"Kat. Innsbruck 4", "Schneyer"
(Einbandfutter) |
Poetologischer Text, Fragment. 1 |
Einbandfutter |
...]loquendi vel necessitas metri in auctoribus. Nam sepe brevi metro vel prolixo tangitur fabula... |
(1va-100vb) |
Aldobrandinus de Tuscanella OP
: Sermones de tempore (Schneyer 1, 222-234 und 252-269). Unvollständig, dazu bei Schneyer nicht erfasste Sermones. 49 |
4va |
Dicite filiae Syon et cetera. Mt. 21(5). In sexagesima auctoritate possunt notari V. Primo potentia venientis cum dicit Rex et ideo timendus. Est autem timendus propter... |
5ra |
Verbum caro factum est. Io. 1(14). Licet secundum philosophum in principio primi Ethicorum sermones accipiendi sicut... |
7va |
Quaecumque scripta sunt et cetera (Rom. 15,4). Notandum circa hoc, quod ad nostram doctrinam multiplex liber scriptus est, scilicet liber viatoris, redemptoris... |
10ra |
Tunc videbunt filium hominis venientem et cetera Lu. 21(27). Quidam antiquorum error erat quod visum futurum non fieret. Sed iste error pluribus... |
10vb |
Erunt signa in sole et luna et cetera (Luc. 21,25). In hoc evangelio agitur de iudicio generali, in quo movebuntur universa... |
11va |
Cum audisset Iohannes in vinculis opera Christi. Mt. XI (2). Ista dominica vocatur morte qua propter de morte loqui conveniens est. Circa quod nunc quattuor genera vitae... |
12rb |
Miserunt Iudaei ab Hierosolymis et cetera (Ioh. 1,19). Ista dominica vocatur dominica de gratia. Unde in epistola nobis gaudium indicit ibi (Phil. 4,4) Gaudete in domino... |
12vb |
Cum esset desponsata mater Iesu Maria Ioseph (Matth. 1,18). Istud evangelium loquitur de tribus. Et primo de grata (?) Dei (?) annunciatione (?) et commendatione virginis ibi: Cum esset... |
13va |
Exiit edictum a Caesare Augusto, ut describeretur uniuscuiusque (!) orbis (Luc. 2,1). In tota serie huius evangelii circa salvationis nativitatem 4 describuntur et primum est dominium singulare ibi Exiit edictum... |
23va |
Ubi est qui natus est rex Iudaeorum et cetera (Matth. 2,2). Tota huius evangelii series 4 principaliter continet. Primum est inquisitio studiosa ibi Ubi est. Secundum turbatio... |
33ra |
Multi venient ab oriente occidente et cetera (Matth. 8,11). In verbis istis 3a principaliter de peccatoribus continentur, scilicet eorum conversio ibi: Multi... |
33va |
Pacem sequimini et sanctimoniam sine qua nemo videbit Deum (Hebr. 12,14). Ad pacem habendam inducit nos admonitio generalis, operatio naturalis... |
34ra |
Domine salva nos perimus (Matth. 8,25). Ad ponendum mentem in securitate et ad acquirendum salutem 4 sunt necessaria, videlicet veritas fidei dans... |
34va |
Simile est regnum caelorum homini seminanti bonum semen et cetera (Matth. 13,24). Bonum semen est semen humanum quod seminatum fuit in agro, id est in mundo. Sed inimicus, id est diabolus super seminavit zizania, id est errores... |
35rb |
Sinite utraque crescere usque ad messem. Mt. 14 (recte: 13,30). Cum ad sapientem hortulanum pertineat malas herbas de horto suo evellere ne bone suffocentur et dominus Iesus cum sit... |
36ra |
Voca operarios et redde illis mercedem et cetera (Matth. 20,8). Tria in verbis istis per ordinem describuntur. Primum est conditionis status ibi Voca operarios... |
38rb |
Cum ieiunatis nolite fieri sicut hypocritae tristes (Matth. 6,16). Quia, sicut dicit sapiens Dilectio perficit operationem sicut pulchritudo iuventutem et sicut lapis pretiosus pulchrificat anulum et sicut aurifigium vestimentum. Ideo ut... |
39ra |
Ecce nunc tempus acceptabile (2. Cor. 6,2). Tempus paenitentiae dicitur acceptabile quadruplici ratione, scilicet remissionem peccati, collationem doni, exhibitionem suffragii... |
39va |
Haec est voluntas Dei sanctificatio vestra (1. Thess. 4,3). Quantum ad praesentem praedicationem in verbis propositis... |
43ra |
Quaeritis me et in peccato vestro moriemini (Ioh. 8,21). Nunc dicendum est de peccato in spiritum, scilicet circa quod 3a quaeruntur. Primo de ipso peccato, quantum ad... |
43vb |
Adolescentior filius profectus est in regionem longinquam et cetera (Luc. 15,13). Dicendum est hoc de peccatis in comparatione, videlicet quae graviora magis et quae minus... |
45ra |
Quare discipuli tui transgrediuntur traditionem seniorum et cetera (Matth. 15,2). Transgressio legis est peccatum superbiae. Et ideo videndum est utrum... |
46ra |
Quae autem sursum est Ierusalem libera quae est mater nostra (Gal. 4,26). Quia homo naturaliter desiderat audire... |
52ra |
Hoc enim sentite in vobis quod in Christo Iesu (Phil. 2,5). Consuetudo est quod bonus discipulus imitatur... |
54va |
Ecce rex tuus venit tibi. Mt. 21(5). Propter istud verbum dicitur totum evangelium et propter id Benedictus qui venturus (Matth. 21,9). Et ratio est quia ista 2 agunt... |
55ra |
Panis quem ego dabo caro mea est (Ioh. 6,52). Qualiter hodierna die dominus panem... |
60ra |
Amen dico tibi hodie mecum eris in paradiso (Luc. 23,43). Sicut dicit quidam sapiens, secundum materiam inquirendi sunt simplices. Unde consuetudo est homini... |
62ra |
Si exaltatus fuero a terra omnia attraham ad me ipsum et cetera (Ioh. 12,32). Dictum est in praecedentibus de peccatis et poenis et remediis. Sed quia peccato... |
64vb |
Tristis est anima mea usque ad mortem (Marc. 14,34). Hic possunt esse verba Christi patientis et virginis matris. Nam salvator noster est tristis quia perdit vitam... |
66va |
Nolite me vitare (!) Noemi, id est pulchram, sed Mara, id est amaram, quia amaritudine replevit me omnipotens (Ruth 1, 20). Sed quaeramus a virgine quare... |
67vb |
Ostendit mihi lignum vitae. Afferens fructum XII per menses singulos lignum vitae (Apoc. 22,2). Christus crucifixus est qui dicitur ex utraque parte finis quia patres novi... |
69rb |
Amen dico tibi quia hodie mecum eris in paradiso (Luc. 23,43). Per peccatum primi hominis clausa fuit ianua paradisi. Sed per passionem Christi fuit aperta... |
72vb |
Si Christus resurrexit et nos resurgemus (1. Cor. 15,20). Nota duo circa generalem resurrectionem. Utrum scilicet debeat esse et de ordine ipsius. Resurrectio... |
73rb |
Expurgate vetus fermentum ut sitis nova consparsio (1. Cor. 5,7). Beatus Paulus tamquam nobilis et industris imitator volens post XL 4 Ieremiam populum christianum invitare... |
74rb |
Terra tremuit et quievit (Ps. 75,9). Notandum quod multiplex est terra, scilicet elementaris de qua dicitur in Gen. (1,1) In principio Deus creavit caelum et terram. Similitudinaris, scilicet... |
77vb |
Si Christus resurrexit et nos resurgemus (1. Cor. 15,20). Postquam dictum est de qualitate et aetate... |
78va |
Si Christus resurrexit et nos resurgemus (1. Cor. 15,20). Postquam dictum est de conditionibus peccatorum quantum ad... |
83ra |
Accipite spiritum sanctum quorum remiseritis peccata remittuntur eis (Ioh. 20,22) Dominus noster Iesus Christus rediens cum victoria a triumpho mortis et hostis. Ac per hoc dominus... |
86ra |
Iterum autem videbo vos et gaudebit cor vestrum (Ioh. 16,22). Consuetudo est apud homines quod amicus contristatur de absentatione amici. Unde amicus discedens consolatur... |
87vb |
Estote factores verbi et cetera. Ia. (Iac. 1,22). Aliqui sunt qui tantum verbum... |
88rb |
Relinquo mundum et vado ad patrem (Ioh. 16,28). Cum omnis motus sit inter duos terminos, scilicet inter terminum a quo et terminum ad quem... |
90ra |
Qui descendit ipse est et qui ascendit super omnes caelos ut adimpleret omnia (Eph. 4,10). Nunc quomodo descendit per manifestationem sui in creaturarum... |
90va |
Si quis diligit me mandata mea servabit. Io. (14,23). Urgetur quod Deus inutiliter inconvenienter leges sive mandata humanae naturae dederit. Non enim... |
93va |
Cum turbae irruerent (Luc. 5,1). Felix est societas esse cum Iesu et perfecta amicitia cum Iesu quae continet V per ordinem quorum unum est causa... |
94vb |
Misereor super turbam quia ecce iam triduo sustinent me et cetera (Marc. 8,2). In istis verbis sumptis de evangelio dominicali 4or notantur: Primum est actus dominicae proprietatis... |
97ra |
Primum quaerite regnum Dei et iustitiam eius (Matth. 6,33). Magni consilii angelus optimum proposuit consilium. Quaerite, inquit, primum regnum Dei. Sed homini... |
97vb |
Convenerunt Pharisaei in unum (Matth. 22,32). Postquam dictum est de malignitudine peccatorum quae fiunt convenienter considerandum est qualiter homo in hac vita... |
99rb |
Ascendens Iesus in naviculam transfretavit et venit in civitatem suam (Matth. 9,1). Qui ascendit ad alta ascendit et terrena relinquit. Quae reliquenda sunt quia in terrenis nihil est vere bonum... |
100ra |
Habeuntes Pharisaei consilium inierunt et cetera (Matth. 22,15). In tota serie huius evangelii quattuor per ordinem describuntur et primum est invidentia voluntatis quia consilium... |
(100vb-133vb) |
Anonyme Sermones Diversi. 24 |
100vb |
Vita aeterna omnibus bonis abundat et ideo est finis omnium desideriorum. Nam in vita aeterna sensus delectabitur, intellectus illuminabitur... |
101rb |
Iudicii dies timenda est reprobis et peccatoribus propter quadruplicem rationem. Primo propter ardorem flammae. Nam sicut rex aliquis processurus contra... |
102va |
Nunc videndum est quomodo confessio respicit delictum sive peccatum et quantum ad hoc confessio est manifestatio. Manifestatio autem impediri potest... |
103rb |
Consequenter considerandae sunt conclusiones quae respiciunt statum peccantis et officium absolventis et istae sunt VI. Quarum 3a respiciunt statum peccantis... |
104ra |
Postquam dictum est de confessione, nunc dicendum est de peccatorum remissione et de satisfactione. Quantum ad primum notandum est quod ad hoc, quod peccatum dimittatur... |
104rb |
Postquam dictum est de satisfactione, dicendum est de indulgentiis. Circa quod notandum est quod ad hoc quod indulgentiae valeant V requiruntur. Videlicet auctoritas dispensantis... |
105ra |
Quaerendum est utrum necessarium fuerit legem scriptam tradi et maxime in his X praeceptis. Et videtur quod non quia quod scriptum est in... |
105vb |
Peccatum tria mala infert nobis. Primo tollit locum. Omnis enim creatura habet locum secundum exigentiam formae sibi debitum et quantum creatura nobilior tantuo ei... |
106ra |
Civitas superna multum est desiderabilis propter 4or rationes. Prima est dispositio civitatis. Nam civitas illa optime est disposita et hoc quantum ad situm, quia... |
107rb |
Contemplativorum aquilinos obturus (!) acui et ipsorum spiritualem palatum perfundi dapibus aeternae dulcedinis affectans. 7 contemplationis gradus... |
108rb |
Dictum est de gula. Nunc dicendum est de invidia et quaeritur utrum invidia sit peccatum et videtur quod non. Scribit enim poeta quidam pro instructione filiae suae... |
109ra |
Dictum est de invidia. Nunc dicendum est de accidia. Et sciendum quod accidia est vitium capitale et vituperale et hoc multiplici ratione... |
109vb |
Dicto de accidia dicendum est de ira. Circa quam 3a requiruntur. Primo, utrum sit peccatum et utrum turpior sit quam concupiscentia vel modius. 2, utrum sit... |
111ra |
Amantissimus domini habitabit in eo quasi in thalamo tota die morabitur et inter humeros illius requiescet (Deut. 33,12). Hoc est benedictio, quam dedit Moyses Benyamin, Deu. 33(1)... |
116ra |
Vos estis lux mundi et cetera (Matth. 5,14). Quoniam sensibilia inducunt (correctum ex: manducunt) nos in cognitionem intellegibilium... |
119va |
Posuit Deus stellas in firmamento caeli ut lucerent super terram. Gen. 1(17). In verbo secundum quod de clericis exponitur, qui sunt, vel esse debent more stellarum ornamentum... |
122ra |
Numquid nosti ordinem caeli (Iob 38,33). Verba ista sunt domini loquentis ad Iob. In quibus verbis dominus sub quaestione propositis ipsi Iob... |
124ra |
Quasi oliva et cetera (Eccli. 24,19 oder 50,11). Quoniam, ut ait Damascenus ad Iohannem nihil est dulcius pabulo verbo Dei quod etiam superat dulcedinem mellis omnis... |
125vb |
Introducam vos in Syon et dabo vobis pastores iuxta cor meum. Iere. III (15). Verbum breve et consolatorium. Attende omnis anima bonitatem creatoris, quae praevidet... |
127ra |
Qui bene praesunt presbyteri duplici honore digni habeantur (1. Tim. 5,17). Verbum bonum et consolatorium dicit beatus Dionysius, quod divinitatis est infima per media ad suprema... |
128ra |
Quemcumque elegerit dominus ipse erit sanctus. Exo. 42 (recte: Num. 16,7). In verbis istis notatur dignitas ordinatorum et qualitas dignitatis ordinatorum ad ecclesiale ministerium... |
128vb |
Tu eris supra domum meam et ad mandatum tuum omnes oboedient. Verba ista dicit pharao, Gen. XLI (40), quem constituit dominus domus suae per Ioseph cum quo dominus... |
129vb |
Volui in clementia et lenitate gubernare subditos. Hester II (recte: 13,2). Verba ista sicut scitis, si accipiantur historice, verba sunt Assueri regis magnifici... |
132rb |
Super custodiam meam stabo et figam gradum meum super munitionem et contemplabor ut videam quid dicatur mihi et quid respondeat ad arguentem me. Abac. 2(1). In his verbis tanguntur ad clericos pertinentia, scilicet officium, et hoc in custodia gregis ibi Super custodiam meam. Secundo remedium... |