Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=7566 
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 486
LIBER DICTUS DE VETINGA (SERMONES)
Olim: II 2 E 1    Pergament   192 Bl.    220×140   Stams, um 1300
Provenienz/Letztbesitzer: Stams, Zisterzienserstift
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

 Volldigitalisat
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 5, 548-571 (online).
Schrift: 2 verschiedene Schriften/Schreiber
Schrift 1(1ra-114vb) Schriftraum: 155 × 46/49    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 33   
Schriftart: Textualis
Schreiber: Cuonradus. Eher altertümliches Schriftbild (vermutlich Abt Konrad Walder aus Füssen, 1299–1316 Abt, s. Album Stamsense Nr. 37)
Schrift 2(115ra-190vb) Schriftraum: wie oben ×
Schreiber: Ruedegerus, monachus et sacerdos in Stams
Identisch mit dem Schreiber Ruedgerus in Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 26, der um 1312 als frater und sacerdos unter Abt Konrad Walder aus Füssen (1299–1316 Abt) im Kloster Stams wirkte.
Ausstattung: Rubriziert   
Rubrikator vermutlich identisch mit den Schreibern.

Einband: Stams     um 1300     Gotisch     Schmucklos        


Wohl einem der Einträge "Sermones diversi" im Stamser Katalog von 1341 (Stams, Stiftsbibliothek, Cod. 28) entsprechend. Im Roschmann-Katalog von 1739 (Innsbruck, TLMF, Dip. 1089/VI) und im Stamser Übergabekatalog (Innsbruck, ULBT, Cod. 1001) eingetragen unter der Signatur G 5. 1808 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Stams der ULBT übergeben.
Vorbesitzer: Stams, Zisterzienserstift , bis 1808, G 5
Bearbeitung: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol; Katalogbeschreibung: Daniela Mairhofer 2008
Digitalisierung und Dateneingabe: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol: Projekt Libri Stamsenses 2023-2024 - Kulturerbe digital

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 5", "Album Stamsense", "Schneyer"
alle Initien
(1va-190vb) Liber dictus de Vetinga. Sermones diversi (de tempore, de sanctis, de communi) de epistolis et de evangeliis, bis auf eine Predigt anonym. Kompilation eines unbekannten Autors aus zisterziensischem Umfeld, enthaltend 184 Sermones zu 70 Festen.
   184
1va Hora est iam nos de somno surgere. Rom. 13 (11). Quia adventum domini hodie celebramus indicit nobis apostolus in praesenti epistola multiplicem praeparationem qua sibi digne occurrere valeamus...
2rb Venit fortior me post me. Marc. 1 (7). In verbis propositis describitur adventus Christi in carnem cum multiplici fructu suo et notandum quantum ad praesens quod servi glossam Christus fortior fuit Iohanne Deo non reconciliando...
3va Quaecumque scripta sunt ad nostram doctrinam et cetera. Rom. 15 (4). In verbo proposito quadruplicem utilitatem sacrae scripturae ostendit nobis apostolus, scilicet doctrinam contra ignorantiam, patientiam contra tribulationes seu temptationes, consolationem contra incolatum huius miseriae...
5rb Tunc videbunt filium hominis venientem in nube. Luc. 21 (27). Hic agitur de adventu domini ad iudicium circa quem tria sunt attendenda, scilicet tempus, modus et actus. Tempus est incertum, modus horribilis, actus irrevocabilis...
6rb Sic nos existimet homo ut ministros Christi; et infra: Nolite ante tempus iudicare (1. Cor. 4,1 und 5). Duo facit apostolus in hac epistola: Declarat enim nobis ministrorum Dei qualitatem et iudicii humani temeritatem. Primum ibi Sic nos et cetera. Secundum ibi...
7va Iohannes cum audisset in vinculis et cetera (Matth. 11,2). Tria sunt genera vinculorum, scilicet gratiae, culpae, poenae. Prima sunt amplectenda, secunda rumpenda, tertia fugienda...
8va Gaudete in domino semper. Iterum dico et cetera (Phil. 4,4). Apostolus in praesenti epistola tria facit, hortatur enim nos primo ad gaudium, secundo docet in quo sit gaudendum, tertio ostendit quare sit gaudendum...
9vb Ego vox clamantis in deserto (Ioh. 1,23). Iohannes in verbo proposito dicit se non esse clamantem in deserto, sed vocem clamantis in deserto, id est Christi clamantis in hoc mundo. Sed quid clamat Christus? Notandum ergo quod Christus clamat videlicet peccatores ad paenitentiam hortando...
10va Apparuit gratia Dei salvatoris nostri et cetera (Tit. 2,11). In hac epistola sua apostolus commemorat triplex beneficium nobis a domino exhibitum, videlicet incarnationis ibi apparuit...
11va Natus est nobis hodie salvator. Luc. II (11). Haec est dies quam fecit dominus, immo ipse est dies dierum qui pro nobis natus est hodie...
12vb Apparuit benignitas et humanitas salvatoris nostri et cetera (Tit. 3,4). Apostolus in praesenti epistola demonstrat nobis quod incarnatio Christi licet ad nostram facta sit utilitatem non tamen nostris meritis sed inolite (recte wohl: insolite) bonitati ipsius ascribenda est...
13va Transeamus usque Bethlehem et videamus hoc verbum et cetera. Luc. II (15). Ista sunt verba pastorum quibus angelicam nuntiationem semet ipsos hortabantur ad probandum corporali visione quod ab angelica didicerant relatione...
14vb Multifarie multisque modis olim Deus locutus patribus et cetera (Hebr. 1,1). In hac epistola probat apostolus Christum esse Dei filium multipliciter, spiritualiter tamen in tribus, scilicet in patris ad nos per ipsius locationem ibi Novissime vero diebus...
15va Verbum caro factum est (Ioh. 1,14) ut superbos humiliaret, ut inimicos reconciliaret, ut servos redimeret, ut amicos mitteret, ut amicos nutriret. De Io dicit Innocentius: Verbum caro factum est ut sicut humiliatus est Deus pro homine...
16vb Ubi venit plenitudo temporis misit Deus filium filii et cetera. (Gal. 4,4). In verbo praemisso tria nobis consideranda praeponutur (recte: proponuntur) circa Christi incarnationem, scilicet tempus, actus et finis. In tempore congruitas, in actu nobilitas, in fine notatur utilitas...
17vb Positus est hic in ruinam et cetera (Luc. 2,34). Tria possumus hic attendere. Primum scilicet quia Christus positus est in ruinam. Secundo quia in resurrectionem, tertio quia in signum. Notandum vero circa primum quod positus est in ruinam...
19ra Postquam impleti sunt dies octo et cetera (Luc. 2,21). In hoc evangelio tria possumus notare, scilicet pueri nati circumcisionem, nominis impositionem, nominis impositi dignitatem...
20ra Vocatum est nomen eius Iesus (Luc. 2,21). Iesus, carissimi, sicut scitis, interpretatur salvator summi salutaris seu salus unde merito vocatum est nomen eius Iesus quia ipse est salus corporum et animarum nostrarum...
21ra Surge, illuminare Ierusalem, quia venit lumen tuum. Isa. 60 (1). Ierusalem carissimi interpretatur visio pacis et significat ecclesiam seu fidelem animam quam propheta in verbo proposito hortatur surgere...
22ra Magi ab oriente venerunt Ierosolymam et cetera. Mt. IIo (1). In verbo proposito tres conditiones animae quaerentis Deum possimus notare, scilicet qualis debet esse qui Deum vult quaerere...
22va Gloria domini super te orta est. Isa. 60 (1). In verbo praemisso describit propheta praesentis diei festum quod dicitur apparitio domini sicut enim dominus Iesus in die nativitatis suae pastoribus qui de Iudaeis fuerunt apparuit...
23rb Ubi est qui natus est rex Iudaeorum? Mt. 2 (1). In evangelio hodierno agitur de triplici rege, scilicet de rege qui venit salvare, de rege qui venit salvatorem adorare, de rege qui quaerebat salvatorem perdere...
24rb Obsecro vos per veniam Dei ut exhibeatis corpora vestra hostiam viventem, sanctam, Deo placentem. Ro. XII (1). In verbo praemisso obsecrat nos apostolus ut dignos fructus paenitentiae faciamus, ponit namque secundum glossam hostiam pro satisfactione...
25ra Cum esset Iesus annorum 12 et cetera. Luc. 2 (42). In hoc evangelio proponitur nobis Iesus filius Dei scilicet in signum magnae perfectionis, in exemplum perfectae humilitatis, in formam oboedientiae singularis...
26ra Habentes donationes secundum gratiam. Infra: Dilectio sine simulatione (Rom. 12,6 und 9). Apostolus in praesenti epistola ad tria nos specialiter hortatur, fratres. Scilicet ad caritatis sermonem, ad tribulationum perpessionem, ad humilitatis descensionem...
27ra Nuptiae factae sunt in Cana Galilaeae. Io. 3 (recte: 2,1). Nuptiae istae significant coniunctionem Christi et fidelis animae per gratiam. Chana interpretatur zelus, Galilea transmigratio per quod significatur quod illi solum huius coniunctione digni sunt qui zelo piae devotionis ferventes...
27vb Nolite esse prudentes et cetera (Rom. 12,16). Tota apostoli intentio quoad praesentem epistolam est commonere nos ad pacis conservationem et inimicorum dilectionem unde et hodiernus sermo...
28rb Cum descendisset Iesus de monte ecce leprosus et cetera (Matth. 8,1/2). Leprosus iste, fratres carissimi, significat hominem 7 capitalibus viciis infectum et hic patet si proprietates leprosi considerentur nam in ardore eius...
29rb Cum autem introisset Capharnaum accessit ad eum centurio (Matth. 8,5). In hoc evangelio 4 alternatim considerare possumus circa Christum et centurionem. Primo centurionem pro salutem servi ad Christum accedentem, secundo Christum ad se venire promittentem...
30ra Nemini quicquam debeatis nisi ut invicem diligatis (Rom. 13,8). Per totam hanc epistolam hortatur nos apostolus ad proximi dilectionem. Omnis etiam veteris et novi testamenti pagina ad hoc est posita ut hominem ad Dei et proximi dilectionem dirigat...
30va Ascendente Iesu in naviculam et cetera. Mt. 8 (23). Navicula illa quam dominus Iesus ascendit, fratres carissimi, significat animam paenitentis. De qua Prov. ult. (31,14) Facta est quasi navis institoris de longe portans merces suas...
31rb Induite vos sicut electi Dei et cetera (Col. 3,12). In praesenti epistola hortatur nos apostolus ad tria, ad ea quae bonum ordinem ad proximum faciunt, secundo ad ea quae ipsum ordinem nutriunt, tertio ad ea quae ipsum perficiunt...
32ra Simile est regnum caelorum homini qui seminavit bonum semen in agro et cetera (Matth. 13,24). In epistola quae lecta cum hoc evangelio, scilicet Induite vos sicut electi et cetera, agitur de forma virtutum quae mundant animam quia hic agitur de zizaniis...
32vb Tunc iusti fulgebunt sicut sol in regno patris eorum Mt. 13 (43). In verbo proposito notatur sanctorum magna dignitas et opulens ipsorum beatitudo, dignitas eorum nota cum dicitur In regno patris eorum, opulentia vero beatitudinis notatur cum praeponitur Tunc iusti...
33va Nescitis quod hii qui in stadio currunt omnes quidem et cetera. 1. Cor. 9 (24). In praesenti epistola hortatur nos apostolus ad perseverantiam boni operis unde dicit Omnes quidem currunt sed unus gloria perseverans accipit bravium. Hoc est quod alibi dicit Non coronabitur...
34va Voca operarios et redde illis mercedem (Matth. 20,8). In verbo proposito tria nobis notabilia occurrunt, scilicet vocantis liberalitas, recipientis strenuitas, mercedis integritas. Primum ibi Voca, secundum ibi Operarios, tertium ibi Et redde illis mercedem...
35rb Libenter suffertis insipientes cum sitis ipsi sapientes; sustinetis enim si quis vos et cetera. 2. Cor. XI (19–20). Apostolus in verbo praemisso sub ironiam arguit Corinthios quod malam sustinuerunt servitutem per hoc nobis innuens duplicem esse spiritualem servitutem, scilicet malam et bonam...
36ra Exiit qui seminat seminare semen suum. Luc. 8 (5). In verbo proposito duo possumus notare. Primo huius (gestrichen: semita) seminatoris egressionem, secundo seminis varietatem. Primum ibi Exiit qui seminat, secundum ibi Seminare semen suum...
37ra Statim veniet ad templum sanctum suum dominator quem vos quaeritis et angelus testamenti quem vos vultis. Mal. 3 (1). Verba ista aptissime conveniunt hodiernae festivitati cum et de ipsa praedicta fuerunt et possumus in ipsis circa adventum domini in templum tria notare...
38va Postquam impleti sunt dies purgationis Mariae et cetera (Luc. 2,22). Tria possumus hic notare quantum ad praesentis diei sollempnitatem scilicet Mariae purificationem: pueri in templo repraesentationem...
39va Statim veniet ad templum sanctum suum dominator quem vos quaeritis et cetera. Mal. 3 (1). Spiritualiter intellecta sunt prophetae consolationis, animam fidelem prae desiderio Christi languentem nec eius absentiam sustinentem et secundum hoc tria possumus in verbis praemissis notare...
40vb Et ecce homo erat in Ierusalem cui nomen Simeon et cetera (Luc. 2,25). In parte ista evangelii IIIIor tanguntur: primo Simeonis ad suscipiendum dominum digna praeperatio...
42ra Si linguis hominum loguar et angelorum, caritatem autem non habuero et cetera (1. Cor. 13,1). Apostolus in praesenti epistola virtutem caritatis magnifice commendat ostendens omnem virtutem sine caritate fore informem...
43rb Ecce ascendimus Ierosolimam et consummabuntur omnia et cetera (Luc. 18,31). Quia, fratres carissimi, quarta die ieiunimum quadragesimale suscipiendum occurrit, provida dispensatione statutum credimus legi de breve hac die evangelium...
44ra Cum appropinquaret Iesus Iericho caecus quidam sedebat secus viam mendicans et cetera. Luc. 18 (35). Per istum caecum intelligitur totum genus humanum vel quilibet peccatorum converti volens ad Deum quia in peccatore culpa privat sensum cognitionis certe...
45rb Convertimini ad me in toto corde vestro. Iohel 2 (12). In verbo proposito tria possumus notare. Primo conversionis actum ibi Covertimini; secundo conversionis numerum ibi Ad me. Tertio conversionis modum ibi In toto corde nostro...
48ra Beatus vir qui non abiit in consilio impiorum (Ps. 1,1). Licet verba haec de Christo seu de quolibet viro sancto (korr.) possint exponi, ad praesens tamen in laudem beati patris nostri Benedicti spiritualiter ipsa proponimus. Sunt autem duo ad commendationem...
48vb Benedictus vir qui confidit in domino et erit dominus et cetera. Ier. 17 (7). Verba ista licet ad honorem cuiuslibet sancti dici possint, spiritualiter tamen ad laudem beatissimi patris nostri Benedicti prolata videntur cuius et nominis insigne praeferunt...
50rb Ego autem sicut oliva (Ps. 51,10). Verba ista sunt David prophetae in persona viri iusti unde convenienter possunt assumi ad commendationem beati patris nostri Benedicti...
51rb Iustus ut palma florebit sicut cedrus Lybani multiplicabitur (Ps. 91,13). Verba ista, sicut scitis, sunt David prophetae personam viri iusti describentis et competenter possunt exponi de sanctissimo patre nostro Benedicto cuius apud nos memoria est...
52va Ave, gratia plena, dominus tecum. Luc. 1 (28). Verba ista, sicut scitis, sunt angeli Gabrielis beatam virginem salutantis et ipsius singularis praerogate dignitatem excellentissime commendantis...
53vb Ave, gratia plena, dominus tecum. Luc. 1 (28). In hiis verbis ad laudem virginis gloriosae tria spiritualiter attenduntur in quibus incarnationis mysterium commendatur. Sunt autem haec scilicet novitas salutionis gloriosae...
54vb Cur foris stas? Praeparavi domum. Gen. (24,31). Verba ista spiritualiter intellecta possunt esse Dei patris monentis filium ad ingressum uteri virginali et possunt in ipsis verbis 4 principaliter notari, videlicet invitantis auctoritas...
56ra Sume vas unum et mitte ibi man, quantum potest capere gomor; et repone coram domino. Exo. 16 (33). Verba ista secundum historiam sunt verba Moysi ad Aaron. Sed spiritualiter sumpta possunt esse verba Dei patris loquentis ad spiritum sanctum...
57ra Hoc sentite in vobis quod et in Christo Iesu. Phil. 2 (5). Apostolus in praesenti epistola nos hortatur ad imitationem et compassionem passionis Christi. Sunt autem IIIor quae nos apostolus licet implicite hortatur sentire de Christo...
58rb Risus dolore miscebitur et extrema gaudii luctus occupat. Prov. 13 (recte: 14,13). Hodie, fratres carissimi, impleta est prophetia 13 (recte: 14) in Christo Iesu domino nostro. Ipsi namque hodie intranti Ierusalem turba magna quae convenerat ad diem festum obviavit...
59ra Tu autem cum ieiunas, unge caput tuum et faciem tuam lava. Mt. 6 (17). Dominus secernere volens ieiunium vere paenitencium a ieiunio ypocratorum et falsorum christianorum usus est verbis praemissis in quibus tria facit. Primo decernit esse ieiunandum cum dicit Tu autem...
60rb Hortamur vos ne in vacuum gratiam Dei recipiatis. 2. Cor. 6 (1). Ad cognoscendum de qua gratia loquitur apostolus notandum quod triplex est gratia. Prima dicitur generalis et est adiutorium divinum omni creaturae gratis impensum ad omnem actum indifferrenter...
61va Ductus est Iesus in desertum a spiritu ut temptaretur a diabolo. Mt. 4 (1). Hic primo notandum est quod tres sunt qui temptant, scilicet Deus, daemon et homo. Deus semper temptat ad bonum quia semper bonus est, daemon semper ad malum quia semper malus est...
62va Rogamus vos et obsecramus in domino Iesu ut quemadmodum accepistis a nobis quomodo vos oporteat ambulare et placere Deo et cetera (1. Thess. 4,1). Intentio apostoli in epistola praesenti est instruere nos qualiter oporteat nos ambulare quoad Deum, quoad nos et quoad proximum. Primum patet in verbo proposito, de secundo dicit infra Sciat unusquisque...
63va Non sum missus nisi ad oves quae perierunt domus et cetera (Matth. 15,24). In hoc verbo dominus ostendit se esse pastorem, nos vero oves, unde ipse dicit Io. 8 (recte: 10,11) Ego sum pastor bonus. Est autem triplex conditio boni pastoris quas erga nos habere pastorem nostrum Christum demonstare poterimus...
64rb Estote ergo imitatores Dei sicut filii carissimi et ambulate in dilectione et cetera (Eph. 5,1-2). Tria facit hic apostolus. Primo hortatur nos ad imitationem Dei, secundo subdicit rationem imitationis ibi Sicut, filii carissimi, id est quia filii carissimi. Tertio subponit modum imitationis cum dicit Et ambulate...
65ra Erat Iesus eiciens daemonium et illud erat mutum (Luc. 11,14). In verbo proposito duo possumus notare, scilicet Christi pietatem et potentiam, daemonis perversitatem et nequiesciam; Christi pietas notatur in eiectione daemonis...
66ra Non enim heres erit filius ancillae cum filio liberae. Gal. 4 (30). In verbo proposito innuit distinctionem bonorum et malorum in praemio. Sicut hic distinguntur immerito, facit autem tria. Primo ponit rem distinguentem cum dicit Non enim erit heres...
66vb Abiit Iesus trans mare Galilaeae quod est Tyberiadis et secuta est eum turba et cetera (Ioh. 6,1–2). In hoc evangelio tria nobis notabilia proponuntur, scilicet devotio turbae Christum sequentis, benignitas Christi turbam pascentis, adiuratio turbae Christum laudantis...
68ra Laetare Ierusalem et conventum facite omes qui diligitis eam et cetera. Isa. 66 (10). Scitis, fratres carissimi, corruptibile inter anxietates continuas non posse subsistere nisi quandoque retractionis remedium intercedat propter quod dicitur Quod caret alterna...
69rb Christus assistens pontifex futurorum bonorum et cetera. Hebr. 9 (11). Apostolus in hac epistola exprimit reparationis nostrae mysterium et quem ad modum et quem ad effectum modus praemittitur cum dicitur Christus assistens per amplius et perfectius tabernaculum manufactum id est non huius creationis...
70vb Qui est ex Deo verba Dei audit. Io. 8 (47). In verbo proposito duo nobis consideranda proponuntur, primum est qua ratione dicatur esse ex Deo qui verba Dei audit. Secundum est quod sint illa verba quae audienda sunt...
71rb Ecce rex tuus venit tibi mansuetus. Zach. IX (9). Propheta in verbo proposito hodiernum Christi adventum in Ierusalem describit admirabilem, honorabilem, utilem, amabilem. Primum notatur cum dicitur Ecce. Quod est nota admirationis vel adverbium placendi...
72ra Ite in castellum quod contra vos est et statim invenietis illud invenietis asinam et pullum cum ea; solvite et adducite mihi. Mc. 11 (2). Castellum istud, fratres carissimi, est iste qui descriptive castellum nuncupatur quia munitus est muro vitiorum. In hoc castellum dominus duos nuntios mittit...
72vb Probet autem se ipsum homo et sic de pane illo comedat. 1. Cor. XI (28). In verbis praemissis duo possunt notari circa eucharistie sumptionem, scilicet sumentis dignitas, sumptionis qualitas. Primum notatur ibi Probet autem se ipsum homo. Secundum ibi Et sic de pane...
73vb Hoc facite in meam commemorationem. Mt. 24 (recte: 1. Cor. 11,24). De sacramento eucharistiae tractaturi dicimus quod hoc sacramentum instituit immemorabile, scilicet sui amoris, suae redemptionis unde dicit Hoc facite, suae donationis id est Sumite...
74va Maria Magdalena et Maria Iacobi et Salome emerunt aromata ut venientes ungerent Iesum (Marc. 16,1). Trium in hoc evangelio mentionem facit evangelista. Primum est quod tres Mariae ad inungendum emerunt aromata, secundum est quod eaedem mulieres mane ad monumentum venerunt...
75rb Expurgate vetus fermentum et cetera. 1. Cor. 5 (7). Apostolus in praesenti epistola tria facit. Primo indicit nobis dignam cordis purgationem sive mundationem cum dicit Expurgate vetus fermentum et cetera. Secundo huius purgationis subdicit rationem...
76va Si conresurrexistis cum Christo quae sursum sunt quaerite et cetera (Col. 3,1). Apostolus in praesenti epistola ad tria nos hortatur, scilicet ad peccati dimissionem, ad iustitiae operationem, ad caelestium affectationem. Primum notatur cum dicit Si conresurrexistis...
77rb Surrexit, non est hic. Mt. ult. (28,6). Circa negotium resurrectionis dominicae versantes triplicem eius causam possumus considerare. Surrexit enim dominus, ad Iudaeorum conversionem, ad nostram utilitatem, ad sui ipsius honorem...
78rb Surrexit dominus vere et apparuit Simeoni. Luc. 20 (recte: 24,34). In verbo proposito tria possunt notari. Primum est resurgentis dignitas quae notatur cum dicitur Dominus. Secundum est resurrectionis veritas ibi Surrexit vere...
79ra Gavisi sunt ergo discipuli viso domino. Io. ult. (20,20). Verba ista proponit nobis evangelista ratione exhortationis ut et nos exemplo discipulorum de Christi resurrectione gaudeamus. Nam eum quem discipuli corporalibus viderunt oculis resurrexisse...
79vb Omne quod natum est ex Deo vincit mundum. 1. Io. (5,4). Hodie prolixius locuturus rogo ut haec caritas vestra graviter non ferat tum quia materiae subtilitas hoc exigit, tum quia expositionis ratio hoc deposcit. Dicit ergo evangelista Omne quod natum est ex Deo...
80vb Cum esset ergo sero die illa prima sabbatorum. Io. 21 (recte: 20,19). Tria hic circa Christi resurrectionem possunt notari, scilicet hodierni diei commendatio quae notatur cum dicitur Cum esset sero die illo, quod cum pondere debet legi Die illo...
82ra Christus passus est pro nobis, vobis relinquens exemplum ut sequamini vestigia eius. 1. Petr. 2 (21). In verbo proposito circa passionem Christi duo possunt notari, scilicet maxima benignitas salvatoris et urgens neccessitas peccatoris. Primum notatur cum dicitur Christus passus est pro nobis...
82vb Ego sum pastor bonus et cetera. Io. 10 (21). Christus in verbo proposito a tribus describitur sive commendatur, scilicet ab officii qualitate, a singulari bonitate, a beneficii liberalitate. Primum notatur cum dicitur Ego sum pastor bonus...
83va Obsecro vos tamquam advenas et peregrinos abstinere vos a carnalibus desideriis quae militant adversus animam. 1. Petr. 2 (11). Tria facit hic apostolus. Primo proponuit nobis exemplum suum modum abstinentiae cum dicit Obsecro vos tamquam advenas et peregrinos abstinere vos. Secundo ostendit a quo sit abstinendum cum subdicit A carnalibus desideriis...
84vb Modicum et non videbitis me et cetera. Io. 16 (16). Dominus discipulos pro sua passione turbatos videns tripliciter se eos consolaturum promittit, videlicet per personalis absentiae suae abrenuntiationem, per iteratam praesentiae suae exhibitionem, per honorabilis recessus sui dignitatem...
85vb Sit omnis homo velox ad audiendum, tardus ad loquendum et tardus ad iram. Iac. 1 (19). Apostolus in verbo praemisso tria bona nobis facit. Indicit enim nobis primo desiderium audiendi verbum Dei cum dicit Sit omnis homo velox ad audiendum. Glossa: Verbum Dei. Secundo interdicit nobis libidinem vaniloquii...
87ra Nisi ego abiero paraclitus non veniet. Io. (16,7). Circa recessum suum dominus duo facit. Primo ostendit recessus sui neccessitatem cum dicit Nisi ego abiero paraclitus non veniet ad vos. Secundo ostendit eiusdem recessus utilitatem cum subdicit Et cum venerit ille...
88rb Estote factores verbi et non auditores tantum fallentes vosmetipsos. Iac. 1 (22). Apostolus in epistola praesenti ad duo nos spiritualiter inducere intendit, scilicet ad mandatorum Dei implectionem et ad nostrae conditionis considerationem. Ad primum nos incitat sub ammonitione cum dicit Estote factores...
89rb Si quid petieritis patrem in nomine meo dabit vobis. Io. 10 (recte: 16,23). Tria facit dominus in verbo praemisso. Primo ostendit quales debent esse petentes in eo quod dicit Si quid petieritis patrem. Secundo docet quid petendum sit cum subdicit In nomine meo...
90ra Confitemini alterutrum et cetera peccata vestra et orate pro invicem ut salvemini. Iac. ult. (5,16). Apostolus in praesenti epistola ad modum sagacis medici tria nobis infirmis proponit. Primo purgationem evacuatissimam cum dicit Confitemini alterutrum peccata vestra. Secundo virtutem confortativam...
90vb Petite et accipietis et cetera (Ioh. 16,24). Hic tria nobis consideranda occurrunt, scilicet quid petere debeamus, quomodo petere debeamus, quid petitionem nostram impedire possit...
92ra Christus qui descendit ipse est et qui ascendit super omnes caelos. Eph. 4 (10). In verbo praemisso circa ascensionem dominicam tria possumus notare, scilicet ascensionis motivum, actum et numerum. Primum notatur ibi Qui descendit. Secundum ibi Ipse est et qui ascendit...
93ra Exaltare domine in virtute tua (Ps. 20,14). Hodie, carissimi, celebramus ascensionem suam sollemnitatem ascensionis dominicae quae est talis et quasi clausura totius salutis humanae quam operatus est Christus in medio terrae...
94ra Dominus quidem Iesus postquam locutus est eis assumptus est in caelum et sedit a dextris Dei. Mc. ult. (16,19). In verbis praemissis circa Christi ascensionem IIIIor possunt notari. Primum est ascendentis dignitas quae notatur cum dicitur Dominus quidem Iesus. Secundum est ascendendi virtuositas...
94vb Ascendit Deus in iubilo (Ps. 46,6). In verbo praemisso, fratres carissimi, psalmus ineffabile gaudium quod hodierna die multipliciter fuit conceptum nobis exprimit. Nam iubilus est quoddam gaudium quod nec corde potest comprimi nec lingua valet exprimi...
96ra Estote prudentes et vigilate in orationibus. 1. Petr. 4 (7). Apostolus in verbo praemisso ad tria specialiter nos hortatur. Primo scilicet ad prudentiam in actione cum dicit Estote prudentes. Secundo ad vigilantiam in cautione ibi Et vigilate...
96vb Cum venerit paraclitus et cetera. Io. XX (recte: 15,26). Hic primum dicendum quod spiritus sanctus triplici nomine praenotatur, dicitur enim paraclitus sicut hic, dicitur spiritus sicut ibi...
97va De excelso misit ignem in ossa mea et erudivit me. Tren. 1o (13). Hodie, carissimi, sollemnitatem celebramus doni spiritus sancti et ideo in verbo proposito tria possunt notari...
98rb Spiritus eius ornavit caelos. Iob XXVII (recte: 26,13). In hiis verbis 4 possunt notari, scilicet muneris descendentis sublimitas ibi Spiritus. Mittentis auctoritas, ibi Domini. Fructus subsequentis nobilitas, ibi Ornavit; Suscipientium idoneitas, ibi Caelos...
99va Oraverunt pro ipsis ut acciperent spiritum sanctum. Act. VIII (15). Scitis, fratres carissimi, quod cum aliquis pro aliquo apud magnum dominum vult intercedere et pretiosum munus sibi impetrare duo neccessaria requiruntur, videlicet expertae intercedentis dignitas ad impetrandum...
100va Effundam de spiritu meo super omnem carnem. Ioel 2 (recte: 3,1). In verbo praemisso quantum ad hodiernam spiritus sancti festivitatem tria possumus notare. Primum dantis immensa largitas quae notatur in eo quod dicit Effundam. Secundum est doni ineffabilis pretiositas, ibi De spiritu meo...
101vb Pater noster caelestis dabit spiritum bonum petentibus se (Luc. 11,13). In verbis praemissis exprimitur causa et ratio hordierni gaudii, scilicet donatio spiritus sancti et possunt tria notari. Primo scilicet in dante immensa benignitas ibi Pater noster caelestis dabit...
102va Quam bonus et suavis est spiritus tuus in nobis, domine. Sap. XII (1). Possumus in verbo praemisso tria notare. Primo scilicet universalitatem spirtus sancti, scilicet perfectionem, ibi Quam bonus. Secundo dulcissimam eius dilectionem ibi Et suavis est spiritus tuus...
103va Gratia domini Iesu Christi et caritas Dei et communicatio sancti spiritus cum omnibus vobis. 2. Cor. (13,13). Apostolus in verbo proposito tria cuilibet fideli animae imprecatur, videlicet patris excellentissimam dilectionem, filii munificentiam liberalem, spiritus sancti influentiam spiritualem. Primum notatur ibi Caritas Dei...
104va Tres sunt qui testimonium dant in caelo (1. Ioh. 5,7). Pater et verbum et spiritus et hii tres secundum unum sunt accedentes, fratres carissimi, ad superexcellentissimae trinitatis mysterium et unitas individualis sacramentum non tenueritate praesumptionis...
105vb Diligamus Deum quoniam ipse prior dilexit nos. Si quis dixerit quod: Diligo Deum, et fratrem suum odit et cetera (1. Ioh. 4,19–20). Apostolus in verbis praemissis tria consequenter facit. Primo monet ad Dei dilectionem cum dicit Diligamus. Secundo congruam divinae dilectionis subdicit rationem cum subdicit Quam ipse prior...
106vb Homo quidam erat dives et induebatur purpura et bysso et epulabatur et cetera (Luc. 16,19). In hoc evangelio tria possumus considerare, videlicet divitis tenaciam, pauperis patientiam, utriusque exitus durissimus. Primum notatur cum dicitur Homo quidam erat dives...
107vb Filioli, non diligamus verbo neque lingua sed opere et veritate. 1. Io. (3,18). Intentio apostoli est in praesenti epistola commonere nos ad amorem fraternitatis. Distinguit autem in verbo praemisso triplicem dilectionem, videlicet simulatam quae consistit tantum in ore...
108va Homo quidam fecit cenam magnam et vocavit multos. Luc. 14 (16). In verbo proposito tria possumus considerare. Primum est divinae excellentiae singularitas quae notatur cum dicitur Homo quidam. Secundum est bonitatis eius liberalitas quae notatur ibi Fecit cenam magnam...
109va Humiliamini sub potenti manu Dei ut vos exaltet in die et cetera. 1. Pe. ult. (5,6). Apostolus hic tria facit. Indicit enim nobis voluntariam subiectionem cum dicit Humiliamini. Secundo necessariam ad hoc inducit rationem cum subdicit Sub potenti manu Dei...
110rb Erant appropinquantes ad Iesum publicani et peccatores ut audirent illum. Luc. 15 (1). Hic notatur peccatorum ad Christum conversio et conversionis ratio. Debemus autem quoad praesentem materiam tria notare. Primo quomodo appropinquandum sit Deo...
110vb Non sunt condignae huius temporis passiones ad futuram gloriam quae revelanda est in nobis. Ro. 8 (18). Tria facit hic apostolus. Primo ostendit meritorum nostrorum insufficientiam cum dicit Non sunt condignae passiones huius temporis. Secundo praemiorum redundantiam cum dicit Ad futuram gloriam...
111vb Estote misericordes sicut et pater vester et cetera. Luc. 6 (36). Tria facit hic dominus. Primo nos invitat ad meritum cum dicit Estote misericordes. Secundo se ponit in exemplum ibi Sicut et pater vester et cetera. Tertio promittit praemium ibi Mensuram bonam et cetera...
113ra Tu, puer, propheta altissimi vocaberis et cetera (Luc. 1,76). Salomon in spiritu videns sanctitatem beati Iohannis prorupit in eius laudes dicens in Proverbio (10,7) Memoria iusti cum laudibus; et vere cum laudibus. Quis enim eius laudes sileat quem prophetae praedixerunt...
114ra Ille erat lucerna ardens et lucens. Io. V (35). In verbis propositis commendatur beatus Iohannes a tribus, videlicet a fulgore veritatis in cognitione, ad fervore caritatis in affectione, a splendore sanctitatis in operatione. Primum notatur ibi Ille erat...
115ra Ipse praeibit ante illum in spiritu et virtute Helye ut convertat corda et cetera. Luc. 1 (17). Verba haec verba sunt angelica quia ab angelo dicta, evangelica quia per Lucam evangelistam recitata et ad commendationem beati Iohannis proposita. Et tria per haec verba exprimuntur...
116ra Erit magnus coram domino. Luc. 1 (15). Hoc est testimonium quod perhibuit angelus Iohanni. Sicut enim beatus Iohannes a Deo missus fuit in testimonium Christi sicut dicitur Ioh. 1 (recte: Luc. 1,15). Sic Gabriel archeangelus a Deo missus est ut testimonium perhiberet Iohanni et ideo dicit Erit magnus coram domino...
118vb Fecit Deus duo magna luminaria et posuit eas in firmamento caeli. Gen. 1 (16/17). Circa festivitatem hodiernam ad commendationem apostolorum Petri et Pauli in verbis praemissis tria possunt notari. Primum est vocantis auctoritas quae notatur cum dicitur Fecit Deus. Secundum est apostolorum dignitas quae insinuatur in eo quod subdicitur...
119rb Isti sunt duae olivae et duo candelabra lucentia ante dominum. Zach. IIIIto (recte: Apoc. 11,4). Hodierna dies, carissimi, clara est et solemnis. Duo enim apostolorum principes ecclesiae luminaria, legis doctores, scilicet Petrus et Paulus, alter princeps caelorum, alter raptus ad tertium caelum...
120rb Fecit Salomon in domo sanctorum duos cherubin (!) et deauravit eos. II. Paral. 3 (10). Salomon, sicut scitis fratres carissimi, interpretatur pacificus et significat Christum Deum de quo dicit Isa. (9,5) Vocabitur nomen eius princeps pacis...
121ra In hoc vocati estis ut benedictionem hereditatis possideratis. 1. Petr. 3 (9). Apostolus Petrus ut ad divinum nos excitet obsequium proponit nobis divinum beneficium et secundum hoc in verbis praemissis ostenditur triplex nobis exhibita gratia, scilicet praeveniens, cooperans et praesumans...
122ra Cum turbae irruerent in eum ut audirent eum. Luc. V (15). In verbo proposito peccatorum exprimitur conversio. Et possunt hic tria notari, primo scilicet devotio turbae convertentis, ibi Cum turbae irruerent. Secundo tres conversionis, ibi Ad Iesum. Tertio utilitas intentionis, ibi Ut audirent eum...
122va In novitate vitae ambulemus. Ro. 6 (4). Apostolus more boni medici hortatur nos post curationem infirmitatis ad bonam diaetam vivendi. Nostra infirmitas fuit peccati vetustas. Notandum autem quod status infirmitatis nostrae triplex fuit...
123va Nisi habundaverit iustitia vestra plus quam scribarum et pharisaeorum, non intrabitis in regnum caelorum. Mt. 5 (20). Loquitur discipulis suis dominus et per consequens omnibus electis et facit tria in verbis praemissis. Primo monet ad habundantis iustitiae executionem cum dicit Nisi habundaverit...
124va Humanum dico propter infirmitatem carnis nostrae et cetera. (Rom. 6,19). Apostolus in praesenti epistola monet nos servire iustitiae et circa ipsam admonitionem tria facit, primo ipsius servitutis ostendit facilitatem cum dicit Humanum dico. Glossa: Quiddam leve vobis praecipio...
125rb Misereor super turbam quia ecce iam triduo sustinent me et cetera. Mc. 8 (2). Turba ista typum gerit paenitentium circa quos dominus in verbis ostendit cum dicit Misereor super turbam. Secundo rationem congruam miserendi proponit dicens quia iam triduo sustinent me...
126ra Debitores sumus non carni ut secundum carnem vivamus et cetera. Ro. VIII (11). Tria facit apostolus circa initium epistolae huius. Primo ostendit nos debitores esse spiritui non carni cum dicit Debitores sumus non et cetera. Secundo rationem quare non est serviendum carni ponit dicens...
126vb Attendite a falsis prophetis et cetera. Mt. VII (15). Circa hodiernum evangelium dominus tria facit. Primo reddit nos cautos contra simulatam religionem cum dicit Attendite a falsis prophetis et cetera. Secundo talis simulationis dat certam cognitionem cum subdicit A fratribus eorum...
127vb Qui se existimat stare, videat, ne cadat. Temptatio vos non apprehendat. 1. Cor. X (12–13). Circa hanc partem epistolae hodiernae tria facit apostolus. Primo monet cavere casum, secundo extendit cavendi modum, tertio promittit Dei adiutorium. Primum ibi Qui se existimat stare, videat, ne cadat...
128vb Facite vobis amicos de mammona iniquitatis qui vos recipiant in aeterna tabernacula (Luc. 16,9). Dominus exemplo villici iniquitatis fideles suos monet ad elemosinarum largitionem et ad inducendum hominem ut libenter tribuant elemosinas pauperibus in verbo proposito tria facit...
129va Unicuique autem datur manifestatio spiritus ad utilitatem et cetera (1. Cor. 12,7). Apostolus agens de divisione donorum spiritus sancti circa ipsam divisionem tangit tria. Primo scilicet causam finalem pro qua dividuntur cum dicitur Unicuique datur manifestatio spiritus ad utilitatem scilicet ecclesiae. Secundo modum quo dividuntur...
131ra Ingressus Iesus in templum cepit eicere vendentes et ementes in illo. Luc. XIX (45). In ista parte evangelii hodierni tria notabilia ponuntur. Primum est negotiantium in templo eiectio, ibi Ingressus Iesus et cetera. Secundum est eiectionis ratio quae notatur ibi Scriptum est...
132ra Multiplicatae sunt aquae et elevaverunt archam in sublime a terra. Gen. VII (17). Quotiens beatissimae virginis Mariae excellentiam intueor et meam fragilitatem attendo, in laudem eius aliquid depromere pertimesco. Si enim electus fuit angelus qui eam salutavit, electus Ioseph qui ei servivit...
133ra Elevata est nubes de tabernaculo profectique sunt filii Israel per turmas suas. Num. X (11–12). Circa assumptionem gloriosae virginis duo in verbis propositis possumus considerare, scilicet gloriosam ipsius assumptionem et totius caelestis curiae associationem. Primum notatur cum dicitur Elevata est nubes de tabernaculo. Secundum cum subdicitur Profectique sunt filii...
134vb Quae est ista quae ascendit de deserto deliciis affluens innixa super dilectum suum? Cant. VIII (5). Verba haec possunt esse ecclesiae triumphantis gloriam assumptionis gloriosae virginis admirantis. Miratus autem praecipue tria quae notantur in verbis propositis...
136ra Maria optimam partem elegit quae non auferetur ab ea. Luc. X (42). Ista verba sunt salvatoris gloriosae dilectricis suae sapientiam commendantis, sed proprie possunt exponi de beata eiusdem salvatoris genetrice ad cuius honorem recitat ea hodie sancta mulier ecclesia...
137va Beatus Bernardus quasi vas auri solidum ornatum omni lapide pretioso. Eccli. L (10). In verbis istis beatus pater noster Bernardus a tribus praecipue commendari videtur, videlicet a puritate vitae, a virtute constantiae, a conversationis venustate. Primum notatur cum dicitur Quasi vasi auri...
138va Inveni virum secundum cor meum. I. Reg. (recte: Act. 13,22). Verba sunt Dei David prophetae bonitatem seu perfectionem commendantis et satis proprie possunt assumi ad laudem et commendationem beatissimi patris nostri Bernardi...
140ra Exaltavi electum de plebe mea (Ps. 88,20). Verba sunt spiritus sancti per David prophetam beatum Bernardum commendantis. Commendat autem ipsum in ipsis verbis quem ad duo. Primo quem ad meritorum refulgentiam in statu viae...
141vb Neptalim cervus emissus et dans eloquia pulchritudinis. Gen. XLIX (21). Verba sunt Iacob patriarchae benedicentis filium suum Nepalym. Spiritualiter vera intellecta possunt esse verba ecclesiae beatissimi patris nostri Bernardi...
143va Christus mortuus est pro peccatis nostris. 1. Cor. XV (3). In verbo praemisso apostolus proponuit nobis Christum tamquam honorandum tamquam imitandum tamquam amandum. Primo dico proponit ipsum nobis tamquam honorandum et hoc merito dignitatis...
144vb Duo homines ascenderunt in templum ut orarent et cetera. Luc. XVIII (10). Dominus parabolam hanc ad humilitatis exhortationem proposuisse videtur, unde et in fine huius evangelii concludit dicens: Omnis qui se exaltat humiliabitur et qui se humiliat...
145va Sufficientia nostra ex Deo est. II. Cor. 3 (5). Apostolus in praesenti epistola ponit Deum esse totius humanae salutis principium effectum et secundum hoc in verbo praemisso duo facit. Primo ostendit Deum esse principium...
147ra Admirabantur turbae dicentes: Bene omnia fecit. Mc. VII (37). Tria nobis consideranda proponit evangelista. Primum est turbae admiratio, secundum divina laudatio, ibi Bene omnia fecit, tertium laudationis ratio, ibi Sacerdos fecit audiri...
148ra Abrahae dictae sunt promissiones et cetera. Gal. 3 (16). Apostolus in praesenti epistola tria intendit ostendere. Primo quia ex lege non est hereditas aeterna sive iustificatio, ibi Abrahae dictae sunt promissiones. Secundo quia in lege etiam aliqua consistit utilitas ibi Quid igitur lex? Propter et cetera (Gal. 3,19)...
148vb Diliges dominum Deum tuum ex toto corde tuo et cetera. Luc. X (27). Circa mandatum dilectionis IIIIor nobis consideranda proponit evangelium in verbo praemisso. Primo scilicet dilectionis debitum cum dicit Diligens dominum Deum tuum. Secundo dilectionis modum...
149vb Habitantibus in regione umbre mortis lux orta est eis. Isa. IX (1). Considerans propheta nativitatem virginis gloriose et in laudem admiratissimam in voce exultationis prorumpens dicit Habitantibus in regione et cetera...
151ra Signum magnum apparuit in caelo: mulier amicta sole et luna sub pedibus eius. Apoc. X (recte: 12,1). Beata virgo in verbis praemissis a tribus praecipue commendatur. Primo ab excellenti nativitatis suae dignitate cum dicitur Signum magnum apparuit in caelo. Secundo a sapientiae divinae luminositate...
152va Sapientia aedificavit sibi domum. Prov. (9,1). Nativitas beatae virginis commendatur in verbo praemisso quoad triplicem causam scilicet efficientem...
153vb Vas admirabile opus excelsi. Eccli. 44 (recte: 43,2). In verbo non solum admirabili verum etiam commendabili nobis describitur nativitas beatae virginis. Admirabile est ex operis novitate quando dicit Vas admirabile. Commendabilis ex opificis potestate...
154vb Spiritu ambulate et desideria carnis ne perfeceritis et cetera. Gal. (5,16). Apostolus circa verbum propositum tria facit. Primo ad spiritualis vitae nos invitat exercitum cum dicit Spiritu ambulate. Secundo eius vitae modum subdicit debitum ibi Et desideriam carnis...
155vb Iesu praeceptor miserere nostri. Luc. 17 (13). Oratio leprosorum sunt verba ista et tanguntur ibi IIIIor quibus omnino debet fulciri ut intrare et ascendere possit in conspectu Dei, sunt autem ista, scilicet dulcedo invocationis, humilitas subiectionis...
156vb Bonum facientes non deficiamus, tempore enim suo metemus non deficientes. Gal. 6 (9). Tria facit hic apostolus, monet enim nos primo ad boni operis exercitationem cum dicit Bonum facientes. Secundo suadet bono perseverantiam et consummationem cum subdicit Non deficiamus...
157va Primum quaerite regnum Dei et iustitiam eius et haec omnia adicientur vobis. Mt. 6 (33). Hic primo notandum quod est triplex regnum, videlicet aeternale, spirituale, temporale. Hortatur ergo nos dominus ut quaeramus prima duo regna cum dicit Quaerite primum regnum Dei...
158va Obsecro ne deficiatis in tribulationibus et cetera. Eph. 3 (13). Apostolus in praesenti epistola tria facit. Primo obsecrat ne in tribulationibus deficiamus cum dicit Obsecro et cetera. Secundo orat ut in virtutibus perficiamus ibi Huius rei gratia flecto genua mea et cetera...
159vb Accepit autem omnes timor et magnificabant Deum et cetera. Luc. VII (16). Circa turbae laudationem tria in verbo proposito notantur. Primo laudationis ratio ibi Accepit autem omnes timor. Secundo ipsa laudatio ibi Et magnificabant dominum Dei...
160va Obsecro vos ut digne ambuletis vocatione qua vocati estis et cetera. Eph. 4 (1). Tria facit hic apostolus. Primo viam salutis tenere nos ammonent cum dicit Obsecro vos ut digne ambuletis vocatione qua vocati estis. Secundo eiusdem viae regulam nos docet cum subdicit Cum omni...
161rb Amice, ascende superius et cetera. Luc. 14 (10). In hoc verbo salvator noster proponit suum fructum humilitatis, humilitas enim meretur exaltationem sicut superbia depressionem secundum quod dicitur in evangelio hodierno...
162rb In omnibus divites facti estis in illo et cetera. 1. Cor. 1 (5). Apostolus veras divitias secernere volens a falsis cum praemississet loquens Corinthiis. In omnibus divites sancti estis ne in dubium veniret de quibus diceret...
163rb Diliges dominum Deum tuum in toto corde tuo et cetera. Mt. 22 (37). In verbo proposito praeceptum caritatis commendabile nobis redditur a tribus. Primo scilicet a praecepti spiritualitate, ibi Diliges dominum Deum tuum. Secundo a determinationis praestabilitate, ibi In toto corde tuo...
164ra Diliges dominum Deum tuum et cetera. Mt. 22 (37). Dominus in hoc verbo ad congruissimam et pretiosissimam actionem nos invitat quae est diligere. Sunt autem IIIIor quae nos excitant ad caritatis praeceptum explendum videlicet necessitas, facilitas, utilitas...
165rb Renovamini spiritu mentis vestrae. Eph. 4 (23). Apostolus in verbo proposito duplicem nobis indicit renovationem. Primo nos hortatur renovari renovationem interiori cum dicit Renovare spiritu mentis vestrae. Secundo renovatio est exteriori cum subdicit Et induere novum hominem...
166va Videns Iesus fidem illorum dixit paralitico: Remittuntur tibi peccata et cetera. Mt. 8 (recte: 9,2). Circa beneficium curationis paralytici tria per ordinem ponuntur. Primo Christi pietas in sanando, ibi Videns Iesus et cetera. Secundo philosophorum impietas cogitando...
167va Videte quomodo caute ambuletis non quasi insipientes sed ut sapientes (Eph. 5,15). Ad tria nos hortatur apostolus in verbo proposito. Primo scilicet ad evitationem mali praesentis cum dicit Videte quomodo caute ambuletis. Secundo ad provisionem boni futuri...
168va Omnia parata sunt, venite ad nuptias. Mt. 22 (4). In verbo praemisso tria nobis in Deo consideranda proponuntur, scilicet largitas, curialitas, familiaritas. Largitas notanda in eo quod omnia paravit...
169rb Amice, quomodo huc intrasti et cetera (Matth. 22,12). Hic ponitur malorum obiurgatio quam faciet Deus in iudicio. Et in verbo proposito dominus tria facit. Primo commendat gratiam ex parte sui cum dicit Amice. Secundo arguit impudentiam ex parte cuiuslibet mali cum subdicit Quomodo huc intrasti...
170ra Beati pauperes spiritu quoniam ipsorum est regnum caelorum. Mt. 5 (3). Hodie, carissimi, omnium sanctorum festivitas sub una celebritate veneratur quam dominus in verbis praemissis concludere videtur cum dicit Beati pauperes et cetera. In quibus verbis commendantur ipsi sancti...
171ra Sancti per fidem vicerunt regna, operati sunt iustitiam, adepti sunt promissiones. Hebr. XI (33). In verbis praemissis commendantur sancti isti quorum hodie sollemnitas agitur a tribus, primo scilicet a cordis puritate cum dicitur Sancti per fidem vicerunt regna. Secundo ab operis rectitudine...
172va Et iusti epulentur et exsultent in conspectu Dei et delectentur in laetitia (Ps. 67,4). David propheta considerans omnium sanctorum gloriam describit eam quam ad tria, primo scilicet quam ad voluptuose refectionis suavitatem cum dicit Iusti epulentur. Secundo quam ad copiosae exultationis iocunditatem...
173vb Iusti in perpetuum vivent et apud dominum est merces eorum. Sap. 5 (15). Sancti isti quorum hodie sollemnia celebramus commendantur in verbis praemissis a tribus. Primo scilicet a meritorum decentia cum dicitur Iusti. Secundo a perpetuitatis permanentia cum subdicitur In perpetuum...
174vb Confortamini in domino et in potentia virtutis eius et cetera. Eph. 5 (recte: 6,10). Apostolus agens de spirituali militia. In principio huius epistolae tria facit. Primo nos hortatur non in propria sed in Dei virtute confidere dicens Confortamini in domino et in potentia virtutis eius. Secundo spiritualia nos arma monet assumere...
176rb Erat quidam regulus. Io. 4 (46). Per istum regulum quilibet accipitur praelatus cui commissa est cura animarum per filium eius designatur subditus per infirmitatem peccati mortalis status...
177rb Fratres, confortamini in domino et cetera (Eph. 6,10). Apostolus more ducis strenui nos hortatur ad pugnam militiae spiritualis. Sed quoniam dicitur 1. Mach. 3 (19) In multitudine exercitus virtus belli sed de caelo auxilium est, ideo primo monet nos in domino confortari...
178va Oro ut caritas vestra magis ac magis habundet. Phil. 1 (9). Apostolus tamquam fidelissimus paterfamilias filios suos proficere cupiens sollicite nos admonere curavit non solum docendo sed etiam pro nobis orando ut caritas nostra quae est omnium virtutum...
179rb Testis est mihi Deus quomodo cupiam vos omnes in visceribus Iesu Christi et hoc oro ut caritas vestra magis ac magis habundet. Phil. 1 (8–9). Apostolus dicipulis suis paternae dilectionis primum ostendit affectum in hoc praelatis praebens erga subditos caritatis exemplum et ita in verbo proposito duo facit. Primo ostendit in se erga discipulos affectus puritatem...
180ra Simile est regnum caelorum homini regi qui voluit rationem ponere cum servis suis. Mt. 18 (23). In hoc evangelio agitur de redditione duplicis rationis, scilicet duplex forum Dei scilicet in vita per viam misericordiae post hanc vitam per viam iudicii suae iustitiae...
181va Nostra conversatio in caelis est et cetera. Phil. 3 (20). Apostolus volens nos imitatores sui suique filium effici ad hoc per tria nos allicit quibus etiam se suosque imitatores a malo discernit. Primum est vitae perfectio quae notatur cum dicitur Nostra autem conversatio...
182rb Reddite ergo quae sunt caesaris caesari et quae sunt Dei Deo. Mt. 22 (21). Dominus haec verba dicens innuit esse duplex debitum, scilicet humanum et divinum. Et ideo notandum quod est debitum Dei et est debitum hominis. Debitum Dei est anima ad imaginem ipsius facta...
183rb Regnabit rex et sapiens erit. Ier. 23 (5). Videns Ieremias spiritu prophetico Christum in carne venturum describit ipsius personam a duobus quae etiam ipse dominus in Io. (13,13) testatur cum dicit Vos vocatis...
184va Cum sublevasset ergo oculos Iesus et cetera. Io. 6 (5). Hic sub typo corporalis refectionis quam dominus exhibuit turbis venientibus ad se agitur de refectione spirituali quam exhibet per fidem et dilectionem convertentibus ad ipsum...
185va Sanctificavi domum hanc quam aedificasti ut ponerem nomen meum ibi. 3. Reg. 9 (3). In verbis propositis duo notantur, scilicet templi dedicatio et dedicationis ratio, primum ibi Sanctificavi domum quam aedificavisti mihi. Secundum ibi Ut ponerem nomen meum ibi...
187rb Domus mea domus orationis vocabitur. Mt. 21 (13). Cum universorum dominus multas et varias habeat domus scilicet universalem, particularem, specialem, singularem, superiorem, inferiorem, interiorem, exteriorem, quaerimus quam spiritualiter inter has...
188ra Templum Dei sanctum est quod estis vos (1. Cor 3,17). Si desideramus fieri participes sollemnitatis huius ad quam cum desiderio convertimus, studere nos oportet ut quicquid in consecratione templi malum agitur totum in nobis spiritualiter impleatur...
188vb Introibo in domum tuam, adorabo ad templum sanctum tuum in timore tuo (Ps. 5,8). In verbis propositis propheta exemplo suo tria nobis facienda demonstrat. Primo scilicet templum suum ecclesiam visitare cum dicit Introibo in domum tuam quasi diceret visitent alii tabernam...
189vb Introibo in domum tuam, adorabo et cetera (Ps. 5,8). Monet nos propheta exemplo sui ad ingressum templi et tria facit in verbo proposito. Primo ostendit ingredi nos debere in domum domini cum dicit Introibo...
(114vb) Vermerk des Schreibers Cuonrad in größerer Schrift. Zwei Hexameter.
   1
114vb O bone Cuonrade Ruodgero cetera trade / Cuonrado prima Ruodgero pars detur ima.
(117rb) Nicolaus Vercellensis OCistSermo de s. Petro et Paulo (Schneyer 4, 384, Nr. 65).
(HDS) Zwei Inhaltsangaben.