91 AT5000-1066

Permalink: https://manuscripta.at/?ID=91

Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík VI 661-674 (online).

	Lagen: 4.IV40 + II44 + IV52 + 3.V82 + IV90 + 12.V220 + (III-1)225
	Kustoden. Pergament durchgängig guter Qualität, mit Löchern in Bl. 40, 43, 45, 66, 67, 70, 73, 74, 75, 78, 85, 94, 106, 122, 138, 152, 153, 178, 183, 209, 214; und Rißen in Bl. 21, 63, 80, 98, 147, 164, 186, 189, 197, 214, 224.
	Schrift:
	Schriftraum: Spaltenzahl: 1
	Schriftart: Textualis – Marginalien Nur auf 63r-v, 2 Spalten. Schriftspiegel, Zeilenlinierung, Einstichlöcher. -- Marginalien in unterschiedlichen Händen.
	Ausstattung: Rubriziert
	Rote Lombarden. Titel, Kapitelüberschriften, Satzzeichen in roter Tinte. Auf 24v und 29v, Zeigehand.

Einband: Halbfranzband     Golddruck   Schmucklos

Rückentitel in Golddruck: Odorici Forojuliensis Opus. Buchblock beschnitten; Pergament am Rande gelb gefärbt. Auf VDS und HDS, Bibliotheksstempel. Vor- und Nachsatzblatt duch Papierblatt ersetzt.

Besitzvermerke der Stiftsbibliothek: (124r) Liber sancte Marie virginis in Newnburga claustrali (15. Jh.); (1r) Can: Reg: Claustroneoburgensium Bibliothecae iure inscriptus 23 August 1655 (17. Jh.). Hs. ursprünglich im Besitz des Petrus I. Lenhofer CRSA in Klosterneuburg; vgl. Besitzvermerk auf 215v. Lenhofer war Krankenmeister, ab 1375 Oberkellerer (wie hier laut Besitzvermerk), und 1394-1399 Probst. -- Olim Signatur: (9r, Bleistift) 915 (18. Jh.).

Anfang fehlt. Handschrift aus dem Besitz von Petrus I. Lenhofer, Probst in Klosterneuburg (1394-1399).

---

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

(9r-36r)	Gesta Alexandri Magni (Vgl. Kleine Texte zum Alexanderroman [...] nach der Bamberger Hs. hg. v. F. Pfister [Sammlung vulgärlateinischer Texte 4]. Heidelberg 1910, IV.). (Anfang fehlt).    1
9r	...in Macedoniam et invenit matrem suam iam levatam de infirmitate sua et locutus est cum ea. ... — ... (36r) seque ipsos invicem irritantes in rixam praede aemulatione consumpserunt. (SCHLUSSSCHRIFT, Rot) Finis vite ac libri magni regis Alexandri.
(36v)	Leer.
(37r-62r)	Odoricus de Pordenone OFM : Itinerarium de mirabilibus orientalium Tartarorum (Ed.: A. van den Wyngaert, Sinica Franciscana I. Itinera et relationes fratrum minorum saeculi XIII et XIV. Quaracchi 1929, 413-495. -- Mohan 227. -- Paralellüberlieferung in CCl 722A, 156vb-178va).    1
37r	Tit.: (Rot) Liber fratris Odorici Foro Iuliensis ordinis minorum de mirabilibus Licet multa et varia de ritibus et conditionibus huius mundi a multis enarrentur, tamen est sciendum ... — ... (62r) qui post eius foelicissimum obitum multis et magnis miraculis apertissime corrustavit. (SCHLUSSSCHRIFT, Schreibervers, Rot) Qui fecit scribi hanc paginam deus det sibi vitam perpetuam.
(62v)	Leer.
(63ra-63vb)	Tabula contentorum.
(63vb-65v)	De sancto Antonio confessore.    1
63vb	Tit.: (Rot) De sancto Antonio confessore capitulum i Antonius cum viginti annorum esset ... — ... (65v) in pace convenit sub Constantino qui coepit circa annum domini ccc.xl.
(65v-68r)	De sancto Benedicto abbate.    1
65v	Tit.: (Rot) De sancto Benedicto abbate Benedictus ex Mirsia provintia ortus cum Romae liberalibus studiis traditus esset ... — ... (68r) floruit circa annos domini d.xviii. tempore Iustini senioris.
(68r-70v)	De sancto Stephano rege Ungariae.    1
68r	Tit.: (Rot) De sancto Stephano rege Ungarie iii Stephanus sanctissimus confessor et inclitus rex Ungariae ... — ... (70v) quantumque tenebantur infirmitate per dei misericordiam et sancti regis merita sunt curati.
(70v-73r)	De sancto Alexio confessore.    1
70v	Tit.: (Rot) De sancto Alexio confessore Alexius fuit filius Eufemiani viri nobilissimi romani et in aula ... — ... (73r) ut omnibus videretur aromatibus plenum, obiit autem xvi Kalendas Augusti circa annos domini ccc.xx.viii.
(73r-75r)	De sancto Dominico praedicatore.    1
73r	Tit.: (Rot) De sancto Dominico predicatore et c. v. Dominicus ordinis praedicatorum dux et pater inclitus ex Hispaniae partibus villa que dicitur Callagora ... — ... (75r) proinde ad extremam horam veniens anno domini m.cc.xxi dormivit in domino.
(75r-78v)	De sancto Bernardo abbate.    1
75r	Tit.: (Rot) De sancto Wernhardo abbate Bernardus in Burgundia Castro Fontanis ex nobilibus valde ac religiosis parentibus ortus est ... — ... (78v) Multa autem alia et pene innumerabilia mirabilia per suum servum deus operatus est.
(78v-81r)	De sancto Aegidio.    1
78v	Tit.: (Rot) De sancto Egydio c. vii Egidius natione grecus a praeclaris parentibus originem duxit ... — ... (81r) se audivisse testati sunt. Claruit circa annos domini d.cc.
(81r-83v)	De sancto Francisco confessore.    1
81r	Tit.: (Rot) De sancto Francisco confessore Franciscus servus et amicus altissimi in civitate Assisi ortus est et negotiator efficiens fere usque ad xxm aetatis suae ... — ... (83v) qui vadit ad coelum et statim in pace obdormiens patrem secutus est.
(83v-86r)	De sancto Leonardo.    1
83v	Tit.: (Rot) De sancto Leonhardo confessore Leonardus dicitur fuisse circa annum domini d. hic a sancto Remigio Remensi archiepiscopo ... — ... (86r) praedixit circa annos domini ducentesimo lxx.
(86r-88r)	De sancta Cunigunde.    1
86r	Tit.: (Rot) De sancta Chunegunde regina Chunegundis veneranda, virgo Christi ex praeclaro parentum sanguine orta ... — ... (88r) et apostolica autoritate omnibus ecclesiis in honore tantae virginis direximus decantari.
(88r-90v)	De sancta Martha.    1
88r	Tit.: (Rot) De sancta Martha Martha hospita Christi, Syro patre, Eucharia madre regali exprogeniae descendit. Pater eius Syriae maritime ... — ... (90v) praeter decimum annum a dormitione Marthae in pace requievit.
(90v-95r)	De sancta Afra.    1
90v	Tit.: (Rot) De sancta Affra martyre Afra quondam mundi dilectrix, apud provintiam Retiam in civitate quae Augusta dicitur, habitabat. ... — ... (95r) ac mater eius, Hilaria simul ad dominum per palmam martyrii pervenerunt.
(95r-98v)	De sancta Elisabeth regina.    1
95r	Tit.: (Rot) De sancta Elizabet regina Elisabeth filia regis Ungariae et Landgravia Duringie a pueritia religioni studuit votum ... — ... (98r-v) virtutum miracula operatur, floruit circa annos domini m.cc.xxxvi.
(98v-113r)	De sancto Pelagio papa.    1
98v	Tit.: (Rot) De sancto Pelagio papa Pelagius papa multae sanctitatis fuit ac in pontificatu laudabiliter regens, tandem plenus bonis in pace quievit ... — ... (113r) apud Lugdunum convocans ipsum imperatore deposuit, quo deposito et defuncto sedes imperii usque hodie vacat.
(113r-v)	De fallacia mundi et vanitate.    1
113r	Tit.: (Rot) De fallacia mundi et vanitate ipsius Sagittarius quidam aviculam parvam nomine Philomenam capiens ... — ... (113v) et custodicos a se custodes appellant.
(113v-135v)	Secundus Philosophus : Descriptiones (Vgl. Merton College MS 206. RB 8914.). Lexikon biblischer Wörter.    1
113v	Angelus purus, natura reconciliator, fidelis in custodiendo ... — ... (135v) Undecimi discipuli in Galilea saga in tabernaculo. (SCHLUSSSCHRIFT, Rot) Expliciunt descriptiones Secundi Philosophi secundum alphabetum.
(135v-136r)	Theophrastus: Oratio ante communionem.    1
135v	Tit.: (Rot) Theophrasti oracio quicumque hanc dicat qui ad communionem accedit Omnipotens et misericors deus, ecce accedo ad sacramentum corpus unigeniti filii tui, domini nostri Iesu Christi ... — ... (139r) tandem facie contemplari qui tecum vivit et regnat per Christum deum nostrum.
(139r)	Praeparatio ad missam (als Diagramm dargestellt).    1
139r	Tit.: (Rot) Hec sunt habenda a quolibet sacerdote antequam accedat ad altare Primo intentionis discussio ... — ... Christi dicat.
(139v-140r)	Decem miracula de corpore Christi.    1
139v	Tit.: (Rot) Hec sunt decem miracula de corpore Christi Decem fiunt miracula de corpore Christi, de quibus ratio recte dici potest, licet rationes per similitudinem ... — ... (140r) sed ibi demum miraculum operatur.
(140r-153v)	Expositio missae.    1
140r	Tit.: (Rot) De expositione misse et alia multa bona Missa transmissio dicitur quia in hoc officio cathenum excommunicati poenitentes foras ... — ... (153v) iuris appositum fuerit quod si quis praesumpserit, non devotioni, sed praesumptioni ascribitur.
(153v-154r)	Braulio Caesaraugustanus (?): Prologus in Isidori Synonyma.    1
153v	Tit.: (Rot) Incipiunt synonima Ysidori In subsequenti hoc libro qui nuncupatur synonima, in est, multa verba ... — ... (154r) et regnat deus in saecula saeculorum.
(154r-176r)	Isidorus Hispalensis : Synonymorum de lamentatione animae peccatricis libri duo, Prol. 1.    1
154r	Tit.: (Rot) Gemitus hominis ... Anima mea in angustiis posita est, spiritus meus estuat, cor meum fluctuat ... — ... (176r) Nihil mihi te carius, nihil utilius, nihil dulcius. Tu mihi super vitam places.
(176v-180r)	Bernardus Silvestris : Formula honestae vitae (Ed.: PL 184, 1167-1172. BGOC 7518).    1
176v	Tit.: (Rot) De formula honeste vite Petis a me, mi frater carissime, quod numquam et numquam ... — ... (180r) namque flagellando non emendat, in futuro dampnat.
(180r-181r)	De instrumentis spiritualibus.    1
180r	Tit.: (Rot) De instrumentis spiritualibus Inprimis dominum Deum diligere ex toto corde, tota anima ... — ... (181r) deus diligentibus se vel his qui diligunt eum.
(181r-183r)	Ps. Aristoteles: Ad Alexandrum regem.    1
181r	Tit.: (Rot) Aristotilis (!) ad Alexandrum de modo se habendi post sompnium O Alexander. Cum a somno surrexeris, modicum debes ambulare ... — ... (183r) cibus sit tepidus et non proficit corpori.
(183r-v)	De quattuor membris principalibus corporis et eorum medicamentis.    1
183r-v	Tit.: (Rot) De quatuor membris principalibus corporis et eorum medicamentibus Corpus dividitur in quattuor partes. Prima pars est caput ... — ... (183v) et periculum lapidis.
(183v-186v)	De coniugio Iosephi Aegyptiaci et Aseneth.    1
183v	Tit.: (Rot) Hystoria de coniugio Ioseph et Aseneth sumpta ex sacra hystoria In primo aeterni anno VII. annorum ubertatis misit pharao Ioseph ut congregaret frumenta ... — ... (186v) et vocavit Ioseph filium dei et Asseneth filiam altissimi.
(187r-189v)	De testamentis duodecim patriarcharum.    1
187r	Tit.: (Rot) De testamentis duodecim patriarcharum Extant autem testamenta XII patriarcharum, in quibus sunt apertissime atque pulchrime de Christo prophetiae ... — ... (189v) et arguet in electis gentium Israel, et caetera.
(189v-192v)	De vinea balsami.    1
189v	Tit.: (Rot) De vinea balsami A Babylonia civitate ad miliare unum est ortus balsami ... — ... (192v) nisi in concubinis sicut dictum est, qui vivit et regnat cum diabolo in saecula saeculorum.
(192v-194r)	De paradiso.    1
192v	Tit.: (Rot) De paradyso Paradisus est locus in partibus Orientis constitutus ... — ... (194r) de quibus in libro Genesis sit mentio specialiter.
(194r-195r)	De Libano.    1
194r	Tit.: (Rot) De Lybano Rubrica Mons Libani est mons Phoenicis altissimus ... — ... (195r) obtinet principatum, ut dicit Ieronimus; et caetera. Iosephus.
(195r-v)	De monte Oliveti.    1
195r	Tit.: (Rot) De monte oliveti Mons Oliveti est mons in Iudea ... — ... (195v) quia in illis ydolis offendit Salomon deum suum.
(195v)	De Olympo.    1
195v	Tit.: (Rot) De Olimpo Olympus est mons Macedoniae
(195v)	De monte Oreb.    1
195v	Tit.: (Rot) De monte Oreb Oreb mons est in regione Madian
(195v-196v)	De monte Sinai.    1
195v	Tit.: (Rot) De monte Synay Sinai est mons cuius pars est Oreb
(196v-197r)	De fluvio Iordanis.    1
196v	Tit.: (Rot) De fluvio Iordanis Iordanus Iudeae fluvius a duobus fontibus
(196v)	De monte Syon.    1
196v	Tit.: (Rot) De monte Syon Syon mons erat in Ierusalem
(197r-v)	De Gyon, fluvio paradisi.    1
Nr.40	Tit.: (Rot) De Gyon fluvio paradisi... Gyon, qui et Nilus, est fluvius Mesopotamiae de paradiso egrediens
(197v)	De fluvio Tigris.    1
197v	Tit.: (Rot) De fluvio Tigris Tigris fluvius est Mesopotamiae
(197v-198r)	De fluvio Euphrate.    1
197v	Tit.: (Rot) De fluvio Euphrate Euphrates est fluvius Mesopotamiae
(198r)	De fluvio Dorice.    1
198r	Tit.: (Rot) De Dorice fluvio Dorix est fluvius, qui alio nomine dicitur Araxis
(198r)	De Galilea.    1
198r	Tit.: (Rot) De Galilea Galilea regio est Palaestinae
(198v)	De Iudea regione.    1
198v	Tit.: (Rot) De Iudea regione Iudea est regio in Palaestina
(198v-199v)	De exercitio.    1
Nr.46	Tit.: (Rot) De exercitio Exercitium ad naturae conservationem est necessarium ... — ... (199v) allicit ad bonum, praedicatione instruit, panem frangit, etc.
(199v-200r)	De quiete.    1
199v	Tit.: (Rot) De quiete Quies autem est cessatio ab exercitio
(200r-v)	De sabbato.    1
200r-v	Tit.: (Rot) De sabbato Sabbatum est praecipuum septimanae festum
(200v-201r)	De Chaldaea.    1
200v	Tit.: (Rot) De Chaldea Chaldaea, quasi Cassidea, a Casseth
(201r-v)	De Cilicia provincia.    1
201r-v	Tit.: (Rot) De Cilicia provincia Cilicia minoris Asiae est provincia
(201v-202r)	De aurora.    1
201v	Tit.: (Rot) De aurora Aurora finis est noctis praecedentis et diei sequentis principium
(201v)	De Iberia insula.    1
201v	Tit.: (Rot) De Yberia insula Iberia est regioni Asia
(202r-v)	De meridie.    1
202r-v	Tit.: (Rot) De meridie Meridies est dicta quasi dies media
(202v-203r)	De vespera.    1
202v	Tit.: (Rot) De vespera Vespera a vespero, stella occidentali est dicta.
(203r-v)	De nocte.    1
203r-v	Tit.: (Rot) De nocte. Rubrica Nox a nocendo est dicta eo quod oculis nocet.
(203v-204v)	De Babylonia.    1
203v	Tit.: (Rot) De Babilonia Babylonia Asiae est provincia in Chaldea ... — ... (204v) nisi bestias monstruosas.
(204v-205r)	De vinea.    1
204v	Tit.: (Rot) De vinea Vinea est locus, ubi plantantur vites
(205r-v)	De uva.    1
205r-v	Tit.: (Rot) De uva Uva ab humeo humes est dicta, quasi humida
(205v-206r)	De uva immatura.    1
205v	Tit.: (Rot) De uva immatura Uva immatura est frigida et sicca
(206r)	De uva passa.    1
206r	Tit.: (Rot) De uva passa Uva passa multis modis sit
(206v-207r)	De vino.    1
206v	Tit.: (Rot) De vino Vinum dicitur quasi in vite natum
(207r-v)	De colore vini.    1
207r-v	Tit.: (Rot) De colore vini Color autem vini est quadruplex
(207v-208v)	De vino rubeo.    1
207v	Tit.: (Rot) De vino rubeo Vinum rubeum valde intensivum
(208v-209r)	De vino novo.    1
208v	Tit.: (Rot) De vino novo Vinum novum, id est de vitae, quod noviter est sublatum, vocatur muscum
(209r-v)	De vino condito.    1
209r-v	Tit.: (Rot) De vino condito Vinum conditum sit artificialiter admixtione aromatum
(209v)	De medone.    1
209v	Tit.: (Rot) De medone Medo vel medus, quasi melus dicitur, et est potus confectus et decoctus
(209v)	De clareto.    1
209v	Tit.: (Rot) De clareto Claretum ex vino et melle
(209v-210r)	De prandio.    1
209v	Tit.: (Rot) De prandio Cibus itaque et potus ad prandium et convivium
(210r-211r)	De cena.    1
210r	Tit.: (Rot) Cena Cena dicitur a cenon quod est commune
(211r-v)	De duobus ordinibus iudicii.    1
211r-v	Tit.: (Rot) De duobus ordinibus iudicii Duo ordines sunt hominum, electorum et malorum, et in quattuor dividuntur
(211v-212v)	De confessione.    1
211v	Tit.: (Rot) Utilis et bona confessio Confessor circa poenitentem taliter se poterit habere: primo reddat eum sibi ... — ... (212v) et exponat ei quid sit superbia.
(212v-214r)	De superbia.    1
212v	Tit.: (Rot) De superbia Superbia est maiora ex proprio honore innascens ... — ... (214r) secundum quod tibi dominus inspiraverit.
(214r-215r)	De ira.    1
214r	Tit.: (Rot) De ira Ira, id est zorn, est animi tempestas qua quis ad alium commovetur ... — ... (215r) et utrum gladio vel toxico maleficio vel periurio interfecerit.
(215r-v)	De invidia.    1
215r-v	Tit.: (Rot) De invidia Invidia, id est Neid, ex dolor ex aliena foelicitate consurgens ... — ... (215v) oder wanthalsen.
(215v-216v)	De avaritia.    1
215v	Tit.: (Rot) De avaritia Avaritia, id est Geitichat, est animi pestis cum cupiditate acquirendi vel retirendi divitias ... — ... (216v) de superabundanti misericordia dei et de divitiis aeternis.
(216v-217r)	De gula.    1
216v	Tit.: (Rot) De gula Gula, id est vrasahait et ungenuech, est vitium quo modus excedetur ... — ... (217r) sed si ratione sanitatis vel defectum appetitus hic fecerit, concedatur.
(217r-218v)	De luxuria.    1
217r	Tit.: (Rot) De luxuria Luxuria, id est unchaeusch, est incontinentia corporis ex spiritu libidinis nascens ... — ... (218v) quia non solum turpe est loqui de ista materia, sed etiam cogitare.
(218v-220v)	De accidia.    1
218v	Tit.: (Rot) De accidia Accidia est trachait an gotes dienst, et est animi ... — ... (220v) et assuescat sepius confiteri.
(220v-221r)	De mittendibus ad episcopum vel papam.    1
220v	Tit.: (Rot) Qui mittendi sunt ad episcopum vel papam Sed quoniam scire multum expedit simplici sacerdoti ... — ... (221r) tradidit potestatem.
(221r-225v)	De operibus paenitentiae.    1
221r	Tit.: (Rot) Confessor quicumque habet plenam potestatem episcopi et pape absolvendi confitentes sibi absolvat, eos secundum canones et quecumque persone, sive religiosi sive seculares, habentes hanc gratiam ut quibuscumque confessi fuerint, habeant plenam auctoritatem episcopi et pape absolvendi, eosidem teneant formam subscriptam cum penitentia subscripta. Liber penitentialis magistri Alani Hic est liber, qui corrector voceatur et medicus, qui correctiones animae ... — ... (215v) aut pars eius ceciderit, et non inventa fuerit, xxx dies poeniteat. (SCHLUSSSCHRIFT, Besitzvermerk, Rot) Deus, deus meus, respice in me. Explicit liber domini Petri dicti Lenhoefer summi celerarii ecclesie Newnburgensis. (Besitzvermerk wiederholt in schwarzer und in roter Tinte, insgesamt dreimal.)