Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=916 
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift
 [Handschriftenliste | Kataloge | Infos | Kontakt]
 
go to previous description go to next description  
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 709
MAGNUM LEGENDARIUM AUSTRIACUM (PARS III)
Olim: k 37 (?); 311; 14    Pergament   I, 346 Bl.   368×250   Klosterneuburg, Anfang 14. Jh.
Handschrift aus 2 Teilen zusammengesetzt: 1  (1-173) Anfang 14. Jh.; 2  (174-346)
 Volldigitalisat




 VIVARIUM — images (HMML)
 Description — HMML Reading Room
Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík IV 993-1000,1-6 (online).
Foliierung: i bis xxxiii in römischen Zahlen in Seitenmitte oben; ab 34 korrigiert in schwarzer Tinte einer modernen Hand

Teil 11-173   Pergament   Anfang 14. Jh.
Lagen: I+(IV-1)7+20.IV167+III173
Lagen in römischen Zahlen am Ende nummeriert. Kustoden. Loch: Bl. 27, 29, 37, 48, 51, 55, 58, 112, 116, 121. Riß (ggf. mit gelbem Faden zugenäht): Bl. 27, 43, 56, 60, 121, 139, 149.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Flechtbandinitiale(n)   Fleuronnéeinitiale(n)   Deckfarbeninitiale(n)   
Fleuronnéeinitialen: 1r, 5r, 22r, 31v, 42v, 43r, 81r, 84v, 109r, 110r, 125v, 139r, 150r, 151r. Flechtbandinitialen: 27v, 60r, 77r. Deckfarbeninitialen: 6v, 107r, 115r.
Teil 2174-346   Pergament   
Lagen: 21.IV341+(II+1)346
Lagen in römischen Zahlen, ggf. in roter Tinte nummeriert. Kleine Löcher: Bl. 175, 176, 181, 186, 202, 239, 251, 263, 264, 277; Riß: Bl. 187, 203, 229, 242 (mit weißem Faden zugenäht), 275, 287.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   Figürlicher Buchschmuck   
Fleuronnéeinitialen: 174r, 205r, 279r, 304r. Initiale mit Vogel auf 253v. Initiale mit Bischof auf 295r. Gesicht als Federprobe auf 323r. Ab 327r, kein Buchschmuck.

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck   Schmucklos        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel in Golddruck: Vitae aliquorum Sanctorum IX. Vorne und hinten jeweils ein Papierblatt zur Stärkung eingebunden. Vorne zusätzlich das alte Vorsatzblatt aus Pergament auch erhalten, mit Abklatsch des alten Einbandes. Buchblock beschnitten; Pergament am Rande gelb gefärbt. Am langen Schnitt, Spuren von zwei Schließen. Auf 346v, Spuren einstiger Ankettung. Vorne eingelegtes Zettel mit Anweisung an den Buchbinder.


Klosterneuburger Besitzvermerk aus dem 17. Jh. auf Iv: Can: Reg: Claustroneoburgensi Bibliothecae iure inscriptus 9 Iuli 1656. Auf 1r, Vermerk: Catal: Cbr. Inscriptus I. Olim-Signaturen: (Ir, teilweise Rot) k 37 (?) (2. Hälfte 15. Jh.); (Bleistift) 311 (17.-18. Jh.); (Tinte) 14 (18. Jh.).
Frühere Beschreibung ergänzt von Edit A. Lukacs

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "BHL", "PL", "BGOC", "Chevalier", "CSEL", "CPL"
alle Initien
Magnum Legendarium Austriacum (05.06. - 30.06.; 11.11. - 29.11.).
Teil 1
(Ir) Leer.
(Iva-b) Register. Mit Folioangaben.
(1ra-5rb) Bonifatius et socii.
   1
1ra Tit.: (Rot) Incipit Passio sancti Bonifatii martyris et sociorum eius.
Temporibus Diocletiani et Maximiani imperatorum orta est seditio ... — ... (5rb) decertatus est gloriosus noster Bonifatius victoriae coronam assumens in gloriam et laudem dei patris et unigeniti filii eius et spiritus sancti nunc et semper et per omnia saecula saeculorum Amen.
(5rb-15va) Willibaldus Moguntinus : Epistola de vita s. Bonifatii Moguntini episcopi (BHL 1400).
   1
5rb Tit.: (Rot) Epistola Willibaldi de vita sancti Bonifatii episcopi et martiris
Dominis sanctis et vere in Christo carissimo Lullo et Megingozo episcopis Willibaldus licet indignus praesbiter in domino. Praecepto piae paternitatis nostrae effectu ... — ... (15va) die nonarum Ianuarii martyrii triumpho remuneratus migravit ad dominum cui est honor et gloria in saecula saeculorum Amen.
(15va-19ra) Medardus et socii.
   1
15va Tit.: (Rot) Medardi episcopi et sociorum eius
Beatissimi Medardi antistitis vitam, quae per universum orbem virtutem ... — ... (19ra) qui speciale solemnitatis suae hodie mundo praestitit ornamentum in Christo Iesu domino nostro, cui est honor et gloria in saecula saeculorum Amen.
(19ra-20ra) Primus et Felicianus.
   1
19rb Tit.: (Rot) Primi et Feliciani martirum
Romae in monte Caelio natale sanctorum Primi et Feliciani ... — ... (20ra) quorum natalis est vi° idus Iunias regnante domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum Amen.
(20ra-22ra) Basilides et socii.
   1
20ra Tit.: (Rot) Basilidis, Trypodis et Maladis
In civitate orientali, cum esset beatus Basilidis in officio Platonis praefecti, dixit ei dominus noster Iesus Christus: Ego volo te tollere de officio ... — ... (22ra) ubi florent benefitia eorum usque in hodiernum diem.
(22ra-25rb) Barnabas.
   1
22ra Tit.: (Rot) Barnabe apostoli
Barnabas hebraice, latine interpretatur filius prophetae vel filius consolationis ... — ... (25r) mirifice collocatum est ad honorem et gloriam et laudem domini nostri Iesu Christi qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat, deus per omnia saecula saeculorum Amen.
(25rb-27vb) Felix et Fortunatus.
   1
25rb Tit.: (Rot) Felicis et Fortunati martyrium
Sub Diocletiano et Maximiano imperatoribus anno duodecimo exiit ... — ... (27vb) xviii° kalendas septembris regnante domino nostri Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum Amen.
(27vb-31vb) Mammarius et socii.
   1
27vb Tit.: (Rot) Mammarii et sociorum eius
Sub Maximiano et Gallieno imperatoribus sub die kalendis Februarii talis exiit persecutio ... — ... (31vb) una cum Mammario in pace in cimiterio uno benedicentes deum, cui est honor et gloria in saecula saeculuroum Amen.
(31vb-38ra) Vitus et Modestus.
   1
31vb Tit.: (Rot) Viti et Modesti
In provincia Siciliae temporibus Diocletiani et Antonii imperatorum multas virtutes operabatur ... — ... (38ra) regnantibus Diocletiano et Anthonio, regnante domino nostro Iesu Christo qui cum patre et spiritu vivit et regnat, deus per omnia saecula saeculorum Amen.
(38ra-42va) Cyricus et Iulitta.
   1
38ra Tit.: (Rot) Passio sancti Cyrici et Iulitte
Sanctorum Christi martyrum pia certamina veneratione recolentes ... — ... (42va) taliter compleverunt martyrium certaminis sui.
(42va-49rb) Quirinus.
   1
42va Tit.: (Rot) Quirini martiris
Visonticorum quoque civitas propriis illustrata ... — ... (49rb) cuius patrocinio nos salvari confidimus praestante domino nostro Iesu Christo, qui vivit et regnat, deus per omnia saecula Amen.
(49rb-60ra) Marcus et Marcellianus.
   1
49rb Tit.: (Rot) Incipit passio sancti martyrium Marti et Marcelliani
Clarissimis viris Marcelliano et Marco, duobus germanis fratribus pro Christi nomine in vinculis constitutis ... — ... (60ra) quia cryptae harenarum illic erant, ex quibus urbis menia instruebantur.
(60ra-63ra) Gervasius et Protasius.
   1
60ra Tit.: (Rot) De sanctis Gervasio et Prothasio
Ambrosius servus Christi fratribus per omnem Italiam in domino aeternam salutem. ... — ... (63ra) credens me orationibus eorum consequi misericordiam domini nostri Iesu Christi, qui cum patre et spiritu sancto vivit.
(63ra-77ra) Albanus.
   1
63ra Postquam aeterni patris unigenitus et verbum Dei ad reparationem nostram ... — ... (77ra) sub iuniore Theodosio Augusto aeternaliter regnante domino nostro Iesu Christo, in dextera paternae maiestatis qui eodem patre ingenito et spiritu sancto ipse primogenitus et unigenitus, unus, vivus et verus deus, vivit et gloriatur per immortalia saecula saeculorum Amen.
(77ra-81rb) Uranius presbyter : Epistola de Paulini obitu (BHL 6558).
   1
77ra Tit.: (Rot) De sancto Paulino episcopo
Domino illustri et in Christo merito venerabili Pacato Uranus presbyter. Litteris nobilitatis tuae iterata vice sollicitor ... — ... (81rb) obiit sanctus Paulinus decimo kalendas Iulii.
(81rb-84va) Edildrudis.
   2
81rb Accepit rex Ecgfrid coniugem nomine Edildrudam, filiam Annae regis orientalium anglorum ... — ... (83va) cuius historiae carmina plurima indita et hoc metro constant esse composita.
83va (Hymnus)
Alma Deus trinitas / quae secla cuncta gubernas ... — ... (84va) Quam affectu tulerat/ nullus ab althitoni.
(84va-91vb) Iohannes Baptista.
   1
84va Tit.: (Rot) Legenda de sancto Iohanne Baptista
Fuit in diebus Herodis ... — ... (91vb) generationem eius quis enarrabit.
(91vb-100va) Ps. Bernardus Claraevallensis: Sermo de sancto Iohanne Baptista (Ed.: PL 184, 991-1002. -- BGOC 6766).
   1
91vb Tit.: (Rot) Sermo Bernhardi de sancto Iohanne
Hodie, dilectissimi, dies illuxit insignis ... — ... (100va) de laude Iohannis ad gloriam redemptoris, qui venturus est iudicare vivos et mortuos et saeculum per ignem Amen.
(100va-109rb) Hrotsvita Gandeshemensis : Gallicanus (Ed.: Hrotsvit, Opera omnia, ed. Walter Berschin. München 2001, S. 136-163). (100va) Actus I; (107ra) Actus II.
   1
100va Tit.: (Rot) De sanctis Iohanne et Paulo
Taedet me morarum Gallicane quia genere sectarum ... — ... (109rb) in testimonium suae sanctitatis praestante domino nostro Iesu Christo, qui vivit et regnat in saecula saeculorum Amen.
(109rb-115rb) Iohannes et Paulus.
   1
109rb Post haec Constantinus Augustus habuit bellum cum sectarum gente ... — ... (115rb) descripta est passio ista sanctorum ad laudem domini nostri Iesu Christi, qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum Amen.
(115rb-125vb) Septem dormientes.
   1
115rb In tempore illo regnante impio Detio imperatore facta est ingens persecutio christianorum. Detius autem ... — ... (125vb) secuti sunt imperatorem Constantinopolim glorificantes et laudantes deum pro miraculo quod viderant.
(125vb-127rb) Symphorosa et septem filii.
   1
125vb Sanctus Eusebius historiographus memorat Africanum ... — ... (127rb) via Tiburtina miliario nono regnante domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria per omnia saecula saeculorum Amen.
(127rb-139rb) Ps. Abdias: Vita Petri apostoli.
   3
127rb-va Registrum capitulorum
127va Licet plurima de apostolis signis sacramenta evangeliorum vel illa quae de ipsis actibus nomen accipit ... — ... (139ra) ubi totius orbis venerationem celebratur in pace.
139ra-rb (Hymnus ad honorem sancti Petri)
Praelata mundi culmina ... — ... Gloria deo patri. (Chevalier Nr. 15288)
(139rb-150ra) Ps. Marcellus: Vita Petri et Pauli ap. (BHL 6657).
   1
139rb Cum venisset Paulus Romam convenerunt ad eum omnes Iudaei ... — ... (150ra) ubi praestantur beneficia orationum eorum in saecula saeculorum Amen.
(150ra-159ra) Ps. Linus: Vita Pauli apostoli.
   1
150ra Paulus hebraice mirabilis apud latinos mitis... (151ra) Cum venissent Romam Lucas a Galatia, Titus a Dalmatia, et expextaverint Paulum in urbe ... — ... (159ra) baptizati sunt in nomine domini nostri Iesu Christi cui cum patre in unitate spiritu sancti est honor et gloria, virtus in saecula saeculorum Amen.
(159rb-173rb) Ps. Aurelianus: Passio sancti Martialis episcopi Lemovicensis (BHL 5552).
   1
159rb Praedicante domino nostro Iesu Christo apud Iudaeam in tribu Beniamin ... — ... (173rb) hereditatis aeternae mereamur participes ascisci praestante domino nostro Iesu Christo, cui est honor, virtus, gloria ac potestas, una cum patre spirituque sancto in omnes gentes per omnia saecula saeculorum Amen.
(173v) Leer.
Teil 2
(174ra-192vb) Sulpicius Severus : Vita Martini Turonensis (Ed.: PL 20, 159-175; CSEL 1, 109-137. -- BHL 5610; CPL 475).
   1
174ra Tit.: (Rot) Incipit apologia Severini Phetoris. De vita sancti Martini et confessoris atque pontificis
Severus Desiderio fratri carissimo salutem. Ego quidem, frater unanimis, libellum quem de vita sancti Martini scripseram... (174va) Plerique mortalium studiis saecularibus inaniter ... — ... (192vb) non quicumque legerit, sed quicumque crediderit.
(192vb-200rb) Sulpicius Severus : Epistolae III (Ed.: PL 20, 175-184; CSEL 1, 138-151. -- BHL 5611-5613; CPL 476).
   1
192vb Tit.: (Rot) Incipit epistola ad Eusebium presbiterum postea episcopum
Hesterna die cum ad me plerique monachi venissent ... — ... (200rb) ut spero custodiens me haec scribentem teque legentem Amen.
(200vb-205rb) Passio Mennae martyris.
   1
200va Tit.: (Rot) Passio Menne martyris
Anno secundo imperii sui Diocletianus Augustus observanda ... — ... (205rb) tollentes corpus eius, ibidem sepelierunt, postea vero dignam meritis eius basilicam condiderunt.
(205rb-207rb) Briccius.
   1
205va Tit.: (Rot) De sancto Brictio confessori legenda
Hodie, carissimi, sanctum votis nostris favere poscamus ... — ... (207rb) feliciter vivens praestante domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum Amen.
(207va-219rb) Passio sancti Mercurii.
   1
207va Tit.: (Rot) Passio sancti Mercurii
Contigit a barbaris oborta bello Romanos fines igne ferroque vastari ... — ... (219rb) et ego retribuam Iesus Christus dominus noster qui vivit et regnat per omnia saecula saeculorum Amen.
(219rb-223va) Walafridus Strabo OSB : Legenda de sancto Othmaro abbate (BHL 6386).
   1
219rb Tit.: (Rot) De sancto Othmaro abbate
Igitur Othmarus genere Alamannorum oriundus in etate puerili a fratre suo ... — ... (223va) quousque corpus eius ad monasterium deferretur.
(223va-240va) Walafridus Strabo OSB : Miracula Othmari abbatis.
   2
223va-224ra Registrum miraculorum
224ra Aliud adhuc restat miraculum, quod in eadem corporis translatione devotis fratribus dominus patefecit ... — ... (240va) soluto pede relictoque sustentaculo sanus abscessit.
(240va-253vb) Vita sanctae Elisabeth.
   1
240va Tit.: (Rot) Vita sancte Elizabeth
Ad denuntianda sanctae Elisabeth digna praeconia ... — ... (253vb) fastidivit in ipsius omnipotentis dei reverentiam et honorem, qui vivit et regnat semper per infinita saecula saeculorum Amen.
(253vb-261ra) Caecilia.
   1
253vb Tit.: (Rot) Cecilie virginis
Omnibus igitur patent Christi vestigia, ideo omnibus clamat ... — ... (261ra) ad gloriosas passiones eorum articulum revocemus.
(261ra-268rb) Translatio sanctae Caeciliae.
   1
261ra Tunc Almachius urbis praefectus sanctos domini fortiter laniabat ... — ... (268rb) in qua beneficia deum exuberant ad memoriam sanctae Ceciliae usque in praesentem diem.
(268rb-275va) Clemens papa.
   1
268rb Tit.: (Rot) Vita sancti Clementis pape
Tertius Romanae ecclesiae praefuit Clemens episcopus qui disciplinam apostoli Petri secutus ... — ... (275va) orationem implere dignatus est Christus deus noster, cui laus et gloria per omnia saecula saeculorum Amen.
(275vb-278vb) Chrysogonus.
   1
275vb Tit.: (Rot) Crisogoni martyris
Cum in vinculis iussu Diocletiani vir dei nomine Chrysogonus esset ... — ... (278vb) decollatus est sanctus Crysogonus viii kalendas Decembris.
(279ra-295ra) Catharina.
   1
279ra Dum sanctorum gesta ad memoriam posteriorum transcribimus, quid aliud agimus nisi ut dicam ... — ... (295ra) qua Christus pro mundi redemptione ad passionem properavit, cui laus et gloria per infinita saecula saeculorum Amen.
(295rb-304ra) Udalschalcus Augustanus OSB : Vita Conradi episcopi Constantiensis (BHL 1917).
   1
295rb Tit.: (Rot) Vita sancti Chunradi Constantie episcopi
Domino Calisto papae sanctissimo Udalricus, Constantiensis ecclesiae famulus... Divini clementiam respectus ... — ... (304ra) illius meritis sit liberatus cuius fuerit mortalium destitutus auxiliis singulariter commendatus.
(304ra-322vb) Virgilius episcopus.
   2
304ra Tit.: (Rot) Prologus in vitam sancti Virgilii episcopi
Ad praesentem beatissimi patris nostri Virgilii memoriam ... — ... (322vb) pauperi subdidit divitem et principi praeposuit impotentem.
304vb Beatissimus igitur Virgilius in Hibernia insula
(322vb-326vb) Saturninus.
   1
323ra Tit.: (Rot) Incipit passio sancti Saturnini martyris
Si eorum merito sanctorum beatissimorumque martyrum passiones debita admiratione veneramur ... — ... (326vb) verum etiam cognitor futurorum dum rogantur suis intelligit honorari, quia ipse est benedictus in saecula saeculorum Amen.
(327ra-346vb) Brandanus (unvollständig) (Ed.: Sanct Brandan. Ein lateinischer und drei deutsche Texte, ed. C. Schröder. Erlangen 1871, 1-35 [online]).
   1
327ra Sanctus Brendanus, filius Firlocha, nepos Altide ... — ... (346vb) terram spatiosam ac plenam arboribus pomiferis sicut in tempore au...