![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=8289 |
Schrift: | |
Schriftraum: (196-217) × (138-145) Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 31-47 | |
Schriftart: Bastarda Schriftraum mit verdünnter Tinte gerahmt. Bastarda aus dem 2. Drittel des 15. Jh. von 5 Händen: 1) 2ra-181vb. 2) 182ra-257rb. 3) 266ra-313vb, 360rb-379rb. 4) 314ra-334vb. 5) 337ra-360rb. - Index auf dem VS-Blatt von anderer, zeitgleicher Hand. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Rote Foliierung 1-154 am oberen Blattrand, Spalteneinteilung a,b,c,d.; rote Unterstreichungen und Auszeichnungsstriche 2v, 151v-152ra, 4zeilige Lombarde 152vb. Sonst Platz für Initialien ausgespart. |
Einband: Gotisch Streicheisenlinien Kettenbuch |
Zeitgleicher spätgotischer Einband. VD und HD gleich: Blaues Rauleder (stark abgestoßen) über Holz; einfache Streicheisenlinien bilden Rahmen und Andreaskreuz. Auf dem VD 5 Buckel, auf dem HD 3 von 5 Buckeln erhalten; VD mit 2 Schließenbeschlägen, auf dem HD 2 Schließen abgerissen. VD mit Titelschildchen Sermones diversi ut patet in principio libri (15. Jh.) aus Pergament, darüber Schildchen mit alter Signatur 31 in roter Tinte. Liber catenatus, auf dem HD Beschlag mit Haken erhalten. R mit 4 Doppelbünden, mit graugelber Farbe überstrichen, am Schwanz alte Signatur der erzbischöflichen Hofbibliothek E. 13.B.A.S. |
Der Codex stammt aus der erzbischöflichen Hofbibliothek (vgl. Signatur auf dem R); möglicherweise wurde er im Skriptorium des Salzburger Domstifts geschrieben und gebunden, da sowohl die alte Signatur auf dem VD als auch der Kettenbeschlag dafür charakteristisch sind. Vorbesitzer: Salzburg, Erzbischöfliche Hofbibliothek |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! ---------------
(VD-Spiegel) | Alte Signaturen 12, III.4.E., 417, C.4., V.1.G.124; Inhalt mit Tinte in Schrift des 17. Jh., mit Bleistift in Schrift des 18. Jh. |
(1r-1v) | Vorsatzblatt. Inhaltsverzeichnis der Handschrift. |
(2ra) | Sermones de tempore et de sanctis. 42 ![]() |
2ra | Tit.: Dnca I. adv. dni Cum appropinquasset Iesus ... (Matth. 21,1). Scribit Matthaeus 21. capitulo. Sciendum quod hoc evangelium legitur in dominica palmarum ubi etiam historiam eius plenius locum habet ... — ... hoc modo semper manere ut sic assequi mereamur vitam aeternam quam nobis concedat ... benedictus. Amen. (Schneyer, Wegweiser 101) |
8ra | Tit.: Dnca II. adv. dni Erunt signa in sole ... (Luc. 21,25). Sciendum quod hoc evangelium facit mentionem de adventu Christi ad iudicium finale ... — ... regnum nobis concedat iudex Christus in fine saeculi venturus et in saecula saeculorum benedictus. Amen. - Nachtrag: Ad completum illius materiae de iudicio finali sunt ad huc aliqua videnda ... (Schneyer, Wegweiser 261, diese Hs. genannt) |
22vb | Tit.: Dnca I. adv. dni Hora est iam nos ... (Rom. 13,11). Sciendum primo est quod mater nostra ecclesia istam lectionem epistolarem in hodierno officio ... (28vb) Introductio. Proprium est homini in adventu alicuius praepotentis ... (Schneyer, Wegweiser 317, diese Hs. genannt) |
32rb | MARTINUS DE TROPPAU: Dnca I. adv. dni (Schneyer 4, 124, Nr. 3) |
37va | Tit.: Dnca II. adv. dni Quaecumque scripta sunt ... (Rom. 15,4). Quaecumque scripta sunt ad nostram informationem etc. ut supra visum est ex epistola quomodo per scripturas homines |
39va | Tit.: Dnca III. adv. dni Sic nos existimet ... (1. Cor. 4,1). In proxima epistola quae ponitur ad Romanos 15° scilicet illa: Quaecumque scripta sunt apostolus multipliciter commendat |
42vb | Tit.: Dnca IV. adv. dni Gaudete in domino ... (Phil. 4,4). Introductio. In (recte: inter) cetera homini ad salutem corporis ad conservationem vitae utilia praecipium et maximum |
45vb | Tit.: Nat. dni Apparuit benignitas ... (Tit. 3,4). Introductio. Vulgariter est quod raro fit remote remuniatur (?), was da selten geschicht |
48va | Obsecro vos ... (1. Petr. 2,11). Introductio. Quilibet bonus viator humanus proficisci in aliam regionem considerat tria principaliter |
51vb | Tit.: Dnca II. adv. dni Nox praecessit ... (Rom. 13,12). Scribitur ad Romanos 13° et in epistola dominicae praecedentis pro quorum verborum |
57rb | Abiciamus ergo opera ... (Rom. 13,12). Scribitur ad Romanos 13° et in dominica prima adventus domini, pro sciendum est |
62rb | Tit.: Vigilia nat. dni Cum esset desponsata ... (Matth. 1,18). Scribitur Matth. primo capitulo. Sciendum primo quod beatus Matthaeus volens in illo evangelio explicare |
67va | Tit.: Circumcisio Postquam consumati sunt ... (Luc. 2,21). Scribitur Lucae 2° capitulo. Est primo sciendum quod secundum legem fuit determinatus actavus dies circumcisionis |
71va | Tit.: Ann. BMV Missus est angelus ... (Luc. 1,16). Scribitur Lucae primo, in quibus verbis evangelista tangit quomodo deus dominus misit angelum Gabrielem ad virginem |
78vb | Tit.: Ann. BMV Missus est angelus (Luc. 1,16). Scribitur Lucae primo capitulo. Hic primo sciendum quod praesens evangelium legitur de festo quod agimus in memoriam temporis et quo virgo |
86ra | Tit.: Dnca III. adv. dni Cum audisset Iohannes ... (Matth. 11,2). Scribitur Matth. xi capitulo. Pro quo sciendum pro intellectu evangelii quod Herodes Antipas incarceravit Iohannem scilicet baptistam |
88rb | Tit.: Dnca IV. adv. dni Dixerunt (recte: Miserunt) Iudaei ... (Ioh. 1,19). Scribitur Iohanni primo. Pro illo evangelio est sciendum primo secundum sanctum |
94va | Tit.: Nat. dni Pastores loquebantur ... (Luc. 2,15). Scribitur Lucae ii capitulo. Sciendum quod sicut habetur prae scienter (recte: praecedenter) in illo capitulo quod angelus domini |
100va | Tit.: Nat. dni Ecce evangelizo vobis ... (LUc. 2,10). Scribitur originaliter Lucae 2° capitulo et transsumptive in praesentis festivitatis evangelio hodie in prima missa lecto. Notandum quod postquam hodie |
109vb | Tit.: Circumcisio Postquam consummati sunt dies octo ... (Luc. 2,1). Scribitur Lucae ii capitulo etc. Sciendum quod hoc evangelium duo continet puncta principalia quorum primum est de Christi domini circumcisione |
115va | Tit.: Epiphania Cum natus esset ... (Matth. 2,1). Scribitur Matth. ii capitulo. Sciendum primo quod ut proxime in die nativitatis Christi dixi |
122va | Tit.: Purificatio BMV Postquam purgati sunt ... (Luc. 2,22). Scribitur Lucae secundo capitulo. Sciendum primo, dilectissimi in domino, quod hodie sancta mater ecclesia festum purificationis |
129va | Tit.: Matthias ap. Misit Iesus duodecim ... (Matth. 10,5). Scribitur Matth. 10. capitulo. Circa primum est sciendum quod dominus Iesus misit duodecim discipulos qui statim ante illud |
130va | IORDANUS SAXO DE QUEDLINBURG OESA: Dnca I. quadragesimae Expl. ... (138vb) unbeschrieben (Schneyer 3, 810, Nr. 48) |
139ra | Tit.: Dnca II. quadragesimae Egressus Iesus ... (Matth. 15,21). Scribitur Matth. 15. In hoc evangelio agitur de transitu Iesu ad gentiles similiter de miraculo |
142rb | Tit.: Dnca III. quadragesimae Erat Iesus eiciens ... (Luc. 11,14). Scribitur Lucae 11. Sciendum quod sicut habetur in eodem capitulo ante illud evangelium descipuli petiverunt a Christo |
146vb | IOHANNES GEUSS (?): Sermo de passione dni Repleta est malis ... (Ps. 87,4). Scribitur psalmo 87°. Reverendi patres, doctores, magistri ceterique domini in Christo Iesu, hodie pro salute generis humani crucifixo caritative ... — ... eius genas ceciderunt tunc impletum est etc. (vgl. Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 856, Nr. 22) |
152vb | Tit.: Dnca palmarum Cum appropinquaret Iesus ... (Matt. 21, 1). Scribitur Matth. 21. Sciendum quod Christus dominus sabbato ante palmarum fuit Bethaniae ubi factum fuit sibi |
155rb | PETRUS REICHER DE PIRCHENWARTH: Sermo de eucharistia Venite ad me omnes ... (Matth. 11,28). Dilectissimi in domino, locuturus aliqua de venerando eucharistiae sacramento (Madre 320, Nr. 9; Schneyer–Hödl, Nr. 30 und 96) |
166ra | Tit.: Iacobus ap. Accessit ad Iesum ... (Matth. 20,20). Scribitur Matth. xx capitulo et legitur hoc in praesenti festo. Ubi sciendum est primo quod in fine praesentis evangelii dicitur |
175vb | Tit.: Passio dni Liberavit me dominus ... (2. Reg. 22,18). Scribitur secundi Reg. 22°. Reverendi patres, doctores, magistri ceterique domini in Christo Iesu pro nobis hodie crucifixo sincere diligendi. Iesum Nazarenum a Iudaeis ... |
184rb | HILDEBERTUS LAVARDINENSIS: Sermo 141 in die palmarum (in dieser Hs. Bernhard v. Clairvaux zugeschr.) David futura praevidens liberavit, inquit dominus pauperem a potente (PL 171, 947–950. Schneyer 2 741, Nr. 1; BGOC 9560) |
185va | De mysterio passionis Christi. Cento aus: BONAVENTURA OFM: Lignum vitae, exc. und Ps. BERNARDUS CLARAEVALLENSIS: Sermo de vita et passione dni Passio (recte: Passionem) Christi Iesu pie considerare volenti primum occurrit perfidia proditoris qui tantae fuit fraudis veneno repletus ... ab ira ventura. (188rb) Gratias tibi domine pater referat ... ... — ... visum est Patrem te nobis esse et dominum: frater noster esse dignatus es etc. (Ed.: S. Bonaventurae Opera omnia VI. Mainz 1609, 406-408. Distelbrink 26 f., Nr. 21; PL 184, 962A-956A) |
192ra | IOHANNES MILICIUS DE CHREMSIR: Sermo de corpore Christi Caro mea ... (Ioh. 6,55). Testamentum novum dignissimum est (Schneyer 3 588, Nr. 131) |
197ra | IOHANNES GEUSS (?): Sermo de corpore Christi Ecce ego vobiscum ... (Matth. 28,20). Scribitur Matth. ultimo. In quibus verbis innuitur quomodo Christus dominus usque ad finem saeculi est mansurus |
200ra | Tit.: Resurrectio dni Cum transisset sabbatum ... (Marc. 16,1). Scribitur Marc. ultimo. De quo evangelio in laudem dei et huius festi solemnitatem aliqua loqui compellor |
202va | Tit.: Ascensio dni Discumbentibus (recte: Recumbentibus) illis ... (Marc. 16,14). Scribitur Marc. ultimo capitulo. Primo sciendum quod dominus noster Iesus Christus post suam resurrectionem in terra moratus est per 40 dies |
208rb | Tit.: Pentecoste Si quis diligt me ... (Ioh. 14,23). Scribitur Io. 14 capitulo. Hoc evangelium, fratres dilectissmi, sancta mater ecclesia legit in missionem spiritus sancti |
218rb | Tit.: Dnca I. adv. dni Hora est iam nos ... (Rom. 13,11). Introductio. Proprium est homini in adventu alicuius praepotentis aut divitis (vgl. 22vb; Schneyer, Wegweiser 317) |
220rb | Tit.: Catharina Pulchra es ... (Cant. 4,7). Patres praestantissimi, domini doctores, magistri ceteri et singuli in Christo praedilecti, beatus Ambrosius libro primo de officiis dicit quod in pulchritudine |
225ra | Cum factus esset Iesus ... (Luc. 2,42). Introductio. Proverbiorum 2° scribitur ex studiis id est operibus suis intelligitur puer si munda et recta |
228va | Tit.: Epiphania Cum natus esset ... (Matth. 2,1). Hodie ecclesia celebrat hoc festum principaliter propter quatuor magna |