Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=79 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 1055
THOMAS DE CANTIMPRATO. VARIA MEDICA ET ALIA
Olim: 42; 924    Pergament   II, 80, II* Bl.   250 × 180   Ende 13. Jh.
 Volldigitalisat



Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík VI 634-635 (online).
Foliierung: alte Tintefoliierung ab Bl. 5 doppelt, in Seitenmitte und rechts oben, korrigiert in moderner Hand in Bleistift
Lagen: II4 + 8.IV68 + V78 + I80
Lagen am Ende in römischen Zahlen durchnummeriert. Wegen Beschneidung des Buchblocks kaum erhalten. -- Weiches Pergament, Blattränder durch Benutzung beschmutzt. Wenig kleine Löcher (z.B. Bl. 1, 2, 10, 19, 64) und nur einige Riße (Bl. 17, 80). 10a ist ein recto-verso beschriebener Zettel.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Textualis – Marginalien
Schriftspiegel, Zeilenlinierung, Einstichlöcher. -- Auf 1ra-76va, eine Hand. Auf 76v-80v, mehrere Hände in späteren Schriften. Wenig Marginalien.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   Figürlicher Buchschmuck   Federzeichnung(en)   
Auf 78r, Aderlassmännchen, rot rubriziert. Fleuronnéeinitialen, rot-blau, auf 1r, 5r, 24r, 38v, 43r, 47r, 55v, 59v, 66r, 69v. Auf 79r, braun-rote Initiale. Sonst abwechselnd rote und blaue Lombarden, rote Kapitelüberschriften und Randbemerkungen. Zahlreiche Nota und Zeigehände (z.B.: 19r, 26r, 36r, 46r, 48v (Rot), 49r-v).

Hs. enthält 4 Fragmente
VaI   Pergament   14. Jh.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Textualis formata (Textura) – Glossen
Ausstattung: Rubriziert   
VbII      14. Jh.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Textualis formata (Textura) – Glossen
Ausstattung: Rubriziert   
NaI*   Pergament   14. Jh.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Textualis formata (Textura) – Glossen
Ausstattung: Rubriziert   
NbII*      14. Jh.
Schrift:
Schriftraum: Spaltenzahl: 2   
Schriftart: Textualis formata (Textura) – Glossen
Ausstattung: Rubriziert   

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck   Schmucklos        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel in Golddruck: De natura rerum. Buchblock beschnitten; Pergament am Rande gelb gefärbt. Vor- und Nachsatzblätter jeweils ein neues Papierblatt und zwei alte Pergamentblätter. Rostspuren einstiger Ankettung und zweier Schließen.


Besitzvermerke der Klosterneuburger Stiftsbibliothek: (1r) Liber sancte Marie in Newnburga claustrali; (42r, 80r) Liber sancte Marie in Neuburga claustrali (15. Jh.); (Iv) Can: Reg: Claustroneoburg: Bibliothecae iure inscriptus 7 Sept: 1656 (17. Jh.). Olim-Signaturen: (1r, Tinte) 42 (17.-18. Jh.); (Iv, Bleistift) 924 (18. Jh.).
Edit A. Lukacs (10.2025)

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "Thorndike-Kibre"
alle Initien
(I, II, I*, II*) Vincentius Hispanus Glossa in Compilationem tertiam (Fragment).
(Ir-IIv) Corpus iuris canonici. Compilatio Tertia (Fragment).
(1ra-76va) Thomas de Cantimprato OP Liber de naturis rerum. Fassung III[b] (Überlieferung von Exzerpten, anderen Fassungen und Abkürzungen in CCl 323, 1ra-3va; CCl 125; CCl 1060, 55v-177r; CCl 752A, 186ra-234vb).
   2
1ra-4va Registrum capitulorum
5ra-76va Tit.: (Rot) Incipit liber de naturis rerum
Sermo generalis de septem regionibus, et primo dicendum est de septem regionibus aeris et earum humoribus. ... — ... (76va) quaedam autem cum spermate magnae mamillae magnam superfluitatem signant.
(4va-b) Visio Tripolitana.
   1
4va Anno domini 1287 facta est quaedam visio Tripolis quod quidam monachus ... — ... angelus in Christum sathanae sua dicta resolvet.
(76va-77ra) Regimen mensium (Thorndike-Kibre 683.10, ohne diese Handschrift). Consilia medica pro singulis mensibus.
   1
76va Tit.: (Rot) Ianuarius
In Ianuario de optimo vino calicem bibe ieiunus ... — ... (77ra) mande cum pane et sanus eris, etc.
(77ra-rb) Nota de avibus manu capiendis et de plantationibus arborum.
   1
77ra Ut aves manu capias, frumentum in fece vini macerabis ... — ... (77rb) et sic dicitur aram.
(77v) Rezepttitel, durch vorangestellte Kapitelnummern thematisch sortiert.
(78r) Phlebotomica pictura cum notis de sectionibus venarum (Aderlassmännchen).
(78va-vb) Guilelmus de Conchis Philosophia. Lib. IV (Thorndike-Kibre 298.4, ohne diese Hs.). De spermate. De tempore conveniente coitui. De matrice. De causa sterilitatis. Utrum virile sperma solum conceptioni sufficiat. De menstruo. Unde cum animalia ex quo nata sunt vadant, homo vero non. Ubi concipiatur masculus, ubi femina. De operationibus. Qualiter puer pascatur in utero. De nativitate. Quare nati in septimo mense vivant, in octavo non. De infantia.
   1
78va Tit.: De coctidiana homini creatione, formatione, nativitate, etatibus, membris, officiis et ulcitatibus membrarum dicamus
Cum igitur ex spermate hominis conceptio fiat, de ipso aliquid dicamus ... — ... (77vb) non est.
(79ra-vb) Aristoteles De animalibus (Auszug).
   1
79ra Principium temporis, in quo sperma exit de mare, est apud complementum duorum septennium ... — ... (79vb) attrahat partem spermatis et dimittit partem (...).
(80r) Leer.
(80v) Notae astronomicae.
(I*r-II*v) Corpus iuris canonici. Compilatio Tertia (Fragment).