Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=7662 
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 81
SAMMELHANDSCHRIFT (CHRONIKEN)
Olim: II 1 H 13    Papier   95 Bl.   283×205   Kaufbeuren, 1434
Provenienz/Letztbesitzer: Stams, Zisterzienserstift
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

 Volldigitalisat
 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. 73, 74.
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 1, 230-235 (online).
Schrift: 2 verschiedene Schriften/Schreiber
Schrift 1(1-42) Schriftraum: 200/210 × 135    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 39-42   
Schreiber: Johannes Ried (alias Kotz) – Schriftart: Bastarda cursiva
Schrift 2(43-95) Schriftraum: 190/200 × 110/115    Zeilenzahl: 31   
Schreiber: Johannes Ried (alias Kotz) – Schriftart: Bastarda cursiva
Ausstattung: Rubriziert   Einfacher Dekor   Fleuronnéeinitiale(n)   

Hs. enthält 1 Fragment
VDSVDS   Papier   14. Jh.
Lagen: Doppelblatt
Schrift:
Schriftart: Textualis

Einband: Kaufbeuren     1435     Gotisch     Streicheisenlinien             Kettenbuch
Werkstatt: Johannes Engelmair, Kaufbeuren (Bl. 83v)


Vorbesitzer 1: Johannes Ried (alias Kotz), 1434
Aus dem Besitz des Johannes Ried zusammen mit Cod. 93, 97, 744 und 939 nach Stams gekommen.
Vorbesitzer 2: Stams, Zisterzienserstift , bis 1808
Am Rücken Bleistiftsignatur "XX", vgl. andere Stamser Handschriften. Häufig übereinstimmend mit Signatur im Übergabekatalog, am ehesten Q 20, aber vom Format her ehre auszuschließen. 1808 anlässlich der vorübergehenden Klosteraufhebung in Stams der ULB Tirol übergeben.

Addendum zum gedruckten Katalogband: Bl. 41vb Bridferthus Saxo OSB = Bridferthus Ramesiensis

Bearbeitung: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol; Katalogbeschreibung: Walter Neuhauser 1987
Digitalisierung und Dateneingabe: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol: Projekt Libri Stamsenses 2023-2024 - Kulturerbe digital
Wasserzeichen: Maria Stieglecker (ÖAW)

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 1", "Walther, Initia", "Walther, Proverbia", "PL", "CSEL", "MGH", "RB", "Thorndike-Kibre", "Goy", "CPL", "BHM", "Copinger"
alle Initien
(VDS) Iohannes de Garlandia Opus synonymorum (Fragment) (Ed.: P. Leyser, Historia poetarum et poematum medii aevi. Halle 1721, 311-341 und M. Kurz, Die Synonyma des Johannes von Garlandia. Programm Staatsgymnasium Wien IX, 1884/85 [1885] 1-32). Enthält links: Leyser V. 489-491, 493-494, 492, 496-507, 509-515, Kurz V. 613; rechts: vier nicht edierte Verse, Kurz V. 438, 448-451, 439-442, 445, 443-444, 469, Leyser V. 88, Kurz V. 470, 471, 466-468.
   1
VDS ]Artes divitias de sig [...] ltas ...
(VDS) Verschiedene Notizen und Eintragungen: Besitzvermerk des Johannes Ried in Kaufbeuren.
   6
VDS Fur non est latro sed tempore quo rapit atro / claro non atro furatur tempore latro, / latro rapit luce dignus uterque cruce. (Walther, Initia 6986)
VDS Gilibertus. Ridiculosa res est speculator caecus, praecursor claudus, praelatus negligens, doctor insipidus et praeco mutus. Hoc ille.
VDS Quod fecit quisque opus tuetur ait Naso (Ovid: Epistola ex Ponto 4,1,28. Walther, Proverbia 25801a)
VDS Hieronymus (Epistola 22,6,5) Dum parvus est hostis interfice eum. (PL 22, 398, 92 und CSEL 54, 152, 7)
VDS Augustinus optavit videre Romam in flore, Christum in carne, Paulum in sermone.
VDS Arma clericorum sunt preces et lacrimae.
(1*ra) Lebensalter. 2 Hexameter De aetatibus hominum.
   1
1*ra Tit.: Versus de aetatibus hominum.
Christus. Gratus nisi sis duplex pulcherque trifortis, / Qua sapiens quin sex sanctus animo non sis.
(1*ra-vb) Weltalter. Aetates mundi.
   1
1*ra Tit.: Aetates mundi.
Nota. Septem sunt aetates mundi, prima fuit ab Adam usque ad Noae ... — ... revolutis XXXIII annis eodem die crucifixum.
(1*vb) Memorialverse (Walther, Initia 1298). 3 Hexameter chronologischen Inhalts.
   1
1*vb Ante Iesum duo C minus uno milia quinque / LX et duo C quibus addas milia quinque / tot fertur Christus pro nobis vulnera passus.
(2*ra-12*vb) Alphabetische Tabula zu den Flores temporum (Bl. 1ra-41rb).
(1ra-41rb) Flores temporum, Fassung I, Redaktion A (Ed.: MGH, SS XXIV, 230-250. Corpus historicum medii aevi, ed. J. G. Eccardus, T. 1, Francofurti et Lipsiae 1743, 1551-1632. - Stegmüller RB 3239). Bis einschließlich Nicolaus IV. bzw. Rudolf I.
(41rb-41va) Beda Venerabilis Prognostica temporum (Thorndike-Kibre 1449. PL 90, 951. Parallelüberlieferung: München, BSB, Clm 26666). Witterungsregeln anhand der Wochentage des 1. Jänner in Anlehnung an Beda Venerabilis.
   1
41rb Tit.: Sequentia non cura quia nulla sunt.
Si fuerunt Kal. Ian. in die dominico hiems bona erit ac suavis et calida ... — ... vindemia bona, veterani morientur.
(41va-b) Witterungsregeln: Über Gewitter und ihre Wirkungen (vgl. Thorndike-Kibre 1466).
   1
41va Si tonat in ariete luna flagellabitur, herbae habundabunt, angustiae venient, quadrupedia multiplicabuntur ... — ... si in pisce tonuerit gelum et siccitas erunt, homines aegrotabunt, vinum multum, parum ordei erit.
(41vb-42ra) Bridferthus RamesiensisCommentaria in Bedam De temporum ratione, cap. XVI (PL 90, 357-360). Über den Wechsel der Tierkreiszeichen. Weitgehend an Bridferthus angelehnt.
   1
41vb Nota. Intrat sol in arietem prima hora noctis quae praecedit diem quae est XV Kal. Aprilis et de ariete hora XI mediante nocte quae praecedit diem XV Kal. Maii ... — ... Intrat sol in pisces hora diei mediante quae est XV Kal. Martii et exit de piscibus hora noctis VI plena quae est Kal. Aprilis.
(42rb) Malteserkreuz und Johanniterorden (Notiz).
   1
42rb Tit.: De duplici cruce fratrum Hierosolymitanorum canonicorum de regula sancti Augustini habentium duo milia et 88 claustra.
Crux duplex, vexilla duo, mors nostraque duplex binis vexillis, duplex est reddita vita morte Christi ... — ... quia Christus fuit sacerdotii caput imperii, id est sacerdos et rex et imperator.
(43r-46r) Godefridus Viterbiensis Nomina prophetarum et patrum Veteris Testamenti (Druck: Basel 1559, Sp. 370-377. - Stegmüller RB 2612). Aus: Godefridus Viterbiensis, Pantheon, Schluss von P. XIII.
   1
46r Expl.   ... Schlussschrift: Explicit interpretacio nominum omnium prophetarum sive patrum Veteris Testamenti secundum Ysidorum Ethymologiarum auctore magistro Gotfrido Viterbiensi.
(46r-49r) Godefridus Viterbiensis Nomina et etymologiae patrum Novi Testamenti (Druck: Basel 1559, Sp. 378-385. - Stegmüller RB 9330). Aus: Godefridus Viterbiensis, Pantheon, Beginn von P. XIV.
(49v-50v) Geographie. Erklärung geographischer Namen in alphabetischer Reihenfolge von A bis M.
   1
49v Assyria Asiae est regio. Haec ab oriente habet Indiam, a meridie Mediam, ab occidente Tygrim ... — ... Missena Germaniae est provincia, ab ortu Bohemiam et Poloniam, a meridie Bavariam, Saxoniam et Thuringiam, in occidente cum Raetia et Tirrenia. est autem gens benigna et pacifica a natura minus habens Germanicam fortitudinem.
(51r-78v) De aetatibus mundi (Stegmüller RB 9331 und 9332). Zwei inhaltlich und formal zusammengehörende Weltchroniken, jeweils geordnet nach den sechs Weltaltern. Kompilation aus Hugo de s. Victore, Heimo Bambergensis, Isidorus Hispalensis.
(51r-53v) Hugo de Sancto Victore Chronica = De tribus maximis circumstantiis gestorum (nur Praetfatio) (Ed.: W. M. Green, Hugo of St. Victor, De tribus maximis circumstantiis gestorum. Speculum 18 [1943] 488-492. - Thorndike-Kibre 560. Goy 37).
(53v-70v) Heimo presbyter ecclesiae s. Iacobi BabenbergensisChronographia seu De decursu temporum liber, gekürzter Text (Ed. nur Auszüge: MGH, SS X 2-4; PL 173, 1365-1368; Ph. Jaffé, Bibliotheca rerum Germanicarum V: Monumenta Bambergensia. Berolini 1869, 545-547).
   1
53v Credimus et nullatenus dubitamus secundum quattuor evangelia dominum nostrum Iesum Christum XIIII luna Aprilis secundum Hebraeos pasca legale cum suis discipulis fecisse ... — ... quoniam non lunaris cursus nec usualis compotus ei conquiescit ullomodo.
(70v) Epistola Lentuli, Redaktion c (Ed.: E. v. Dobschütz, Christusbilder [Texte und Untersuchungen zur Geschichte der altchristlichen Literatur 18]. Leipzig 1899, *319).
(71r) De aetatibus mundi. Einleitung (Stegmüller RB 9332).
   1
71r Sequens series annorum posita est secundum LXX interpretum translationem ... — ... et cui parti potius debeat fidem adhibere.
(71r-78v) Isidorus Hispalensis Chronicon, leicht gekürzt (PL 83, 1017-1058. MGH, Auctores antiquissimi XI. Berlin 1894, 424-481. - CPL Nr. 1205).
(79r-80r) Ps. HieronymusChronica succincte descripta de regno Hebraeorum (Stegmüller RB 9333. BHM III B 520, Nr. 631).
(80r) Ps. HieronymusQuaestiones Hebraicae in libros Regum et Paralipomenon, Auszug (II 5, 4-5) (PL 23, 1412A-B. - Stegmüller RB 3415. BHM Nr. 412).
   1
80r Filius triginta annorum erat David cum regnare cepisset et quadraginta annis regnavit ... — ... in quibus commoratus fuerat David ipse et viri eius. Haec in Quaestionibus Hebraicis ipsius Hieronymi super secundo Regnum etc.
(80v-83v) Ps.-Methodius PatarensisRevelationes = De principio saeculi (Druck z.B.: Copinger 1119, 1120. Ed.: E. Sackur, Sibyllinische Texte und Forschungen. Halle 1898, 60-96. - Fabricius, Bibl. Graeca VII 269. Stegmüller RB 5586).
   2
80v Tit.: Incipit in Christo nomine liber beati Methodii episcopi ecclesiae Patarinis quam de Hebraeo et Graeco in Latinum transferre curavit illustris vir Hieronymus studio ipsius de principio saeculi usque ad finem saeculorum ...
Sciendum est namque nobis fratres carissimi quomodo in principio Deus creavit caelum et terram ... — ... et cum rege caeli sine fine gloriabuntur et impii sine fine patientur unde nos eripere dominus dignetur qui cum Deo patre et spiritu sancto vivit et regnat DEus per omnia saecula saeculorum Amen.
83v Schlussschrift:Explicit liber beati Methodii episcopi Patarinensis ecclesiae et martiris Christi quem de Hebraeo et Graeco in Latinum transferre curavit eloquium idem de principio saeculi et inter regna gentium et fines saeculorum quem illustris virorum sanctus Hieronymus in suis opusculis collaudavit. Scriptus et completus per Iohannem Ried alias Chocz capellae sacratissimae virginis Mariae in oppido Bürn capellanum anno gratiae 1434 et ligatus per Iohannem Engelmair in anno 35.
(HDS) Notizen über Ordensgründungen.
   3
HDS Anno domini nongentesimo ... incepit ordo Monasterii Cluniacensis, primus abbas Hugo. Anno MLXXXIII incepit ordo ... — ... millesimo CCX incepit ordo minorum fratrum.
HDS Anno incarnationis dominicae CCCCLXXX fuit natus s. Benedictus, quadringentesimo vero XCIIII ad conversionem venit ... — ... posuerunt sub lapide lapidem pretiosum optimam margaritam.
HDS Cisterciensis ordo. Sunt nongenta monachorum milleque claustra atque quadringenta monachorum milleque claustra quae faciunt trecenta simul tria milia claustra ordinis, hic cuncta praescribuntur fere claustra