(G: VD, Spiegel (Kat. s. 83)) |
Notiz. zur Unterscheidung der Autoren zweier 1483 in Melk befindlicher Sermonessammlungen. |
(VDS) |
Notiz. zur Bestimmung des Buches. |
(1r-1v) |
Conradus de Brundelsheim OCist (Soccus)
: Sermo in exaltatione crucis. |
(2r-4v) |
Predigt (Sermo). Dedicatio ecclesiae (Kirchweih) (I Mcc 4,57). |
(7r-187r) |
Ludovicus, frater OFM: Sermones de tempore. |
(15ra-16va) |
Predigt (Sermo) (Schneyer IX 111, Nr. 46). Mt 27,50. |
(187v-188r ) |
Iohannes Contractus
: Sermo in commemoratione omnium fidelium defunctorum. |
(HDS) |
Federprobe. deutsch. |
|
I n i t i e n 59  |
|
1r |
Exaltavi lignum humile (Ez. 17,24). Dicit Bernardus: Quando de bonis domini aliquid perdimus, duplici dispendio subiacemus... - ...in qua salvator mundi et salus nostra pependit. Breviter dicta sufficiant. Nunc sermo curat. |
16r-18v |
Erunt signa in sole (Luc. 21,25). Duplicem domini adventum in mundum testante scriptura cognovimus, unum in carnis assumptione... - ...ut amor eius in nobis augmentetur. Quod praestare nobis dignetur dominus Iesus Christus. Amen. |
18v-21r |
Iohannes autem cum audisset (Matth. 11,2). Quaestio ad sciendum desiderabilis. Ipse enim Iohannes, qui se descensurum ad inferos... - ...ut sic nobis venias, ut aeternam mercedem nobis tribuas. Hoc optamus, praestet dominus etc. |
21r-23r |
Miserunt Iudaei ab Hierosolymis (Ioh. 1,19). Iohanni sanctificatio in utero et habitanti in deserto triplex fit quaestio, si sit Christus... - ...ad has solvendas adiuvet nos dominus Iesus Christus, qui cum patre et Spiritu sancto vivit et regnat. |
23r-25r |
Parate viam domini (Luc. 3,4). Quia nativitas domini in ianuis et iam veniet in carne filius aeternus... - ...Rogemus dominum, ut nobis det gratiam praeparandi ad haec tria etc. |
25r-28r |
Erat pater et mater eius mirantes (Luc. 2,33). Mirabilis est nativitas domini, ita etiam quod pater materque mirentur... - ...id est remunerationem beatorum. Ad quam nos perducat Iesus Christus etc. Amen. |
28r-30r |
Factum est post triduum invenerunt (Luc. 2,46). Mirabile fuit, ut dicit glossa de Iesu perdito, qualiter obliviscendo relinqui poterant... - ...Psalmo (113,18). Nos, qui vivimus, benedicimus domino etc. Ad hanc vitam nos perducat dominus Iesus Christus. Amen. |
30r-33r |
Deficiente vino (Ioh. 2,3). Haec putantur nuptiae fuisse Iohannis evangelistae et nota totum evangelium, quid humilitas in Christo et mutabilitatis ibi fuit... - ...quid est sponsae filius et sponsus. Amen. |
33r-36r |
Venient ab oriente et occidente (Matth. 8,11). In hoc evangelio commendat dominus gentilium conversionem, cum dicit: Venient ab oriente... - ...recumbent cum Abraham, Isaac et Iacob in regno caelorum etc. |
36r-40r |
Motus magnus factus est (Matth. 8,24). Allegorice illud exponit glossa dicens: Mare saeculum et navis ecclesia... - ...ad caelestem Ierusalem, quae est sempiterna. Praestet idem Christus Iesus, qui vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus etc. |
40v-43v |
Simile est regnum caelorum homini, qui seminavit bonum semen (Matth. 13,24). Secundum expositionem domini, qui per se hoc evangelium exponit, ut habes in Matthaeo, tria tanguntur: Satoris bonitas... - ...fecundari somno gratiae. Praestet dominus Iesus Christus etc. |
43v-47r |
Simile est regnum caelorum homini patrifamilias (Matth. 20,1). In hoc totali evangelio duo ponuntur, scilicet primo status meriti cum mittuntur in vineam... - ...et redde illis mercedem suam. Praestet dominu Iesus Christus etc. Amen. |
47r-50r |
Et dum seminat aliud cecidit secus (Luc. 8,5). Hoc totum evangelium sic utiliter ex verbis domini exponitur, quod frivolum esset, si aliter exponeretur... - ...aliud cecidit secus viam et conculcatum est. Rogemus dominum etc. |
50r-52r |
Caecus quidam sedebat secus viam (Luc. 18,35). Ut secundum carnem loquar, tunc hodie non est dies praedicationis, sed commessationis, quia plus corda praeparantur ad devorandum... - ...De quo dicit: Qui sequitur me, non ambulat in tenebris etc. |
52r-55r |
Ductus est Iesus in desertum (Matth. 4,1). In hoc evangelio, fratres, de Christi pugna et Christi victoria intentio habetur... - ...in viritutibus proficiamus etc. |
55v-58r |
Resplenduit facies eius sicut sol (Matth. 17,2). Secundum Romanae ecclesiae ordinem hoc evangelium hodie legitur, quod in se maxime devotionis est, ubi duo ostenduntur... - ...ut respiciat nos facie misericordiae et iustitiae iusti invenit. Praestet dominus Iesus Christus. |
58r-61v |
Erat Iesus eiiciens daemonium (Luc. 11,14). Hunc daemoniacum mutum et caecum dicitur, in quo dominus tria facit signa: Mutus loquitur... - ...non muti simus in confessione. Praestet dominus etc. |
61v-65v |
Sequebatur eum multitudo magna (Ioh. 6,2). Corporalem sanitatem, quam fecit dominus, multi Iudaeorum et gentilium sequebatur... - ...et sana aeternitas Iudaei. Quod nobis praestare dignetur etc. |
65v-69r |
Tulerunt lapides Iudaei (Ioh. 8,59). Nota totum evangelium et invenies cur ipsum lapidare vellent. Duo hic ponuntur: Iudaeorum obstinatio... - ...in bonitate gaudebit. Praestet dominus etc. Amen. |
69r-72r |
Solvite et adducite mihi (Matth. 21,2). Ista felix hebdoma, in qua dominus nos redemit, et sicut in prima omnia creavit, ut cum dixit et factum est... - ...et ego in vobis. Quod nobis praestat. |
72r-73r |
Misit aquam in pelvim (Ioh. 13,5). Dominus Iesus iam proximus passioni volens discipulis suis ostendere signum spiritualis dilectionis et humilitatis cepit lavare pedes eorum... - ...in morte beatificari. Quod nobis praestare dignetur etc. |
73r-76r |
Audite, obsecro, universi populi et videte dolorem meum (Lam. 1,18). Unde dicit Augustinus: Audite, obsecro vos, ut consideretis dolorem meum, ut supra, scilicet ut audias et videas... - ...videbimus eam in gloria sempiterna. Quod nobis praestare dignetur Iesus Christus. Amen. |
76r-78r |
Iesum quaerite Nazarenum (Marc. 16,6). Hodie sanctissima dies resurrectionis est, quae est sollemnitas sollemnitatum. Qui valde mane surrexit propter duas causas. Primo propter fidei constantiam... - ...ut cum ipso permaneamus. Quod nobis praestet. |
78r-83v |
Mane nobiscum (Luc. 24,29). Duo in hoc totali evangelio de his duobus discipulis dicuntur, qualiter in devotionem sunt incitati... - ...et tandem veniamus ad diem aeternum. Quod praestare dignetur etc. Amen. |
83v-84v |
Nota quod arborem crucis accedere debemus quinque de causis, sicut quaeruntur aliae arbores et petuntur quinque. Homo petit arborem, ut in ea advertat fidem amatoris sui... - ...quia ipse est arbor vitae in medio paradisi. Rogemus. |
84v-88v |
Iesus stetit in medio discipulorum (Ioh. 20,19). Ista apparitio in die sancto contigit, licet hodie legatur. In quo die quinquies apparuit... - ...ut det nobis viam dilectionis. Amen. |
88v-91v |
Ego sum pastor bonus (Ioh. 10,11). Omnia, quae fecit, dominus diligit, sed illa maxime, quae sibi, qui summum est, bonum suo ordini naturae vel gratiae sunt... - ...in egressu viae reficiat in patria. Quod praestare dignetur, etc. Amen. |
91v-94v |
Vos nunc quidem tristitiam habetis (Ioh. 16,22). Dominus noster ad passionem iturus hoc discipulis suis dixit et in hoc verbo duo ostendit... - ...ad istud gaudium veniamus etc. Quod nobis praestare dignetur pius pater et misericors dominus. |
95r-98r |
Si abiero paraclitus veniet ad vos (Ioh. 16,7). De consolatore isto Spiritu sancto, quem hic promittit, duo hic dicit, scilicet mittet ut consolatorem... - ...ab hac poena liberari. Amen. |
98r-101r |
Petite et accipietis (Ioh. 16,24). Dominus iturus ad passionem, largissimus ad tribuendum dixit verbum propositum: Petite et accipietis... - ...pro tali gaudio. Praestet dominus Iesus Christus. Amen. |
101r-104r |
Congregate illi sanctos eius (Ps. 49,5). Istud ad litteram impletur in rogationibus. Ubi reliquiae sanctorum congregantur, spiritualis autem est causa... - ...ut ad hanc nos ducat congregationem. Amen. |
104r-107r |
Cum venerit paraclitus (Ioh. 15,26). Dominus volens suae resurrectionis habere testimonium in hoc mundo dicit se habiturum testimonium... - ...quia mecum ab initio estis. Rogemus dominum, ut nobis praestet, etc. |
107r-112v |
Paraclitus autem Spiritus sanctus, quem mittit pater (Ioh. 14,26). Dominus Iesus relinquens discipulos suos desolatos, ut in sermone praecedenti continetur et promittit eius in verbo proposito Spiritum sanctum... - ...ad hanc beatitudinem nos perducat Deus. Amen. |
112v-116r |
Ego sum ostium ovium (Ioh. 10,7). In hoc evangelio elidit dominus errorem haereticorum, qui dicunt se intrare... - ...qui est vivus panis. Praestet dominus noster Iesus Christus. Amen. |
116r-119v |
Estote ergo misericordes (Luc. 6,36). In futuro iudicio plurique plurimique salvandi et ideo vult dominus, ut misericordes simus. Duo hic facit... - ...ut in amplexum suae dilectionis veniamus. Praestet dominus Iesus Christus. Amen. |
119v-122v |
Homo quidam fecit cenam magnam (Luc. 14,16). Liberalitas huius hospitis dupliciter accipitur. Accipitur in cenae magnae praeparatione et plurimorum vocatione... - ...et ideo dicit Lucas: Homo quidam fecit cenam magnam. Rogemus dominum, ut ad eam veniamus. Quod nobis praestare digentur dominus. Amen. |
122v-126v |
Erant autem appropinquantes ei publicani et peccatores (Luc. 15,1). Hic reprehenditur simulata Pharisaeorum aequitas, quia murmurant, et commendatur maxima Christi benignitas... - ...ut habere possimus panem fruitionis. Quod praestare dignetur, qui vivit et regnat Deus, etc. |
127r-129v |
Praeceptor per totam noctem (Luc. 5,5). In hoc evangelio secundum expositionem glossae status militatnis ecclesiae figuratur... - ...vos nunc quidem tristitia habetis, etc. Rogemus dominum etc. |
129v-132r |
Vade prius reconciliari fratri tuo (Matth. 5,24). In hoc evangelio rigor iustitio ostenditur, qui non solum est in nomen occidendo sed in odiendo... - ...ut veram oblationem ipsi offeramus. Quod praestare dignetur, etc. Amen. |
132r-134v |
Si dimisero eos ieiunios (Marc. 8,3). In hoc evangelio magna Dei misericordia ostenditur, unde praemittit: Misereor super turbam... - ...ut has vias bene vadamus et ad gloriam perveniamus, etc. |
134v-137r |
Qui facit voluntatem patris mei (Matth. 7,21). Duo ostendit, quid operandum in primo ab isto tempore. Duplex nobis beneficium intenditur... - ...Benedictio patris firmat domos filiorum. Rogemus a domino patre nostro taliter benedici, etc. Amen. |
137r-139v |
Facite vobis amicos (Luc. 16,9). Hic laudat dominus villicum iniquitatis suo modo, ut provideamus nobis de caelestibus, sicut ipse de terrenis commodis... - ...ut ab eius amicitia numquam separemur. Quod praestare nobis dignetur etc. Amen. |
139v-142v |
Videns dominus civitatem flevit (Luc. 19,41). Spiritualiter per hanc civitatem mundus accipitur, qui civitati multis de causis comparatur... - ...adiuvemur in gloria sempiterna. Quod nobis praestare dignetur, etc. Amen. |
143r-146r |
Stans a longe publicanus (Luc. 18,13). In hoc evangelio Pharisaei superbia arguitur et publicani humilitas commendatur... - ...et proximi per gloriam sempiternam. Quod praestare dignetur dominus. Amen. |
146r-148r |
Statim apertae sunt aures eius (Marc. 7,35). Spiritualiter per surdum istum et mutum significatur peccator, qui est surdus per inoboedientiam et mutus per confessionem et orationem... - ...veniamus ad veram pacem caelestis gloriae. Praestet dominus Iesus Christus. Amen. |
148r-151v |
Homo quidam descendebat ab Ierusalem in Iericho (Luc. 10,30). Interpretatio istorum ostendit, qualiter fuerit et quis modo fit iste homo. Ierusalem visio pacis dicitur... - ...iste in latrones incidisse dicitur, a quibus nos custodiat dominus Iesus Christus. Amen. |
151v-154r |
Unus autem ex illis (Luc. 17,15). In praecedenti dominica legitur de eo, qui descendit ab Ierusalem in Iericho, id est de statu innocentiae ad statum culpae... - ...et sic cum isto uno mundemur et aeterna gloria. Quod nobis. |
154r-156v |
Nemo potest duobus dominis servire (Matth. 6,24). In verbo isto elidit dominus errorem illorum, qui in mortali existentes putant se nihilominus Deo servire... - ...cuius pretium erit gloria sempiterna. Quod nobis praestare dignetur dominus Iesus Christus. Amen. |
156v-159v |
Accessit et tetigit loculum (Luc. 7,14). Allegorice secundum glossam mater vidua ecclesia est, quae sponso suo in cruce mortua tamdiu permanet vidua... - ...Parasti in dulcedine tua pauperi, Deus. Quod nobis praestet. |
159v-162r |
Ipse vero apprehensum sanavit eum (Luc. 14,4). In hoc evangelio legitur de hydropico sanato a domino, qui, ut dicit glossa, figurat peccatorem... - ...Ad hanc sanitatem nos perducat sponsus ecclesiae Iesus Christus, qui vivit etc. |
162r-165r |
Interrogavit Iesum unus ex eis legis doctor (Matth. 22,35). In hoc verbo iste legis doctor duo facit, insidiatur malignissime ibi cum dicit: Legis doctor temptans eum... - ...revertamur ad magistrum Ieseum, qui est honor et gloria in saeculorum. Amen. |
165r-169r |
Dixit dominus paralytico: Surge, tolle lectum tuum (Matth. 9,6). Ad litteram iste paralyticus oblatus secundum quod dicit Marcus, curatus a domino, significat peccatorem... - ...ut in murorum caelesti patriae collocetur. Praestet dominus Iesus Christus, qui vivit etc. |
169r-172v |
Simile est regnum caelorum homini regi, qui fecit nuptias (Matth. 22,1). Rex regum est Christus filius, unde in Psalmo (71,2): Deus iudicium tuum regi da... - ...ad cenam agni nuptiarum vocati sunt. Quod nobis praestare dignetur, qui vivit etc. |
172v-175r |
Domine, descende (Ioh. 4,49). Litteraliter dicit glossa: Hunc vocatum regulum pro parvitate regis vel fidei... - ...et caelesti gaudio perfruamur. Praestet dominus Iesus Christus, qui vivit et regnat. Amen. |
175r-178r |
Simile est regnum caelorum homini regi, qui voluit rationem ponere (Matth. 18,23). Glossa: Homini regi, id est Christo, qui merita uniuscuiusque examinat. In hoc evangelio spiritualiter sumpto examinatio omnium debitorum describitur... - ...et operum bene rationem reddamus. Quod nobis praestare dignes, pius pater. Amen. |
178v-180r |
Abierunt Pharisaei (Matth. 22,15). Per istos Pharisaeos, qui sic capiebant dominum, duo in hoc evangelio notantur, scilicet quam iniquissime insidiantur... - ...me centuplum. Ac praestet dominus Iesus Christu, qui vivit et regnat. Amen. |
180r-183r |
Domine, filia mea modo defuncta est (Matth. 9,18). Filia in domo patris defuncta significat animam in occulto cogitationis per peccatum mortuam... - ...ad quas, ut venire possimus. Quod nobis praestare dignetur dominus Iesus Christus. Amen. |
183r-187r |
Cum videritis abominationem desolationis (Matth. 24,15). Supra in eodem capitulo interrogabant discipuli dominum: Quod signum adventus tui et consummationis saeculi... - ...de isto iudicio require in sermone. quod nobis praestare dignetur, pius pater et misercors. Amen. |
187v |
Non tradas bestiis animas confitentes (Ps. 73,19). Ista verba possunt esse verba ecclesiae cuius est orare pro omnibus fidelibus... - ...quamvis Deum omnipotentem habeant. |