|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=9057 |
Melk, Benediktinerstift, Cod. 615 (359, G 19)
SAMMELHANDSCHRIFT MIT THEOLOGISCHEN TEXTEN
Papier 726 S. 210×145/155 Melk (?) und Wien, 14. bis 15. Jh. (Melk, Ende 14. Jh., 1. Hälfte 15 Jh. [1437/38] und Wien, 1432)
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 15)
"PL", "Roth 1991", "PLS", "CPL", "BHM", "CPPM", "Walther, Initia", "Bloomfield", "Wilmart 1926", "BHL NovSuppl.", "RB", "SC", "CC", "Distelbrink", "VL", "Eisermann 2001", "GW", "Bonaventura, Ed. Quaracchi VIII", "Kałuźa 1991", "Lindeman 1933", "Schneyer", "Schulte GQ II"
alle Initien
| (p.1) | Orationes. Vier Gebete. 1 |
| p.1 | O domine Iesu Christe, quis sum ego et quis est tu ... Omnipotens sempiterne et mitissime Deus, ecce ego accedo ad sacramentum corporis et sanguinis unigeniti filii tui ... O sacrum convivium in quo Christus sumitur recolitur memoria passionis eius ... Oremus Deus [korrigiert aus: Deus], qui nobis sub sacramento mirabili passionis tuae memoriam reliquisti |
| (p.1) | Oratio ante communionem. 1 |
| p.1 | Tit.: [ohne Titel] Omnipotens sempiterne [gestrichen: Deus] et mitissime Deus ecce ego accedo ad sacramentum corporis et sanguinis unigeniti filii tui domini nostri Iesu Christi ... — ... quem nunc quidem velatum suscipere propono revelate tandem facie contemplari qui cum Deo etc. Amen. |
| (p.2) | Nota de cogitatione. |
| (p.2) | Nota de BMV. |
| (p.3-13) | Ps. Augustinus
  : Speculum peccatorum (PL 40, 983-992 = Roth 1991, 183-226 [gemeinsam mit einer oberdeutschen u. mittelniederdeutschen Übersetzung]. PLS 2, 1366. – Vgl. CPL 386; BHM 616; CPPM II 30766). |
| (p.13) | Versus de contemptu mundi (Walther, Initia 8385; Bloomfield 2400). 1 |
| p.13 | Tit.: [ohne Titel] Homo Dei creatura audi vide contemplare ... — ... et anima perpetuo crucienda [!] daemonibus tradatur. |
| (p.13) | Versus de contemptu mundi (Walther, Initia 18017; Bloomfield 5607). 1 |
| p.13 | Tit.: (Im Anschluß an den vorhergehenden Text) De qua supersticiosa vanitate et periculosa curiositate dicit poeta Si tibi pulchra domus si splendida mens quid inde ... — ... sola manet virtus quia glorificabimur inde. |
| (p.13-14) | Versus (Walther, Initia 6759). 1 |
| p.13 | Tit.: Item alius dicit Forma genus mores sapientia res et honores morte cadent ... — ... sicut patres nostri narraverunt nobis. |
| (p.14-15) | De institutione ordinis Carthusiensis (PL 152, 127 A-128 A. – Lit.: Wilmart 1926, bes. 112 f.). 1 |
| p.14 | Fuit quidam magnus clericus regens acta [!] Parisius [!] in theologia ... — ... primam domum Carthusiensis quae domus Carthusia vero nomine nuncupatur. |
| (p.15-16) | Vita Brunonis fundatoris ordinis Carthusianorum (PL 152, 12C-D. – Vgl. BHL NovSuppl. 1467.1 bis). 1 |
| p.15 | Tit.: [ohne Titel] Magister Bruno natione teutonicus ex praeclara urbe Colonia parentibus non obscuris ... — ... post egressum Carthusiae undecimo plus minus anno. |
| (p.16) | Versus de origo Carthusiensium (Walther, Initia 1195). 1 |
| p.16 | Tit.: [ohne Titel] Anno milleno quartoque si bene penses ... — ... et tumulatus ibi cum summa pace quievit. |
| (p.16) | Excerpta. 1 |
| p.16 | Tit.: [ohne Titel] O fidelis anima imagine Dei insignita ex praescriptorum exercitium (!) festina ... — ... hoc est in cellae solitudine poteris invenire. |
| (p.16-17) | Basilius Caesariensis
: Excerpta. 1 |
| p.16 | Tit.: De cuius celle pulchritudine beatus Blasius episcopus pulcherrime sic inquit O cella spiritualis exercitii mirabilis officina ... — ... O cellica qui solitudinis fructum desideras omnino caveas ne tempus perdas quid dicitur tibi |
| (p.17) | Versus (vgl. Walther, Initia 318 ['Ad claustrum quare venisti']). 1 |
| p.17 | Carthusiam quare venisti praemeditare ... — ... Hoc sibi messis erit cum dicitur ite venite. |
| (p.18-19) | Honorius Augustodunensis OSB
: Expositio Canticorum Veteris et Novi Testamenti: 'Magnificat' (RB 3569). 1 |
| p.18 | Magnificat... Titulus huius cantici est canticum Mariae. Maria dicitur illuminatrix |
| (p.19) | Honorius Augustodunensis OSB
: Expositio Canticorum Veteris et Novi Testamenti: 'Te Deum' (RB 3569). 1 |
| p.19 | Te Deum... Iste hymnus est ab Hilario Pictaviensi episcopo editus, sed ab Ambrosio et Augustino per ecclesiam divulgatus |
| (p.20) | Honorius Augustodunensis OSB
: Expositio Canticorum Veteris ac Novi Testamenti: 'Nunc dimittis' (RB 3569). 1 |
| p.20 | Nunc dimittis... Huius cantici titulus est Canticum Simeonis. Simeon dicitur tristitiam audivit |
| (p.21) | Honorius Augustodunensis OSB
: Expositio Canticorum Veteris et Novi Testamenti: 'Pater noster' (RB 3569; Bloomfield 8375). 1 |
| p.21 | Pater noster... Haec oratio ideo dicitur dominica, quia ipse dominus eam docuit |
| (p.22-23) | Augustinus
: Sermo 59 (Expositio in Pater noster) (PL 38, 400-402; SC 116, 186-198 [S. Poque]; vgl. CC 104, 602-604 [Caesarii sermo 147]. – RB 8649 [anonym]; Bloomfield 8017 und 9016). 'De oratione dominica ad competentes'. 1 |
| p.22 | Pater noster (Mt 6,9). Ad magnum genus pertinere cepistis ... — ... hoc ille propitius nobis converre dignetur Iesus Christus dominus noster, qui cum patre. |
| (p.24-25) | Honorius Augustodunensis OSB
: Expositio Canticorum Veteris et Novi Testamenti: 'Credo' (RB 3569). 1 |
| p.24 | Huius fidei titulus est symbolum apostolorum. Symbolum dicitur collatio vel signum |
| (p.25) | Honorius Augustodunensis OSB
: Expositio Canticorum Veteris et Novi Testamenti: 'Quicumque' (RB 3569). 1 |
| p.25 | Quicumque... Titulus huius fidei est fides catholica. Hanc Athanasius Alexandrinae [!] episcopus |
| (p.26) | Leer. |
| (p.27-208) | : Stimulus amoris maior II (Diese Fassung nicht gedruckt und bei Distelbrink nicht nachgewiesen, vgl. 194-196 Nr. 217-219. – Lit.: VL IX [1995] 335-341 [F. Eisermann]. – Eisermann 2001, bes. 246-250). 1 |
| p.27 | Tit.: (Nachtrag durch Pez, 1. Drittel 18. Jh.) Stimulus amoris S. Bonaventurae Ad te domine levavi animam meam ... (p. 32) Transfige dulcissime domine Iesu medullas animae meae... (p. 33) Quia contemplativa mens non cessat ... (p. 68) Currite gentes undique et miramini erga vos caritatem Dei et erga ipsum caecitatem et malitiam vestram. Si enim filius Dei voluit inseparabiliter coniungi naturae humanae ... — ... Lauda ergo anima mea dominum laudabo dominum in vita mea et mecum laudet omnis creatura dominum. Sic ergo finitur noster tractatus ut laudet Deum omnis Spiritus. Deo gratias. – (p. 208 Schlussschrift) Explicit liber devotus intitulatus stimulus amoris Iesu Christi et sunt dicta ipsius Bonaventure pie memorie et cuius anima requiescat in pace. Amen. |
| (p.208-232) | Bonaventura OFM
: Lignum vitae (Drucke: GW 4644 u.ö.; Ed.: Bonaventura, Ed. Quaracchi VIII, 68-86. – Distelbrink 26 f., Nr. 21). 1 |
| p.208 | Tit.: Liber iste intitulatur lignum vite. (Rot) Arbor ligni vite Christo crucifixus sum cruci ... — ... per infinita saecula saeculorum. – (Schlussschrift) Finis illius tractatus qui dicitur lignum vite. |
| (p.233) | : De dignitate sacerdotum (Ed.: Kałuźa 1991, 286 f. -- Walther, Initia 13034). 1 |
| p.233 | Tit.: Augustinus de civite dei O veneranda dignitas sacerdotum intra quorum manus ... — ... ipsum damnari impossibile est. |
| (p.234/1-234/3) | Leer. |
| (p.235-252) | : Contemplatio de passione domini per horas canonicas (PL 94, 561-568. Der Text wird auch Beda Venerabilis zugeschrieben). 1 |
| p.235 | Tit.: [ohne Titel] Septies in die laudem dixi tibi (Ps 118,164). Rogasti me, ut aliquem modum contemplandi in passione Dei tui monstrarem tibi secundum septem horas diei ... — ... (Schlussschrift) Explicit contemplacio sancti Bernhardi de passione domini nostri Iesu Christi multum devota. |
| (p.252) | Nota de sepeliendo Christo. 1 |
| p.252 | Hora vespertina mente lugubri et lacrimali cogitabis |
| (p.253-270) | Henricus Egher de Calcar OCart
: Informatio meditationis de passione domini (Ed.: Lindeman 1933, 71-88). Mit zusätzlichen, am Rand nachgetragenen Gebeten. 1 |
| p.253 | Tit.: [ohne Titel] In Deuteronomio legitur, quod cum sanctus Moyses daret populo praecepta legis, dixit: Meditaberis in eis sedens in domo tua ... — ... qui tamen omni tempore et hora quaerendus est digne, dominus noster Iesus Christus, qui cum patre et sancto Spiritu vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen. |
| (p.271) | Sermo in Io 13,4-5 (de cena domini). 1 |
| p.271 | Surgit a cena et ponit vestimenta sua (Io 13,4). Dominus in hac cena fecit quae debemus imitare ... — ... et a cottidianis et levibus. |
| (p.272-282) | Bonaventura OFM
: Tractatus de praeparatione ad missam (Drucke: GW 4648 u.ö.; Ed.: Bonaventura, Ed. Quaracchi VIII, 99-106. – Distelbrink 29 f., Nr. 24). 1 |
| p.272 | Tit.: (Rot) Tractatus devotus de corpore Christi et de preparacione ad suscipiendum etcetera. (Nachtrag Pez, 1. Drittel 18. Jh.) S. Bonaventurae Ad honorem gloriosae et individuae trinitatis et ad honorem excellentissimique sacramenti scilicet pretiosi corporis et sanguinis Iesu Christi ... Primo accedendo ad mensam caelestis convivii ... — ... (Schlussschrift rot) Explicit devotus tractatus (?) de corpore Christi et de preparacione ad suscipiendum idem sacramentum salutiferum quem compilavit reverendissimus pater dominus Cardinalis Cameracensis sacre theologie ... doctor etc. |
| (p.283-500) | Iohannes Schlitpacher de Weilheim OSB
: Expositio regulae s. Benedicti (1437-1438) (Lit.: VL VIII [1992] 732 f. [F. J. Worstbrock]). 1 |
| p.283 | Angustiae sunt mihi undique (Dan. 13,22), o patres et fratres dilectissimi, de regula sanctissimi patris nostri Benedicti... (p.303) Ausculta o fili praecepta magistri et inclina aurem cordis tui. Praesens autem prologus, qui praeponitur regulae sancti patris nostri Benedicti, licet apud alios communiter in quattuor partes distinguatur, apud nos tamen in quinque partes est divisus (gebessert aus: Hic incipit regula sancti patris nostri Benedicti qui dividitur in duas partes) ... — ... Quibus ad vitam aeternam gradiendi amor incumbit etc. Ideo (Regula Benedicti 5,10-11)... et qui perfectionem paupertatis exclusive deduxit ad ... perfectionem. Quem deduxit temporis admonitum. |
| (p.501-556) | Iohannes Contractus OFM
: Sermones de tempore (Schneyer 3, 433-439, Nr.1-87). Anfang fehlt. Der erste, unvollständige Sermo entspricht Sermo Schneyer Nr. 6, bricht im Sermo Nr. 27 ab. 14 |
| p.501 | ]brico in quantum sequeris voluptates carnis |
| p.505 | Nolite ante tempus iudicare (1.Cor. 4,5). In verbis istis duo facit apostolus, primo reprehendit humani iudicii temeritatem (Schneyer 3, 434, Nr.7) |
| p.509 | Parvulus natus est nobis (Is. 9,6). In his verbis nobis in exemplum hodie tria praeponuntur, quae inveniuntur in parvulo (Schneyer 0) |
| p.514 | Quanto tempore heres parvulus est (Gal. 4,1). Ex quo sumus adhuc constituti infra octavam nativitatis Christi (Schneyer 3, 434, Nr.14) |
| p.519 | Vocatum est nomen eius Iesus (Luc. 2,21). In his verbis agitur de hoc benedicto nomine Iesu (Schneyer 3, 434, Nr.15) |
| p.522 | Factum est post triduum invenerunt eum (Luc. 2,46). In his verbis instruimur de duobus scilicet qualiter Christum debemus quaerere [korrigiert aus: ivenire] (Schneyer 3, 434, Nr.17) |
| p.527 | Tu autem servasti vinum bonum (Ioh. 2,10). Per has nuptias mystice accipitur gaudium caeleste (Schneyer 3, 434, Nr.18) |
| p.530 | Cum descendisset Iesus de monte (Matth. 8,1). Hic mystice per descensum Christi de monte figuratur adventus Christi in mundum (Schneyer 3, 434, Nr.19) |
| p.534 | Ecce motus magnus factus est in mari (Matth. 8,24). Per istud mare significatur mundus in quo magnus motus est temptationum (Schneyer 0) |
| p.539 | Simile est regnum caelorum homini, qui seminavit bonum semen (Matth. 13,24). Hic per regnum caelorum accipitur praesens ecclesia. Secundum hoc in verbis praemissis duo tanguntur (Schneyer 3, 435, Nr.23) |
| p.544 | Ite et vos in vineam meam (Matth. 20,4). Per hanc vineam accipitur ecclesia vel quaelibet fidelis anima, sed haec verba praemissa sunt verba Dei (Schneyer 3, 435, Nr.24) |
| p.548 | Quod autem cecidit in terram bonam (Luc. 8,15). In his verbis duo tanguntur. Primum est similitudinis propositio (Schneyer 3, 435, Nr.25) |
| p.551 | Caecus quidam sedebat secus viam (Luc. 18,35). Per hunc caecum intelligitur peccator qui hic reprehenditur a quattuor (Schneyer 3, 435, Nr.26) |
| p.556 | Sedit populus manducare (1.Cor. 10,7). Verbum istud scriptum est prima ad Corinthios et est sumptum de Exodo et heu hodie impletur in ecclesia Dei (Schneyer 3, 435, Nr.27) ... — ... genus perditum est [ |
| (p.557) | Leer. |
| (p.558-581) | Sermones (Sammlung von Predigten zu verschiedenen Anlässen). 6 |
| p.558 | Tit.: [ohne Titel] Sic nos existimet homo (1.Cor. 4,1). Postquam apostolus reprehendit Corinthios de hoc quod a quibus (Schneyer 0) |
| p.559 | Tit.: [ohne Titel] Apparuit enim gloria domini (Num. 16,43). In carne pro nobis assumpta erudiens nos verbo et exemplo (Schneyer 0) |
| p.560 | Tit.: [ohne Titel] Cum autem apparuit benignitas (Tit. 3,4). In ista epistola monet apostolus fideles conversos ad benignitatem et tolerantiam (Schneyer 0) |
| p.561 | Tit.: [ohne Titel] Multifarie multisque modis (Hebr. 1,1). Apostolus hanc epistolam scripsit aliquibus conversis ad fidem Christi de Iudaismo dolentibus servare legalia (Schneyer 0) ... — ... aeternitas. |
| p.574 | Tit.: In LXX Fratres nescitis quod hi qui in stadio currunt (1.Cor. 9,24). Hodie (?) in ista epistola apostolus inducit coram ad perfectionem exemplariter currentem in stadio et agonizantem in exercitio (vgl. Schneyer, RepSpätMA: Iacobus de Marchia OFM Nr.35) |
| p.575 | Tit.: [ohne Titel] Fratres libenter suffertis insipientes (2.Cor. 11,19). In ista epistola probat quod Corinthii debebant eum supportare (vgl. Schneyer, RepSpätMA: Iacobus de Marchia OFM, Nr.37) ... — ... Ecce cognovi quoniam Deus meus es etc. |
| (p.581-628) | Petrus de Sancto Benedicto OFM
: Sermones. 6 |
| p.581 | Tit.: De nativitate Habitantibus in regione umbrae mortis (Is. 9,2). Solent homines in tenebris existentes multum desiderare lucem (Schneyer 4, 784, Nr.20) ... — ... orta est lux et cetera sequuntur. |
| p.589 | Tit.: [ohne Titel] Videbit omnis caro (Luc. 3,6). Verba ista evangelica sunt et prophetica quia sumpta sunt de Isaia nono [40,5]: Et videbit omnis caro pariter quod os domini locutum est (vgl. Schneyer 4, 783, Nr.14) ... — ... misericordia id est pietate possit eruere etc. |
| p.601 | Tit.: De circumcisione Vocatum est nomen eius Iesus (Luc. 2,21). Cum duo digna memoranda nobis de domino Iesu Christo in praesenti evangelio describantur scilicet vetusta circumcisio et nova nominis impositio (Schneyer 4, 784, Nr.24) ... — ... ut quidquid petierimus accipiamus ab eo, quod nobis praestare dignetur. Amen. |
| p.609 | Tit.: De epiphania Vidimus stellam eius in oriente (Matth. 2,2) et Ecclesiastico 20,32 dicitur: Sapientia abscondita et thesaurus invisus quae utilitas in utrisque. Carissimi nuper transmisit nobis Deus pater sapientiam suam et thesaurum suum Iesum (Schneyer 4, 784, Nr.26) ... — ... quod in conspectu eius accepta sit oblatio nostra quod nobis concedat etc. |
| p.618 | Tit.: De s. Agnete Providebam dominum in conspectu meo semper (Ps. 15,8). Dicitur semper quod providentia multum valet et tamen valet quod plus valet quam redditus (Schneyer 0) ... — ... unde meruit cum sponso suo Christo perenniter coregnare, ad quam nos perducat. |
| p.624 | Tit.: [ohne Titel] Haec mutatio dexterae excelsi (Ps. 76,11). Si ante oculos nostros reduxerimus conversionem beati Pauli apostoli recte dicere possimus istud propheticum (Schneyer 4, 793, Nr.152) ... — ... ideo Ecclesiastico 18[,24]: Memento irae in die consummationis, et potius a mane usque ad vesperam immutabitur tempus scilicet secundum qualitatem an non [ |
| (p.629-692/1) | Gregorius I. Magnus
: Homiliae XL in evangelia (PL 76, 1075-1312. – RB 2646; CPL 1711). Compendium. Am Anfang unvollständig. 1 |
| p.629 | ... resurrectionem in corde... In illo tempore Maria stabat ad monumentum ... — ... nos faciat perenniter gaudere. Amen. - (Schlußschrift rot) Explicit omeliarius sancti Gregorii. |
| (p.692/2-692/5) | Leer. |
| (p.693-718) | Confessionale (Bloomfield 2934. – Lit.: Schulte GQ II, 530 Nr. 15). 1 |
| p.693 | Tit.: (Rot) Confessionale simplex et bonum Laetare filia Sion (Zach. 2,10). Haec verba dicit dominus per Ezechielem prophetam. Sion dicitur quaelibet fidelis anima qui se ipsam speculatur ... — ... dolere intimo corde. – (p.718 Schlussschrift, Schreibername, Lokalisierung, Datierung) Et sic est finis istius et hoc Wienne per me Con[radum] tunc temporis studentem ibidem. Explicit libellus qui nominatur speculum confessionis et finitus in vigilia pasce hoc est anno 32o [19.4.1432]. |
| (p.718-722) | Confessio generalis (Bloomfield 1894). 1 |
| p.718 | Ego reus et conscius cunctorum malorum meorum confiteor Deo patri omnipotenti ... — ... Item peccavi in ira domini portando in corde meo iram propter timorem. |
| (p.723-726) | Leer. |