Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=9008 
Melk, Benediktinerstift, Cod. 412 (370, G 32)
BEDA VENERABILIS. VARIA
Pergament   192 S.   ca.300×ca.230   St. Germain d'Auxerre (?), 1. Hälfte 9. Jh.
 Volldigitalisat



Literatur zur Handschrift (Anzahl: 56)

Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Flechtbandinitiale(n)   


Der Codex bildete im 12. Jh. die Vorlage für Rom, BAV, Cod. Vat. lat. 643, der wiederum um 1200 für Zwettl, Zisterzienserstift, Cod. 296 herangezogen wurde; von letzterem hängt schließlich die etwa zeitgleich entstandene Abschrift in Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 685 ab.
"PL", "CC", "CPL", "Thorndike-Kibre", "Jones 1939", "", "Walther, Initia", "Schaller-Könsgen", "Sickel 1861", "Gaiffier 1959"
alle Initien
(VSr) Tabula codicis (von der Hand des Vinzenz Staufer).
(2a-16a) Beda Venerabilis OSB De natura rerum (PL 90, 187-278; CC 123 A, 189-234. – CPL 1343; Thorndike-Kibre 1008). (p. 1) Tabula, (p. 2a) Text.
   1
2a Naturas rerum varias labentis et aevi ... Operatio divina
(16b-26b) Beda Venerabilis OSB De temporibus liber (PL 90, 277-292; Ed.: C. Jones, Bedae Opera de Temporibus. Cambridge/Mass. 1943, 295-303; CC 123 C, 585-611. – CPL 2318; Thorndike-Kibre 1558). (p. 16a-b) Tabula, (p. 16b) Text.
   1
16b Tempora momentis
(26b-27b) De stella (!) Veneris et Mercurii, Saturni, Iovis et Martis (Thorndike-Kibre 797.7f.).
   1
26b Itaque stella Veneris et Mercurii hoc a superioribus tribus planetarum stellis differunt ... — ... et idcirco longiores aethaeras metas peragit [korrigiert aus: peragat].
(27b) De absidibus planetarum (Thorndike-Kibre 224.14). Teilweise nachgetragen, mit 2 schematischen Zeichnungen.
   1
27b Circulus zodiacus qui duodecim signis constat omni ex parte aequae vicinus [korrigiert aus: vicinos] est terrae ... — ... quod subiecta melius pictura declarabitur.
(28) Ostertafel (Cursus lunae per duodecim signa).
(29) De duodecim signis (Thorndike-Kibre 134.7).
   1
29 Ariete oriente duabus horis occidit libra ... — ... optinent gem(ini).
(29) De ortu duodecim signorum (zu Thorndike-Kibre 134.7).
   1
29 Hortum signorum duodecim qualibet diei vel noctis hora quisque liquido deprehensurus est ... — ... Si XXIII aut XXIIII virgo.
(29) De solis et lunae defectus (Thorndike-Kibre 399.12).
   1
29 Deliquium solis contigisse fertur anno ab incarnatione domini 808 ... — ... quod quotiens contigerit totiens eclipsim non defecturam.
(29-30) Argumentum ad inveniendum in quo signo versentur Mars, Iupiter, Venus et Mercurius.
   1
29 Tit.: In quo signo versetur Mars
Annis ab initio mundi per senarium divisis ... — ... memoratum semper inveniri planetam virgo.
(29-34 [unterer Freirand]) Medizinische Rezepte. Fortsetzung von p.192. Nachträge 11.Jh., jeweils am unteren Freirand.
   1
29 Nomen herbae centauria. Nascitur in locis asperis ... — ... in lecto calido cooperis bene et sudis mir (?) est.
(30-31) De incremento saltus lunae (PL 90, 472 D - 473 B 8. – Thorndike-Kibre 1112.10).
   1
30 Primo sciendum est quod in toto decemnovennali circulo unus dies de saltu lunae accrescat ... — ... et sextans, id est sexta pars momenti.
(31) De concordia solis et lunae (Thorndike-Kibre 955.6).
   1
31 Novem horis in luna pro quinque diebus in sole computatis ... — ... possunt octo horae lunares cum quinque diebus solaribus concordare.
(31) De quibus embolismi menses et bissextiles dies adimplentur.
   1
31 Luna igitur cottidie et cetera transit XIII partes et horas octo ... — ... Haec ratio subtilissima est. Et valde necessaria et maximo labore undecumque ab auctoribus collecta et ad quam cernendam mentis acies purganda.
(32-38) Commentarioli fragmentum in opus ven. Bedae De temporum ratione (Ed.: Jones 1939, 95-102. – Thorndike-Kibre 919.8).
   1
32 Tit.: De natura rerum et temporum ratione
Non est praetermittendum cum dixit de natura rerum, cur non etiam de natura temporum vel de ratione rerum et ratione temporum dixit ... — ... id est CCmaXXXmaV pars XLta septem semis momentorum.
(38) Quid est (sic!) epacta solis et regulares solis.
   1
38 Tit.: Quid est (sic!) epacta solis et regulares solis
Dum audis epactas lunae, aetates lunae per singulos annos intellege ... — ... vel quot dies usque ad Kalendas futuri mensis supersunt.
(38) Versus de cursu planetarum per duodecim signa (Walther, Initia 2200; Schaller-Könsgen 1725). Nahzeitiger Nachtrag.
(38) Nachtrag.
   1
38 M. Luna octo et 20 diebus totius zodiaci ambitum conficit ... — ... rursus dicitur nasci.
(38) Medizinische Rezepte. Nachtrag.
   1
38 Ad cordis polsum: Costo piper mastice
(38) Deutsche Glossen.
(39) Heiricus Altissiodorensis OSB Notizen zu seinen Lebensdaten (Ed.: MGH.SS 13 [1881], 80 [online]).
(39-42) Ostertafeln für die Jahre 836-890 und 944-999.
(p.43) Ostertafel (Ed.: Sickel 1861, 164).
(43 unten) Versus (Ed.: Jones 1939, 66, 77. – Thorndike-Kibre 853.13 = 854.1; Schaller-Könsgen 9481).
   1
43 Me legat annales vult qui cognoscere cyclos tempora qui varia qui simul astra poli
(44-55) Kalendar (Ed.: Gaiffier 1959, 406-425).
(50a-191b) Beda Venerabilis OSB De temporum ratione liber (PL 90, 293-578; Ed.: C. Jones, Bedae Opera de Temporibus. Cambridge/Mass. 1943, 174-291; CC 123 B, 263-544. – CPL 2320; Thorndike-Kibre 382.3 und 393.3). Mit nahzeitigen Marginal- und Interlinearglossen. (59a-60b) Praefatio, (61a-62a) Kapitelübersicht, (62b-191b) Text. Auf dem oberen Freirand von p. 105 Domino suo predilecto magistro Chromacio (Ende 14. Jh.).
(56-58) Drei auf die Mondrechnung bezügliche Tafeln (vgl. Sickel 1861, 162).
(58) Geometrisches Schema.
(191b-192) Nachträge.
   1
191b Terminorum paschalis cum quaeritur quota feria sit... (192a, 9. Jh.) De cyclo paschali. Paschalem cyclum Hippolytus episcopus temporibus Alexandri imperatoris primus conscripsit. Post quem probatissimi auctores Eusebius Caesariensis, Theophilus Alexandrinum, Prosper quoque natione Aquitanum... (191b, 192b Rezepte, 11. Jh.) Dictamnum urinam et menstrua provocat, sed et partum mortuum expellit, odore suo serpentes interficit... (192, 12. Jh.) Ad terminos inveniendos argumenta. Inproniter (?) ad terminum septuagesimalem hic incipit ratio inveniendum. Si nosse desideras terminum septuagesimalem, contemplator (?) quota sit luna