Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=9405 
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 567
THEOLOGISCHE SAMMELHANDSCHRIFT
Olim: II 3 B 5    Papier   326 Bl.   305×215   Wien (u. a.), 15. Jh. u.a. 1447   
Provenienz/Letztbesitzer: Wilten, Prämonstratenser-Chorherrenstift
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

 Volldigitalisat
 Wasserzeichen:  Metadaten  |  Vorschau Bilder  |  Einzelbilder: fol. 236, 237, 318, 319.
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 6, 236-241 (online).
Zahlen 141 und 248 bei der Foliierung übersprungen. Zahlen 157 und 182 doppelt.
Schrift:
Schriftraum: 210/215 × 145    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 37-45 bzw. 47-5   
Schreiber: Leonardus Ernst de Landaw – Schriftart: Bastarda
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   Deckfarbeninitiale(n)   Figürlicher Buchschmuck   

Einband: Wien (?)     15. Jh.     Gotisch     Streicheisenlinien             Kettenbuch


Vorbesitzer 1: Aegidius Vinder, Socius divinorum in Stuhlfelden, bis 1447
Vorbesitzer 2: Wilten, Prämonstratenserstift , bis 1808, XXXII A 12
Bearbeiter: Universitäts- und Landesbibliothek Tirol

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 6", "HC", "Zumkeller", "Schneyer", "Schneyer–Hödl", "Lhotsky, Ebendorfer", "VL", "Hain", "GW", "Schulte GQ II"
alle Initien
(1ra-7vb) Quaestiones kirchenrechtlichen Inhalts.
   1
1ra Tit.: Declaratio de episcopis, praelatis et clericis (am Buchrücken)
Utrum moriens in tormentis vel in hastiludiis possit in cimiterium poni. Dico quod non, idem dico de servis ipsorum ... — ... Si aliquis superior percuteret apostatam suum ... etc. utrum LXXXXI°.
(8ra-227ra) Iordanus Saxo de Quedlinburg OESA Sermones de tempore, pars hiemalis (Druck: HC 9438. – Zumkeller Nr. 648. Schneyer 3, 802–813. Zur Parallelüberlieferung in Innsbruck, ULBT, Cod. 50, 66, 130, 451, 546, 565).
   3
8ra ] varia ... — ... quod mihi praestare digneris qui es fons sapientiae in excelsis.
8rb Prolog II: Ut autem sequentias evangeliorum dominicalium anni ad aliquem ordinem connectamus dicenda sunt ipsa evangelia secundum distinctionem temporis anni ... — ... quarto per ipsius pueri actualem demonstrationem ibi Cum factus esset Iesus annorum duodecim. Et haec est summa totius primae partis sive prologus. (nicht bei Schneyer und Zumkeller, im Druck HC 9438 enthalten, ebenfalls im Anschluss an den Prolog, s. a. ULBT, Cod. 50 und 66)
227ra Schlussschrift: Finis primae partis Iordani per me Leonardum Ernst artium waccalaureum (!) Studii winensis de Landaw in die sancti Ambrosii sub anno domini 1447. quam partem et etiam sequentes conscribi ac ordinari fecit discretus vir dominus Egidius Vinder tunc temporis socius divinorum in Stulvelden.
(227va-244va) Stanislaus de Znoyma Epistola ad Iohannem Hus renovata (De communicatione laicorum sub utraque) (Autor laut Inhaltsangabe am Buchrücken: Iohannes Vinder [= Auftraggeber]. Parallelüberlieferung: Innsbruck, ULBT, Cod. 207, 167va; München, BSB, Clm 16439, 148ra–161ra, mit Schlussschrift: Explicit tractatus de communione laycali sub utraque specie sacramentali et aliorum articulorum Biclevistarum; Klosterneuburg, Stiftsbibl., CCl 324, 127vb–138vb, mit Tit.: Epistola missa cuidam predicatori in Praga eloquenti viro domino verbi Dei seminatori in Praga fratri suo in Christo dilecto hec epistola detur und Schlussschrift: et sic est finis huius epistole magistri Bricii. Tit. in Cod. 207: „Epistola missa a concilio Constantiensi ad terram regis Bohemie contra articulos Bicleffistarum et Hussitarum et cetera“).
   2
227va Tit.: Eloquenti viro domino R. verbi Dei seminatori in Praga haec epistola detur fratri suo in Christo dilecto etc.
Pro salvatione in Christo Iesu domino nostro dilectione fraterna in caritate ... — ... hanc epistolam simplicem et forte displicentem tibi et aliis ostendere ut subportetis me una cum aliis in Christo Iesu domino nostro et in desiderio salutis omnium animarum Christianorum Amen.
244va Schlussschrift: Ego confrater tuus simplex desiderans salutem animae meae et animae tuae et omnium animarum omnium hominum. Deo gratias.
(245ra-246ra) Sermo De animabus zum Thema "Miseremini mei" (Beginn wie Graz, UB, Hs. 620, 50r [anonymer Sermo, dat. 1430]).
   1
245ra Tit.: Sermo de animabus.
Miseremini mei, miseremini mei saltem vos amici mei quia manus domini tetigit me. Iob 13 (recte: 19,21). Item duae sunt causae quare bis dicatur Miseremini mei, primo (gestrichen: quia) quasi dicetur quia ibi estis ubi est misericordia ... — ... vellemus cogitare de futura vita sicut olim fecerunt et faciunt adhuc sancti viri.
(246rb-252va) Thomas Ebendorfer Sermo in commemoratione omnium fidelium defunctorum (Schneyer–Hödl Nr. 376. Lhotsky, Ebendorfer 77, Nr. 44. Parallelüberlieferung: u. a. Klosterneuburg, Stiftsbibl., CCl 486; München, BSB, Clm 16191; München, UB, 2° 97, 279r; Wien, ÖNB, Ser. n. 3830, 74ra. Bei Neuhauser, Bibliotheca Wilthinensis 150 fälschlich Iohannes de Werden als Autor angeführt).
   1
246rb Miseremini mei, miseremini mei saltem vos amici mei quia manus domini tetigit me. Iob 13 (recte: 19,21). Ex quo sanctorum testantur et experientia quod mihi tantum abstrahit a peccato et convertit ad Deum ... (246va) Miseremini mei etc. ubi supra (Iob 19,21). Verba ista sunt beati Iob ad amicos suos sed ecclesia decantat in vigiliis et conmemorationem (!) animarum et praecipue iustarum (recte: istarum) in poenis purgatorii existentium ... — ... qui sine ratione purgatorium negant. Et sic est finis illius sermonis.
(252va-259rb) Iohannes Geuss Sermo de iudicio particulari animae (Parallelüberlieferung: u. a. Graz, UB, Hs. 885, 55v–62v (dat. 1446); Tübingen, UB, Cod. 259, 1ra. Zum Verfasser Iohannes Geuss aus Teining (Professor in Wien 1416, gest. 1440) s. F. J. Worstbrock, VL III 37–41, zu obiger Predigt ebda 40. Laut Predigttext (Z. 11) wurde die Predigt 1430 zu Maria Verkündigung gehalten: ... et ille adventus dudum transivit et factus est ante 1429 annos. Nam in festo annunciacionis beate virginis erunt lapis (recte: lapsi) ab illo adventu domini 1430 anni, de illo adventu Christi domini non intendo protunc dicere, sed domino concedente in die annunciacionis virginis gloriose. Dazu Vermerk am unteren Blattrand durch den Rubrikator (Schreiber): Iste sermo predicatus Wienne aput s. Iacobum (ehem. Augustinerinnenkloster St. Jakob auf der Hülben im Ersten Bezirk).). Gehalten 1430.
   1
252va Tit.: De adventu domini.
Hodie sancta mater ecclesia incipit sollemniter celebrare adventum domini nostri Iesu Christi etc. Est autem adventus domini nostri Iesu Christi quadruplex ... — ... quod tamen non fatentur si de hora sue mortis certi existerent Amen Deo gratias.
(259va-262rb) Tractatus de fide (Expositio symboli Athanasii) (Nur Beginn jeweils wie Augsburg, Staats- und Stadtbibl., 2° Cod. 310, 35r [dort: „Expositio terminorum Decretalium“], Augsburg, UB, II 1 2° 41, 124v [„Termini iuris“] und München, BSB, Clm 28175, 2v).
   1
259va Quicumque vult salvus esse. Nota Fides est certitudo voluntaria absentia infra scientiam et supra opinionem constituta ... — ... credimus firmiter et simpliciter, confitemur etc. ut testatur beatus Hilarius Nix, glacies et aqua tria nomina, res tamen una, sic in personis Deus est trinus tamen unus etc. Deo gratias.
(262va-276va) Wort- und Begriffserklärungen. Enthält folgende Abschnitte: (262vb) Septem artes und andere Wissenschaften. (263ra) Septem dona spiritus sancti. (264rb) De peccato. (266va) De membris corporis humani. (268va) De virtutibus. (269va) De anima. (271va) Circa creationem infantis. (272va) De aetatibus. (273ra) De corpore bzw. De partibus corporis (z. B. cor, pulmo, renes, venter). (275rb) De generibus (puer, puella, mater, vir, masculus). Unter den zitierten Auctoritates scheint neben den Kirchenvätern und antiken Autoren u. a. Vincentius Bellovacensis auf.
   1
262va Tit.: Quidam pulcher tractatulus.
Deus a creatione sua dederat homini tria bona sibi naturaliter inserta ... — ... filii autem ergo qui per naturam deberent esse sicut parentes nobiles divites et liberi per culpam viles minis efficiuntur etc. Deo gratias.
(276vb-285va) Quaestiones kirchenrechtlichen Inhalts zur Beichtpraxis (Collectio casuum conscientiae in confessione occurrentium) (Parallelüberlieferung: Augsburg, UB, II 1 2° 155, 188r [„Collectio casuum ...“, s. o.]; Eichstätt, UB, Cod. st 329, 1r–17v [„Quaestiones utiles confessori“]).
   2
276vb Tit.: Sequuntur quaestiones.
Quaeritur siquis haberet plura beneficia et vellet dimittere ante mortem ... — ... Si aliquis superior percuteret apostatam suum etc. require supra etc. 83.
285va Darunter: Et sic est finis illarum quaestionum et articulorum qualiter unusquisque confessor debet se regere in confessione erga sibi confitentem.
(285vb-289ra) Bartholomaeus de S. Concordio Pisanus Summa de casibus conscientiae = Summa Pisanella, Exzerpte (Druck: Hain 2524, GW 3455. Zum Werk des Bartholomaeus s. Schulte GQ II 422f).
   1
285vb Utrum corpus Christi debeat dari amentibus. Respondeo secundum Thomam 4. distinctione 9 Distinguendum est, quidam dicuntur large amentes quia qui debilem habent mentem ... — ... quas non negotiandi causa deserunt seu deferri faciunt. Deo gratias.
(289va-298vb) Astesanus de Ast OFM Summa de casibus conscientiae, Exzerpte (Drucke: u. a. HC 1895, GW 2756. Zum Werk des Astesanus s. Schulte GQ II 425–427).
   1
289va Tit.: Sequuntur aliqua notabilia ex summa Astexani de distinctione Fratrum Minorum ordine collata.
Quaeritur utrum divinatio sit peccatum ... — ... et in praedictis concordant doctores etc.
(HDS) Notiz kirchenrechtlichen Inhalts.
   1
HDS Rector ecclesiae bona praedecessoris habere debet nec ea debet [...] alias furti crimine irritetur. XII. q. II. In (?) finali.