Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=7951
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 370
BENEDICTIONALE UND RITUALE
Olim: II 1 E 14 S. 2    Pergament   47 Bl.   163×115   Süddeutscher Raum (Bamberg, Regensburg oder Salzburg?) und Halltal, 15. Jh. (wohl nach 1481) und 13. Jh. (VDS, Bl. 1, 12, 23)   
Provenienz/Letztbesitzer: Halltal, Augustinerinnenkloster (?)
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

 Volldigitalisat
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 4, 294-299, Abb. 7 (VD, Spiegel), Abb. 8 (9[12]v), Abb. 9 (1r) (online).
Schrift:
Schriftraum: 110 × 75    Zeilenzahl: 16-17   
Schreiber: Caspar Haberstörfer – Schriftart: Textualis formata (Textura)
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Figürlicher Buchschmuck   Miniatur(en)   Goldverwendung   
4 Blätter mit 7 älteren Miniaturen in Zweitverwendung: (VDS, 1v, 12v, 23v) bambergisch, um 1210, (1r, 12r, 23r) regensburgisch, um 1290. Vom Typus her verwandt das Gebetbuch bzw. der Psalter von Königin Elisabeth von Aragon: Wien, Minoritenkonvent, Cod. ohne Signatur (Suckale 1987a, 86).

Einband: 2. Hälfte 15. Jh.     Gotisch     Streicheisenlinien   Blindstempel        
Werkstatt: Vorläufer Eriber = Neuhauser, Eriber, Gruppe 2


Vorbesitzer 1: Halltal, Augustinerinnenkloster, bis 1500
Vorbesitzer 2: Gnadenwald, Kloster St. Martin, bis 1522
Vorbesitzer 3: Schwaz, Kloster St. Martin, bis 1782
Walter Neuhauser

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 4", "Suckale 1987a"
alle Initien
Benedictionale und Rituale der Augustinerinnen (Halltal).
(VDS) Madonna mit Kind. Ganzseitige Miniatur.
(1r[Ir]) Geißelung Christi. Ganzseitige Miniatur.
(1v[Iv]) Versuchung Christi. Ganzseitige Miniatur.
(2r[1r]-4v[3v]) Benedictio salis et aquae. Salz- und Wasserweihe.
   1
2r[1r] Praesta nobis quaesumus domine Iesu Christe per huius creaturae tuae aspersionem sanitatem mentis
(5r[4r]-11v[9v]) Benedictiones communes.
(5r[4r]-7r[6'r]) Österliche Speisenweihe. Benedictio comestibilium. Benedictio caesei. Benedictio ovorum. Benedictio lardi. Benedictio agni. Benedictio panis. Benedictio ad omnia quae volueris. Alia benedictio.
(7v[6'v]) Weihe des Johannisweins.
(10v[8v]) Aschenweihe.
(12r) Ingenuin und Albuin. Ganzseitige Miniatur.
(12v) Hl. Rupert. Ganzseitige Miniatur.
(13r-20v) Profess. Professformular für die Augustinerinnen im Halltal.
(13r[10r]-20v[16v]) Nicolaus Cusanus Statuten für die Schwestern im Halltal (Professformular).
(15r-v) Gebet.
   2
15r Domine Iesu Christe qui tegmen mortalitatis nostrae induere dignatus es
15v Accipe velum nigrum super caput tuum in signum munditiae, oboedientiae et puritatis, ut sic mortua mundo Deo soli vivas in nomine patris etc
(19v[15v]-20r[16r]) Gebet zur Kerzenweihe zu Lichtmess.
   1
19v[15v] Deus inaestimabilis potentiae cuius unigenitus cum nostra humanitate hodierno die
(20r[16r]-v) Gebet zur Feuerweihe am Karsamstag.
   1
20r[16r] Domine Deus pater lumen indeficiens exaudi nos
(21r-22r) Drei Gebete zur Kerzenweihe zu Lichtmess.
   3
21r Omnipotens sempiterne Deus qui hodierna die unigenitum tuum ulnis sancti Simeonis in templo sancto tuo suscipiendum praesentasti
21r Domine sancte pater omnipotens aeterne Deus, qui omnia ex nihilo creasti
21r Domine Iesu Christe qui hodierna die in nostrae carnis substantia inter homines apparens
(23r[17r]) Kreuztragung Christi. Ganzseitige Miniatur.
(23v[17v]) Taufe Christi. Ganzseitige Miniatur.
(24r[18r]-29v[23v]) Ordo ad visitandum infirmum (für das Augustinerinnenkloster im Halltal).
(29v[23v]-32v[26v]) Sterbegebete.
   6
29v[23v] Inclina aurem tuam ad preces nostras quibus misericordiam tuam supplices deprecamur
29v[23v] Deum iudicem universitatis, Deum caelestium, Deum terrestrium et infernorum, fratres carissimi, humiliter deprecamur pro spiritu carae nostrae ut
29v[23v] Omnipotentis Dei misericordiam deprecamur, fratres carissimi, cuius iudicio nascimur
29v[23v] Ascendant ad te domine preces nostrae ut anima famulae tuae gaudia aeterna percipiat
29v[23v] Omnipotens sempiterne Deus qui humano corpori animam ad similitudinem tuam inspirare dignatus es
29v[23v] Deus misericors, Deus clemens qui multitudine miserationum nulla temporum lege concluderis
(32v[26v]-33r[27r]) Sterbegebete.
   1
32v[26v] Tibi domine commendamus animam famulae tuae ut defuncta saeculo tibi vivat
(33r[27r]-42r[36r]) Begräbnisritus. Exsequiae mortuorum post missam, mit Gebeten.
   13
33r[27r] Non intres in iudicium cum famula tua domine quoniam nullus apud te iustificabitur homo
33v[27v] Deus cui omnia vivunt et cui non pereunt moriendo corpora nostra
34r[28r] Fac quaesumus domine hanc cum famula tua misericordiam ut factorum suorum in poenis non recipiat vicem
35v[29v] Pro recordationis affectu, fratres carissimi, commemorationem facimus carae nostrae quam dominus
36r[30r] Deus qui fundasti terram et creasti caelos
37r[31r] Obsecramus misericordiam tuam omnipotens Deus qui hominem ad imaginem tuam creare dignatus es
38r[32r] Deus apud quem mortuorum spiritus vivunt et in quo electorum animae deposito carnis onere
39v[33v] Oremus, fratres carissimi, pro spiritu carae nostrae quam dominus de laqueo huius saeculi liberare dignatus est
40r[34r] Temeritatis quidem est ut homo hominem mortalis mortalem cuius cinerem tibi domino Deo nostro audeat commendare
41r[35r] Tibi domine commendamus animam famulae tuae ut defuncta saeculo tibi vivat
41v[35v] Clementissime domine qui pro nostra miseria ab impiorum manibus mortis supplicium pertulisti
42r[36r] Deus cuius miseratione animae fidelium requiescunt
42r[36r] Absolve domine animam famulae tuae ab omni vinculo delictorum
(42v[36v]-43v[37v]) Nicolaus Cusanus Auszug aus cap. 20 der Ordensstatuten. Wahl der Priorin der Augustinerinnen (Halltal).
   1
42v[36v] Cum necessitas exposcit ut mater quae congregationis praesit est eligenda talis eligatur
(44r[38r]-47r[41r]) Beginn der vier Evangelien.
(47v[41v]) Inhaltsverzeichnis.
(HDS) Gebet.
   1
HDS Protege benedic sanctifica populum cunctum, crucis per signaculum morbos averte corporis et animae, hoc contra signum nullum stet periculum