![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=7815 |
![]() | Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier. |
Teil 1 | 1-16 Papier 2. Jahrzehnt 15. Jh. |
Lagen: (VIII+1 [ungezähltes eingebundenes Halbblatt, künstlich gezählt als Bl. 6a])16 | |
Schrift: | |
Schriftraum: 245/250 × 170 Zeilenzahl: 42-47 | |
Schriftart: Bastarda Von Tintenlinien gerahmt. Schriftraum Bl. 7v.10r durch Tabellen und Auflistungen unregelmäßig gegliedert. Vgl. auch Teil 6. | |
Ausstattung: Rubriziert Fleuronnéeinitiale(n) | |
Teil 2 | 17-25 Papier um 1415/1420 |
Lagen: (VI-3)25 | |
Schrift: | |
Schriftraum: 245 × 165 Zeilenzahl: 51-52 | |
Schriftart: Bastarda Von Blindlinien gerahmt. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 3 | 26-33 Papier 2. Drittel 14. Jh. |
Lagen: IV33 | |
Schrift: | |
Schriftraum: 225/235 × 170/175 Zeilenzahl: 37-39 | |
Schriftart: Textualis Von Bleistiftlinien gerahmt. | |
Ausstattung: Federzeichnung(en) | |
Teil 4 | 34-67 Papier 2. Drittel 14. Jh. |
Lagen: XVII67 | |
Papierfalz in der Lagenmitte. Text bricht am Lagenende ab. Bl. 67v: Reklamante. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 210 × 147 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 52-59 | |
Schriftart: Textualis cursiva Von Blindlinien gerahmt. Zirkelstiche. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 5 | 68-276 Papier um 1380 |
Lagen: IX85 + VIII101 + 2.XIII153 + (VI-2)162(163) + XII196(187) + III202(193) + XII226 + X246(235) + (XV-2+2)276(265) | |
Bl. 163 wurde als 162 gezählt. In der Zählung Sprung von Bl. 169 auf 180. Zwischen Bl. 271 und 272 zwei Blätter herausgeschnitten, nach Bl. 274 zwei Blätter eingefügt. Lagenreklamanten. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 205/235 × 145/165 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 42-61 | |
Schriftart: Textualis Von Tinten- und Bleistiftlinien gerahmt. Zirkelstiche. Bl. 68ra-11ra, 203ra-277va: Textualis. Bl. 111rb-199vb: Buchkursive von mehreren Händen. Bl. 200ra-202va: Textualis cursiva. Schreiberwechsel: Bl. 111ra, 163ra, 200ra, 203ra. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 6 | 277-299 Papier um 1430/1431 |
Lagen: VI288(279) + (VI-1)299(290) | |
Schrift: | |
Schriftraum: 232 × 150 Zeilenzahl: 37-44 | |
Schriftart: Bastarda Von Tintenlinien gerahmt. Bastarda von mehreren Händen. Vgl. auch Teil 1. Datiert 1418 (Bl. 293v) und 1419 (Bl. 298r). | |
Ausstattung: Rubriziert |
Einband: Stams 15. bis 16. Jh. Gotisch Streicheisenlinien Blindstempel |
Weißes Leder über Pappe mit Blinddruck. Das Leder des Einbandes stammt von einer vom Format her etwas größeren Handschrift des 15. Jh. und wurde im 16. Jh. für die Bindung der vorliegenden Handschrift wiederverwendet. VD und HD gleich, bis auf Stempel im rechten und linken Feld des Mittelfeldes: aus mehrfachen Streicheisenlinien gebildeter Rahmen, gefüllt mit Stempeln. Oben: Tier (?) in Kreis (Nr. 1), zwischen den einzelnen Stempeln jeweils ein Flechtbandstempel (Nr. 2). Links (bzw. am HD rechts): Vogel (oder Drache ?) in Tropfenform (Nr. 3). Unten: fünfblättrige Rosette in Raute (Nr. 4), zwischen den einzelnen Stempeln jeweils ein Flechtbandstempel (Nr. 2). Rechts (bzw. am HD links): fünfblättrige Rosette im Kreis (Nr. 5) und Granatapfel (Nr. 6). Mittelfeld durch Diagonalbänder - aus mehrfachen Streicheisenlinien gebildet und mit Stempeln gefüllt - geteilt. In den Feldern symmetrisch angeordnete Einzelstempel: oben und unten: fünfblättrige Rosette in Raute (Nr. 4), rechts zusätzlich zwei fünfblättrige Rosetten im Kreis (Nr. 5). HD, links und rechts: Tier (?) in Kreis (Nr. 1). Zwei Lederschließen. Rücken: vier Doppelbünde, von Streicheisenlinien gesäumt. Oben Papier-Titelschild. Aufschrift kaum lesbar. Im zweiten Feld Signatur (?): 36, unten Signatur 20 (?). Schnitt blau gefärbt. Am Spiegel des VD klebt ein Fragment aus einem Druck des 16. Jh. (Missale). Das letzte Blatt der letzten Lage klebt als Spiegel am HD. |
Datierung der einzelnen Teile nach Wasserzeichenbefund s.o., T. VI laut Katalog dat. 1418 und 1419, allerdings nur Datierung der Vorlage
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! ---------------
(1r-15v) | Summa dictaminis. Kompilation verschiedener Formularien, zu Beginn grob übereinstimmend mit dem ersten Teil des "Baumgartenberger Formularius", auch Teile der "Practica" des Laurentius de Aquilegia (L. Rockinger, Briefsteller und Formelbücher des elften bis vierzehnten Jahrhunderts (Quellen und Erörterungen zur bayerischen und deutschen Geschichte 9), München 1863. - H. Baerwald, Das Baumgartenberger Formelbuch, Eine Quelle zur Geschichte des XIII. Jahrhunderts vornehmlich der Zeiten Rudolfs von Habsburg (Fontes Rerum Austriacum, 2. Abt., Bd. 25), Wien 1866. - Walsh 1981, hier 213-215.). 1 ![]() | : |
1r | Ad habendum claram et lucidam formam dictaminis, ut modernis placet, usuque temporis praesentis approbavit | |
(16r-16v) | Leer. | |
(17r-24v) | Epistolarum Libri XIV, Auszüge aus Lib. 1-III (PL 77, 441-1328). 9 ![]() | : |
17r | Quod vero ne os domini quod lucernam dicitis | |
17r unten | In epistola XXXIX hoc autem quod me ad episcopatus ordinem | |
19v | Bona vestrae excellentiae expertus | |
20r | Ante terminum (recte: triennium) subdiacones omnium ecclesiarum Siciliae prohibiti fuerunt | |
20v | Cleri siquidem vel aliorum consuetudinem | |
21r | In epistola LXXVIII ad clerum ordinem et plebem vianenssem (!). Quotiens res aliqua pluribus committitur agenda | |
21r | Ita ergo cum omni vivacitate | |
22r | In epistola XXV ad Io. episcopum: Ammonemus etiam fraternitatem | |
22v | Quapropter frater carissime | |
(25r-25v) | Leer. | |
(26r-31va) | Sermo de s. Petro et Paulo (P. Schmitz, Les sermons et discours de Clément VI. Revue Bénédictine 41 [1929] 15-34, Nr. 59 - Schneyer 4, 765, Nr. 70). | :|
(32r-33v) | Leer. | |
(34ra-67vb) | Tractatus de septem virtutibus et vitiis (Auszug?) (Bloomfield Nr. 2124). 2 ![]() | : |
34ra | Fides est totius aedificii spiritualis fundamentum vel sic fides est virtus qua creditur | |
50rb | Quoniam criminalium vitiorum superbia vindicat principatum | |
(68ra-115rb) | Sermones epistolares de sanctis (Druck: Straßburg 1502. - Schneyer 1, 557-560). 2 ![]() | : |
68ra | Salvator paulo ante dixerat suis discipulis quod de die et hora | |
71ra | Qui facit voluntatem patris mei qui in caelis est ipse meus frater et soror et mater est. Mt. XII (recte: Matth. 7,21). Istud verbum sumptum est de quodam evangelio quod Romana legit ecclesia solum in festo sanctorum septem fratrum | |
(115rb-162IIra) | Sermones de mortuis (Schneyer 1, 577-583). 1 ![]() | : |
155va | Nolumus vos ignorare de dormientibus et cetera. 1 ad Thess. IIII (13). In isto 4 capitulo postquam apostolus revocavit | |
(163ra-202vb) | 31 Sermones de tempore et de sanctis, tw. anonym, tw. von Richardus Fitzralph bzw. Clemens VI. (Petrus Roger). | |
(163ra-167ra) | Sermo de s. Thoma martyre (in audientia causarum, Avignon 7.VII.1340) (Schneyer 5, 156, Nr. 71). | :|
(167ra-181va) | Predigt (Sermo) Lv 4,6 (de s. Agnete). 1 ![]() | |
167ra | Offerat agnam. Levit. 4 (6). Hieronymus in prologo Galeato dicit: In templo Dei offert unusquisque quod potest, alii aurum et argentum et lapides pretiosos | |
(181va-185vb) | Predigt (Sermo) Rm 15,16 (ohne Titel). 1 ![]() | |
181va | Qui exurgat regere gentes in eum gentes sperabunt. Ro. 15 (16). Quamvis creator omnium regat et gubernet cuncta qui condidit | |
(185vb-188rb) | Predigt (Sermo) Io 1,17 (de s. Iohanne evangelista) (Schneyer 7, 461, Nr. 7). | |
(188rb-195va) | Sermo in dnca 1 in quadrag. (Avignon, 8.III.1332) (P. Schmitz, Les sermons et discours de Clément VI. Revue Bénédictine 41 [1929] 15-34, Nr. 42 - Schneyer 4, 763, Nr. 49). | :|
(195va-199vb) | Sermones de s. Thoma martyre (Schneyer 5, 156, Nr. 72 und Nr. 70). | :|
(200ra-202ra) | Predigt (Sermo) Rm 12,12 (ohne Titel). 1 ![]() | |
200ra | Orationi instantes necessitatibus sanctorum communicantes. In epistola praesentis dominice, originaliter ad Romanos 12 (12313). Beatus Augustinus 4o libro de doctrina christiana loquens de praedicatione dominici verbi dicit sic: Quamvis creator omnium regat et gubernet cuncta qui condidit | |
(202rb-vb) | Predigt (Sermo) Nm 20,6 (ohne Titel). 1 ![]() | |
202rb | Domine Deus audi clamorem populi huius et aperi eis thesaurum tuum fontem aquae vivae. Num. XX (6). Sic instante tribulatione bello et persecutione mali homines ad arma refugiunt | |
(203ra-204vb) | Predigt (Sermo) Mt 24,30 (ohne Titel). 1 ![]() | |
203ra | Apparebit signum filii hominis in caelo. Mt. 24 (30). Doctor egregius Hugo de sancto Victore dicit quod in divinis eloquiis non tamen verba sed res significant | |
(204vb-219rb) | Fünf Sermones (P. Schmitz, Les sermons et discours de Clément VI. Revue Bénédictine 41 [1929] 15-34, Nr. 53, Nr. 62, Nr. 77, Nr. 50, Nr. 70 - Schneyer 4, 764, Nr. 63, Nr. 22, Nr. 90, Nr. 59 und Nr. 83). | :|
(219rb-228rb) | Drei Sermones de sanctis: De s. Thoma martyre, De s. Martino, De s. Antonio (Schneyer 5, 156, Nr. 70, vgl. Bl. 199va-b, Nr. 87 und Nr. 82). | :|
(228rb-230va) | Predigt (Sermo) Io 20,25 (ohne Titel). 1 ![]() | |
228rb | Mitte manum tuam in latus meum et noli essere incredulus sed fidelis. Io. XX (25). Generaliter videmus, quod omne illud quod est seminarium | |
(230va-232vb) | Predigt (Sermo) Mt 4,3 (ohne Titel). 1 ![]() | |
230va | Si filius Dei es, dic ut lapideo isti panes fiant. Matth. 4 (3). Generaliter videmus quod si quis vult opera propria alicuius erectere (?) | |
(232vb-238vb) | Sermo de s. Catharina (Schneyer 5, 156, Nr. 63). | :|
(234v-235r) | Leer. | |
(238vb-244rb) | Predigt (Sermo) Mt 22,4 (in die omnium sanctorum). 1 ![]() | |
238vb | Omnia parata venite ad nuptias. Matth. XXII (4). In principio sermonis indicatur quomodo gratia assimilatur aquae | |
(244rb-249va) | Predigt (Sermo) Io 6,3 (in dnca 4 in quadragesima). 1 ![]() | |
244rb | Ibi sedebat cum discipulis suis. Sic scribitur Io. VI. capitulo (3) et assumptum est hodierno evangelio | |
(249vb-253rb) | Predigt (Sermo) Mt 20,6 (ohne Titel). 1 ![]() | |
249vb | Quid hic statis tota die otiosi (!). Matth. XX (6). Beatus Hieronymus in materia de qua loquitur thema assumptum videlicet contra otium | |
(253rb-255va) | Predigt (Sermo) Mt 9,18 (ohne Titel). 1 ![]() | |
253rb | Filia mea modo defuncta est. Matth. 9 (18). Beatus Gregorius VI. Moralium exponens istud Iob 13 (recte: 12,22): Producit in lucem umbram mortis | |
(255vb-259ra) | Predigt (Sermo) Hbr 12,2 (ohne Titel). 1 ![]() | |
255vb | Praeposito sibi gaudio sustinuit crucem confusive (recte: confusione) contempta. Ad Hebraeos XII (2). Beatus Augustinus volens exponere istud psalmum LXXII quod mihi est in caelo et a te quid volui super terram | |
(259ra-263rb) | Predigt (Sermo) Za 6,1 (in conversione s. Pauli). 1 ![]() | |
259ra | Conversus sum et levavi oculos meos et vidi. Zach. VI (1). Beatus Bernardus loquens in quodam sermone de beata virgine dicit quod | |
(263rb-266va) | Predigt (Sermo) Gn 18,2 (de s. Trinitate). 1 ![]() | |
263rb | Cum elevasset oculos apparuerunt ei tres viri stantes prope eum. Gen. XVIII (2). Egregius doctor beatus Augustinus in principio sui libri de fide sanctae trinitatis dicit quod | |
(266va-270ra) | Predigt (Sermo) Apc 11,4 (ohne Titel). 1 ![]() | |
266va | Isti sunt duae olivae et duo candelabra in conspectu domini terrae stantes. Apoc. XI (4). Quia praedicatio verbi Dei principaliter est agenda pro assequenda beatitudine idcirco est incipienda | |
(270ra-274rb) | Predigt (Sermo) Sir 15,3 (de s. Iohanne evangelista). 1 ![]() | |
270ra | Cibavit ille panem vitae (Eccli. 15,3). Si sacrae scripturae et sanctorum libeat perspicere oracula liquidae apparebit fontem sapientiae | |
(274rb-276va) | Predigt (Sermo) II Cor 6,4 (in letaniis maioribus et minoribus). 1 ![]() | |
274rb | Exhibeamus nos sicut Dei ministros in ieiuniis. II. Cor. VI (4). Paucis interpositis in principio capituli dicit apostolus: Hortamur vos et cetera | |
(277r-278r) | Dialogus de dispositione vitae ad Petrarcam (Ed.: Francisci Petrarcae epistolae de rebus familiaribus et variae ... J. Fracassetti III. Florentiae 1863, 506-513. - Bertalot II/1, Nr. 7568). | :|
(278v-281r) | Epistolae seniles: Ep. 15, 3: Ad Lombardum a Serico (Druck: Petrarca ed. 1554, 1031-1036). | :|
(281r-v) | Invectiva contra Gallum, Ausschnitt (Druck: Petrarca ed. 1554, 1194-1195). 1 ![]() | : |
281r | Hoc igitur meum quoque iudicium est, non minus veris verum Gallo forsitan non probetur plus | |
(281v-283r) | Ludovico fratri ord. S. Augustini (= Epistola sine nomine 20) (Druck: Petrarca ed. 1554, 810-812. - Bertalot II/1, Nr. 11409). | :|
(283ra-v) | Epistolae seniles: Ep. 16, 8: Iohanni priori magnae Carthusiae ex ipsa Mediolanensi Carthusia ubi nunc habito VII kal. Maias (Druck: Petrarca ed. 1554, 1060-1062. - Bertalot II/1, Nr. 10098). | :|
(284r-v) | Epistolae familiares, ep. 8,8: Ad Lombardum a Serico (Druck: Petrarca ed. 1554, 779). | :|
(284v-285v) | Brief (Bertalot II/1, Nr. 130). anonymer Brief. 1 ![]() | |
284v | Accedens ad domum meam territantibus minis plena nuper solatiarum perturbatrix | |
(285v-289r) | Epistolae seniles: Ep. 10, 1: Ad Sagramorum de Pomeriis (Druck: Petrarca ed. 1554, 952-958. Parallelüberlieferung: Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 216, Bl. 32ra-36rb). | :|
(289r-299v) | Acht Briefe aus Stams bzw. Innsbruck. 8 ![]() | |
289r | Iesus quem quaeris te salutet et salvet pro consolatoriis. Planctu plenas heri tuas abba sanctae recepi tabellas | |
289v | Sentire mihi videor, gratissime et felicissime pater, tabellis vestris significantibus, quo aspirantis animae vestrae suspiria | |
290v | Velle adiacet amicorum intime explere quod petitis utinam perficere de quo scitis tarditatis | |
293v | Nuper frater dum vobis breviter ut putabam scribere decrevissem sexternulos meos | |
293v | Recepto a te misso pictatio gratias gratissime frater domino egi quia me compluribus in peccatis in fide tamen et nomine ipsius orantem desiderio meo et tua | |
295r | Multum et [...] gratissime frater populi implacabilis clamor fragor ac strepitus simul et molesta accedens et succedens | |
298r | Te totum cum sincerae dilectionis fervore affectissime praeoblatis frater Nicolae, domine et amice mi in Christo dilecte | |
299r | Utinam verba mea sonarent quod sentit affectus sine fructu haud dubium et in vanum nequamquam transirent |