Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=8321 
Salzburg, Universitätsbibliothek, M II 174
HOMILIARIUM
Olim: V.2.G.75    Pergament   I, 100 Bl.   (302-303) × 195   Salzburg/Oberösterreich (?), Ende 12. Jh.
Provenienz/Letztbesitzer: Salzburg, Erzbischöfliche Hofbibliothek
 Volldigitalisat



Literatur zur Handschrift (Anzahl: 2)

Pergament durchschnittlicher Qualität, z.T. unregelmäßig beschnitten, einige Löcher und Risse. Rectoseite des ersten Blattes nachgedunkelt und mit Kleberspuren. Lagen: 11 + 12.IV97+ II101. Lagenzählung großteils abgeschnitten, nur x (81v) und xi (89v) erhalten. Neue Foliierung, zählt Vorsatzblatt als fol. 1.
Schrift:
Schriftart: Karolingisch-gotische Übergangsschrift – Glossen
Schriftraum einspaltig: (225-233) x (130-135); Blindrahmung und -linierung, 34-35 Zeilen. Punktorium. Romanisch-gotische Übergangsschrift aus dem Ende des 12. Jh. von zwei Händen: 1) 2r-100v: 2) 100v-101r. Ergänzung in gotischer Minuskel des 13. Jh. auf 101v. Möglicherweise aus einem Skriptorium des Raumes Salzburg oder in Mondsee. E-caudata, unziales d und d mit geradem Schaft, rundes und langes s am Wortende. Etwa zeitgleiche Randglossen.
Ausstattung: Rubriziert   
Rote Überschriften, Auszeichnungsstriche (nur 1r, 34v-35r, 88r), Satzmajuskeln, 2-5zeilige Lombarden; grüne Auszeichnungsstriche 2r-11r. 2r rote Lombarde über 9 Zeilen auf grob gemaltem grünem Hintergrund.

Einband: Salzburg     Gotisch     Streicheisenlinien   Blindstempel        
Spätgotischer Einband des "V-D"-Meisters (Wind 1982, 128), dessen Tätigkeit im zweiten Drittel des 15. Jh. in Salzburg nachzuweisen ist: Braunes Leder (etwas abgestoßen) über Holz mit Blinddruck VD: Dreifache Streicheisenlinien bilden Rahmenfeld, das mit Einzelstempeln (Wind 1982 Nr. 6, 155, 246, 258, 358, 371, 387, 399) gefüllt ist. Im Mittelfeld bilden 3fache Streicheisenlinien ein Rautenmuster, in den Binnenfeldern Einzelstempel (Wind 1982 Nr. 155, 258, 276, 371, 387). Am VD fehlen 2 Schließenbeschläge; Titelschildchen aus Pergament Omelie Haimonis 113. HD: Gestaltung weitestgehend wie VD, Rahmenfeld gefüllt mit Einzelstempeln (Wind 1982 Nr. 6, 155, 256, 257, 358, 404, zusätzlich kleine sechsblättrige Rosette), Mittelfeld mit Einzelstempeln (Wind 1982 Nr. 155, 256, 257, 300). Am HD 2 Schließenbeschläge, Schließenbänder abgerissen. R mit 3 Doppelbünden, mit gelbgrauer Ölfarbe überstrichen, am Schwanz alte Signatur der erzbischöflichen Hofbibliothek F.7.B.A.S. Gelber Schnitt. - Vgl. mit Handschrift M II 98/1.


Die Handschrift stammt aus der erzbischöflichen Hofbibliothek (vgl. alte Signatur auf dem Rücken). Alte Signaturen III.3.E., 338, V.2.G.75 (19. Jh.) auf dem Spiegel des VD.
Vorbesitzer: Salzburg, Erzbischöfliche Hofbibliothek
Beatrix Koll

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Wind 1982", "Barré"
alle Initien
(VD-Spiegel) Alte Signaturen (19. Jh.) III.3.E., 338, V.2.G.75.
(1r) Unbeschrieben.
(1v) Urkundenfragment, 15. Jh. Pergament, 1 auf die Größe des Buchblockes beschn. Blatt (Textverlust), Urkundenminuskel des 15. Jh. (Zeit des Basler Konzils 1431-1449). - Adressat ist der Mainzer Vikar Wigandus Pistoris, dem Bescheid erteilt wird in einer Streitsache um eine Propstei. Verhandelt wurde zwischen den Parteien Johannes Labhart und Johannes Trisgruber vor Papst Eugen IV. in Basel.
(2r-101r) Homiliarium (Zählung nach Barré; A = Homiliar aus Auxerre, G = Homiliar des Pseudo-Beda, R = Homiliar des Hrabanus Maurus, S = Homiliar des Smaragdus, H = Homiliar des Haymo von Halberstadt, h = Ergänzungen zum Homiliar des Haymo von Halberstadt).
   1
2r Tit.: In die sancto pasce l[egitur] e[pistola] b[eati] P[auli] a[postoli] ad coronthios. Omelia Haimonis p. Bri. usque ad finem.
(2r-3r) HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. I. ad Corinthios (PL 117, 536). Inc.: Expurgate vetus fermentum ... (1. Cor. 5,7). Praecepit (!) egregius praedicator Corinthiis fornicatorem qui uxorem patris ...
(3r-3v) G 50, R 9, h 71.
(3v-4v) S 32, R 7, h 73.
(4v-5v) S 33, h 75.
(5v-8v) Feria V. S 34, R 11.
(8v-9v) Feria VI. S 35.
(9v-10v) Sabbato. G 52.
(10v-11v) Oct. Iohannis ap. G 53, h 80.
(11v-12r) Dnca I. post oct. pasche. G 54, h 82.
(12r-13v) Dnca II. G 55, h 84.
(13v-14r) Dnca III. S 40B, h 86.
(14r-15r) Dnca IV. G 57, h 88.
(15r-16r) G 59, R 44.
(16r-18r) R 45, h 94.
(18r-19r) Asc. dni. G 60, R 46, h 95.
(19r-20r) Dnca post asc. dni. G 61, h 97.
(20r-20v) AMBROSIASTER: Ad Timotheum prima 2.1 (CSEL 81.3:259). Inc.: Carissimi, obsecro primum omnium ... (1. Thim. 2,1). Haec regula ecclesiastica tradita est a magistro gentium ...
(20v-22r) h 93.
(22r-25v) Sabbato pent. S 45.
(25v-27r) Pentecoste. S 46.
(27r-27v) Feria IV. G 64, h 103.
(27v-30v) Oct. Pent. S 47B.
(30v-31v) S 47.
(31v-34r) Dnca I. post pent. S 48, h 109.
(34r-35r) Dnca II. S 49, h 111.
(35r-36r) Dnca III. R 94, h 113.
(36r-38r) Dnca IV. S 51.
(38r-39v) Dnca V. G 73, R 99.
(39v-40v) Dnca VI. S 52B, h 116.
(40v-43r) HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. I. ad Romanos (PL 117, 410). Inc.: Fratres quicumque baptizati ... (Rom. 6,3). Beatus apostolus mystice et subtilissime isto in loco ...
(43r-44r) Dnca VII. HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. I. ad Romanos (PL 117, 417). Inc.: Fratres humanum dico ... (Rom. 6,19). Quid est quod dicit apostolus: Humanum dico, hoc est leve ...
(44r-44v) Dnca VII. G 83, R 125.
(44v-47r) Dnca IX. HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. I. ad Corinth. (PL 117, 560). Inc.: Fratres non simus ... (1. Cor. 10,6). Ista ex superioribus verbis apostoli pendent ...
(47r-48v) Dnca X. HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. I. ad Corinth. (PL 117, 575). Inc.: Scitis quoniam cum gentes ... (1. Cor. 12,2). Reducitur ab apostolo Chorinthiis vitae pristinae ...
(48v-49v) Dnca XI. HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. I. ad Corinth. (PL 117, 593). Inc.: Fratres notum vobis facio ... (1. Cor.15,1). Fuerat apostolus apud Corinthios per unum annum ...
(49v-50v) H II 30 add.
(50v-52v) Dnca XII. A II 27 (Haymo).
(52v-55r) Dnca XIII. A II 28 (Haymo).
(55r-57r) Dnca XIV. A II 29 (Haymo).
(57r-59r) Dnca XV. A II 30 (Haymo).
(59r-60r) Dnca XVI. HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. I. ad Ephes. (PL 117, 715). Inc.: Fratres obsecro vos ne ... (Eph. 2,13), id est ne recedatis a fide Christi dum me videtis ...
(60r-60v) Dnca XVII. A II 32 (Haymo).
(60v-62r) Dnca XVIII. HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. I. ad Corinth. (PL 117, 510). Inc.: Fratres gratias ago domino ... (1. Cor. 1,4). Cum dixit apostolus gratias ago domino ...
(62r-63r) Dnca XIX. A II 34 (Haymo).
(63r-64r) Dnca XX. A II 37 (Haymo).
(64r-66r) Dnca XXI. h III 3.
(66r-66v) Dnca XXII. h III 4.
(66v-67v) Dnca XXIII. A II 40 (Haymo).
(67v-68r) Dnca XXIV. AMBROSIASTER: In ep. ad Collossenses (PL 17, 421). Inc.: Fratres non cessamus ... (Col. 1,9). Audiens apostolus devotam ac promptam voluntatem eorum ...
(68r-69r) Dnca XXV. AMBROSIASTER: In ep. ad Collossenses (PL 17, 434). Inc.: Fratres mortificate membra ... (Col. 2,5). Quoniam omnia simul peccata corpus esse ...
(69r-70r) HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. ad Romanos (PL 117, 483). Inc.: Fratres scientes quia ... (Rom. 13,11). Mos est sacrae scripturae horam saepissime pro tempore ponere ...
(70r-73r) HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. ad Romanos (PL 117, 494). Inc. Fratres quaecumque enim ... (Rom. 15,4). Iungit apostolus se omnibus credentibus ...
(73r-75v) A II 46 (Haymo).
(75v-76r) A II 47 (Haymo).
(76r) AMBROSIASTER: In ep. ad Ephesios (PL 17, 380). Inc.: Fratres iam non estis ... (Eph. 2,19). Ammonet et illos ut memores sint beneficiae ...
(76r-77r) G 76.
(77r-78r) Nat. Ioh. bapt. A II 16 (Haymo).
(78r-79r) Nat. Petri et Pauli app. G 79, R 107.
(79r-79v) G 80, R 109.
(79v-81r) AMBROSIASTER: In ep. ad Thimotheum II. Inc.: Fratres nolite erubescere ... (2. Thim. 1,8). Constantiam habendam docet nec trepidare debere ...
(81r-81v) AMBROSIASTER: In ep. ad Galatas (PL 17, 348). Inc.: Fratres Deus personam hominis non accipit, hoc significat quia apostoli ...
(81v-82r) Inc.: Fratres benedictus deus ... (Eph. 1,3). Docet nos et exhortatur apostolus, fratres carissimi, in laude Christi atque in benedictione ...
(82r-83r) H II 34 add.
(83r-84v) H II 35 add.
(84v-85r) S 73.
(85r-86v) S 80.
(86v-87v) G 117.
(87v-88r) A II 49 (Haymo).
(88r-89v) HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. ad Romanos (PL 117, 436). Inc.: Fratres scimus quoniam ... (Rom. 8,28). Illi diligunt deum qui mandata eius custodiunt ...
(89v-90v) G 116 add.
(90v-91r) G 118.
(91r-93v) HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. ad Hebraeos (PL 117, 914). Inc.: Fratres sancti per fidem ... (Hebr. 11,33). Operati sunt iustitiam quia quod crediderunt opere ...
(93v-94v) G 121.
(94v-96v) A II 53 (Haymo).
(96v-97v) HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. ad Hebraeos (PL 117, 871). Inc.: Fratres plures facti ... (Hebr. 7,23), idcirco quod morte prohiberetur permanere. Hic autem id est Christus ...
(97v-98r) Inc.: Lingua sapientium ... (Prov. 15,2). De doctrina iustorum atque impiorum audistis in praesenti lectione ...
(98r-99r) A II 54 (Haymo).
(99r-101r) HAYMO HALBERSTATENSIS: In ep. I. ad Corinth. (PL 117, 524). Inc.: Fratres unusquisque propriam mercedem accipiet secundum laborem suum ...
(101v) Sermo.
   1
101v Ecce sacerdos ... (Eccli. 44,16). Per haec advocationem ecce demonstrari solet aliqua res quae digna ...