![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=7961 |
![]() | Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier. |
Teil 1 | 1-31 Pergament 13. bis 14. Jh. |
Lagen: IV8 + (II+1)15 + 2-IV31 | |
Alte Blattzählung 1-31 in arabischen Ziffern. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 119/125 × 75/183 Zeilenzahl: 33-34 | |
Schriftart: Textualis Zirkelstiche. Textualis und Textualis cursiva 14. Jahrhundert von einer Hand. Tabula auf Bl. 31v und nachträgliche Titel am Rand in Notula von anderer Hand. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 2 | 32-64 Pergament |
Lagen: VI43 + V53 + (V+1)64 | |
Alte Blattzählung in arabischen Ziffern. Kustoden 3us-6us in arabischen Ziffern am Lagenende. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 109/112 × 72/84 Zeilenzahl: 28-30 | |
Schriftart: Textualis cursiva Zirkelstiche. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 3 | 65-74 Pergament |
Lagen: V74 | |
Alte Blattzählung 65-74 in arabischen Ziffern. Kustoden 3us und IIIus am Ende der Lage. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 112/115 × 80/83 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 30-31 | |
Schriftart: Textualis cursiva Schreiberwechsel: Bl. 66vb, 71r/v, 71/72, 72va, 72/73 | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 4 | 75-86 Pergament |
Lagen: VI86 | |
Alte Blattzählung 75-86 in arabischen Ziffern. Lagenkustode 13 am Ende der Lage. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 111/112 × 83 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 31 | |
Schriftart: Textualis cursiva | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 5 | 87-98 Pergament |
Lagen: (IV+4)98 | |
Alte Blattzählung 75-86. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 110 × 75/80 Zeilenzahl: 28 | |
Schriftart: Textualis cursiva Zirkelstiche. Zwei Schreiber, Wechsel Bl. 87/88. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 6 | 99-110 Pergament |
Lagen: VI110 | |
Alte Blattzählung auf Bl. 99. teilweise Kustoden am Ende der Lage. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 119/122 × 90/91 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 38 | |
Schriftart: Textualis Zirkelstiche. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 7 | 111-124 Pergament |
Lagen: V120 + II124 | |
Schrift: | |
Schriftraum: 119/127 × 81/83 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 29-32 | |
Schriftart: Textualis Zirkelstiche. Bl. 111ra-123va: Textualis 14. Jahrhundert von einer Hand. Bl. 123va-124vb: Textualis cursiva 14. Jahrhundert. Längere Notiz in Notula am unteren Rande der Blätter 111r-112v. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 8 | 125-127 Pergament |
Lagen: (I+1)127 | |
Schrift: | |
Schriftraum: Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 29-38 | |
Schriftart: Textualis cursiva Bl. 125-126: Schriftraum 120/128 x 95/105. Bl. 127: Schriftraum 108/110 x 82. Zirkelstiche. Textualis cursiva und Notula spätes 13. oder frühes 14. Jahrhundert. Drei Schreiber, Wechsel: Bl. 126/127, 127rb. | |
Teil 9 | 128-135 Pergament |
Lagen: IV135 | |
Schrift: | |
Schriftraum: 121/132 × 88/94 Zeilenzahl: 34-40 | |
Schriftart: Textualis | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 10 | 136-141 Pergament |
Lagen: III141 | |
Schrift: | |
Schriftraum: 129/132 × 92 Zeilenzahl: 39-40 | |
Schriftart: Textualis | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Teil 11 | 142-143 Pergament |
Lagen: I143 | |
Schrift: | |
Schriftraum: 117/121 × 82 Zeilenzahl: 39-40 | |
Schriftart: Textualis Textualis und Textualis cursiva frühes 14. Jahrhundert von zwei Händen. Schreiberwechsel Bl. 142v. |
VDS | VDS Pergament 14. Jh. |
Lagen: Ein Doppelblatt, nur linke Hälfte beschrieben. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 86 × 65 Zeilenzahl: 20 | |
HDS | HDS Pergament 14. Jh. |
Lagen: Ein Einzelblatt. | |
Schrift: | |
Schriftraum: Zeilenzahl: 30 | |
Schriftart: Notula |
Einband: Stams (?) 14. Jh. Gotisch Schmucklos |
Einbandfragment oder Abklatsch vorhanden |
Rotgefärbtes Leder über Holz. Reste zweier Langriemen-Leder-Metallschließen. Kanten oben und unten leicht abgeschrägt. Rücken: vier Doppelbünde. Später, wie in Stams üblich, mit weißem Leder überzogen. Unten in schwarzer Farbe Stamser Signatur Q 9. Kapitale oben mit rotem und gelbem Zwirn, unten mit Spagat umstochen. Spiegel des VD: Fragment eines grammatikalischen Textes (siehe Inhalt). Spiegel des HD: Fragment eines Vergleichsvertrags (siehe Inhalt). |
Auf Grund des Textes am Spiegel des HD und der Parallelüberlieferung der Sermones Entstehung im Raum Würzburg wahrscheinlich. Eintragung Sermones von der Hand Anton Roschmanns auf Bl. 1r, teilweise ausradiert. Im Roschmann-Katalog von 1739 (Innsbruck, TLMF, Dip. 1089/VI) und im Stamser Übergabekatalog (Innsbruck, ULBT, Cod. 1001) eingetragen unter der Signatur Q 9. 1808 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Stams der UB übergeben. Getilgte alte Signatur der UB II ... F 19 auf Bl. 1r. Vorbesitzer: Stams, Zisterzienserstift ![]() ![]() |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! ---------------
(VDS) | Grammatikalischer Traktat, Fragment. 1 ![]() | |
VDS | ... si]gnificandi causam proportionalem non habent ... — ... per modum ut quod est alterum. | |
(VDS) | Verse zur Eucharistie (Walther, Initia Nr. 1746). 1 ![]() | |
VDS | Tit.: Nota XII fructus eucharistiae Augeo, mitio, mitigo, terreo, reprimo, purgo, / Ignio, lumino, duplico, firmo, propinquo, duco. | |
(VDS) | Verse. 1 ![]() | |
VDS | Tit.: Quare datur sub specie panis: Ne mens horreret crudas carnes. Ut haberet / Nostra fides meritum. Ne fiat ridiculosum, / Pondus ibi color atque sapor si quaeritur an sit. / Sunt et forma similes, tantum silba transit. | |
(VDS) | Verse (Walther, Proverbia 2786). 1 ![]() | |
VD, Spiegel | Clamitat ad Christum vox sanguinis, vox sodomorum... | |
(1r, am unteren Blattrand) | Verse zur Eucharistie (Walther 17200). 1 ![]() | |
1r | Tit.: Nota XII fructus eucharistiae Sanat, absolvit, praemunit purificatque... | |
(1v, am unteren Blattrand) | Verse zu den 10 Geboten (Walther Nr. 8661). 1 ![]() | |
1v | Tit.: Decem praecepta: Idola sperne, Dei non sit tibi nomen inane... | |
(1r-31v) | Sermones de Tempore (Schneyer 8, 366-368). Bei Schneyer als eigene Reihe für diese Handschrift erfasst. | |
(32r-64r) | Sermones de tempore (Schneyer 8, 291). Auswahl aus der bei Schneyer erfassten Reihe mit eingestreuten Sermones verschiedener Herkunft. 3 ![]() | |
53v | Sicut enim in uno corpore multa membra habemus, omnia autem membra non eundem actum habent, ita multi unum corpus sumus in Christo, singuli autem alter alterius membra (Rom. 12,4). Sed in hoc est differentia quia haeretici sunt sicut membra pretiosa... | |
54v | Erat Iesus eiciens daemonium et illud erat mutum (Luc. 11,14). Duo notantur in verbo proposito: Salvatoris benignitas Erat Iesus eiciens daemonium. Daemonis iniquitas ibi Et illud erat mutum... | |
62v | Emitte spiritum tuum et creabuntur et renovabis faciem terrae. Ps. (103,30). Ante incarnationem erant caeli et terra imperfecti, quia defectus erat Dei in terra et hominis in caelo. Nunc igitur perfecti sunt... | |
(46r) | Sermo in dnca 2 adv. (Schneyer 4, 725, Nr. 3). | :|
(58v) | Sermo in dnca 2 post pascha (Schneyer 1, 756, Nr. 132). | :|
(59v) | Sermo in dnca 5 post pascha (Schneyer 1, 117, Nr. 326). | :|
(61v) | Sermo in dnca 5 post pascha (Schneyer 3, 169, Nr. 45). | :|
(64va) | Sprichwörter (Walther, Proverbia Nr. 38384f.). Sentenzensammlung. 1 ![]() | |
64v | Sed fecit. Mulier aut amat, aut odit, non est medium. Mulier irata multum mentitur. Mulier pudica virum non oculo sed animo eligit. Formosa facies... | |
(65ra-74vb) | Sermones. 4 ![]() | |
65ra | Ecce venio cito. Apoca. ultimo (22,12). Verba sunt domini, in quibus consolatur mundum, quia mundus totus in maligno... (Schneyer, Wegweiser 208) | |
67ra | Hora est iam nos de somno surgere. Nunc enim propior est nostra salus. Ad Rom. (13,11). Hic notantur tria: Primo temporis congruitas, quae causat in nobis diligentiam... (Schneyer, Wegweiser 302) | |
67rb | Venite post me, faciam vos piscatores hominum (Matth. 4,19). Sancto Andreae, qui primus omnium apostolorum ad dominum venit, sicut in Iohannis evangelio dicitur... (Schneyer, Wegweiser 512) | |
71va | Tulerunt lapides ut iacerent in eum. Iesus autem abscondit se et exivit de templo. Io. VIII (59). Nota cur Christum lapidare vellent. Nota duo: Iudaeorum obstinatio... | |
(66vb) | Sermo in dnca 1 adv. (Schneyer 4, 112, Nr. 1). | :|
(69rb) | Sermo de s. Nicolao (Schneyer 7, 283, Nr. 93). | |
(70vb) | Sermo de s. Lucia, unvollständig (Schneyer 7, 244, Nr. 230; 283, Nr. 94). | |
(73ra) | Sermo de s. Andrea (Schneyer 6, 404, Nr. 46). | |
(75ra) | Sermo in dnca 5 post pent. 1 ![]() | |
75ra | In hoc vocati estis ut benedictionem hereditate possideatis. 1a Petri (3,9). Apostolus Petrus constitutum se pastorem ecclesiae a Christo capite videns impletum dictum dominicum quia omnes... | |
(76ra) | Sermo in dnca 6 post pent. 1 ![]() | |
76ra | Si mortui sumus cum Christo credimus quod simul vivemus cum ipso. Ad Ro. (6,8). Ut ait Chrysostomus Ad hoc versabitur studium doctoris ut ad perfectionem transmutet... | |
(77va) | Sermo in dnca 7 post pent. 1 ![]() | |
77va | Ex fructibus eorum cognoscetis eos (Matth. 7,20). Verba ista scripta sunt in Luca, verba admonitionis et exhortationis. Nam si ex fructibus cognoscuntur... | |
(78va-86rb) | Sermones, Auswahl (Schneyer 3, 345). 3 ![]() | : |
82va | Posuisti in capite eius coronam de lapide. Ps. (20,4). Nec mirum quia corona capitis sui ad litteram abscisa fuit pro iustitia... | |
83ra | Militia est vita hominis super terram et sicut mercenarii et cetera. Iob VII I. Haec verba competunt huic sancto qui militavit bonam militiam habens fidem... | |
84ra | Postquam impleti sunt dies purgationis Mariae secundum legem Moysi tulerunt et cetera (Luc. 2,22). Purgari secundum lege (!) necesse non habuit beata virgo quia non ex vi|... | |
(87r) | Sermo (ohne Titel). 1 ![]() | |
87r | Quotcumque petieritis patrem in nomine meo dabit vobis. Io. XV (recte: 16,23). Frequenter praedicamus quid sit vitandum, quid... | |
(91v) | Sermo dnca 1 in pass. dni (Schneyer 6, 132, Nr. 78). | |
(94v) | Sermo (ohne Titel). 1 ![]() | |
94v | Quaecumque scripta sunt et cetera. Roma. XV (4). Nota quaedam scripta sunt ad humanae vitae ordinationem... | |
(96v) | Sermo (ohne Titel). 1 ![]() | |
96v | Introivit semel in sanctam (Hebr. 9,12). Hic exprimitur passionis Christi utilitas, scilicet ianuae caelestis aperitio, quae clave perdita clausa... | |
(99ra-110vb) | Sermones de tempore et de sanctis. Die meisten Sermones finden sich auch in der Eberhardus Prunner OSACan zugeschriebenen Sermonesreihe des 15. Jahrhunderts in München, BSB, Clm 7517 (erfasst bei Schneyer–Hödl). 28 ![]() | |
99ra | Postquam impleti sunt dies purgationis Mariae. Lu. II (22). Istud evangelium magnae aedificationis est. In eo enim tres personae authenticae nominantur, videlicet beata virgo Maria... | |
99vb | Ave gratia plena dominus tecum. Lu. II (recte: 1,28). In verbis istis duo notantur, quae sunt angelica salutatio et beatae virginis commendatio. Primum ibi... | |
100rb | Dominus dabit ipse vobis signum. Ecce virgo concipiet. Ysa. VII (14). In verbis istis duo notantur quae sunt Dei patris benignitas et virginalis fecunditas. Primum ibi... | |
101ra | Quae est ista quae progreditur quasi aurora consurgens. Can. VI (9). In verbis istis tria notantur de beata virgine admiratione digna quae sunt perrogantia sanctificationis, eminentia... | |
101rb | Astitit regina a dextris tuis in vestitu deaurato circumdata varietate. Ps. (44,10). In verbis istis beata virgo a tribus commendatur, videlicet a dignitatis praeeminentia... | |
101va | Nova lux oriri iusa est gaudium honor et tripudium. Hester VII (recte: 8,16). In verbis istis magnificatur hodierna sollemnitas tripliciter, videlicet ex parte sollemnitatis quia nova, ex parte... | |
102ra | Liber generationis Iesu Christi filii David, filii Abraham. Mt. I (1). In verbis istis beata virgo commendatur a tribus, videlicet a dignitate comparationis, a sublimitate generationis et a nobilitate... | |
102rb | En ipse stat post parietem nostrum respiciens per fenestras prospiciens per cancellos. Can. II (9) b. Glossa Corporali praesentia indutus parietem nostrae carnis. Nota quod prophetae de incarnatione domini... | |
102vb | Puer natus est nobis et filius datus est nobis et cetera. Ys. IX (6) dicitur parvulus natus est. In quibus verbis duo notantur, videlicet temporalis Christi nativitas et... | |
103rb | Hoc vobis signum (Luc. 2,12). Nota quod in die nativitatis plura signa ostensa sunt ad manifestandam Christi nativitatem tam in creaturis quam in creatore... | |
103va | Postquam consummati sunt dies octo ut circumcideretur puer vocatum est nomen eius Iesus. Lu. (2,21). In hoc evangelio duo notantur, videlicet filii Dei circumcisio et nominis eius impositio. Primum ibi Postquam... | |
103vb | Cum natus esset Iesus. Mt. II (1). Nota quod magi a quinque in hoc evangelio commendantur, videlicet a fervore inquisitionis, a limpiditate cognitionis, a prudentia interrogationis... | |
104rb | Scitis quid fecerim vobis ego dominus et magister vester. Io. XIII (12). Felix discipulus qui ad hanc domini quaestionem valet respondere. Dicit enim interrogante ut ostendat facti magnitudinem... | |
105ra | Cum vidisset Iesus matrem et discipulum stantem quem diligebat dicit matri suae Mulier ecce filius tuus. Io. (19,26). Moris est inter caros ultima verba morientis, si alicuius sunt valoris, menti fortius inculcari... | |
105rb | Si consurrexistis cum Christo quae sursum sunt quaerite ubi Christus est in dextera Dei sedens. Colo III (1). In verbis istis duo nominantur quae sunt nostra spiritualis resurrectio et resurrectionis approbatio. Primum ibi... | |
105vb | Surrexit non est hic. Mt. ultimo (28,6). In verbis istis duo notantur quae sunt filii Dei dignitas et nostra vilitas sive indignitas. Primum ibi: Surrexit... | |
106ra | Cumque ad praeceptum tuum elevabitur aquila. Iob XXXIX (27). Nota quod dicitur filius IIIIor de causis aquilae comparatur, videlicet propter liberalissimam... | |
106va | Quis est iste qui venit de Edom tinctis vestibus de Bosra. Ys. LXIII (1). Nota quod angeli in ascensione domini tria videntur admirari, videlicet ipsius Christi circa nos benignitatem, amictus venustatem... | |
106vb | Super quem requiescit spiritus meus nisi super humilem et quietum et trementem sermones meos. Ys. ultimo (vgl. 66,2). Nota quod spiritus sanctus per V allicitur ad requiescendum in nobis, quae sunt humilitatis excellentia, cordis munditia... | |
107ra | Flavit spiritus eius et flevit aqua, scilicet lacrimarum. Ps. (147,18). Nota quod gratia spiritu sancto flante triplices fluere facit lacrimas... | |
107rb | Benedicamus patrem et filium cum sancto spiritu. In verbo proposito aperte tangitur trinitas personarum cui tria attribuuntur, patri videlicet potentia, filio sapientia, spiritui sancto bonitas... | |
107vb | Erit magnus coram domino. Lu. (1,15). Nota quod beati Iohannis magnitudo triplex fuit: Erat enim magnus in ingressu, maior in progressu, maximus in egressu. Primo quod... | |
108rb | Stans retro secus pedes Domini. Lu. VII (38). Nota quod beata Maria Magdalena tribus vicibus domino legitur astitisse, videlicet ad pedes, ad crucem, ad monumentum. Primo quo ad... | |
109ra | Omnes sunt administratorii spiritus missi propter eos qui hereditatem capiunt salutis (Hebr. 1,14). Nota quod angeli missi sunt ad hominum utilitatem maxime IIII generibus... | |
109rb | Memores estote qualiter salvi facti sunt patres nostri. Mach. 4to (9). Nota quod plures sunt causae quare mater ecclesia festum omnium sanctorum isto die fidelibus reducit ad memoriam... | |
109va | Non contristemini sicut et ceteri qui spem non habent (1. Thess. 4,13). Nota quod non debemus contristari super mortuos propter tria, videlicet propter spem divinae miserationi, propter certitudinem... | |
109vb | Mortuus (Luc. 16,22). Nota quod secundum quadruplicem mortem 4or sunt genera mortuorum. Quidam enim sunt mortui morte naturae, quidam morte culpae, quidam morte gloriae... | |
110va | Sapientia aedificavit sibi domum excidit columnas VII (Prov. 9,1). Nota septem columnae sunt septem dona quibus regitur anima in aedificio bonorum operum et protegitur ab impulsu... | |
(111ra-123ra) | Sermo in festo ss. Corporis Christi (Schneyer 1, 626, Nr. 477). | :|
(123ra-123va) | Predigt (Sermo). Act 1,9 (ohne Titel). 1 ![]() | |
123ra | Videntibus illis elevatus est et nubes suscepit eum ab oculis eorum. Actum Ius (9). Quattuor modis ascendit dominus Potenter, quia viribus propriis... | |
(123va-124vb) | Predigt (Sermo). Prv 3,29 (ohne Titel). 1 ![]() | |
123va | Ne moliaris amico tuo malum cum ille in te habeat fiduciam. Iesus filius Sirach (Prov. 3,29). Verbum dulce multiplicat amicos et mitigat inimicos. Amico fideli nulla est comparatio... | |
(125ra-127rb) | Sermo de s. Bartholomaeo (Schneyer 1, 486, Nr. 177). | :|
(127rb) | Predigt. Einzelthema: Ecl 20,8. 1 ![]() | |
127rb | Qui multis utitur verbis laedit animam suam (Eccle. 20,8). Saepi aures tuas spinis et noli audire verbum... | |
(127va-127vb) | Predigt (Sermo). Ecl 32,12 (ohne Titel). 1 ![]() | |
127va | In multis esto quasi inscius et audi tacens simul et quaerens. Ubi senes sunt non multum loquaris (Eccli. 32,12f.). Isidorus Scito quo tempore loqueris. Considera an vel quod loquaris... | |
(128r-135v) | Themata de tempore (Schneyer 8, 698-700). Unvollständig, weitere anonyme Themata eingestreut. 3 ![]() | |
128v | Parate viam domino et cetera (Matth. 3,3). Nota quod septem modis debemus parare viam Christo ad cor nostrum: Primo bene recipiendo... | |
133r | Accedens temptator (Matth. 4,3). Nota quod sex modis temptat diabolus. In bono temptat per elationem. Lu. Ieiuno bis in sabbato... | |
135v | Pax vobis (Ioh. 20,21). Nota quod sex causae sunt quare pax non est inter homines: Primo, quia non puniuntur malefictiones eius... | |
(136r-141v) | Sermones, lateinisch und deutsch. 2 ![]() | |
136r | Simile est regnum caelorum thesauro abscondito in agro et cetera (Matth. 13,44). Tres sunt agri thesaurum continentes absconditum: Primus est uterus virginalis, cuius thesaurus erat... | |
139r | Mihi autem absit gloriari. Phi. (recte: Gal. 6,14). Hic gloriam intelligimus tribus modis: Amore, virtute, imitatione... | |
(136v) | Sermo de septem puellis (Schneyer 8, 586, Nr. 37). | |
(137v) | Sermo de s. Matthia (Schneyer 7, 632, Nr. 272). 1 ![]() | |
137v | Ascendam in palmam et apprehendam fructus eius (Cant. 7,8). Est enim palma angusta inferius et superius lata, quia anima, quae vult ascendere debet esse stricta et gracilis... | |
(138r) | Von den zehen geboten unsers herren, deutsch (Ed.: F. Pfeiffer, J. Strobl, Berthold von Regensburg I, Wien 1880, 198-200). 1 ![]() | : |
138r | Der almehtige got nimit alle tage ein michel zal von diser werlde der islichez ist schuldic zehen... | |
(139r) | Deutsche Predigt. 1 ![]() | |
139r | Tribus modis diligendus est inimicus: Corde, verbo, opere. Von dem herren sagen ich vns Als e dicke dich din... | |
(139v) | Sermo de uno confessore (Schneyer 4, 488, Nr. 74). | :|
(142r) | Sermo super Pater noster (Bloomfield 8989, RB 9334). 1 ![]() | |
142r | Quia per septem dona spiritus sancti et per septem petitiones in oratione dominica vitantur septem vitia... | |
(142v) | Notiz über veritas und figura im Sakrament der Eucharistie. 1 ![]() | |
142v | Corpus Christi et veritas et figura est. Veritas dum corpus Christi et sanguis... | |
(142v-143v) | Sprichwörter. Sentenzensammlung. 1 ![]() | |
142v | Senex ducens iuvenculam multis incommodis laeditur. Vel nimis care enim emit amorem, sed si res bene procedat amoris simulationem... | |
(HDS) | Vergleichsvertrag oder -entwurf in einem Rechtsstreit, Fragment. |