![]() |
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=8305 |
Schrift: | |
Schriftraum: Zeilenzahl: 39-67 | |
Schriftart: Bastarda Schriftraum zweispaltig: (224-238) x (144-154), mit Tinte gerahmt. Bastarda von 1426 und 1428 von 5 Haupthänden: 1) 1ra-29ra, 29va, 30ra, 30va-31vb, 32ra-49rb, 50vb, 51ra-93rb, 223ra-276rb, 277ra; Schreibernennung und Datierung 93r: ... M°cccc° xx°vi° per Thomasconem dictum Wawak und vermutlich 251vb: ... per me Thomam. 2) 29rb-29va, 29vb, 30rb-30va, 31vb. 3) 49va-50vb. 4) 94ra-192rb, 124vb Datierung: sub anno domini Mi° cccc° xxviii feria sexta ante Ramos palmarum. Schreibernennung und Datierung 160vb: Anno domini M° cccc xx viii finitum in vigilia corporis Christi per me Blasium de Nye. 5) Mehrere Hände im Wechsel von 192va-222vb. 6) 277ra-290rb. Zeigehände. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Rote Überschriften, Auszeichnungsstriche, Paragraphenzeichen, Randglossen, Unterstreichungen, 2-5zeilige Lombarden. 51ra rote Lombarde mit blauem Blattornament über 4 Zeilen. 94ra, 125ra und 160ra blaue Lombarden über 4-6 Zeilen. |
VDS | VD-Spiegel Pergament 14. Jh. |
Pergamentblatt seitlich und unten beschnitten, Maße ca. 293 x 215. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 250 × 180 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 31 | |
Schriftart: Textualis formata (Textura) Schriftraum mit verdünnter Tinte gerahmt, Zeilenlinierung mit verdünnter Tinte. Textura des 14. Jh. von einer Hand. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Rote Überschriften, Auszeichnungsstriche, rote und blaue 2zeilige Lombarden. | |
HDS | HD-Spiegel Pergament 14. Jh. |
Pergament links und unten beschnitten, Maße ca. 293 x 218. Vermutlich mit dem VD-Spiegel zusammengehörend. | |
Schrift: | |
Schriftraum: 254 × 180 Spaltenzahl: 2 Zeilenzahl: 31 | |
Schriftart: Textualis formata (Textura) Schriftraum mit verdünnter Tinte gerahmt, Zeilenlinierung mit verdünnter Tinte. Vermutlich die selbe Hand wie beim Spiegel des VD. | |
Ausstattung: Rubriziert | |
Rote Überschriften, Auszeichnungsstriche, rote und blaue 2zeilige Lombarden. |
Einband: Gotisch Schmucklos |
Zeitgleicher schmuckloser Einband: Helles Rauleder über Holz. Am VD 2 Schließenbeschläge; oben Pergamentschildchen mit Titel Cronica summorum pontificum Romanorum (15. Jh.). Auf dem HD 2 Schließen abgerissen. R mit 5 Doppelbünden, mit gelbgrauer Farbe überstrichen. Am Schwanz alte Signatur der erzbischöflichen Hofbibliothek Y2.144.BAS. Zwischen den Bünden Einträge mit Bleistift und Tinte. |
Der in der Sekundärliteratur als "Thorascus Wawalz" genannte Schreiber ist als Thomascus Wawak zu lesen; Wawak wiederum verweist auf osteuropäische (böhmische?) Herkunft. Ob dort auch die Produktionsstätte der Handschrift angesetzt werden darf, muss offen bleiben. Vorbesitzer: Salzburg, Erzbischöfliche Hofbibliothek |
--------------- Addenda/Corrigenda bitte melden! ---------------
(VD-Spiegel) | Lectionarium, Fragm. 2. Tim. 4,1; Hebr. 13,9; Hebr. 7,23. |
(1ra-25rb) | Chronicon pontificum et imperatorum (Ed.: Rolf Sprandel (Ed.), Die Weltchronik des Mönchs Albert 1273/77 - 1454/56 (MGH Scriptores N.S. 17). München 1994. Kaeppeli 2974. Geschichtsquellen 3444). Unvollständig, geht bis zum Jahr 1270. 1 ![]() | :
1ra | Tit.: Incipit cronica summorum pontificum ac imperatorum, gestis eorundem per fratrem Martinum Ordinis predicatorum pape penitenciarium et capellanum compilata. Quoniam scire tempora summorum pontificum ac imperatorum ... — ... est defunctus tumulatus et sepultus. |
(25va-25vb) | Unbeschrieben. |
(26ra) | Constantiensis concilii decretum de communione sub utraque specie (Ed.: Mansi XXVII, 727–728). 1 ![]() |
26ra | Tit.: Decretum Concilii Constantiensis de communione sub utraque specie contra scismaticos. Cum in nonnullis partibus quidam temerarie asserere ... — ... brachii saecularis ad comburendum eos. Unmittelbar anschließend: |
(26rb-37vb) | Tractatus contra communicantes sub utraque specie. 1 ![]() |
26rb | Primo ponitur titulus quaestionis sub hac forma utrum illa quae fiunt in contrarium auctoritati ecclesiae ... — ... constant alias corruscant. Amen. |
(38ra-39vb) | De necessaria communione laicorum sub utraque specie (Ed.: Mansi XXVIII, 424–432; Glorieux X, 55–64 Nr. 498). 2 ![]() | :
38ra | Oblaturus iuxta seniorum huius sacri conscilii Constantiensis monitionem generalem ... — ... et regis Romanorum prudentia praevideat et praedisponat etc. Unmittelbar anschließend: |
39vb | Explicit decretum ... generalis Concilii Constantiensis solemnisatum atque sanxitum contra pestiferos atque perfidos viros iam dudum condemnatos ... — ... (40ra) et daemonibus ab initio mundi. |
(40ra-40vb) | Tractatus contra utramque communionem. 1 ![]() |
40ra | Tit.: Sequitur et alius tractatulus brevis contra utramque communionem. Christus verbum dei patris sapientiaque increata carnem suam et sanguinem dedit nobis in cibum et poculum ... — ... corrigere et ad viam reducere veritatis. Sit laus sanctae et individuae trinitatis. Amen. |
(41ra-48va) | Epistola "Eloquenti viro" (Madre 252-254). 1 ![]() | :
41ra | Eloquenti viro Domino N. verbi dei seminatori in Praga haec epistola detur fratri suo ... — ... desiderio salutis omnium animarum Christianorum. Amen. |
(48vb-49rb) | Inquisitio haereticorum. 1 ![]() |
48vb | Tit.: Inquisicio hereticorum. Primo interrogetur si credit quidquid sanctum concilari universale repraesentans ecclesiam ... — ... talem sciat prius excommunicatum a deo et sic est finis etc. |
(49rb) | Auslegung der Bibelstelle Apoc. 6,6. 1 ![]() |
49rb | Apocal. vi° capitulo Bilibris tritici denario uno et tres bilibres ... Bilibris id est duae librae scilicet evangelium et epistolae |
(49rb) | Nota de praedestinatione. 1 ![]() |
49rb | Praedestinatio secundum Augustinum est gratiae praeparatio |
(49rb) | Quomodo habere se debet sacerdos circa sacrificium missae. Wird fol. 50vb weitergeführt. Am Schluss Zitate von Gregorius I. und Augustinus. 1 ![]() | :
49rb | Hoc opus est compilatum per cardinalem Bonaventuram quomodo habere se debet sacerdos circa sacrificium missae. Primo ut sit intentionis discussio ... — ... (50v) animam inducit ad paradisum. |
(49va-49vb) | Kompilation verschiedener theologischer Fragestellungen. Tod vor der Taufe, Totenmessen und -gebete, warum Christus im Grab lag und wie lange, wo war Christus nach seinem Tod, über die Gestalt Christi nach der Auferstehung, Bedeutung von "presbyter", Symbolum apostolorum. 1 ![]() |
49va | Tit.: Nota dyalogus sancti Gregorii. Infantes autem qui moriuntur ante baptismum tamen tenebras patiuntur ... — ... Matthias: et vitam aeternam. Amen. |
(51ra-93rb) | Vocabularius Lucianus (Stegmüller RB Nr. 3224. Zumkeller Nr. 344. Hamesse Nr. 277. Siehe Grubmüller 1967, 39ff.). 1 ![]() | :
51ra | Cum iuxta sapientis assertionem bonorum laborum gloriosus sit ... Abba sicut dicit glossa ad Galathos 4° Hebraicum est ... — ... vestis de pellibus facta ita accipitur 4° Reg. 1° Sch.: Explicit Lucianus finitus feria sexta ante vigiliam beate Marie virginis sub anno domini M°cccc° xx°vi° per Thomasconem dictum Wawak. |
(93va-93vb) | Unbeschrieben. |
(94ra-104va) | Expositio missae. 1 ![]() |
94ra | Tit.: Incipit exposicio misse secundum venerabilem Richardum etc. Studiose fratrum dilectioni parere cupiens ut canonem missae per verba singula ... — ... ut per gradus virtutum ascendentes videamus dum deorum in regno caelorum. Amen. |
(104va-109rb) | De oratione dominica. 1 ![]() |
104va | Dixit unus ex discipulis ... (Luc. 11,1). Romanorum 8°: Quid oremus ... (Rom. 8,26) ... sicut et Iohannes discipulos suos docuit. Hoc docuit ut dominum citius inclinaret ... — ... vero nihil est tale et ideo non ibi neccessaria coniunctio etc. |
(109rb-111vb) | Sermo 56 de oratione dominica (PL 38, 377-386. Bloomfield 8062, diese Hs. genannt; RB 1478; Weber VI/2, 256). 1 ![]() | :
109rb | Tit.: Nota sequitur Sermo Beati Augustini de oracione dominica et cetera. Beatus apostolus tempora ista quando futurum erat ... — ... sempiternum permanebit praestante domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen. |
(111vb-124vb) | Lectura in Evangelium Matthaei (RB 1550, diese Hs. unter alter Signatur genannt; Zumkeller 133; Bloomfield 8887, diese Hs. genannt). 1 ![]() | :
111vb | Et cum oratis ... (Matth. 6,5) Sic enim orabitis Pater noster etc. Postquam salvator noster in suo sermone ostendit perfectionem doctrinae ... — ... hanc dominicam orationem pertinet. Sch.: Finiuntur tituli quescionum et dubitacionum in lectura divini ewangelii super dominicam oracionem beati Mathei edita a fratre Augustino de Anchona magistro dignissimo ordinis fratrum Heremitarum sancti Augustini sub anno domini Mi° cccc° xxviii feria sexta ante Ramos palmarum. |
(125ra-160vb) | De sacramento corporis domini (Ed.: Opera XXVII. Paris 1875, 183-241 [Opusculum Nr. 51]; Opuscula XVII. Parma 1864, 135-176. Glorieux RT 6cr, 305bx, 349n; Schneyer 5, 608-612, Nr.412-444. Überliefert auch unter dem Namen des Albertus Magnus [z.B. Druck GW 767 u.ö.], des Bonaventura [Distelbrink Nr.206] und des Aegidius Romanus [Zumkeller 14]). 1 ![]() | :
125ra | Tit.: Incipit tractatus magistri et sancti Thome de Aquino de corpore Christi. Venite comedite ... (Prov. 9,5). His verbis nos invitat dominus ad salutare convivium ... — ... promissionem habens vitae quae nunc et in futuro. Ad quam nos perducat dominus noster Iesus Christus qui est benedictus in saecula saeculorum. Amen. Sch.: Anno domini M° cccc xx viii finitum in vigilia corporis Christi per me Blasium de Nye. |
(161ra-209vb) | Expositio in Cantica Canticorum (PL 172, 357C-496B. RB 3573, diese Hs. unter alter Signatur genannt). Anfang fehlt. 1 ![]() | :
161ra | Tit.: Incipit Cantica Canticorum Salomonis ... exposita ut etc. Filius regis Ierusalem desponsavit sibi filiam regis ... — ... et in thalamo gloriae id est in manifesta visione Dei sponso suo copulabitur etc. Sch.: Expliciunt Cantica Canticorum. |
(210ra-230ra) | Expositio in librum Iob, exc. (PL 75, 829C-1082B). Cap. 26-59. 1 ![]() | :
210ra | Tit.: Incipit exposicio super lectiones vigilarum mortuorum etc. sancti Gregorii pape. Desperavi, nequaquam ultra iam vivam. Sic dicit iusti quippe desperare est praesentis vitae bona aeternitatis electione deserere, mansura quaerere ... — ... ante iudicium diutius exspectavit. Sch.: Est autem finis quem festinavi nimis, non si festinarem melius hoc opus terminarem. |
(230rb-232vb) | Oratio de spiritu sancto ad imperatorem Alexium Comnenum (PL 162, 1008A. Folgt nur zu Beginn PL 162, Expl. wie in: Bibliotheca Casinensis seu Codicum manuscriptorum qui in Tabulario Casinensi asservantur. Bd. 4, 1880, 338). 1 ![]() | :
230rb | Tit.: Disputacio Grisolani Mediolanensis episcopi contra Grecos de processu spiritus sancti. Audi et intellige ea quae ego deo inspirante loquor ad te sapiens et patiens potens et humilis imperator Alexi ... — ... et in omnem veritatem te inducat. Vale semper bone imperator, sit tibi pax et prosperitas in domino. Amen. |
(233ra-243ra) | De miseria humanae conditionis (PL 217, 701-746; Ed.: Lewis 1978. – Bloomfield 1745 und 1753). Schluss von PL abweichend. 1 ![]() | :
233ra | Tit.: Incipit tractatus "Summa de miseria humana" Innocencii pape ad episcopum Portuensem tamquam ad suum specialem. Domino patri P. Portuensi episcopo Lotharius dignus (recte: indignus) diaconus ... — ... in vitam aeternam, qui vero mala in ignem aeternum. Sch.: Explicit libellus de miseria humane condicionis. |
(243ra-244vb) | De confessione. 2 ![]() |
243ra | Tit.: Quomodo sacerdos habeat se circa confessionem. Notandum diligentissime oportet quomodo quilibet sacerdotum circa confessionem maximam adhibeat diligentiam ... — ... (243rb) uxorem eius nec servum nec bovem nec asinum. Anschließend Versus de decem praeceptis (Walther, Proverbia 30130); Sperne deos, fugito periuria ... |
243rb | Tit.: Sequitur de virtutibus cardinalibus. Cum pro peccatis confitendis peccator accessit ad sacerdotem ... — ... detur absolutio nulla. Anschließend Versus de impedimentis matrimonii (Walther, Proverbia 7175): Error conditio votum ... |
(245ra-251vb) | Summa de poenitentia (Ed. J. Lindeboom, Een Middeleeuwsch Handschrift over de Biecht. Nederlandsch Archief voor Kerkgeschiedenis N. S. 15 [1919] 180-219. Bloomfield 4866; Kaeppeli 3184. Kuttner 412. H. Weisweiler, Handschriftliches zur Summa de penitentia des Magister Paulus von St. Nikolaus. Scholastik 5 [1930] 526). 1 ![]() | :
245ra | Tit.: Incipit summa penitenciarum quoniam circa confessionem pericula sunt animarum et difficultates ... Quo tempore incoepit confessio. De isto sunt quinque opiniones ... — ... sunt superfluum aut diminutum. Sch.: Explicit summa penitencie per me Thomam. |
(252ra-255va) | Sermo de indulgentiis. In dieser Hs. Casparus Calderinis zugeschrieben. 1 ![]() | :
252ra | Tit.: Incipit tractatus indulgenciarum magistrin Caspar de Caldrinis egregii doctoris decretorum hoc modo. Quoniam (recte: Quamquam) non dubitem participes meae legationis officii ... — ... malis absolvimur nobis largiatur praestante deo patre et filius et spiritus sanctus. Amen. Sch.: Explicit tractatus. |
(255va-260va) | Sermo de indulgentiis (Vgl. Bloomfield 4895). 1 ![]() | :
255va | Tit.: Incipit et alter tractatus de indulgenciis ... Indulgentia quomodo et qualiter valeat sermo subsequens declarat. Quodcumque ligaveris ... (Matth. 16,19). Duo fines ultimos futuros esse ... — ... indulgentiae datae in mortis articulo non valent. Sch.: Expliciunt duo tractatus de indulgenciis quomodo debent intelligi. |
(260vb-286ra) | Summarium Decretalium. Kommentar zum 'Liber extra'. 1 ![]() |
260vb | Tit.: Incipit tractatus summarii decretalium secundum Iohannem And[ream?]. Firmiter credimus (X 1.1.1). Hoc constitutio usque ad ... una tractat de summa trinitate et operibus ... Damnamus igitur. Pater et filius et spiritus sanctus una unione ... — ... de regulis iuris. Omnis res etc. et patet in litera etc. (276v) Unbeschrieben, ohne Textverlust. |
(286ra-290rb) | Casus summarii Clementinarum. Unvollständig. 1 ![]() |
286ra | Tit.: Incipiunt constituciones Clementis. Iohannes episcopus etc. Prooemium huius libri quattuor habe partes. Primo ponit salutationem cum benedictione ... — ... De sepulturis|| |
(290va-292vb) | Unbeschrieben. |
(HD-Spiegel) | Missale, Fragm. Missa vivorum et mortuorum; pro episcopo et congregatione eius; pro rege. - Am oberen Blattrand Notizen (15. Jh.): Multa senem circumveniunt incommoda (Horaz Epist. II,8); Cunctae res difficiles (Ecc. 1,8); Omne totum est maius sua parte (Euclid). |