|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=7814 |
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 233
IOHANNES HEROLT ("DISCIPULUS")
Olim: II 3 H 3 Papier I, 241 Bl. 285×215 Tirol (?), 1439-06-19 (exaktes Datum)
Provenienz/Letztbesitzer: Halltal, Augustinerinnenkloster bzw. unbestimmtes Tiroler Kloster
Provenienz/Letztbesitzer: Halltal, Augustinerinnenkloster bzw. unbestimmtes Tiroler Kloster
Handschrift aus 2 Teilen zusammengesetzt: VS (I) um 1478/1480; Hauptteil (1-239) 1439-06-19 (exaktes Datum)
| Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier. |
Volldigitalisat 
Wasserzeichen: Metadaten zu Teil VS, Teil Hauptteil | Vorschau Bilder zu Teil VS, Teil Hauptteil | Einzelbilder: fol. I, 7, 214.Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 3, 120-128 (online).
Hs. enthält 1 Fragment
alle Initien
Weitere Literatur zur Handschrift (Anzahl: 1)
| VS | I Papier um 1478/1480 |
| Hauptteil | 1-239 Papier 1439-06-19 (exaktes Datum) |
| Schrift: | |
| Schriftraum: 205 × 145 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 35-40 | |
| Schriftart: Bastarda cursiva |
Hs. enthält 1 Fragment
| Falzfrg. | Pergament 11. Jh. |
| Schrift: | |
| Schriftart: Karolingische Minuskel – Neumen |
| Einband: 15. Jh. Gotisch Streicheisenlinien Blindstempel |
| Einbandfragment oder Abklatsch vorhanden |
| um 1478/1480 |
| Vorbesitzer 1: Halltal, Augustinerinnenkloster, bis 1500 Vorbesitzer 2: Gnadenwald, Kloster St. Martin, bis 1522 Vorbesitzer 3: Schwaz, Kloster St. Martin, bis 1782 |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! 
---------------
"Kat. Innsbruck 3", "Kaeppeli"
alle Initien
| (Ir) | Notiz (Bibelzitat). Iob 1,21. |
| (1ra-239vb) | Iohannes Herolt
  : Sermones (Kaeppeli Nr. 2387). Enthält nur die Sermones de tempore der Sonntage nach Dreifaltigkeit und die Sermones zum Commune sanctorum und auf Maria (Nr. 81-164). 85 |
| 1ra | Erat quidam mendicus nomine Lazarus Luc. 26 (20). Sciendum quod in evangelio praesenti fit mentio |
| 4rb | Mortuus autem est dives Luc. 16 (22). Loquendo hic de divitibus |
| 6va | Dives induebatur purpura Luc. 16 (19). In verbis praemissis ille dives reprehendit |
| 10ra | Homo quidam fecit coenam magnam Luc. 14 (16). In verbis propositis ostenditur liberalitas |
| 12vb | Uxorem duxi ideo non possum venire. Luc. 14 (20). Sciendum quod excusatio istius qui invitatus fuit |
| 16ra | Uxorem duxi ideo venire non possum. Luc. 14 (20). Ex quo iam in praesenti sermone dictum est de luxuria |
| 19ra | Gaudium est angelis Dei super uno peccatore Luc. 15 (7). Magna et pretiosa est paenitentia peccatorum |
| 22ra | Gaudium erit coram angelis Dei super uno peccatore (Luc. 15,7). Gregorius dicit quod superna civitas ex angelis et hominibus consistit |
| 25rb | Estote misericordes sicut et pater vester misericors est. Luc. 6 (36). Naturale est omnibus animalibus eiusdem speciei |
| 27vb | Nolite iudicare non iudicabimini Luc. 6 (37). Notandum quod non iudicare proximum est |
| 31ra | Nolite iudicare et non iudicabimini (Luc. 6,37). Sciendum quod aliqui non solum iudicant |
| 33vb | Praeceptor per totam noctem laborantes nihil cepimus. Luc. 5 (5). Sciendum quod isti laborant in nocte |
| 36ra | In nomine autem tua laxabo rete. Luc. 5 (5) et cetera. Sciendum quod sicut praedicatores laxant retia |
| 39ra | Relictis omnibus secuti sunt eum. Luc. 5 (11). In hoc quod isti sancti apostoli de quibus in hodierno evangelio fit mentio |
| 41va | Omnis qui irascitur fratri suo Mt. 5 (22). Quaeritur utrum Christus velit nos hic retrahere ab omni ira |
| 44rb | Si offers munus tuum ad altare Mt. 5 (23). Cum omni tempore nostro tria attendere debemus |
| 46vb | Misereor super turbam Mr. 8 (2). Sciendum quod misericorida domini diffusa est |
| 49va | Accipiens septem panes gratias agens fregit Mt. 8 (recte: Marc. 8,6). Cum hoc tripliciter consideretur scilicet quantum ad corpus |
| 52rb | Accipiens septem panes gratias agens (Marc. 8,6). Circa secundam partem praecedentis sermonis sciendum quod in comedendo et bibendo |
| 54ra | Attendite a falsis prophetis Mt. 7 (15). Secundum leges humanas puniendi sunt falsarii litterarum regalium |
| 56vb | Omnis arbos qui non facit fructum Mt. 7 (19). Sciendum quod si tanta est poena sterilis arboris |
| 59rb | Qui facit voluntatem patris mei Mt. 7 (21). Sciendum quod praesenti sermone tria sunt dicenda, primo quare merito debemus facere |
| 61rb | Facite vobis amicos de mammona Luc. 16 (9). Secundum dictum cuiusdam philosophi quilibet deberet habere unum amicum |
| 64rb | Facite vobis amicos de mammona iniquitatis. Luc. 16 (9). Sciendum secundum Bedam mammona lingua Syrorum divitiae nuncupantur |
| 66va | Videns Iesus civitatem flevit super eam Luc. 19 (41). Dominus noster Iesus Christus qui nullam materiam flendi |
| 68vb | Et ingressus in templum coepit eicere Luc. 15 (recte: 19,45). Sciendum quod sicut Christus eiecit de templo materiali ementes et vendentes |
| 71rb | Duo homines ascenderunt in templum Luc. 18 (10). Sicut dicitur in Scholastica historia |
| 74ra | Bene omnia fecit. Mt. 8 (recte: Marc. 8,37). Sciendum quod diversi homines stulti diversimode Deum reprehendunt |
| 77ra | Bene omnia fecit. Mt. 8 (recte: Marc. 8,37). Sicut enim in praecedenti sermone dictum est de tribus generibus quae Deum reprehendunt |
| 79va | Plagis impositis abierunt semivivo relicto. Luc. 10 (30). Sciendum quod homo in corpore vulneratur dupliciter |
| 82vb | Ite ostendite vos sacerdotibus. Luc. 17 (14). In hoc quod Christus leprosos illos post mundationem ad sacerdotes mittit |
| 85rb | Cecidit in faciem ante pedes eius gratias agens. Luc. 17 (16). Sciendum quod ille Samaritanus a Christo a lepra mundatus |
| 87vb | Nemo potest duobus dominis servire. Mt. 6 (24). Sicut dicit beatus Augustinus: Deus hominem fecit |
| 89va | Non potestis Deo servire et mammonae (Matth. 6,24). Sciendum secundum glossam mammon est nomen daemonis |
| 92ra | Ecce defunctus efferebatur filius unicus matris. Luc. 17 c. (recte: 7,12). Sciendum quod sicut ille adolescens fuit mortuus |
| 94va | Et haec vidua erat. Luc. 7 (12). Mulier ista de morte filii multum dolebat |
| 97vb | Cum intraret Iesus in domum cuiusdam principis Luc. 14 (1). Christus saepe in sabbato docebat et curabat infirmos |
| 100va | Ecce quidam hydropicus erat ante illum et cetera (Luc. 14,2). Sicut dicit Beda: Hydropicus est morbus ab humore aquoso |
| 102rb | Diliges dominum tuum ex toto corde tuo Mt. 22 (37). Sciendum quod in praesenti sermone dicendum est de dilectione Dei et proximi |
| 105ra | Diliges proximum tuum sicut te ipsum (Matth. 22,39). Expedito sermone uno caritatis quae Deo debetur |
| 107va | Omnia divina praecepta in his duobus praeceptis dependent |
| 107vb | Accedens Iesus in naviculam transfretavit Mti. 9 (1). Deus omnia elementa creaverat |
| 110vb | Confide fili remittuntur tibi peccata tua. Mt. 9 (2). In verbis praemissis dominus vult nos inducere ad bonam confidentiam |
| 113ra | Hic blasphemat. Mt. 9 (3). Sciendum quod blasphemia est quando aliquis aliquid attribuit Deo |
| 116rb | Simile factum est regnum caelorum Mt. 22 (2). Sciendum quod nuptiae sunt triplices scilicet carnales |
| 118ra | Ligatis manibus et pedibus mittite eum in tenebras exteriores. Mt. 22 (13). In hoc damnati habebunt ligatas manus et pedes |
| 121rb | Multi sunt vocati pauci vero electi (Matth. 22,14). In verbis praemissis fit mentio de paucorum salvatione |
| 121vb | Erat quidam regulus cuius filius infirmabatur Capharnaum. Iohannis 4 (46). Sicut dicit Theophilus: Iste regulus interfuit miraculo facto in nuptiis |
| 123rb | Erat quidam regulus cuius filius infirmabatur Capharnaum. Ioh. 4 (46). Ex hoc quod hic fit mentio de filio reguli |
| 126rb | Incipiebat enim mori. Ioh. 4 (47). Sciendum quod sicut homo moritur corporaliter et spiritualiter |
| 128rb | Serve nequam omne debitum dimisi tibi Mt. 1 (32). Superius interrogavit Petrus Iesum dicens |
| 131vb | Tradidit autem tortoribus Mt. 18 (34). Sic quilibet damnatus traditur tortoribus |
| 135rb | Cuius est imago haec et superscriptio. Mt. 22 (20). In verbis praemissis docemur ut Dei imaginem |
| 137rb | Magister scimus quia verax est Mt. 22 (16). Sciendum quod Christus veritas est, ideo diligit veritatem |
| 139ra | Filia mea modo defuncta est Mt. 9 (18). Sicut enim defuncta est illa puella corporaliter |
| 141vb | Filia mea modo defuncta est. Mt. 9 (18). Videtur esse contrarietas inter Matthaeum et Marcum. |
| 143rb | Est puer hic unus habens quinque panes Ioh. 6 (9). Concludendo sermones istos de tempore. Notandum est quod per quinque panes et duos pisces possumus intelligere |
| 146ra | Cogitatio eorum apud altissimum. Sap. 5 (16). Sciendum quod tria sunt principaliter cum quibus meremur et peccamus |
| 148rb | Auferte malum cogitationum vestrarum ab oculis meis. Is. 1 (16). Sicut dicit beatus Ieronimus: Tutissimum atque perfectum est ut assuescat animus |
| 150rb | De omni verbo otioso quod locuti fuerint homines reddent rationem. Mt. 12 (36). Sciendum quod quattuor sunt servanda ne offendamus in lingua |
| 153ra | Operari oportet dum dies est Ioh. 9 (4). Sciendum quod in verbis praemissis Christus nos ammonet ad faciendum bona opera |
| 156va | Peccatum cum consummatum fuerit generat mortem. Iacobi primo (1,15). Hoc intelligitur de quolibet peccato mortali |
| 159vb | Si vis ad vitam ingredi serva mandata. Mt. 19 (17). In verbis propositis ostendit Christus cuilibet homini viam vitae aeternae |
| 162ra | Si vis ad vitam ingredi serva mandata. Mt. 19 (17). Quantum ad secundam partem praecendentis sermonis tunc iam aliquid breviter de ultimis quinque praeceptis dicendum est |
| 164va | Ab alienis parce servo tuo. Ps. 18 (14). Sciendum quod novem sunt aliena peccata quorum si peccator |
| 166va | Ab occultis meis munda me domine Ps. 18 (13). Quantum ad secundam partem praecedentis sermonis tunc modo dicendum est de aliis quattuor peccatis alienis |
| 168ra | Omnis qui vivit et credit in me non morietur in aeternum. Ioh. 11 (26). Sciendum quod fides frequenter est praedicanda fidelibus |
| 170vb | Assumptus est in caelum et sedet ad dextram Dei. Mt. 16 (recte: Marc. 16,19). Istum articulum posuit beatus Bartholomaeus et in isto attendere debemus |
| 172rb | Samaritanus appropians alligavit vulnera eius Luc. 10 (34). Unde sciendum quod Samaritanus id est Christus vulnerato appropinquans |
| 172vb | Ego vos elegi de mundo. Ioh. 15 (16). Ex quo Christus dicit in evangelio ut habetur Mt. XV (recte: 20,16) Multi sunt vocati |
| 175va | Posui vos ut eatis et fructum afferatis et fructus vester maneat. Ioh. 15 (16). Ista verba quae dominus locutus est discipulis iam loquitur nobis omnibus |
| 181va | Si quos vult venire post me abneget semetipsum Mt. 6 (recte: 16,24). Vult igitur Christus ut ipsum sequamur et crucem tollamus |
| 183va | Stabunt iusti in magna constantia. Sap. 5 (1). Sciendum quod positi sumus in hunc mundum ut operare et meritum cumulare debemus |
| 185ra | Iustum deduxit dominus per vias rectas. Sap. 10 (10). Sciendum quod si volumus salvari oportet nos inveniri iustos |
| 187va | Serve bone et fidelis intra in gaudium domini tui. Luc. 12 (recte: Matth. 25,23). Sciendum quod Deus creavit cuncta ad sibi serviendum |
| 189rb | Estote parati quia qua hora non putatis filius hominis veniet. Luc. 12 (40). In verbis praemissis monemur ad paenitentiam et ad vitae emendationem |
| 191rb | Simile est regnum caelorum thesauro abscondito in agro. Mt. 13 (44). Per istum thesaurum intelligitur virginitas quae est thesaurus super omnes thesauros |
| 193vb | Angeli eorum semper vident faciem patris mei qui in caelis est. Mt. 18 (10). Ex quo hodierna die peragitur festum Michaelis et omnium angelorum |
| 196rb | Gaudete et exultate quoniam merces vestra multa est in caelis. Mt. 5 (12). Ex quo hodie agitur solemnitas omnium sanctorum qui in caelo cum Christo regnant |
| 197vb | Anima mea turbata est valde. Ps. 6 (4). Ex quo hodie agitur dies omnium animarum fidelium in purgatorio existentium |
| 202ra | Beatam me dicent omnes generationes. Luc. primo (48). Sol non mittit radios suos in terram |
| 205ra | Fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius. Luc. 1 (49). Ieronimus: De beatissima et gloriosissima virgine Maria loqui me indignum fateor |
| 208rb | Ego mater pulchrae dilectionis et timoris et agnitionis et sanctae spei. Ecc. 24 (24). Sciendum quod nemo potest digne laudare beatam virginem Mariam |
| 211va | Notandum sicut dies dominica dedicata est resurrectioni et sexta feria passioni, sic dies sabbati dedicata est gloriosae virgini Mariae |
| 211vb | Nota exemplum quomodo beata virgo Maria iuvat hominem in vita. Legitur in dialogo Caesarii quia iuvenis quidam cui pater moriens |
| (Falz) | Liturgie. liturgischer Text, Fragm. |