nach Christi gepurt vierzehenhundert sechtzig und fünff jare.
(Ir-Iv) Leer.
(1ra-259rb) Sermones de tempore. Lateinisch, mit deutschen Einschüben (schwäbisch-alemannisch). Regelmäßig aufgebaute geschlossene, aus verschiedenen Vorlagen und Zitaten (z.B. Augustinus, Galenus, Plinius, Aristoteles, Hugo de Sancto Victore, Iacobus de Voragine) zusammengestellte Sammlung. Teilweise Bibelübersetzungen und Predigteile auf Deutsch.
   96
1ra Tit.: Incipiunt sermones collecti simpliciter ex diversis libris praedicabilibus compilatis a scilicet (!) Iacobo de Phoragine, Soco, Iordano, Iacobo de Losano, Nycolauo de Ascolo, etiam ex sermonibus magistri Nycolai Dinkelspühel et aliis praedicatoribus sollemnibus super dominicalia totius anni et primo De adventu dominica.
1ra Tit.: De adventu dominica
Benedictus qui venit ... Mt. 21 (9). Ut melius cognoscatur ratio huius dicti est notandum quod persona potens et excellentis status videns vel audiens ... — ... das er uns geb hie sin gnad und dort das ewig lebn des helff uns got vater etc.
2vb Tit.: Secundus sermo de adventu
Consurge, consurge induere ... Is. 51 (9). Ut melius intelligatis quid velit Isaias per hoc verbum nos facere ... — ... zuo den ewigen hochziten das uns das allen werd war des helff uns got vater etc.
4rb Tit.: Dominica secunda in adventu
Tunc videbunt filium hominis ... Luc. XXI (27). Ut melius intelligatis verba proposita et subsequentia ... — ... poteris loqui de anticristo quod inenies in Lampartica de sanctorum.
6rb Tit.: Secundum membrum prioris divisionis
Tunc videbunt filium hominis ... (Luc. 21,27). Sicut dicit Isidorus talis doctor in LI° De summo bono In quolibet iudicio requiruntur quattuor personae ... — ... das wir an dem herten grossn recht tag frölich bestandin des helff uns got vater sun und hailiger gaist Amen.
8ra Tit.: Secundus sermo de iudicio extremo
Cum autem venerit filius hominis ... Mt. XXV (31). Ut intelligatis super quem sensum fundantur verba proposita et etiam subsequentia ... — ... qui in aeternum vivit et regnat got vater sun und hailiger gaist.
9rb Tit.: Dominca tercia in adventu
Caeci vident claudi ambulant ... Mt. XI (5). Stultitia est immo dementia vnsinn quaerere de VI utilibus in tanti temporis ... — ... restant quattuor bona quae spiritualiter nobiscum Deus operatur quae alia vice declarabo in alio sermone.
12va Tit.: Alius sermo de eodem
Leprosi mundantur ... Mt. XI (5). Ut supra. Ut melius intelligatis intentum verbi propositi attendatis ... — ... et sicuti estis me centuplum accipietis et vitam aeternam possidebitis quam nobis praestare dignetur.
15rb Tit.: Dominica quarta in adventu
Ego vox clamantis ... Ioh. I (23), Mt. 3 (3). Ut sensum verborum propositorum melius intelligatis quoddam dictum philosophi audiatis ... — ... confunda et mordeat et oculos divine maiestatis offendat et ut possideamus post hanc vitam sempiternam.
18rb Tit.: In vigilia nativitatis Christi
Inventa est in utero ... Mt. I° (18). Ut melius intelligatis sensum verborum propositorum attendatis dictum beati patris Iob qui dicit Effodientes die da grabent thesaurum ... — ... ut eum numquam in perpetuum perdamus conferat nobis ipse qui vivit et regnat etc.
(ähnlich Schneyer 3, 57, Nr. 37)
21ra Tit.: Sermo de nativitate domini
Evangelizo vobis ... Luc. II° (10). Ut melius intelligatis intentum propositorum verborum debetis advertere illud quod in re est ... — ... in domo patris sui mansiones multas praeparet quas possidere valeamus. Hoc nobis praestare dignetur etc.
24ra Tit.: Alius sermo de eodem
Et pastores erant in regione ... (Luc. 2,8). Secundum ut in praecedentibus est tactum, tunc debemus notare quod beatus Lucas in ista parte evangelii ... — ... Hoc est nobis multum gaudendum et sibi regratiandum ita ut post hanc vitam percipiamus gaudium sempiternum quod nobis etc.
25vb Tit.: Sermo in octava nativitatis Christi de circumcisione
Postquam consummati sunt ... Luc. 2 (21). Ut verba proposita melius intelligatis et eorum intellectum percipiatis, advertendum est dictum naturale ... — ... ut intremus in aeterne vitae promissionem quod nobis praestare etc. Tertium membrum primae divisionis declarabo in alio sermone sequenti.
27vb Tit.: Alius sermo de nomine Ihesu in die circumcisionis
Vocatum est nomen ... Luc. 2 (21). Ut melius intelligamus intentum verborum propositorum debemus advertere illud quod nemo potest bene et veraciter ... — ... igitur nomen Iesu Christi ut hic et in aeternum salvemur. Hoc nobis etc.
30ra Tit.: Dominica infra octavam
Puer autem crescebat ... Luc. 2° (40). Ex quo dominus Deus potuit sibi ipse creare humanitatem perfectam ut in statu virili ... — ... gewachssen in siner kinthait das wir ouch als zuoniemen an allen tugenden und verdienin das ewig leben.
32rb Tit.: De eodem
Puer autem crescebat ... Luc. ubi supra (2,40). Karissimi, nos videmus ad oculum quam diu mercator ... — ... ista praedicta in nobis omnibus ita fiant et confirmentur praestet nobis Deus etc.
34ra Tit.: Sermo in epiphania domini
Reges terrarum desiderabant 2° libro Paralip. 9 ca.° (23) ... Ut melius intelligatis rationem die ursach quare verba ista proposuerim ... — ... et baptizati ab ipso sancto Thoma et sancti sunt adiutores praedicationis ipsorum. Haec Chrysostomus.
37ra Tit.: Dominica infra octavam epiphaniae etc.
Pater tuus et ego Luc. 2° (48). Ut intentum die meinung verborum propositorum melius intelligatis tunc dictum Ecclesiastici des wisen mans ... — ... ut in aeternum cum eo gaudeamus quod ipse praestare dignetur etc.
39va Tit.: Sequitur alius sermo de eodem
Remansit puer Luc. ubi supra (2,43). Ut intentum istius verbi melius intelligatis tunc debetis advertere verba ... — ... Quod ipse nobis concedat et se quaerere et invenire et in perpetuum numquam quod perdemus des helff uns got der vater etc.
42ra Tit.: Dominica prima post octavam epiphaniae
Nuptiae factae sunt Ioh. 2° (1). Ut verba proposita et intentum eorum melius intelligatis debetis notare dictum Gregorii ... — ... Quod nobis praestare etc. Sed membrum primae divisionis declarabitur in sermone sequenti.
45vb Tit.: Item alius sermo de eodem
Nuptiae factae sunt ... Ioh. ubi supra (2,1). Propter tria bona matrimonium est institutum ... — ... et non plures sic debent se regere vir et mulier in matrimonio ut promereamur post hanc vitam sempiternam quod etc.
47ra Tit.: Dominica secunda post octavas epiphaniae
Extendens Iesus manum ... Mt. VIII (3). Ut intentum verborum propositorum melius intelligatis debetis notare aliud quod quidam philosophus nomine Plinius ... — ... Deus extendit manum et tangit hominem propter eius meriti cumulationem ad vitam aeternam possidenda Quod nobis etc.
50vb Tit.: Dominica tertia post octavas epiphaniae
Ascendente Iesu in naviculam Mt. VIII (23). Ut intelligatis quid ex verbis istis velim tractare das ir dester bas wissind was ich von disen worten reden welli ... — ... ergo devoto corde et excitemus eum dicendo: Domine salva nos perimus. Et ut hoc fiet, det nobis Deus etc.
53ra Tit.: Dominica quarta post octavas epiphaniae
Domine nonne bonum ... Mt. 13 (27). Ut verba proposita melius intelligatis et sensum eorum promptius capiatis tunc debetis advertere dictum cuiusdam philosophi ains natürlichen maisters nomine Plinius ... — ... quod non possunt temptari nec persecutionem aliquam pati sed requiem habebunt sempiternam quam nobis omnibus.
55vb Tit.: Dominica quinta post octavas epiphaniae
Confiteor tibi pater ... Mt. XI (25) et Luc. X (21). Ut intentum istorum verborum melius intelligatis ego propono vobis ... — ... sic cognoscamus scilicet mundi fallaciam, animae nobilitatem, caeli iocunditatem et mundana fugiamus et caelestia possideamus. Hoc nobis praestare etc.
59rb Tit.: Dominica in Septuagesima sermo primus
Ite et vos ... Mt. 20 (4). Ut verbum propositum melius intelligatis tunc debetis advertere illud quod scribitur Gen. 3o. Im buoch der geschöpfft ubi maledixit ... — ... Non plus laboremus igitur in vinea. Ita ut mercedem accipiamus sempiternam etc.
62va Tit.: Sermo de eodem
Voca operarios ... Mt. ubi supra as vor (20,8). Ut intentum die mainung verborum propositorum melius intelligatis debetis advertere dictum cuiusdam magistri ... — ... qualis debeat esse labor in vinea conscientiae. Ut ergo ita laboremus ut mercedem sempiternam possideamus etc.
64vb Tit.: Dominica in Sexagesima
Aliud cecidit in terram bonam ... Luc. VIII (8). Es fiel ain saum in ain guot ertrich und gieng uf und braucht guot frucht. Ut intentum verborum propositorum melius intelligatis ... — ... sic suscipiamus et retineamus ut in vitam aeternam fructum afferamus quod nobis concedat etc.
68ra Tit.: Alius sermo de eodem
Quod autem cecidit in terram bonam ... (Luc. 8,8). Ut verbum propositum melius intelligatis est advertendum quod iste agricola et seminator ... — ... Quod autem cecidit in terram bonam attulit fructum tricesimum sexagesimum et centesimum. Quod hoc nobis omnibus contingat praestet nobis qui etc.
69vb Tit.: Dominica in Quinquagesima
Ecce ascendimus ... Luc. 18 (31). Ut sensum verborum propositorum melius intelligatis sicut sententiam Aristotelis 1° Ethicorum advertatis ... — ... de vitiis ad virtutes et de virtute in virtutem ut videamus dominum Deum in Sion. Quod nobis praestare dignetur etc.
72va Tit.: Sermo secundus de eodem
Tradetur gentibus ad illudendum etc. ubi supra (Luc. 18,32). Ut intentum huius verbi et aliorum subsequentium melius intelligatis debetis advertere illud quod est naturale ... — ... Det ergo nobis Deus cavere malum et facere bonum ut laudetur in saeculum saeculi qui est benedictus in aeternum etc.
74ra Tit.: Dominica prima in Quadragesima
Ductus est Iesus in desertum Mt. 4 (1). Ut intentum iam verbi huius melius intelligatis potestis notare dictum Gregorii ... — ... Intremus ergo desertum paenitentiae cum Christo ut omnes temptationes inimici vincamus ut gloriam sempiternam obtineamus. Hoc praestet nobis etc.
77ra Tit.: Sermo de evangelio
Ductus est Iesus in desertum Mt. 4 (1). Ut intentum iam verbi huius melius intelligatis potestis notare dictum Gregorii ... — ... ut vitam aeternam possideamus praestet nobis pater et filius et spiritus sanctus. Vis aliter loqui de ieiunio quaere in Nicolao Dinkelspühel et in disputatis Soltonis et in aliis diffuse scriptis.
79va Tit.: Dominica secunda in Quadragesima
Ecce mulier Chananea ... Mt. 15 (22). Kim (?) war ain wib was usgegangen von den enden des lands Chananea ... — ... Ut melius intelligatis intentum verborum propositorum debetis considerare.
82ra Tit.: Dominica tertia in Quadragesima
Erat Iesus eiciens daemonium ... Luc. XI (14). Ut intentum verborum propositorum intelligatis de qua materia iam velim loqui tunc audiatis unum verbum ... — ... in peccatum sed ut vitam aeternam possideamus. Hoc nobis praestat qui.
84vb Tit.: Sermo de eodem
Erat Iesus eiciens daemonium ... Luc. XI (14). Ut intentum verbi iam propositi intelligatis debetis considerare quod malus hospes ain böser gast non est diu retinendus ... — ... quia malus et iniquus hospes ain böser gast et loquamur in confessione salubri ita ut consequamur gratiam omnipotentis Dei etc.
86vb Tit.: Dominica in medio Quadragesimae etc.
Abiit Iesus trans mare Galileae ... Ioh. 6 (1). Ut sensum verborum istorum et totius evangelii intelligatis notare debetis quod dicit Innocentius tertius ... — ... Si ergo vis loqui de panibus vide Iacobum de Foragine in secundo sermone vel Socum in suis sermonibus.
90rb Tit.: Dominica in passione
Tulerunt lapides Iudaei ... Ioh. 8° (59). Ut intentum verborum propositorum melius intelligatis debetis notare quoddam naturale quod Galienus ain maister der artzni also genant recitat ... — ... Niemen rech sich mit dem bösten sech an das wichen das Cristus hant getaun den tobunden iuden. Et sic patet expositio evangelii cum notabilibus.
93ra Tit.: Primum membrum prioris divisionis
Circa primum principale primae divisionis scilicet Werumen das liden Cristi emssigklich ze betrachtund sy. Est sciendum quod plures sunt animae ... — ... ain verdienum et ex divina sententia tamquam ex decreto ad usser ainer besatzung etc.
95ra Tit.: Alius sermo de eodem
Quartus fructus perveniens ex Christi passione est liberatio a potestate diaboli. Nam propter peccata diabolus duplicem potestatem habuit super homines ... — ... quod nobis praestare dignetur qui vivit et regnat Deus etc. Si nunc vis plura de illa dominica loqui quaeras Iacobum de Foragine etc.
96rb Tit.: In die palmarum
Cum appropinquaret Iesus Mt. 21 (1). Ut sensum verborum propositorum et aliorum subsequentium melius intelligatis advertatis illud quod solent reges terreni in suis regnis facere ... — ... haec laudatio tibi multum placet placeat etiam tibi haec devotio nostra ut a vinculo peccati liberemur et vitam aeternam tecum possideamus. Quod nobis etc.
98vb Tit.: Sermo de corpore Christi in cena domini
Quando fuerit tempus et hora vescendi ... (Ruth 2,14). Haec verba dixit Boos ad Ruth. Boos der man also genant zuo der frowen ruth also genant in agro suo ... — ... ut crescamus et perciciamus cottidie ut tandem hereditatem caelestem possideamus. Hoc etc.
101vb Tit.: Sermo secundus de corpore Christi
Accipite et manducate ... Luc. 22 (19). Ut verba proposita et eorum intentum melius intelligatis debetis advertere dictum Galieni libro Secretorum 15° ubi inter cetera ... — ... hiis qui gratiam Dei ingrati accipiunt certa est damnatio.
104vb Tit.: Alius sermo de corpore Christi
Probet autem se ipsum ... I. Cor. 11 (28). Probet id est praeparet vel se examinet. Ut verbum propositum melius intelligatis, potestis intendere verbum cuiusdam philosophi Iohannitii qui loquitur de regimine sanitatis ... — ... qui in toto corde requirunt eum et non imputabitur eis quod minus sanctificati sunt. Et sic patet secundum.
107vb Tit.: In passione domini in parasciphe (!)
Baiulans sibi crucem ... Ioh. 19 (17). Ignominia die uner dominicae passionis in hiis verbis ... — ... sepulcrum cum militibus signantes lapidem sigillo suo ne aliquis posset ingredi sine scitu eorum.
123ra Tit.: In vigilia paschae
Dormiet usque mane ... (Eccli. 31,24). Salomon in verbis propositis respondet tacitis quaestionibus quae possent moveri ... — ... sy waren die ersten die den überwinder des todes Ihesum Cristum nach siner urstend sauhen quod nobis omnibus etc.
126ra Tit.: In die sancto paschae
Surgens Iesus mane ... Mc. ultimo (16,9). Verba proposita continuari possunt ad verba praecedentis sermonis quae fuerunt dormivit et mane surget ... — ... ita firmiter credamus et teneamus quod in die iudicii cum eo in iudicio resurgamus. Hoc etc.
129rb Tit.: De eodem
Surrexit dominus vere ... Luc. 29 (recte: 24,34). Warlich der herr ist erstanden und ist Symon Petro erschinen. In praecedenti sermone audivistis de resurrectione ... — ... sic habetis de Christi clara apparitione quam nobis concedat post hanc vitam in vita sempiterna.
131va Tit.: De eodem
Ego sum resurrectio et vita ... Ioh. XI (25). Verba ista dixit Iesus Marthae sorori Lazari ad consolendum ... — ... non moriamur, sed in aeternum vivamus quod nobis praestare etc.
133va Tit.: In octava paschae
Cum sero esset ... Ioh. 20 (19). Verba illa sunt sic accipienda de Christi resurrectione ... — ... et eius misericordiam inveniamus et post hanc vitam aeternam possideamus quod omnibus praestare etc.
136rb Tit.: De resurrectione generali
Ecce mysterium vobis dico ... 1. ad Cor. 5° (recte: 15,51). Niemand war ich sag euch ain verborgen ding ... — ... in aeterna beatitudine ad quam omnes perveniamus. Quod nobis etc.
138rb Tit.: Dominica prima post octavas paschae
Ego sum pastor bonus ... Ioh. 10 (11). Christus postquam Iudaeis dixerat de ovile ovium ... — ... sufficiat pro uno sermone aliae duae partes prosequentur postea pro uno alio sermone.
140va Tit.: De eodem secundus sermo
Bonus pastor ... ubi supra (Ioh. 10,11). Ut verba proposita melius intelligatis debetis notare ... — ... ut nos pascat et ad ovile sempiternae gloriae perducat. Quod etc.
142vb Tit.: Dominica secunda post octavas paschae
Mulier cum parit ... Ioh. 16 (21). So ein frow gebern sol ain kind so hant si laid darum ... Quamvis in ista vita homines et servi ... — ... nemo tollet a vobis quod gaudium nobis concedat.
145vb Tit.: Dominca tertia post octavas paschae
Vado ad eum ... Ioh. 16 (5). Ut verbum propositum melius intelligatis debetis advertere dictum philosophi ... — ... et ordinate semper vivat et sic vitam aeternam percipiat quam nobis etc.
149ra Tit.: Dominica quarta post octavas paschae
Amen amen dico vobis ... Ioh. 16 (23). Quia dominus Deus pater semper est paratus ... — ... tertium vero membrum scilicet quid sit orandum hoc declarabo in sermone proximo sequenti.
152ra Tit.: Item sermo de eodem
Domine doce nos ... Luc. 11 (1). Boni discipuli volentes informari sollicitant ermanund magistrum suum ad docendum eos ... — ... quae sunt in ecclesia et omnium sanctorum qui sunt in vita aeterna quod nobis praestare dignetur. Darunter: Sequitur de ascensione domini.
155ra Tit.: De ascensione domini
Dominus quidem Iesus ... Marc. ultimo (16,19). Verba hic proposita loquuntur de gloriosa ascensione domini ... — ... Ut post hanc vitam ascendamus caelum et vitam aeternam possideamus etc.
157va Tit.: Secundus sermo de ascensione
Ascendit Deus ... Psalmus (46,6). In hiis verbis loquitur ecclesia de gloriosa ascensione domini nostri ... — ... quod hoc nobis omnibus contingat praestare dignetur qui caelos ascendit et sedet ad dexteram patris etc.
160ra Tit.: Tertius sermo de ascensione
Ascendit pandens ... Micheae 2 (23). Er ist uf gegangen und haut geoffnet den weg ... Ut verba proposita et intentum eorum melius intelligatis ... — ... corporis depositus fueris in currum ascendas et ad vitam aeternam pergas quod etc.
163vb Tit.: Dominica infra ascensionem domini
Cum venerit paraclitus ... Ioh. XV (26). Wenn nun kompt der tröster der hailig gaist ... Ut intentum verborum propositorum melius capiatis debetis notare illud ... — ... sine qua totum cenaculum nihil valeret nisi lumen fidei haberet et hoc denotat cum dicit lumen etc.
168ra Tit.: In die pentecostes de epistula sermo
Apparuerunt illis ... Actuum 2 (3). Im buoch der tat der zwelffboten. Ut verba proposita melius possint intelligi ... — ... Rogemus ergo Deum ut spiritum sanctum mittat in nobis etc.
170vb Tit.: In die pentecostes de evangelio
Paraclitus autem spiritus sanctus ... Ioh. 14 (26). Der tröster der hailig gaist den da senden wirt min vater ... Ut verba proposita et sequentia melius intelligatis ... — ... omne malum ut post hanc vitam meremur possidere sempiternam Amen.
174rb Tit.: In octava pentecosten
Amen amen dico tibi ... Ioh. III (5). Ut verba ista melius capere et intelligere possitis ... — ... non cum oculo carnali sed oculo spirituali per fidem vestram ut tales non pereant sed habeant vitam aeternam. Quod nobis praestare etc.
176va Tit.: Idem de eodem
Quod natum est ... Ioh. III (6). Ut verba proposita et eorum intentum melius intelligatis ... — ... firmiter credamus ut vitam aeternam possideamus. Hoc nobis praestet trinus et unus qui regnat in saecula saeculorum Amen.
179vb Tit.: Dominica prima post octavas pentecostes
Fili recordare ... Luc. 16 (25). Ut igitur verba proposita intentum eorum et sententiam melius intelligatis ... — ... et pauperis post hanc vitam in sequentibus declarabis etc.
181va Tit.: De eodem et est tertia pars evangelii
Elevans autem dives ... (Luc. 14,16). Ut intentum verborum istorum et sensum iam praeconceptum den ich ietz uss disen worten hann ... — ... melius est credere legi et scripturis quam mortuis. Teneamus ergo fidem rectam et credamus vitam sempiternam. Quam nobis praestare etc.
184va Tit.: Dominica secunda post octavas pentecostes
Homo quidam ... Luc. XIIII (16). Ut verba ista et intentum eorum melius intelligatis debetis advertere dictum cuiusdam philosophi ... — ... studeamus venire et non excusare ita ut suo tempore intremus et in aeternum possideamus. Quod nobis praestet etc.
187rb Tit.: De eodem
Beatus qui manducabit ... Luc. ubi supra (14,15). Ad inductionem praesentis sermonis zu ain anlauff der predigt et pro intentu verborum ... — ... helff uns got der vater, sun, hailger gaist etc.
189vb Tit.: Dominica tertia post octavas pentecostes
Gaudium est ... Luc. XV (10). Es ist fröd allen engeln gotes über ain sünder ... Ut intentum verborum propositorum melius intelligatis ... — ... et ubi eras cum iubilarent omnes filii Dei hoc spectat ad laudem humanae naturae.
193va Tit.: Dominica quarta post octavas pentecostes
Estote misericordes ... Luc. VI (36). Ut verba proposita et intentum eorum melius intelligatis ... — ... et enumerat opera misericordiae facta pauperibus sic maledictio mutatur in benedictionem. Quod nobis etc.
197vb Tit.: Dominica quinta post octavas pentecostes
Per totam noctem ... Luc. V (5). Ut verba proposita et sensus eorum melius capiatur ... — ... qui laborant sic mercedem habebunt bonam et ivtam possidebunt aeternam etc.
201vb Tit.: Dominica sexta post pentecosten
Nisi habundaverit ... Mt. V (20). Ut sensum et intentum die mainung verborum propositorum melius capere et intelligere possitis ... — ... partes principales in principio divisas persequamur postea in uno sermone speciale (!).
205va Tit.: Alius sermo de eodem
Sic decet ... Mt. IV (15). Hic loquitur de nobis Christianis es zimpt uns wol das wir volbringin ... — ... den man den gerechten geben wil der flisset sich recht ze tuon und hüt sich vor übel et habebit vitam sempiternam etc.
208ra Tit.: Dominica septima post octavas pentecosten (!)
Misereor super turbam ... Mc. VIII (2). Ut intentum istorum verborum melius capere possitis attendatis dictum Augustini ... — ... iuxta talem figuram require in secundo sermone qui incipit Beatus qui manducabit panem in regno Dei.
212va Tit.: Dominica VIII post octavas pentecostes
Attendite a falsis prophetis ... Mt. VII (15). Ut verba proposita et intentum eorum melius cognoscatis ... — ... ut rectus fiat aut in igne conburatur. A quo nos custidiat qui etc.
217ra Tit.: Dominica IX post octavas pentecostes
Facite vobis ... Luc. 16 (9). Ut haec verba et sequentia totius sermonis melius attendatis et in quem sensum sint exponenda ... — ... de iniquo mammona ut largiendo pauperibus ut angelorum caelique sanctorum gratiam comparemus. Qui nobis etc.
221ra Tit.: Dominica X post (später eingefügt: octavam) pentecostes
Si cognovisses ... Luc. 19 (42). Ut verba ista et intentum eorum melius intelligatis ... — ... propter illum qui pro nobis flevit ut in aeternum consolemur ad eo qui vivit etc.
225va Tit.: Dominica XI post octavas pentecostes
Duo homines ... Luc. 18 (10). Ut intentum verborum propositorum melius capere possitis debetis notare ut dicunt doctores ... — ... in ignem aeternum sed isti scilicet boni in vitam aeternam. Quod nobis etc.
229vb Tit.: Dominica XII post octavas pentecostes
Bene omnia fecit ... Mc. VII (37). Ut intentum verborum istorum melius intelligatis debetis notare illud quod mundi ... — ... Nota secundum membrum primae divisionis scilicet quid permutum intelligatur postea declarabo in uno sermone speciali.
233ra Tit.: De eodem
Solutum est vinculum ... Mc. VII (35). Ut verba proposita melius sciatis intelligere et eorum intentum capere ... — ... illud quod loquaris erit michi barbaricum id est gallicum dum nescio quid loquaris.
235rb Tit.: Dominica XIII post pentecostes (!)
Beati oculi ... Luc. X (23). Sicut dicit Ambrosius in libro de officio: Quidam beatitudinem posuerunt in corporis voluptate ... — ... und an sel das verlich uns got der vater, sun und hailiger gaist etc.
236vb Tit.: Dominica XIIII post octavas pentecostes
Cum iret Iesus ... Luc. 17 (11). Secundum ut dicunt doctores medicinae lepra est morbus contagiosus ... — ... das wir mit im besitzin nach disem leben das ewig leben etc.
238va Tit.: Dominica XV post octavas pentecostes
Quaerite primum ... Mt. VI (33). Carissimi, naturaliter loquendo tunc videmus ... — ... et operibus virtuosis tamquam nostram patriam ut eam in aeternum possideamus. Quod nobis etc.
240va Tit.: Dominica XVI post octavas pentecostes
Ibat Iesus in civitatem ... Luc. 7 (11). Per istum igitur defunctum peccator signatur ... — ... eum a morte suscitare et ad vitam aeternam revocare. Quod ipse praestare etc.
242rb Tit.: Dominica XVII post octavas pentecostes
Ecce homo ... Luc. XIIII (2). Pro maiori declaratione istorum verborum debemus notare illud quod dicit unus doctor qui vocatur Isidorus ... — ... ab infirmitate peccatorum liberet et sanitatem retribuat corporis et animae adiuvet nos Deus ets.
243vb Tit.: Dominica XVII post octavas pentecostes (!)
In hiis duobus mandatis ... Matth. 22 (40). In omnibus rebus quae solent ponderari perfectio et valor eorum ... — ... das wir von unserm haubt das Cristus ist nimmer werdin geschaidn. Hoc praestare ...
245vb Tit.: Dominica XIX post pentecostes (!)
Ecce offerebant ei paralyticum ... Mt. IX (2). Naturale enim est quod pater videns filium in afflictione ... — ... amplius ad domum suam scilicet caelestem habitationem anhelare begeren girlichen. Ad quam etc.
247va Tit.: Dominica XX post octavas pentecostes
Simile est regnum ... Mt. 22 (2). Videmus ad sensum es ist kuntlich quod quando est discordia longa inter aliquas duas partes ... — ... der uns geschaffen hant got vater, sun und hailiger gaist Amen.
248vb Tit.: Dominica XXI post octavas pentecostes
Credidit ipse ... Ioh. IIII (53). Um urkund diser wort so hör und quid loquatur Augustinus in libro De civitate X capitulo dicens ... — ... Item si adhuc vis plura de fide quaere in Iacobo de Foragine in secundo sermone dominica XXI.
251va Tit.: Dominica XXII post octavas pentecostes
Oblatus est ... Mt. XVIII (24). Ut melius capiamus sensum subsequentium verborum attendamus dictum Gregorii ... — ... invenire et vitam aeternam cum eo in perpetuum possidere. Quod concedat etc.
253ra Tit.: Dominica XXIII post octavas pentecostes
Cuius est imago ... Mt. 22 (20). Ut melius et facilius possit capi sensus verborum subsequentium et totius sermonis praesentis attendamus intentionem Hugonis ... — ... ut Deus eum cognoscat et graciose suscipiat. Quod nobis praestare dignetur etc.
255ra Tit.: Dominica XXIIII post pentecosten
Filia mea ... Mt. 9 (18). Ut melius intelligamus verba proposita et sensum eorum ... — ... mortaliter et habe vitam hic gratiosam et in caelis perpetuam. Quod nobis praestare dignetur etc.
256va Domum tuam domine ... (Ps. 92,5). Ut melius habeamus intellectum illorum verborum et subsequentium ... — ... ut Deus et omnes sancti eius exinde honorem percipiant. Hoc nobis praestare dignetur etc.
258vb Interrogandus est quis primus fuit qui rogavit ut animae haberent requiem ... — ... laudant Deum in perpetuum et hoc in purgatorio. Et factum est hoc dum adhuc vixerat in terra etc. Amen.
258vb Expl.   ... (Datierung:) Deo gratias 1477
(259va-b) Sermo. Von späterer Hand (16. Jh.).
   1
259va Intravit Iesus in quoddam castellum ... Lucae 10 (38). Haec historia quae in hodierno evangelio tangitur ... — ... opera misericordiae ut pietatis circa illum exercuerit et curam eius [
(261ra-411ra) Sermones de sanctis. Regelmäßiger Aufbau und durchgehend verwendete Introduktionsformel. Mehrere deutsche Übersetzungen von Bibelstellen und Predigtteilen. Zitate aus Werken anderer Autoren (s. 1ra-259rb).
   77
261ra Tit.: De sancto Andrea apostulo
Venite et videte ... Ioh. 1 (39). Inc.: Verba haec sunt Christi Iesu et facta sunt in prima vocatione ... — ... et ille fecit et postea in operibus bonis in pace quievit. Quod nobis etc.
262va Tit.: De sancto Nicolauo (!)
Ab infantia crevit ... Iob 13 (recte: 31,18). Verba illa convenienter adaptari possunt zuo gesprochen werden beato Nicolao ... — ... et resumatur legenda ut in Lampartica habetur et de illo tertio membro sequitur in sermone sequenti.
(Parallelüberlieferung: Stuttgart, LB, HB I 215, 16v.)
264va Tit.: De eodem scilicet sancto Nicolauo (!)
Euge serve ... Mt. XXV (21). In verbis istis commendatur iterum beatus Nicolaus et quilibet fideliter serviens ... — ... Rogamus beatum Nicolaum ut per suas miserationes et per merita suorum servitiorum nobis impetret gratiam aput dominum Iesum.
(Parallelüberlieferung: Stuttgart, LB, HB I 215, 20r.)
267rb Tit.: De sancto Thoma apostolo
Affer manum tuam ... Ioh. XX (27). Ut verba proposita de sancto Thoma apostolo melius intelligatis debetis notare ... — ... et adiuvit paupere (!) de inopia. Si vis plura in Lampartica quaere.
269rb Tit.: De nativitate domini
Parvulus natus est ... Is. (9,6). Ut verba proposita melius intelligatis, debetis notare verba venerabilis Bedae presbiteri ... — ... quod gaudium praestet nobis filius Dei noviter natus qui vivit et regnat Deus per infinita saecula saeculorum Amen.
270rb Tit.: De nativitate domini
Apparuit benignitas ... Tit. XX (recte: 3,4). Videmus naturaliter quod quae magis apparent sunt ... — ... non veni vocare iustos sed peccatores ad paenitentiam.
272ra Tit.: De sancto Stephano
Stephanus autem plenus ... Actuum VII (recte: 6,8). Im buoch der tat der zwelffbotten. Ut verba proposita melius intelligatis debetis advertere illud quod ad sensum videtur ... — ... aperiatur nobis regnum sicut fuit sibi apertum ut in eo suscipiamur.
274ra Tit.: De sancto Iohanne apostolo et evangelista sermo primus
Dilectus meus michi ... Cant. II (16). Min liebstes mir und ich im im buoch der gesang am andern tail. Verba ista ait sponsus ad sponsam ... — ... pro nobis intercedat ut vitam sempiternam possidere valeamus. Quod nobis etc.
276vb Tit.: De innocentibus sermo
Sinite parvulos ... Mt. X (14). Ut verba proposita melius intelligatis debetis advertere unam regulam iuris ... — ... selig sind die ewigklich die dar zuo geladt sind und da hin komend. Quod nobis praestare dignetur qui etc.
278va Tit.: Thome Cantuargensis (!) in Anglia
Sacerdos qui unctus ... Num. XXXV (25). Ut ergo ea verba et sensum eorum melius intelligatis debetis advertere illud quod videmus ... — ... et sacra capitis corona et cerebrum per ecclesiae pavimentum spargitur et martyr Christo consecratur. Ut ergo etc.
280ra Tit.: De sancto Silvestro
In diebus suis ... Eccli. XIX (recte: 44,16). Ut verba proposita melius intelligatis potestis advertere illud quod clarum est ad sensum ... — ... Deo in statu gloriae bene et perfecte placet et in omnibus suis statibus placuit Deo.
281rb Tit.: De sancto Vincentio sermo primus
Vincenti dabo ... Apok. V (recte: 2,17). Vincentius ist als vil geredt als ain uberwinder ... — ... Vincentius vicit mundos errores ideo accepit pro retributione manna absconditum.
282vb Tit.: Secundus sermo de sancto Vincentio
Vincenti dabo ... Apok. (2,17). Ut verba proposita melius intelligatis debetis advertere rex et princeps ... — ... ergo si volumus vesci hiis fructus (!) gespist werden cum beato Vincentio debemus viriliter vincere carnem et mundum et diabolum.
284rb Tit.: Sermo de sancto Anthonio
Ecce nos reliquimus ... Mt. XIX (27). Ut verba proposita melius intelligatis advertatis dictum beati Augustini in libro De diligendo Deum ... — ... et ideo vitam possedit perhennem et quomodo hoc quaere in eius legenda etc.
287ra Tit.: Item de eodem Paulo sermo secundus
Iordanis conversus est ... Psalmo (113,3). Die wort haut geredt der psalmist in ainer siner wissagung und sprechend so vil der Iordan das wasser also genannt ist hinder sich gangen. Ut verba melius ... — ... a malo in bonum sicut Paulus conversus fuit transibimus Iordanem ad terram promissionis et vitam aeternam quam nobis etc.
288vb Cum inducerent puerum ... . Luc. II (27). Sy fuortend das kind Ihesum in den tempel sin vater und sin muoter ... Ut verba illa melius intelligatis advertatis dictum sapientis ... — ... cum fide vera, firma spe et sincera caritate et in perpetuum maneat nobiscum.
291rb Tit.: Secundus sermo de purificatione
Suscepimus Deus ... Psalmista David in psalterio dicit (47,10). Haec verba proposita de dignitate et sanctitate Mariae virginis ... — ... nunc dimittis servum tuum domince secundum verbum tuum in pace. Quod nobis etc.
293ra Tit.: Tertius sermo de purificatione Mariae
Postquam impleti sunt ... Luc. II (22). In hoc evangelio praesenti tria notantur. Primo cur vocatur ... — ... et misericordes ad pauperes Christum merentur recipere sicut ipse met inquam de suis pauperibus Matth. 10 Qui vos recipit, me recipit.
295va Tit.: De sancta Agatha
Gaudeamus et exultemus ... Actuum XIX (recte: Apoc. 19,7). Ut verborum horum intentum melius habeatis advertatis illud ... — ... non processit et sic liberantur meritis beate Agathe. Quod impetret ipsa etc.
297rb Tit.: Cathedra sancti Petri sermo primus
Tibi dabo claves Mt. XVI (19). Ut verba proposita melius intelligatis et ad quem sensum dirigantur percipiatis debetis advertere ... — ... nobis introitus regni caelorum aperiatur et nunquam praeclaudatur. Hoc nobis praestare dignetur qui etc.
298va Tit.: De cathedra Petri secundus sermo
Exaltent eum in ecclesia plebis ... Ps. (106,32). Man sol in erhöchen in der kirchen. Ut verba proposita melius intelligatis debetis attendere quod est manifestum reges et principes ... — ... Et sic illud festum sancti Petri expurgavit errorem et removit superstitionem et direxit illusionem.
300rb Tit.: De sancto Mathia apostolo
Oportet impleri scripturam ... Actuum (1,16). Die geschrifft die geseit haut der hailig gaist ... Qualis autem fuit illa scriptura habetur in psalmo qui loquitur de uno quoque qui magis diligit ... — ... scilicet dignitatem apostolatus et in vitam sempiternam. Quod etc.
302rb Tit.: Secundus sermo de sancto Mathia
Tu domine qui nosti corda ... Actuum (1,24). Im buoch der act der zwelffbotten sprach sanctus Petrus. Ut verba proposita melius intelligatis debetis considerare illud quod ... — ... conversi ad fidem sunt et vitam aeternam cum beato Mathia possiderunt. Quod nobis etc.
304vb Tit.: De sancto Gregorio papa
Beatus vir qui inventus est ... Sap. (recte: Ps. 14,31). Sälig ist der man der aun mausen erfunden ist ... Ut verba proposita melius intelligatis et quare dicta sunt advertatis debetis scire quod ... — ... Quarta et ultima felicitas quam consecutus est in visione Dei qua modo fruitur in caelis. Ad quam etc.
307ra Tit.: De sancto Benedicto
Dilectus Deo ... Eccli. XLVI (recte: 45,1). Verba illa ad litteram dicta sunt de Moyse ... — ... et eius memoria in aeternum manebit quia vitam aeternam possedit. Quam nobis etc.
309rb Tit.: De annuntiatione Mariae sermo primus
Ave gratia plena ... Luc. I (28). Et ut verba proposita melius intelligatis de salutatione beatae Mariae virginis debetis notare illud quod ... — ... virgo beata fuit pulchra, qualiter digna, qualiter gratia plena et qualiter dominus fuerit cum ea. Rogemus ergo eam etc.
312ra Tit.: Secundus sermo de annuntiatione Mariae virginis
Ave gratia plena ... Luc. I (28). Hoc evangelium ex quo sumpsi verbum propositum nostrae salutis continet exordium in quo quattuor notare possumus ... — ... quae cum fecisset diabolus voce alta clamavit maledictum os quod te haec docuit. Et sic bene patet.
313vb Tit.: Sermo tertius de annuntiatione Mariae
Missus est Gabriel ... Luc. I (26). Gegrüsset siest du vol der gnaden. Ut verba proposita et eorum intentum melius intelligatis tunc debetis notare ... — ... Veneremur ergo istam beateam Dei genitricem ut ipsa pro nobis etc.
316vb Tit.: De sancto Ambrosio sermo
Ecce servus meus ... (Is. 42,1). Si enim aliquis vult habere aliquem qui sibi serviet quattuor requirit ab eo ... — ... sublimis coram Deo factus est in vita sempiterna. Quam nobis etiam etc.
318rb Tit.: De sancto Georio martyre
Labora sicut bonus miles ... Ad Tim. II (2. Tim. 2,3). Ut verba proposita melius intelligatis debetis notare dictum Gregorii super illud Iob: Militia est vita hominis ... — ... miles Christi fideliter laboravit et secundo modo nunc mercedem sui laboris sumpsit in perpetuum etc.
320vb Tit.: Sermo de sancto Marco evangelista
Cibavit eum dominus ... Eccli. XV (3). Der herr haut in gespist mit dem brott des lebens ... Ut verba haec melius intelligatis advertite quod ad sensum videtur ... — ... beatus Marcus magne sapientiae fuit qualiter in passione magnae constantiae et apud homines magnae reverentiae etc.
323ra Tit.: De sancto Iacobo apostolo
Haec dicit dominus formans ... Is. XLIIII (2). Hoc est dicere der der mich geschaffen haut uss muoter lib ... Et convenienter exponi possunt de Iacob minori apostolo ... — ... Rogo te domine, dimitte eis quia nesciunt quid faciunt in hoc imitatus magistrum suum et dominum nostrum Iesum Christum etc.
325rb Tit.: De ambobus Philippi et Iacobi
In domo patris ... Ioh. XIIII (2). Ut verba proposita melius intelligatis potestis notare illud quod ad oculum videtur ... — ... per doctrinam eorum et manent cum Christo in aeternum in domo patris sui.
328vb Tit.: Sermo secundus de inventione sanctae crucis etc.
Mihi autem absit ... Ad Gal. VI (14). Ut verba praeassumpta melius intelligatis potestis considerare modum illum ... — ... in die iudicii discernuntur fideles ab infidelibus.
332va Tit.: De ascensione domini
Qui descendit ipse ... Eph. IIII (10). Hoc est dicere der da ab ist gangen der ist ouch der der drauf ist gangen ... Ut verba illa melius intelligatis debetis advertere dictum ... — ... den kung der eren ja aller eren und tugenden. Cum quo et nos introire mereamur omnes.
334va Tit.: De spiritu sancto in festo pentecostes
De excelso misit ... Threnorum 1 (13). In persona ecclesiae inquit Ier. haec verba Der herr haut fuir ingesendet von der hohin ... Declaratio est das fuir das der herr gesendt haut das ist der hailig gais ... — ... Ideo vocatur paraclitus Graece consolator Latine talem consolatorem det nobis Deus.
338vb Tit.: De sancto Barnaban sermo primus
Segregate mihi Barnabam ... Act. XIII (2). Haec verba dixit spiritus sanctus ad alios apostolos admonens eos ut mitterent praedicatores ... — ... et usque ad mortem perseveranter pro Christo certare et vitam aeternam lucrari. Quod nobis conferat qui in aeternum etc.
339vb Tit.: Secundus sermo de sancto Barnaban
Vos amici mei estis ... Ioh. XV (14). Si pauper quaerit divitis amicitiam non est mirandum quia eo indiget ... — ... et sic amicus Dei migravit ad Christum. Ad quem etc.
(Parallelüberlieferung: Stuttgart, LB, HB I 215, 158r.)
341rb Tit.: De sancto Vito, Modesto et Crescentiae (!)
Iustorum animae ... Sapientiae 3 (1). Hoc est dicere Der gerechten menschen selen sind in der hand gotz ... Ut verba proposita melius intelligatis debetis notare illud quod ad sensum claret ... — ... Tunc certe erit abundantia pacis in anima et corpore tunc beatificabitur in pace et iocunditate replebitur. Quod nobis etc.
342rb Tit.: De sancto Vito martyre
Puer eram ingeniosus ... Sapientiae (8,19). Ich was ain sinnriches kind und ist mir zetail worden ain guote sel. Et ista potuit dicere beatus Vitus ... — ... et ibi orans animam suam Deo reddidit et sic vitam sempiternam possedit. Quod nobis etc.
(Parallelüberlieferung: Stuttgart, LB, HB I 215, 162v.)
343va Tit.: Primus sermo de sancto Iohanne Baptista
Elisabeth uxor tua ... Luc. 1 (13). Ut verba haec melius intelligatis debetis considerare quod frequenter cernimus in orbe ... — ... hodie nativitatem celebrat sicut Christi et eius matris Mariae.
344vb Tit.: Secundus sermo de sancto Iohanne Baptista
Fuit homo missus ... Ioh. I (6). Ut verba proposita melius intelligatis notate quod magna est gloria ... — ... qualiter testis idoneus flagitemus ergo Deum ut det nobis imitari eum.
346rb Tit.: Tertius sermo de sancto Iohanne Baptista
Quis putas puer iste erit ... Luc. I (66). Wer wenst wer das kind werd. Ut verbum illud melius intelligatis possumus advertere illud quod apparet ad sensum ... — ... sic omnes ministri parant domino suo subditos ad beneplacitum domini sui. Rogemus etc.
347vb Tit.: Quartus sermo de sancto Iohanne Baptista
Fuit homo missus ... Ioh. I (6). Ut verbum hoc melius intelligatis et sensum eius facilius capiatis debetis notare quod videmus ... — ... iste homo missus a Deo scilicet benignus, famosus et sanctus. Veneremur igitur eum ut intercessor etc.
350ra Tit.: De sancto Iohanne et Paulo
Multae tribulationes ... in libro Sapientiae (recte: Ps. 33,20). Consolatur iustos et amicos Dei existentes in tribulationibus ... — ... nos te in iudicio requiremus et quidquid poterimus tibi praescolabimur erwerbent.
351rb Tit.: De sancto Petro apostolo sermo primus
Tu es Petrus ... Ioh. XVI (recte: Matth. 16,18). Ut igitur sensum verborum propositorum melius intelligatis debetis notare illud ... — ... tunc enim homo dextram mutavit ad sinistram quando amorem caelestium convertit in amorem mundanum.
352vb Tit.: De ambobus apostolis
Fecit enim Deus ... Gen. I (16). Ad intelligendum sensum verborum est advertendum dictum beati Augustini ... — ... qui in sublimita ita sunt posita ut apud Deum sint pro nobis meritoria.
354ra Tit.: Sermo secundus de ambobus
Amabiles et decori ... 2. Reg. 1 (23). Sy sind lieplich und schön gewesen in irem leben ... Haec verba dicebat David in emendationem Saul ... — ... in sua passione et gloriosi in aeterna retributione. Quod nobis etc.
357ra Tit.: De visitatione Mariae virginis
Et unde mihi hoc ... Luc. 1 (43). Haec verba dixit Elisabeth mater Iohannis Baptistae putans ... — ... beati qui per ipsam glorificantur. Quam glorificationem.
359vb Tit.: De sancta Margretha
Simile est regnum ... Mt. XIII (44). Ut verba ista et eorum intentum melius intelligatis debetis advertere illud ... — ... ideo beata Margreta perseveravit in certamine usque ad mortem ideo accepit coronam gloriae. Quam nobis etc.
361rb Tit.: De sancta Maria Magdalena sermo primus
Ut cogitavit (recte: cognovit) quod Iesus ... Luc. VII (37). Ut intentum verborum propositorum melius intelligatis debetis considerare ... — ... tunc remittuntur tibi peccata tua et tribuetur tibi vita sempiterna. Quam nobis etc.
366rb Tit.: De sanctis Iacobo et Iohanne
[P]otestis bibere calicem ... Mt. XX (22). In verbis istis dominus Iesus Christus voluit probare illos qui essent ... — ... dare pro redemptione multorum cuius redemptionis participes nos faciat etc.
367vb Tit.: Secundus sermo de apostolis
Calicem quidem meum bibetis ... ut supra (Matth. 20,23). Ut verbum propositum melius intelligatis debetis advertere dicta et facta salvatoris ... — ... et bibet in aeternum calicem gloriae aeternae. Quam nobis etc. Si vis plura loqui de eius vita et sepultura quaere in Lampartica.
369rb Tit.: De sancto Iacobo apostolo
Occidit Iacobum ... Actuum XII (2). Herodes ac tyrannus propter praedicationem sanctam ac doctrinam quam praedicabat Iacobus maior ... — ... Veneremur igitur beatum Iacobum ut sit adiutor noster sicut multos iuvit in necessitate ut sic adipiscamur gaudia sempiterna.
370va Tit.: De sancto Iacobo apostolo
Iuste vocatum ... Gen. XXVII (36). Von rechts wegen ist sin nam gehaissen ... Haec verba inquit Esau frater Iacob ... — ... et benedixit eum in eodem loco. Quam bene etc.
372rb Tit.: De vincula (!) sancti Petri
Disrupisti domine ... Ps. 115 (17). Resumit ea Petrus apostolus in gratiarum actionem domino proferendo ... — ... Loqui de illis vide in speculo et in compendio theoloice veritatis de peccato invenies.
373vb Tit.: De inventione reliquiarum sancti Stephani Nicodemi Gamalielis
Transferentur ossa patrum nostrorum ... Baruch 2 (24). Verba illa dicta sunt ad commendationem beati Stephani ... — ... ut ipse velit nobis sua merita participare et vitam sempiternam impetrare.
375ra Tit.: De sancto Laurentio martyre
Probavit me ...Iob XXII (recte: 23,10). Ut intentum verborum propositorum melius intelligatis debetis notare quod ... — ... et perfectus inventus ideo thesaurum caelestem receptus ad quem nos recipiat.
376va Tit.: De eodem Laurentio
Probasti cor meum ... Ps. (16,3). Verba haec bene potuit beatus Laurentius dicere ... — ... talis non fuit beatus Laurentius quia promeruit vitam aeternam cum suo martyrio magno. Quam.
377ra Tit.: De assumptione beatae Mariae virginis etc.
Astitit regina ... Ps. (44,10). Es ist ain kunigin gestanden zuo got in vergültem gewand ... Ut verba proposita melius intelligatis ... — ... et per eius preces vitam promeruit sempiternam.
379va Tit.: De sancto Bartholomaeo apostolo
Vos estis qui permansistis ... Luc. XXII (28). Ut melius intelligatis intentum verborum attendatis Gregorii dictum ... — ... de temptationis permansione et de meriti retributione debuit de eo prae ceteris in ecclesia recitari.
381ra Tit.: De nativitate beatae Mariae virginis sermo primus
Sapientia aedificavit ... Prov. 9 (1). Im buch der sprüch. Haec Salomonis. Ut sensum verborum melius intelligatis advertatis consuetudinem ... — ... et ab hac hora mulier illa raro vel numquam risit. Hanc gratiam impetravit ei Maria.
383rb Tit.: De exaltatione sanctae crucis sermo primus
Benedictum est lignum ... . Sapientiae XIIII (7). Ut melius intelligatis super quem sensum etc. advertatis dictum Augustini ... — ... quilibet portando crucem suam sequitur Iesum. Quod nobis etc.
385va Tit.: De sancto Matthaeo apostolo
Surge sequere me ... Mt. IX (recte: 8,22). Ut sensum praeteritorum verborum intelligatis, advertatis ... — ... Ideo promeruit coronam vitae sempiternae. Quod nobis.
388ra Tit.: De angelis sermo
Angelus domini astitit ... Luc. II (9). Der engel gotz stuond by in. Unde die claurhait gotz ... Ut melius intelligatis sensum verborum ... — ... in vita, in morte et post mortem introducendo in requiem sempiternam.
389vb Tit.: Sermo de sancto Michahele
Omnes sunt administratorii spiritus ... Heb. II (recte: 1,14). Alle gaist der engel sind dienstbar ... Ut verbum propositum melius intelligatis tunc verba beati Gregorii ... — ... suis sanctis angelis in singulis ordinibus coniungabuntur eis ut dictum est. Quod nobis etc.
391vb Tit.: De sancto Luca ewangelista
Praedica verbum Dei (2. Tim. 4,2). Apostolus Paulus in verbis istis hortatur nos An wiset ad verbum Dei praedicandum ... — ... triplicem effectum consequi faciamus opus evangelistae et merebimur vitam sempiternam.
393va Tit.: Sermo de sancto Symone et Iuda apostolis
Ego elegi vos ... . Ioh. XV (19). Ut verbum propositum melius intelligatis debetis advertere illud quod ad sensum videtur ... — ... ab eis in iuditio ubi ipsi sedebunt in sedibus.
394vb Tit.: De omnibus sanctis sermo
Vidi turbam magnam ... Apok. VII (9). Sanctus Iohannes Evangelista ubi ipse vidit statum ecclesiae a principio usque ad medium ... — ... intercedit pro nobis et gratiam et vitam sempiternam impetrat nobis. Quam nobis etc.
396vb Tit.: De animabus
Mortuo ne prohibeas ... Eccli. XXVI (recte: 7,37). Den toten solt du gnad nit underziehen ... Ut verba proposita et subsequentia melius intelligatis debetis advertere dictum Tullii ... — ... nescimus quando liberati totaliter erimus. Sequitur nunc de tertio principale qualiter animae in purgatorio liberantur.
398vb Tit.: De animabus fidelium secundus sermo
Iudas Machabaeus ... Machabaeorum 2° (2 Mach. 12,43) Iudas Machabaeus sandt zwelff gross silbriner pfening ... Ut verbum propositum melius intelligatis attendatis dicta doctorum arguentium contra hoc ... — ... et erunt nostri memores et in caelestem gloriam recipient. Quod nobis praestare etc.
400vb Tit.: De sancto Martino
Magnificavit eum ... (Eccli. 45,3). Ut autem intelligatis intentum verborum illorum illud advertere debetis ... — ... et data est sibi corona in caelis quod etiam nobis contingat. Praestet Deus etc.
403ra Tit.: De sancto Othmaro
Iustum deduxit dominus ... . Sapientiae X (10). Occasione verborum propositorum est advertendum illud quod ad sensum videmus ... — ... ibi multis miraculis caelitus glorificatum est. Si vis plura quaere in Lampartica etc.
404rb Tit.: Sermo de sancta Elizabetha
Mulier gratiosa ... capitulo XI (Prov. 11,16). Ain wib die tugenrich ist die vindet gnad ... Ut verba haec melius intelligatis ... — ... eius confessor quos cum insigniis illis tetigit mit den clainoten etc.
406ra Tit.: Sermo de sancta Katherina virgine
Haec est virgo sapiens quam dominus vigilantem invenit. Verba ista sunt sanctae ecclesiae ex evangelio Mt. XXV° sumpta ... — ... virginem tam prudentem ut ipsa interpellat pro nobis eum qui sine fine etc.
408va Tit.: De sancta Barbara virgine
Hortus conclusus ... Can. IIII (12). Min schwester ist ein beschlossner gart ... Ut verba proposita et intentum eorum melius intelligatis ... — ... Ideo possedit vitam sempiternam. Quam et nobis praestare dignetur etc. Amen.
411ra Expl.   ... (Schlussschrift:) Deo gratias 1476
(275vb) Iacobus de Voragine Sermo de s. Iohanne apostolo (Schneyer 3, 248, Nr. 330).
   1
275vb Tit.: De sancto Iohanne apostolo et evangelista secundus sermo
(285vb) Sermo in confessione s. Pauli (Schneyer 8, 795, Nr. 2, zur Hs. München, BSB, Clm 28827).
   1
285vb Tit.: De conversione sancti Pauli
Expl.   ... et ideo tres fontes ibi apparent in diem hodiernum.
(324ra) Iacobus de Voragine Sermo de Philippo et Iacobo (Inc. wie Schneyer 3, 255, Nr. 434).
   1
324ra Tit.: De sancto Philippo apostolo
Expl.   ... valde fuit familiaris Christo ipse Philippus ita quod iam videt patrem et filium cum spiritu sancto. Quod nobis etiam etc.
(326vb) Iordanus Saxo de Quedlinburg OESA Sermo in inventione s. crucis (Schneyer 3, 849, Nr. 416).
   1
326vb Tit.: De inventione sanctae crucis
Expl.   ... et se ipsum huic cruci affigit inveniet vitam hic securam et post hanc sempiternam vitam. Quam nobis omnibus.
(331ra) Iacobus de Voragine Sermo de s. Iohanne Ante Portam Latinam (Inc. wie Schneyer 3, 255, Nr. 439).
   1
331ra Tit.: De sancto Iohanne evangelista Ante Portam Latini (!)
Expl.   ... et bibet calicem vitae aeternae in glorificatione. Quam nobis etc.
(336va) Iacobus de Voragine Sermo de dnca pentecostes et de Spiritu Sancto (Schneyer 3, 258, Nr. 479).
   1
336va Tit.: De spiritu sancto secundus sermo
Expl.   ... ut spiritus sanctus dignetur venire et mansiones apud nos facere.
(362vb) Iacobus de Voragine Sermo de s. Maria Magdalena (Schneyer 3, 258, Nr. 483).
   1
362vb Tit.: Secundus sermo de sancta Maria Magdalena
Expl.   ... mulieris primam talem agamus sicut ipsa perfecit ut similiter nobis etiam dominus dimittantur peccata. Praestet nobis etc.
(364va) Iacobus de Voragine Sermo de s. Maria Magdalena (Schneyer 3, 258, Nr. 479).
   1
364va Tit.: Tertius sermo de Maria Magdalena
(411vb) Notiz. Von anderer Hand: Hundert vnnd ain vnnd syben zechen puechstab stent in puech gesch[rieben].
(HDS) Fragment einer deutschen Urkunde.
   1
HDS Ich Haintz Jane[...] metz[ und tuon kunt[...]vor erberen [ ... — ... Geben [...] Christi geburt drei[zehn]hund[