Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=7919 
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 338
HUGO RIPELIN DE ARGENTINA. SERMONES DIVERSI
Olim: II 1 D 20    Pergament   147 Bl.   195/202×144/160   Stams (?), 13. bis 14. Jh.
Provenienz/Letztbesitzer: Stams, Zisterzienserstift
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

 Volldigitalisat
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 4, 161-167 (online).
Unregelmäßig beschnittenes Pergament. Letzte fünf Lagen einheitlich 198 x 144. Zahl 30 in der Foliierung übersprungen. Kustoden in römischen Zahlen, wieder mit 1 anfangend, am Ende der letzten fünf Lagen.
Lagen: 6.V61(60) + 2.VI85(84) + 2.V105(104) + 3.IV129(128) + (IV+1)138(137) + V148(147)
Schrift:
Schriftraum: 145/153 × 98-110    Spaltenzahl: 1-3    Zeilenzahl: 31-40   
Schriftart: Textualis – Marginalien
Ab 98ra Notula von einer Hand; gelegentlich mit späteren ausführlichen Anmerkungen in Notula.
Ausstattung: Rubriziert   Einfacher Dekor   Fleuronnéeinitiale(n)   

Hs. enthält 1 Fragment
VDInnenseite des Koperteneinbands   Pergament   1291-04-06 (exaktes Datum)
Protokoll der Präsentation der päpstlichen Bulle vor dem Bischof Philippus Bonacolsi von Trient.

Einband: Stams (?)     14. Jh.     Gotisch          Kopert
Koperteinband: außen rotgefärbtes Schafsleder, innen Pergament. Am VD oben kaum noch lesbare, teilweise verdeckte Aufschrift Summa theloyce [... . HD endet in einer nach vorne über den Schnitt überschlagenden Klappe. Auf der Klappe ist unten der Rest einer aus Zierfäden geflochtenen Verschlussschnur erhalten, in der Mitte nur der Knotenwulst einer verlorenen Verschlussschnur. Saum mehrfach mit naturfarbenden Zierfäden umstochen, fehlt dort, wo auch das Pergamentfutter verloren ist. Kettenstichheftung. Rücken später, wie in Stams üblich, mit weißem Pergament überzogen. Unten schwarze Stamser Signatur B 9. Unter dem weißen Rückenbezug oben ein Titelschildchen des 16./17. Jahrhunderts mit der Aufschrift: Summa theologicae veritatis. Innere Schicht des Koperteinbandes ist nur unter dem VD erhalten: der untere Teil einer Urkunde. Sonst ist nur noch am Ende der Klappe ein 15mm breiter Pergamentstreifen erhalten. Innenschicht des weißen Rückenbezuges ist ein Fragment eines im 17. Jahrhundert geschriebenen lateinischen Textes auf Papier.


Verschiedene Eintragungen in alten Stamser Katalogen beziehen sich möglicherweise auf Cod. 338: Im Stamser Entlehnverzeichnis von 1295, Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 271, Item Frater Hainricus: Veritatem theologie (nur auf den älteren ersten Teil, Bl. 1ra-98rb, bezogen); im Stamser Katalog von 1341 (Stams, Zisterzienserkloster, Cod. 28) Summa theoloyce veritatis, Veritas theologie oder Veritas theologye; im Katalog Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 296 (F 8) Compendium theologicae veritatis unter Signatur W 19. Auf Bl. 1r Eintragung Summa theologicae veritatis von der Hand Anton Roschmanns. Mit gleicher Eintragung im Stamser Katalog Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 1001 unter der Signatur B 9. Im Roschmann-Katalog von 1739 (Innsbruck, TLMF, Dip. 1089/VI) jedoch nicht enthalten (B 9 übersprungen). 1808 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Stams der ULB Tirol übergeben.
Vorbesitzer: Stams, Zisterzienserstift , bis 1808, B 9
Bearbeitung: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol; Katalogbeschreibung: Lav Šubarić 2005
Digitalisierung und Dateneingabe: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol: Projekt Libri Stamsenses 2023-2024 - Kulturerbe digital

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 4", "Eubel, Hierarchia", "RS", "Kaeppeli", "Bloomfield", "Schneyer"
alle Initien
(Innenseite des Koperteneinbands) Protokoll der Präsentation der päpstlichen Bulle vom 6. April 1291 vor dem Bischof Philippus Bonacolsi von Trient (Bischof 1289-1303, siehe Eubel, Hierarchia I 525). Papst Nicolaus IV. erteilt Otto de Bolzano die Dispens, trotz der Makel, die auf seiner Geburt lasten, kirchliche Benefizien erhalten zu können und beauftragt den Trienter Bischof mit der Durchführung des Dispens.
(1ra-98rb) Hugo Ripelin de Argentina OP Compendium theologicae veritatis (Ed.: Alberti Opera, Ed. Borgnet 34. - Stegmüller RS Nr. 368; Kaeppeli Nr. 1982; Bloomfield Nr. 6399, alle mit Nennung der Handschrift). (1ra) Text. - (96vb) Tabula.
(98rb) Zitate aus verschiedenen Werken des Aristoteles.
   1
98rb Aristoteles in secundo de caelo et mundo ad aptitudinem naturae...
(98v-145r) Sermones diversi.
   54
98v Anima rationalis tendit in suum creatorem triplici ratione. Primo ratione sui principii...
98v Vita constitit in tribus membris principaliter, scilicet in corde, in hepare et in cerebro et ideo...
99r Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis (2. Cor. 6,2). Tempus quadragesimale tria habet, scilicet renovationem...
99v Cognoscitur in via Deus a nobis quattuor modis. Unde ipse dicit in evangelio (Ioh. 10,27) Cognosco oves meas et cognoscunt me meae (Ioh. 10,14). Primo ex magnitudine...
100r Vado ad eum qui me misit (Ioh. 16,5). Notandum quod filius vadit ad patrem propter quattuor rationes. Prima est motus naturae. Secunda actus iustitiae...
101v Amice ascende superius (Luc. 14,10). Nota quod descendere et ascendere sunt motus contrarii, scilicet sursum et deorsum...
105v Deus mala in mundo fieri permittit propter tria, videlicet propter maiorem bonitatem, maiorem firmitatem et maiorem puritatem. Primo propter maiorem bonitatem, quia de quolibet...
105v Mors facit tria. Vincit enim naturam, destruit potentiam et consumit decentiam. Vincit quidem naturam. Nam ad generationem rei naturalis, sive hominis, sive animalis, concurrit natura universalis...
106r Ex te ortus est sol iustitiae, Christus Deus noster. In Christo nota quattuor. Est enim vapor sive calor divinae virtutis. Est splendor divinae claritatis...
108v Humiliamini sub potenti manu Dei (1. Petr. 5,6). In omni motu duo consideranda sunt, scilicet via et terminus. Terminus...
109v Peccatores moventur ad Iesum quattuor modis, sed primo nota quod duplex est modus, scilicet naturalis et violentus. Naturalis sicut lapidis motus deorsum, violentus sicut...
110r Peccatum quattuor mala nobis infert. Nam tollit locum, pervertit motum, corrumpit affectum, contingit ad reatum. Primo tollit locum. Omnis creatura habet locum secundum...
111r Christus comparatur soli specialiter propter tria. Sol enim quando appropinquat nobis, sive ad nostram habitabilem regionem et nos perpendiculariter respicit...
112r Christi domus est anima. Hanc pars cupiens custodire dixit (Ps. 118,81) Anima mea in manibus meis semper. Augustinus. Quam excelsus es domine et humiles...
112v In Christo nota tria: Est enim in eo iustitia aequitatis et ideo non deflectitur. Est in eo sapientia veritatis et ideo non decipitur. Est in eo potentia maiestatis et ideo...
112v Redde rationem villicationis tuae (Luc. 16,2). Villicus dicitur custos villae. Villa enim est, quae habet paucas domos et significat animam, quae habet intellectum, animum et affectum...
113r Caritas tria habet in se. Habet enim primo nobiliatem in situ vel in actu. Secundo dulcedinem in gustu. Tertio societatem in convictu. Quarto...
115r Spiritus sanctus in nos adveniens de abundantia ipsius quattuor nobis specialiter tribuit. Primum est virtus fortitudinis. Secundum est effectus pulchritudinis. Tertium...
116v Spiritu principali confirma me (Ps. 50,14). Nota quod tertia persona in trinitate vocatur spiritus, dicitur sanctus, dicitur rectus. Primo dicitur spiritus. Circa quod notandum, quod hoc nomen...
117v Peccatum est Deo valde odiosum. Nam Deus quidquid est diligit praeter peccatum. Odit autem peccatum propter triplicem condicionem, scilicet propter dissimilitudinem...
119v Homo inter alias creaturas multiplici miseriae est subiectus. Primo quantum ad naturam, secundo quantum ad fortunam, tertio quantum ad notitiam, quarto quantum ad amicitiam...
120v Ecce nos reliquimus omnia (Matth. 19,27). Sancti apostoli duo reliquerunt, quae nos exemplo eorum relinquere debemus, scilicet mundum propter ipsius vanitatem, peccatum propter...
121v Vos qui secuti estis me et cetera (Matth. 19,28). Quis est homo qui possit sequi regem factorem suum. (Eccle. 2,12). Et dicendum quod non potest homo sequi nisi tractus iuxta id Io. Nemo potest venire ad...
122r Iustitia ordinat hominem ad Deum, ad proximum, ad se ipsum. Primo ordinatur ad Deum, cui debet subiectionem, dilectionem et timoris reverentiam. Subiectionem...
123v Societas Dei est appetenda propter quattuor, scilicet congruentiam, continentiam, perseverantiam et confidentiam. Primo propter congruentiam...
124r Christus verus doctor est, quia non solum docet per quae ordinamur ad finem sed et ipsum finem. Alii vero doctores et mundi sapientes non consideraverunt...
124v Qui sequitur me et cetera (Ioh. 8,12). Sequendus est Christus tripliciter. Sequi enim eum debemus tamquam ducem, tamquam lucem et tamquam quietem. Primo...
125r Status hominis mundani vanus dicitur propter tria. Primo propter tenebrositatem, secundo propter laboriositatem, tertio propter defectibilitatem. Primo...
126r Placere hominem Deo faciunt ista tria. Primum est munditia cordis. Secundum oboedientia humilitatis. Tertium consonantia vocis. Primum...
127r Quadruplici ratione Deus hominem peccare permittit, scilicet propter honorificentiam divinam, propter prudentiam supremam, propter observantiam ordinatam...
128r Tria sunt quae impediunt loquentem: Unum si non intelligit, sicut parvi propter nimiam humiditatem. Non bene intelligunt...
128r Pascit Christus gregem suum saporissimo cibo, qui differt ab aliis in tribus, scilicet in decoctione, depuratione et in conversione. Primo in decoctione...
128v Bonitas Christi quadruplex invenitur. Est enim bonus per essentiam, bonus per effluentiam, bonus per continentiam. Primo per essentiam. Licet enim omnis creatura...
129r Triplex est bonum: Est enim bonum verum, bonum desideratum et bonum communicatum et secundum hanc triplicem considerationem boni Deus est bonum. Primo...
129v Oro ut caritas vestra magis ac magis abundet et cetera (Phil. 1,9). Et hoc propter vitae permanentiam, propter cordis laetitiam, propter omnis boni abundantiam...
130v Caritas tres habet dimensiones, scilicet latitudinem, altitudinem et profunditatem. Habet quidem caritas latitudinem ratione virtutis. Unacumque res per virtutem suam...
131r Discordia multa mala facit. Nam discordia est causa grandinis, quia quando ascendit vapor frigidus in aerem, invenit calorem sibi contrarium, qui ipsum expelllit...
131v Mare significat peccatorem multiplici ratione. Primo ratione amaritudinis, secundo ratione inquietudinis, tertio ratione plenitudinis, quarto ratione germinis...
132r Peccatoris accessus ad dominum mirabilis est, sicut tenebra appropinquaret ad lucem maleficorum ad regem...
132v Quis poterit cogitare diem adventus eius (Malach. 3,2). Dies sive tempus quo dominus venerit iudicare vivos et mortuos timeri debet specialiter propter quattuor, scilicet primo...
134r Regnum Dei quattuor continet, per quae fit homo beatus. Ibi enim est claritatis, delectabilis refulgentia. Ibi est firmitatis immobilis permanentia. Ibi est formositatis...
134v Infirmitas corporalis tria facit infirmo. Primo inducit appetitus corruptibilitatem quod contingit dupliciter vel propter adustionem et siccitatem, sicut in febricantibus...
135r Medicus bonus, qui vult sanare infirmum, facere debet tria. Primo ipsum videre. Secundo medicinare. Tertio curare. Sic facit medicus noster Christus. Primo infirmum videt. Apoca. Ego sto ad hostium et...
135v Bene vivit homo, qui custodit intellectum suum, ut feratur in verum, animum, ut feratur in arduum, affectum, ut feratur in bonum, motum ut feratur in altum. Primo debet homo...
136v Peccatum potest esse in divitiis triplici ratione. Primo propter diffusionem appetitus, secundo propter reflexionem aspectus, tertio propter inordinationem excessus...
137r Mare triplicem habet motum, scilicet motum naturalis inclinationis, motum caelestis operationis et motum ventalis impulsionis. Primo habet motum naturalis...
138r Ad operandum bonus opus (!) inducimur per ista. Primo per decentiam ordinis. Secundo per efficaciam operis. Tertio per praesentiam temporis. Quarto per constantiam cordis...
138v Quattuor sunt quae ab hominibus principaliter appetuntur, scilicet vita, fama, excellentia et laetitia. Sed peccator quattuor habet conditiones, quae...
139v In matre Christi tria sunt: Novus conceptus, novus partus et novus vultus. Primo novus conceptus, quia sine peccato originali concepta, quod nullo mortali homine vel muliere contingit...
139v Tria sunt quae homines laetos faciunt: Primum est corporis sanitas. Infirmi enim tristes sunt nec possunt laetari et hoc est propter periculum mortis, quod imminet...
140r Vocem quadruplicem audire debet peccator se vocantem. Primo vocem superiorem quae est misericordiae, scilicet vocem Dei, de qua in Mt. Venite ad me omnes qui...
141v Oportet semper orare et numquam deficere. Luc. (18,1). Et hoc propter quattuor: Propter ipsius virtutem, ipsius bonitatem et ipsius dulcedine. Quaelibet enim res habet...
142r Quare et qualiter ad caelestes nuptias sit eundum. Nota. Primo quare Quia ad hoc inducit nos natura creaturae inopia curialitas. Primo natura Iste nuptiae celebrantur in civitate...
143v Quattuor nota in Christo salvatore nostro: Primum est beneficium salvatoris. Secundum magisterium eruditionis. Tertium privilegium dilectionis. Quartum...
(102v) Aldobrandinus de Tuscanella OP Sermo in festo ss. Trinitatis (Schneyer 1, 229, Nr. 99).
(107r) Aldobrandinus de Tuscanella OP Sermo in dnca 1 post pent. (Schneyer 1, 229, Nr. 101).
(114v) Aldobrandinus de Tuscanella OP Sermo in ascensione dni (Schneyer 1, 258, Nr. 455).
(117v) Aldobrandinus de Tuscanella OP Sermo in dnca 5 post pascha (Schneyer 1, 267, Nr. 575).
   1
117v Si quid petieritis patrem in nomine meo dabit vobis (Ioh. 16,23). Filius Dei Iesus benedicens sicut liberalis dominus et benignus in verbo isto inducit nos ad petendum...
(135v) Aldobrandinus de Tuscanella OP Sermo in dnca in albis (Schneyer 1, 257, Nr. 434).
(145v) Predigt (Sermo) zu Sir 24,27 (ohne Titel).
   1
145v Hereditas mea super mel et favum (Eccli. 24,27). Verbum istud accipi potest de filio Dei incarnato. Humana enim natura suae divinae essentiae unita comparatur melli duplici ratione...
(146r-148r) Servasanctus de Faenza De s. Iohanne Baptista (Schneyer 5, 386, Nr. 161).
   1
146r Dedi te in lucem gentium et cetera. Ysa. XLIX (6). Quid luce nobilius, quae est natura omnium constitutiva et rerum pulchrificativa, unde...
(148v) Auf Thomas de Aquino beruhende Notiz zur resurrectio.
   1
148v Nota quod Thomas dicit in suo quodlibet, quod in resurrectione tam Christi, quam nostra, totum quod fuit de...
(148v) Notiz zum Speculum historiale.
   1
148v Nota in Speculo historiali quod dominus Abrahae per subiectam angelicam creaturam apparuit...