|
Permalink: https://manuscripta.at/?ID=9190 |
Melk, Benediktinerstift, Cod. 1902 (127, C 5)
UNIVERSITÄTSHANDSCHRIFT: GUTOLFUS SANCRUCENSIS. PS. PETRUS HELIAS. ARNOLDUS MAGISTER. NICOLAUS DYBINUS. COMMENTARIUS IN DONATUM MINOREM. HUGO DE HERVORST
Papier 854 S. 282×201 Böhmen und Wien (?), 1387 und Wien (?), 1. Hälfte 15. Jh. (1422-1424)
Literatur zur Handschrift (Anzahl: 16)
"Berger 2020a", "Höchtl 1990", "Schönbach 1905", "VL", "Hain", "Walther, Initia", "Triska 1981", "Berger 2020b"
alle Initien
| (VDS + HDS) | Brevier-Fragmente. Melk, 13. Jh.; rubriziert; neumiert (Höchtl 1990, Fragmentkodex VIII). |
| (VDS + HDS) | Neumen. |
| (1a-209a) | Gutolfus Sancrucensis OCist
  : Summa grammatica (Ed.: Schönbach 1905 [Auszüge]. – Lit.: VL III [1981] Sp. 339f., Nr. 1 [W. Stelzer]). (p. 1a) Prolog, (p. 2a) Cap. I, (p. 3a) Cap. II, Cap. III, (p. 4b) Cap. IV, (p. 6a) Cap. V, (p. 6b) Cap. VI, (p. 7a) Cap. VII, (p. 45a) Cap. VIII, (p. 66a) Cap. IX, (p. 68b) Cap. X, (p. 75b) Cap. XI, (p. 82b) Cap. XII, (p. 88a) Cap. XIII, (p. 89a) Cap. XIV, (p. 96b) Cap. XV, (p. 111b) Cap. XVI, (p. 128b) Cap. XVII, (p. 144b) Cap. XVIII, (p. 148b) Cap. XIX, (p. 170a) Cap. XX. 1 |
| 1a | Tit.: (2a, rot) Incipit summa grammatice fratris Gutolffi pro monialibus sancti Nicolay extra muros Wienne compilata Frater Gutolfus peccator et inutilis amantissimis in Christo filiabus ad sanctum Nicolaum Wiennae sacris virginibus curis adhuc scholaribus occupatis florem castitatis immarcescibilem perpetuo custodire. Continuos quidem, sed inanes in discendo vestros miseratus labores ... Ars est collectio praeceptorum id est regularum ... — ... quod sit emendandum. Valete semper. - (Schlussschrift rot) Explicit Summa gramatice fratris Gutolffi monachi monsterii sancte crucis edita pro monialibus monasterii ad sanctum Nicolaum extra muros Wienne. (Blau) Valete semper. |
| (209b-212b) | Leer. |
| (213a-266/1a) | : Priscianus metricus (Tractatus grammaticus metricus in Prisciani volumen maius), mit Kommentar (Druck des Haupttextes: Hain 8422. – Walther, Initia 18146). Hier der Text mit in den Text in Rot eingefügten kurzen Kommentarzeilen, die wie Kapitelüberschriften erscheinen, oft beginnend mit 'Hic ostendit' etc., unterteilt in Tractatus, diese in Capitula. Im Jahr 1422 hielt Stephanus de Esslingen in Wien eine Vorlesung über Priscian, vielleicht besteht ein Zusammenhang mit der vorliegenden Handschrift. – Walther, Initia mit dieser Hs. ('127'). 1 |
| 213a | Tit.: [ohne Titel] Sicut abesse soliti rei rem promere dicunt ... — ... sidera polus haec in Virgilio reperimus. - (Schreibervers) Finis adest operis, trinitatem laudare iuberis. -- (p. 266/1 Schlussschrift, Datierung) Explicit Priscianus qui alio nomine nuncupatur Petrus Helie sub anno domini MoCCCCXXIIo in vigilia nativitatis Marie [7.9.1422]. |
| (266/1a) | Schreibervers. 1 |
| 266/1a | Finis adest operis, trinitatem laudare iuberis. |
| (266/2) | Leer. |
| (266/3) | Besitzvermerk (siehe Sigle G). |
| (267a-332b) | : Commentarius in Donatum minorem, pars I. 1 |
| 267a | Tit.: (Nachtrag des Bernhard Pez, 18. Jh.) Magistri Arnoldi Commentarius in Donatum minorem de VIII partibus Orationis Ubera tua sicut duo hinnuli cervorum (vgl. Ct 7,3). His verbis ecclesiastica doctrina praedicatione divina ... abundare ... (p.269a) Partes orationis, quot sunt ... Incipit verborum editio Donati, cuius subiectum dictum est pars orationis considerata in se ... — ... (p. 332b) ... et sic est finis istius pariter cum eo octo partium orationis. Descriptiones et suorum accidium ad concordantiam Eberhardi et Donati venerabilium grammaticorum sufficienter possint apparere. Deo gratias. |
| (332b-343b) | : Commentarius in Donatum minorem, pars II (De verbis). 1 |
| 332b | Amo verbum activum in indicativo ... Ista est secunda pars magistri Donati sive secundus tractatus libri totius, in quo Donatus determinat de exemplari declinatione verborum ... — ... (342a) ... Alia sunt irregularia, de quibus in Alexandro quaeras ac requiras, nam si ea narrem magis, possit ... scribendo. - (Schlussschrift, Schreibername) Et sic est finis huius operis. Deo gracias. Explicit commentum Donati per manus Conradi Ekken de Sulczpach. - (Zusatz) Ad notitiam verborum in finem huius operis ... - ... (343b) et in hoc habet finem expositio Donati, quam edidit laborioso conamine magister Arnoldus commentator suorum studentium et praecipue scholastici regiminis non modicam plevit operatam octo partium orationis notitiam enucliens ... Deo gracias. |
| (344) | Leer. |
| (345a-476b) | Nicolaus Dybinus
: Commentarius in Doctrinale Alexandri de Villa Dei, pars II (Nicht gedruckt. – Lit.: VL VI [1987] Sp. 1065, Nr. 3 [H. Szklenar]). Am Ende unvollständig. 1 |
| 345a | A Gamfredo in Poetria nova tractatur de modis incipiendi materiam, dicitur: Si bene vis duci certo te committe duci ... (345b) Hic iubet ordo libri ... Capitulum octavum libri Alexandri, scilicet Doctrinalis, in quo secundum ordinem promissum in prooemio exsequitur ... — ... abesse sed adesse. Sequitur Si iunges recte falsas (?) ... [bricht ab]. |
| (477a-578a) | Nicolaus Dybinus
: Commentarius in Doctrinale Alexandri de Villa Dei, pars III (Nicht gedruckt. – Lit.: VL VI [1987] Sp. 1065, Nr. 3 [H. Szklenar]). Hier ohne Text des Doctrinale, nur die kommentierten Verse anzitiert. – Handschrift genannt bei Triska 1981, 389. 1 |
| 477a | Tit.: (Nachgetragen von Bernhard Pez, 18. Jh.) Tibini commentarius in 3iam partem Alexandri Amice quomodo huc intrasti (Mt 22,12). Verba proposita scripta sunt in evangelio Matthaei 22o capitulo et licet haec verba super ambula [?] dicta sunt cuilibet christianam fidem ingredientem eandem non digne ferentem sicut doctores sacrae theologiae exponendo prohibent tmaen in nostro proposito verba thematis praescripta possunt esse verba scientiae grammaticalis quibus alloquitur quilibet qui se grammaticae iactat discipulum ... (p. 478a) Pandere proposui. Capitulum decimum Doctrinalis Alexandri in quo secundum ordinem prooemii [!] et sequitur de quantitatibus syllabarum ... (p. 531b) Accentus varias decet. Capitulum undecimum et generale in quo secundum ordinem prooemii exsequitur de accentibus et habet tres partes principales ... — ... (p. 577b) ... ut gradibus acquisitis vel seu doctrinis facilius ad sacrae fontem scriptureae hauriendum et intentius sicut parati his omnibus (p. 578a) sanctarum sanctorum omnium fide firma et recta spe non mutate caritate perfecta incessabiliter amplexantes cui sit laus et gloria per infinita saecula saeculorum. Amen. – (p. 578b Schlussschrift, Schreibername, Datierung) Deo gracias et sic est finis et cetera huius. Per manus Nycolay de Znoyma. (Nach einer Leerzeile) Explicit comentum tercie partis Alexandri per manus diversas. Anno ab incarnacione domini Mo CCCo LXXXo septimo [1387] finitus est iste liber editus per reverendum pie memorie magistrum Tibinum. (Rot) Inclispfalechmakgundarhxus. |
| (578b-580b) | Leer. |
| (581a-663a) | Commentarius in Donatum minorem. 1 |
| 581a | Tit.: [ohne Titel] Circa notitiam Donati quaeritur primo quid sit ars et respondetur quod sit recta ratio rerum factibilium sed contra istam definitionem arguitur ... (584b) Partes orationis quot sunt. Notandum quod auctor in proposito utitur sermone dialogo ... — ... sicut in aliis per... oratio. - (Schreiberverse) Et sic est finis huius operis, laudetur Deus in sublimis. Deo gratias. Finito libro sit laus et gloria Christo. - (Schlussschrift, Datierung, Lokalisierung) Finitus est liber iste in vigilia sancti Andree Wienne sub anno domini Millesimo quadringentesimo vicesimo 2o [29.11.1422]. - (Schreibervers rot) Quis hoc invenit Michaeli reddere debet et cetera si qua sunt similia, detur pro penna scriptor. |
| (663a) | Schreibervers. |
| (663a) | Nummus-Katechismus. 1 |
| 663a | Tit.: [ohne Titel] Nota: Nummus quae pars |
| (663b-840b) | : Quaestiones cum sophismatibus in Parva logicalia Marsilii de Inghen (Lit.: Berger 2020a; Berger 2020b). |
| (663b-706a) | : Quaestiones cum sophismatibus in Suppositiones Marsilii de Inghen. 1 |
| 663b | Circa textum suppositionum magistri Marsilii quaeritur primo quaestio ista, utrum. Utrum possibile sit terminum supponere. Et arguitur quod non, nam nihil est possibile nisi propositio, sed terminum supponere non est propositio, ergo terminum supponere non est possibile. Ergo quaestio falsa ... — ... et per consequens de quaestionibus suppositionum dicta sufficiant. Sequitur de amplificationibus. |
| (706a-712b) | : Quaestiones cum sophismatibus in Ampliationes Marsilii de Inghen. 1 |
| 706a | Circa tractatum amplificationum magistri Marsilii quaeritur primo quaestio ista: Utrum aliquis terminus possit amplificari et arguitur primo, quod non ... — ... Et haec de quaestionibus amplificationum cum sophismatibus dicta sufficiant. Sequitur de. |
| (712b-718a) | : Quaestiones cum sophismatibus in Appellationes Marsilii de Inghen. 1 |
| 712b | Circa tractatum appellationum magistri Marsilii quaeritur primo: Utrum omnis terminus sit appellativus et arguitur primo quod sic ... — ... et haec de appelationibus dicta sufficiant. |
| (718a-780a) | : Quaestiones cum sophismatibus in Consequentiae Marsilii de Inghen, pars I. 1 |
| 718a | Circa tractatum de consequentiis magistri Marsilii quaeritur primo quaestio: Utrum diffinitio ... — ... et per sequens de prima parte consequentiarum. Sequitur igitur secunda. - (Datierung, Schreibername) Anno domini MoCCCoXXIIIo finitus est iste liber usque ad secundam partem consequentiarum in die sancti Viti martyris circa pulsum vesperarum hora 2a [15.6.1423]. Michahel Örtel de Velsperga studen[ [bricht ab]. |
| (780b-840b) | : Quaestiones cum sophismatibus in Consequentiae Marsilii de Inghen, pars II. 1 |
| 780b | Circa secundam partem consequentiarum quaeritur primo circa propositiones exponibiles, utrum omnis consequentia, qua arguitur ab exponentibus ... — ... Auctoritas in oppositum allegata est pro septima et octava conclusionibus eiusdem articuli duodecimi. Et haec sufficiant iudicio salvo meliori quoad praesens. Et sic est finis huius operis. Laudetur Deus in sublimis. Deo gratias. - (Schreibervers, Datierung) Finito libro sit laus et gloria Christo. Finitus est liber iste in die translacionis sancti Valentini hora secunda Wienne sub anno domini MoCoCoCoCo vicesimo quarto die quarto mensis Augusti [4.8.1424]. - (Schreiberverse) Quis te furetur tribus lignis coronetur / Sorte supernorum scriptoris libri potiatur / Morte superborum raptor libri moriatur. |
| (840b) | Schreiberverse. 1 |
| 840b | Quis te furetur tribus lignis coronetur / Sorte supernorum scriptoris libri potiatur / Morte superborum raptor libri moriatur. |
| (841-854) | Leer. |