Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=8139 
Salzburg, Universitätsbibliothek, M I 32
THEOLOGISCHE SAMMELHANDSCHRIFT
Pergament   82 Bl.   234×(153-157)   Salzburg (?), 2. Drittel 12. Jh.
Provenienz/Letztbesitzer: Salzburg, Erzbischöfliche Hofbibliothek
 Volldigitalisat



Literatur zur Handschrift (Anzahl: 19)

Pergament durchschnittlicher Qualität, besonders am unteren Blattrand abgenützt. Lagen: 9.IV72 + I74 + IV82; Bindung der letzten Lage gelöst. Zahlenkustoden 8v-72v i-viiii. Neue Blattzählung.
Schrift:
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift
Schriftraum einspaltig. 1v-73v (183-185) x (110-112), 74r-82r (175-178) x (105-110), 34 Zeilen auf Stiftlinierung, Rahmung des Schriftraums mit Stift; Punktorium. Romanische Minuskel aus dem 2. Drittel (?) des 12. Jh. von 2 Händen: 1) 1v-74v, 2) 75r-82r. E-caudata. Zu Beginn Randhotizen in Humanistenkursive des 16. Jh.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Figürlicher Buchschmuck   Federzeichnung(en)   
Rote Perllombarden, Überschriften, Kapitelzählung. 75v Baum der Laster, 76r Baum der Tugenden: Kolorierte Federzeichnungen.

Einband: Salzburg     Gotisch     Streicheisenlinien             Kettenbuch
Ursprünglich weißes Schweinsleder (nachgedunkelt) mit Streicheisenverzierung aus dem 15. Jh. VD und HD gleich: Einfache Streicheisenlinien bilden den Rahmen, doppelte Streicheisenlinien ein Rautenmuster. Auf dem VD ein Pergamentschildchen mit der Aufschrift Soliloquiorum sancti Isidori et cetera que hic interius circa principium sunt descripta in einem Metallrahmen mit Hornabdeckung. Darüber mit roter Tinte die Zahl 145 geschrieben. Am VD 2 Schließenbeschläge, am HD 1 Schließe erhalten, 1 fehlt. R mit 3 Doppelbünden. Am Spiegel von VD und HD Abdrücke abgelöster Fragmente: Die beiden Blätter befinden sich heute unter der Signatur M II 296 im Handschriftenbestand. Liber catenatus, Beschlag erhalten, Kette fehlt. Der Beschlag für die Kette am HD ist mit einem kleinen Pergamentfragment überklebt, lesbar ist eine gotische Minuskel aus dem 13. Jh. mit lat. Text.


Vorbesitzer: Salzburg, Dombibliothek
Am VD alte Signatur des 15. Jh. 145. Besitzereintrag aus dem 16. Jh. M.D.L. 1550. Am R alte Bibliothekssignatur B.3. 11 (?). B.A.S. 1r mit Bleistift alte Signatur V.I.H.162 (6) eingetragen. 81v am unteren Blattrand Hhunradus mit schwarzer Tinte vermerkt. Stammt aus der Bibliothek des Salzburger Domkapitels (vgl. Holveld Nr. 145, in: MBKÖ IV, Salzburg) und gelangte dann in die erzbischöfliche Hofbibliothek.
Beatrix Koll

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"PL", "CPL", "Weber", "CSEL", "CC"
alle Initien
(1r) Inhaltsangabe aus dem 15. Jh., Datierung aus dem 16. Jh. .
(1v-18r) Isidorus Hispalensis Synonyma de lamentatione animae peccatricis (PL 83, 827-868; CPL 1203).
   1
1v Tit.: Incipit prefacio sancti Ysidori episcopi.
Prol.-Inc.: Venit nuper ad manus meas quaedam ... Üb.: Incipit liber primus Soliloquiorum sancti Ysidori. Inc.: Anima in angustiis est, spiritus meus aestuat ... — ... super vitam meam places. Sch.: Explicit liber secundus Soliloquiorum sancti Ysidori episcopi.
(18r-18r) Isidorus Hispalensis Quaestio 37 de veteri et novo testamento (PL 83, 206).
   1
18r Una est anima quae dum contemplatur ... — ... anima est.
(18r-27r) Isidorus Hispalensis Allegoriae quaedam sacrae scripturae (PL 83, 97-130).
   1
18r Domino sancto ac reverendissimo Orosio Isidorus. Quaedam notissima nomina ... — ... aeterne beatitudinis refectione saturabuntur.
(27r-30r) Ps. Martinus BracarensisFormula honestae vitae (PL 72, 21-28).
   1
27r Gloriosissimo ac tranquillissimo et insigni catholicae fidei ... — ... aut deficientem contemnat ignaviam.
(30r-31r) Ps. AugustinusDe spiritu et anima, c. 35 (PL 40, 805-806. Weber VI/2, 253).
   1
30r Tanta dignitas humanae conditionis esse scitur
(31r-31v) Augustinus De fide et operibus, c. 3-5, exc. (PL 40, 200-201; CSEL 41, ??; Weber VI/2, 235).
   1
31r Est ratio dissimulandi et tolerandi malos in ecclesia ... — ... non consenserint obfuturos.
(31v-32r) Augustinus Quaestiones XVII in Matthaeum, c. XI, 1-4, exc. (PL 35, 1367-1369. Weber VI/2, 235). Schluss abweichend.
   1
31v Inter haereticos et malos catholicos hoc interest ... — ... non communicare non consentire.
(32r-32v) Augustinus De utilitate credendi, c. IV, 10-11, exc. (PL 42, 72-73; CSEL 25/1, 3-48; Clavis 316. Weber VI/2, 253).
   1
32r Tria sunt genera erroris quibus homines errant ... — ... tantummodo credi potest.
(33r-33v) Augustinus Contra Faustum Manichaeum, lib. 22, c. XXVII-XXIX, exc. (PL 42, 418-419; CSEL 25/1, 251-797; Clavis 321. Weber VI/2, 253).
   1
33r Peccatum est factum vel dictum vel concupitum aliquid ... — ... digne doloribus emendande.
(33v-34v) Augustinus De ordine, c. VIII-IX, [25-27], exc. (PL 32, 1006-1008; CSEL 63, 121-185, Clavis 255; CC 29, 89-137. Weber VI/2, 253).
   1
33v Lex dei quae apud eum fixa et inconcussa semper ... — ... recte vituperetur.
(34v-38r) Augustinus Kompilation aus verschiedenen Werken. Kompilation aus verschiedenen Werken zu folgenden Themen: Quomodo quis sapiens fiat, quomodo invitatur caritas, quid sit carnalis et animalis atque spiritualis, de dei et hominis iustitia, de utilitate praecepti, de virtute, de cruce, de creaturis, quid boni fiat de malis hominibus, de merito religiosae fidei, cur deus fecit cuncta quae fecit, de mundi conditione, malum vitandum esse per oboedientiam, non esse sapientiam malum scire, de concupiscentiis, de utilitate animae, quid sit beatus, de agone christiani, de fide spe et caritate, de opere monachorum, de cura pro mortuis, de religione, de sacrificio, de permixtione bonorum et malorum.
(38r-39v) Regino Prumiensis OSB De ecclesiasticis disciplinis, lib.II, exc. (PL 132, 287-354).
   1
38r Si quis spontanea voluntate diabolo suadente homicidium ... — ... xl dies paeniteat.
(39v) Concilium Karthaginense, exc.
   1
39v Ut laici contemptores canonum excommunicentur ... Exorcistae sunt actores templi in populo ... — ... quia super intendit ceteros.
(39v) Egbertus Eboracensis (?)De remediis peccatorum, c. 5 (PL 89, 447).
   1
39v Nunc ergo capitalia criminalia secundum canones explicabo ... — ... erat hoc peccatum.
(39v-41r) Theodorus CantuariensisCapitula, exc. (PL 99, 935-939).
   1
39v Paenitentia unius anni qui in pane et aqua ieiunandus ... — ... Pater noster dicat.
(41r) Buße: De fructibus paenitentiae.
   1
41r Multi sunt paenitentiae fructus per quos ad expiationem ... — ... ei aptum fuerit.
(41r-42r) Nicolaus I. papa Ad Trasulfum abbatem Corbeiensem, exc. (PL 119, 817-818).
   1
41r Istud decretum missum est a sancto papa Nicolao et a sede sancta Romana per venerabilem Odonem
(42r-43v) Nicolaus I. papa Decretum et Epistola ad universos episcopos et principes Galliae, exc. (PL 119, 845-850).
   1
42r Decrevimus apostolatus nostri auctoritate ut omne monasterium
(43v-44v) Gregorius Magnus Ad Castorium episcopum (PL 77, 578-580).
   1
43v Gregorius papa omnibus episcopis. Quam sit necessarium monasteriorum quieti prospicere
(44v-48r) Collectio quid clericis et laicis sit agendum et vitandum.
   1
44v Canonum auctoritatem secutus ego Adalbertus, primum quid clericis specialiter, deinde quid omnibus christianis ... (45v) Üb.: Communis lex Christianorum. Inc.: Debetis primum carissimi fratres et sorores in dominum patrem et filium eius et spiritum sanctum credere ... (47r) Auszüge aus Werken von Augustinus, Isidorus, Eutychianus papa, Fabianus papa, Gregorius I.,
(48v-49r) Hieronymus Epistola XLVII ad Desiderium (PL 22, 492-493).
   1
48v Lecto sermone dignatinis tuae ... Expl.: ... scribi faciam si volueris. (49r) Ego columba inveniens catalogum sancti Hieronymi corrosum ... — ... scientiam huius libri amittere.
(49r-65r) Hieronymus De viris illustribus (PL 23, 601-719).
   1
49r Hortaris me, Dexter, ut Tranquillum ... — ... de haebreo in latinum vertimus. Sch.: Eusebii Ieronimi explicit liber illustrium virorum.
(65r-74v) Gennadius Massiliensis De scriptoribus ecclesiasticis,c. I-XCIII (PL 58, 1060-1115). 91 Kapitel gezählt.
   1
65r Iacobus cognomento sapiens Nisibene nobilis ... — ... ex tempore declamare.
(75r-80r) Ps. Hugo de Sancto VictoreDe fructibus carnis et spiritus, exc. (PL 176, 997-999 = c. I-III). Kap. I-III vollständig, dann nur auszugsweise und nur frei dem Text der PL folgend.
   1
75r Cum omnis divinae paginae sermo id intendat … (75v-76r) Baum der Laster und Tugenden ... — ... fons et omnium origo virtutum aditur.
(80r-81v) Repetitiones. Zum vorigen Text gehörend.
   1
80r Sed quae pax illis esse poterit quos superbia levat ... — ... affectus extinguit lucernam.
(81v-82r) Marbodus Redonensis De duodecim lapidibus pretiosis in fundamento caelestis civitatis positis (PL 171, 1771).
   1
81v Cives caelestis patriae regi regum concinite ... — ... Canamus tibi cantica. Amen.
81v am unteren Blattrand Hhunradus mit schwarzer Tinte vermerkt.
(82v) Leer.