![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=8280 |
Schrift: | |
Schriftraum: Spaltenzahl: 2 | |
Schriftart: Bastarda Schriftraum zweispaltig (nur 352v-359r einspaltig): 1ra-287v (210-218) x (140-145), 289ra-362vb (223-238) x (155-160), 363ra-369rb 237 x 153, Schriftraum mit Stift gerahmt; Zeilenzahl wechselt. Bastarda aus 1458 von 4 Händen: 1) 1ra-104vb, Datierung 104vb. 2) 108ra-287v. 3) 289ra-362vb. 4) 363ra-369rb. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Rote Überschriften, Auszeichnungsstriche, Unterstreichungen, 2-5zeilige rote (Perl-)Lombarden. |
Einband: Gotisch Streicheisenlinien Blindstempel |
Zeitgleicher spätgotischer Einband: Ursprünglich weißes Leder (nachgedunkelt) über Holz mit Blindstempelverzierung. VD und HD gleich: Doppelte Streicheisenlinien bilden Rahmen- und Mittelfeld. Im Rahmen gerahmte Rosette (Wind 1982, Nr. 361 = Asbach, Benediktiner), Spruchband "Maria" (Wind 1982, Nr. 245 = Asbach, Benediktiner) und gerahmter rautenförmiger Stempel (Wind 1982, Nr. 324 = Asbach, Benediktiner). Im Mittelfeld drei vertikale Stempelreihen, links und rechts gerahmte Rosette (Wind 1982, Nr. 361), in der Mitte gerahmter rautenförmiger Stempel (Wind 1982, Nr. 324). Auf dem VD 2 Schließenbeschläge, auf dem HD von 2 Schließen 1 vorhanden. R mit 4 Doppelbünden, mit gelbgrauer Ölfarbe überstrichen, am Schwanz Signatur der erzbischöflichen Hofbibliothek B.135.B.A.S. Kapital und Schwanz umstochen. Am oberen Schnitt der Buchstabe S aufgemalt. Zahlreiche Signakel. |
Mit einiger Sicherheit ist die Handschrift im Benediktinerkloster Asbach geschrieben worden, der zeitgleiche Einband ist ohne Zweifel in Asbach zu lokalisieren. Auf welchen Wegen der Codex in die erzbischöfliche Hofbibliothek kam (vgl. Signatur am R), ist nicht mehr festzustellen. Alte Signaturen auf dem Spiegel des VD. Vorbesitzer: Salzburg, Erzbischöfliche Hofbibliothek |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! ---------------
(VD-Spiegel) | Notiz. Alte Signaturen III 4 E, 413, V.1.G.111, 16, C. 621. |
(1ra-104vb) | Compendium theologiae veritatis (Drucke: Hain 432-446. Bloomfield 6399; RS 368; Kaeppeli 1982). Kapitelzählung vor jeden Abschnitt. 1 ![]() | :
1ra | Tit.: Hugo in compendio, prologus in eidem (!) libri. Veritatis theologicae sublimitas cum sit superni splendoris radius ... (1rb) Kapitelangaben zum ersten Buch ... — ... confluentia bonorum. Denique de gaudiis caelestibus nota versus: Mens cognoscendo ... (Walther, Initia 10896: Carmen de gaudiis caeli). Sch.: Finito libro sit laus et gloria Christo etc. in tuo nomine 1458. Laus deo per secula. |
(105ra-107vb) | Unbeschrieben. |
(108ra-287v) | Casus ad Summam Henrici de Merseburg (Bloomfield 2891). Eingeteilt in sieben Bücher. 1 ![]() | :
108ra | Labia sacerdotis custodiunt ... (Mal. 2,7). Et describuntur hic duo quae debent esse in sacerdotibus scilicet perfectio scientiae et sanctitas vitae ... — ... in quarta de baptismo, in quinta de confirmatione et ieiuniis et sic terminatur liber in tribus capitulis de spiritu sancto etc. (271r-287v) Alphabetisches Register. |
(288r-288v) | Unbeschrieben. |
(289ra-296rb) | Sermo de indulgentiis (Schneyer 2, S. 75, Nr. 131; Bloomfield Nr. 4895). | :
(296rb-299va) | Dubia de indulgentiis. 5 ![]() |
296rb | Tit.: Nota aliqua dubia de indulgenciis. Nota si alicui confitenti iniungitur poenitentia non debita pro peccatis tunc residuum supplebit in purgatorio ... |
297ra | Tit.: Ad quid valeant indulgentie. Indulgentias aliquid valere ab omnibus fidelibus conceditur ... |
297va | Tit.: Utrum valeant in quantum sonant. Quoniam autem quidam dicunt quod huiusmodi indulgentiae non tantum valent ... |
298ra | Tit.: Quis possit facere indulgencias. Indulgentiae effectum seu laborem percipit homo cui datur ... |
299ra | Tit.: Quibus valeant indulgencie. In omnibus quoque indulgentiis de verae contritis et confessis ... — ... sed potius melioris conditionis inde existat. |
(299va-301ra) | Traktat: de suffragiis. 1 ![]() |
299va | Tit.: Tractatus de suffragiis mortuorum. Primum capitulum utrum suffragia per peccatores facta prosint mortuis. In suffragiis quae fiunt per malos unum est opus operatum sive illud ... — ... qui huiusmodi res deferunt ad sepulchra. |
(301ra-303vb) | Sermo de indulgentiis. 1 ![]() | :
301ra | Tit.: Sermo Geori Apphentaler de indulgenciis et de dedicacione. Hodie, dilectissimi, felix congregatio nostra recolit dedicationem templi huius. Dedicantur autem templa ... — ... per multos dies et labores paenitentiales oportuisset te redimisse etc. |
(304ra-311va) | Quaestio de indulgentiis (Parallelüberlieferung mit Autorzuweisung: Kassel, Bibliothek der Stadt Kassel und Landesbibliothek, fol. Ms. theol. 105, 163rb (Wiedemann)). 1 ![]() | :
304ra | Tit.: Quescio de indulgenciis. Utrum indulgentiis concessis remittatur poena pro peccatis. Et arguitur quod sic ... — ... sed non propter bonitatem merentium vel malitiam etc. |
(311vb-334va) | Deutsche Texte: Iura parrochialia, lat.-dt. (Parallelüberlieferung: Michaelbeuern, Man. cart. 42, 218ra, Fragm.). 1 ![]() |
311vb | Tit.: Secuntur iura parrochialia. Adhuc unum est in quo homo peccat contra septimum praeceptum dei, quod est quando non persolvit vel abstrahit vel minorat sua iura parrochialia ... — ... die ophertaeg et plebanus potest suos ammovere quod servent consuetudinem et etiam possunt ab eis postulare. Sch.: Et sic est finis. |
(334va-338va) | Traktat: de veneratione sanctarum imaginum. 1 ![]() |
334va | Tit.: Incipiunt tractatuli de veneracione sanctarum ymaginum. Cum nonulli impii homines imagines Christi et beatae virginis et aliorum sanctorum non solum negant eas esse venerandas ... — ... qui totum mundum dignatus est redimere Iesus Christus deus noster qui vivit in saecula saeculorum. Amen. Sch.: Explicit tractatus de veneracione sanctarum imaginum. |
(338va-339rb) | Regulae iuris libri Sexti Decretalium. 1 ![]() | :
338va | Tit.: Secuntur regule iuris libri sexti. Beneficium ecclesiasticum non potest licite sine constitutione canonica ... — ... contra legis nititur voluntatem etc. Sch.: Expliciunt regule iuris libri sexti. |
(339rb-339vb) | Notizen, anonyme: De significatione "Servus servorum". 1 ![]() |
339rb | Bonifatius servus servorum. Iste erat Bonifatius octavus autor librorum decretalium et in glossa super eodem verbo ponitur ... — ... et hoc est verum qui non est in peccato mortali ut in prooemio etc. |
(339vb-340ra) | Quaestio de Iudaeis. 1 ![]() |
339vb | Tit.: Hec infra scripta quidem licentiatus decretorum. Quaeritur an liceat Iudaeis vendere eorum pignora per usuram acquisita. Responditur quod neque Iudaeus neque Christianus ... — ... ad haec et in capitulo multorum de Iudaeis etc. Amen. |
(340ra-343rb) | De modo orandi, c. 1-8, unvollständig (PL 176, 977-986; RB 3810,1). 1 ![]() | :
340ra | Tit.: Hugo de sancto Victore de modo orandi. Quo studio et quo affectu a nobis orandus sit deus ... — ... affectus prolixionis operis tractatum expetit. Sch.: Explicit liber sancti Hugonis de sancto Victore de modo orandi. |
(343rb-344va) | Sermo 41 (CC 103, 179-184; Weber VI/2, S. 255). In dieser Hs. Augustinus zugeschrieben. 1 ![]() | :
343rb | Tit.: Incipit liber beati Augustini de fuga mulierum. Nemo dicat, fratres, quod temporibus nostris martyrum certamina ... — ... mediatore dei et hominum largiente cuius misericordia plena est terra. Sch.: Explicit tractatus s. Augustini de fuga mulierum. |
(344va-345va) | Sermo 43 (CC 103, 189-194; Weber VI/2, S. 256). In dieser Hs. Augustinus zugeschrieben; exc. 1 ![]() | :
344va | Tit.: Incipit tractatus eiusdem de continencia etc. Quando castitatis donum, fratres carissimi, secundum quod decet ... — ... felicitatem unanimiter pervenire praestante domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen. Sch.: Explicit tractatus sancti Augustini de continencia. |
(345va-346vb) | Traktat: de octo turpitudinibus coniugalibus (Bloomfield 1312). 1 ![]() |
345va | Nota octa sunt turpitudines quas quandoque coniugales solent inter se habere. Prima species est accessus virorum ... — ... sed omnino absque dubio aeternaliter damnantur. |
(346vb-349ra) | Speculum peccatorum (PL 40, 983-992; Bloomfield 4918; RB 1481; Weber VI/2, S. 255; Zumkeller 65). 1 ![]() | :
346vb | Tit.: Sequitur speculum peccatoris beati Augustini episcopi. Quoniam, carissimi, in via huius vitae fugientis sumus, dies nostri ... — ... et cum domino nostro Iesu Christo vitam aeternam possideas. Amen. Sch.: Explicit speculum peccatorum a beato Augustino editum etc. Laudetur sancta trinitas. |
(349vb-352rb) | Quaestiones an liceat aliquid dare vel accipere pro pulsatione campanarum. 1 ![]() |
349vb | Invocatio: Veni sancte spiritus et emitte celitus lucis tue radium. Quaesitum est a me an licet aliquid dare vel accipere pro pulsatione camponarum (recte: campanarum) et exsequiis mortuorum ... — ... in deductione dubii sunt sufficienter tactae. |
(352rb-352va) | De sepulturis. 1 ![]() |
352rb | Nota secundum ostensionem libri sexti tituli 13 articuli 1 et Bernhardum (?) super cantica sepultura multipliciter dicitur, quoniam dicitur locus ... — ... non potest vendi ... in capitulo abolendae. Sch.: Sit laus deo. |
(352v-359r) | Messe: De missa. Eingeteilt ist dieser Traktat in die Kapitel Missa cum eius exposicione, preparacio calicis, puritas et interior cogitacio. Beginnend mit den priesterlichen Gewändern, behandelt dieser Traktat anschließend die einzelnen Abschnitte der Messe. 1 ![]() |
352v | Sacerdos mundat pure scientiam, lavat manus, induit amictum. Hugo: Conscientia pura est quae non habet de praeteritis iustam accusacionem ... — ... quod deo cum gratiarum actione reverentia est exhibenda processione praemiorum. Sch.: Et sic est finis huius tractati (!). |
(359va-361ra) | Messe: De defectibus missae (Vgl. Franz, Messe, S. 474). Exc. aus: Thomas de Aquino: Summa Theologiae pars III, q. 83, a.6, Abschnitt 7. Vgl. Hain 1375-1384, folgt nur sehr frei dem Druck. 1 ![]() |
359va | Tit.: De defectibus sive periculis que eveniunt circa sacramentum altaris subveniendum est secundum sanctum Thomam de Aquino ordinis fratrum predicatorum prout ponit in tercia parte summa (!). Primo si sacerdos morte aut infirmitate gravi occupetur ante consecrationem ... — ... sua passione nobis promeruit. Qui est benedictus in saecula. Amen. |
(361ra-362vb) | Abstractum-Glossar, lat.-dt. (Grubmüller 1967, 49ff.). 1 ![]() |
361ra | Tit.: Secuntur vocabula. Abstractum ... geslicklykait (sic), des wesens sein, accidens ... czueval, accio ... würkunde chraft der natur ... — ... idest malae vel perversae corpus Christi mysticum idest ecclesia. Amen. |
(363ra-369rb) | Evangelien: Themata evangeliorum per circulum anni et de sanctis. 1 ![]() |
363ra | Oculis inscriptis omnium evangeliorum dominicalium cum evangeliis de sanctis continuationes et gesta iuxta terminationem historiae ... — ... quod signum ostendis nobis etc. |
(369va-370vb) | Unbeschrieben. |