9410 AT4000-592

Permalink: https://manuscripta.at/?ID=9410

Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 6, 360-366 (online).

Teil 1	I, 1-99   Papier   15. Jh.
	Schrift:
	Schriftraum: 215 × 140    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 39
	Schriftart: Bastarda Bl. 49r Korrektur von der Hand des Schreibers am Rand. Bl. 65r–66v Anmerkung zum Inhalt von anderer, vermutlich späterer Hand.
	Ausstattung: Rubriziert
Teil 2	Inkunabel   Papier

Einband: Tirol oder eher Süddeutschland     15. Jh.     Gotisch     Streicheisenlinien             Kettenbuch

Am Rücken im obersten Feld typische Stamser rot-schwarze Signatur F 16, am VD Signatur F 18. Am Rücken im untersten Feld Signatur G 145 (nicht Roschmann).

Vielleicht mit dem Eintrag im Stamser Übergabekatalog Innsbruck, ULB Tirol, Cod. 1001 "Sermones de tempore" unter der Signatur F 16 übereinstimmend. Unter Signatur F 18 im Lebersorg-Katalog eingetragen. 1808 anlässlich der vorübergehenden Aufhebung des Klosters Stams der ULB Tirol übergeben. Vorbesitzer: Stams, Zisterzienserstift , bis 1808, F 16, F 18

Addenda/Corrigenda zum gedruckten Katalogband:
Aufschrift am Titelschild am VD Item tractatus de divina charitate eiusdem St. [...]
Am Titelschild am Rücken recte Roberti (nicht Nicolai)
Am VDS Besitzvermerk (?) II Kemmerle
Im Lebersorg-Katalog Stams, Stiftsarchiv, Cod. F 8 = 296 unter Signatur F 18 eingetragen
(V.-M. Kathrein, 07-2023)
Die Signatur "F 16" befindet sich am Rücken am Titelschild (rotes F, schwarze Zahl). Diese schwarz-roten Zahlen stehen in keiner Verbindung zum Übergabekatalog, der sich i.d.R. auf die schwarzen Signaturen am Rücken im untersten Feld bezieht. Die Entsprechung der beiden Signaturen wäre also rein zufällig. Die Zuordnung der Handschrift zum Eintrag im Übergabekatalog unter der Signatur F 16 ist unsicher. (AP 06-2025)

---

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

	Teil 1 (Handschrift)
(1ra-99rb)	Sermones de tempore (Schneyer–Hödl, Nr. 1–15 und 20–50, zur Hs. München, BSB, Clm 8958. – Zuschreibung der Predigtsammlung an Iohannes Marchesinus [„Mammotrectus“] von Schneyer 1958, 120 nach einer Rubrik „Mammothreptus“ in der Hs. Bamberg, Staatsbibl., Ms. theol. 156, 1–120v, nicht weiter gesichert). Anonymer Zyklus von Sonntagspredigten. Parallelüberlieferung der Reihe: Augsburg, UB, Cod. II 1 2° 66, 1ra; München, BSB, Clm 8958, 2r, Clm 17826, 161r und Clm 26809, 2r; Stuttgart, LB, HB I 227, 35ra [unvollständig, bricht mit Dnca in Septuagesima ab]. Drei Sermones bei Schneyer–Hödl nicht angeführt.    48
1ra	Veniet desideratus cunctis gentibus. Aggei II (8) vel accipe thema illud de evangelio saecularium presbyterorum videlicet Benedictus qui venit in nomine domini. Mt. 11 (recte: 21,9). Carissimi hodie incipimus illud sacrum tempus quod vocatur adventus domini quod sancti patres cum magno taedio et desiderio exspectabant ... — ... non est acceptum Deo sacrificium nisi usque in fine perseveretur etc. (Dnca 1. adv.: Schneyer II, Nr. 1)
3rb	Cum audisset Iohannes in vinculis opera Cristi. Mt. 11 (2). Nos videmus per experientiam quod quando res est maioris nobilitatis, in se maioris utilitatis ... — ... Ite maledicti etc. Et audieris illam iocundam vocem Venite benedicti etc. (Dnca 2. adv.: Nr. 2)
5ra	Ego vox clamantis in deserto Dirigite viam domini. Ioh. 1 (23). Omnes homines naturaliter appetunt beatitudinem, omnes enim volumus esse beati ... — ... operatur operationi gratiae quibus ad aeternam gratiam pervenitur etc. (Dnca 3. adv.: Nr. 3. Inc. vgl. München, UB, Cod. 2° 64, 259ra und Würzburg, UB, M.ch.q. 127, 234r (Prothema jeweils Ps. 83,5))
6va	Omnis vallis implebitur et omnis mons et collis humiliabitur et erunt prava in directa. Luc. II (recte: 3,5). Quamvis Deus in seipso sit summum bonum, quidquid bonum est in omnibus rebus creatis hoc est in ipso ... — ... et omnia bona desideria hominis ad se inquirendum alliciet etc. (Dnca 4. adv.: Nr. 4)
8rb	Et ut perfecerunt omnia reversi sunt in Gallilaeam, puer autem Iesus proficiebat et confortabatur plenus sapientia; et gratia Dei erat in illo. Luc. II (39–40). Carissimi beatus Ieronimus dicit quod sacra scriptura tot habet documenta quot verba, et quia nimis longum esset enarrare singula verba ... — ... quae est advocatrix peccatorum pro succursu mittere debemus orationes et elemosinas. (Dnca infra oct. nativ. dni: Nr. 5)
9va	Dolentes quaerebamus te. Luc. II (48). Carissimi Aristoteles IIII Physicorum dicit quod res quae cum magno dolore amittitur cum magno gaudio et amore accipitur ... — ... mihi refrigerium tribuunt, tibi autem aeternum supplicium etc. (Dnca infra oct. epiph. dni: Nr. 6)
12rb	Tit.: Dominica prima post epiphaniam. Nuptiae facte sunt in Chana Gallilaeae id est in vico quodam Gallilaeae sic dicto Ioh. II (1). Bene in postilla sua super illud evangelium pertractat canticum sanctae matris ecclesiae quod cantamus in epiphania domini ... — ... quicumque in matrimonio hanc regulam observabunt, vitam aeternam possidebunt. (Dnca 2. post epiph. dni: Nr. 7)
14va	Tit.: Dominica 2. post epiphaniam. Filii regni eicientur in tenebras exteriores: ibi erit fletus et stridor dentium. Mt. VIII (12). Carissimi sanctus Matthaeus in evangelio suo scribit nobis quod postquam Christus ieiunavit in deserto ... — ... e converso dicit Mt. V (5) Beati mites quoniam etc. (Dnca 3. post epiph. dni: Nr. 8)
17ra	Tit.: Dominica 3. post epiphaniam. Domine salva nos perimus. Mt. VIII (25). Carissimi vita nova indiget bono testimonio, cum igitur nativitas et vita Christi fuerat nova et insolita ... — ... qui eius exemplo diem sabbati in honore Mariae virginis non ieiunet. (Dnca 4. post epiph. dni: Nr. 9)
19vb	Tit.: Dominica 4. post epiphaniam. Simile factum est regnum caelorum homini qui seminavit bonum semen in agro suo. Mt. XIIII (recte: 13,24). Carissimi quattuor sunt quae debent aliquem subditum circa dominum suum et sibi commissa negocia circumspectum reddere ... — ... rediit ad seculum et vitam peccabilem duxit et ultimo damnatus est. (Dnca 5. post epiph. dni: Nr. 10)
20Irb	Simile est enim regnum caelorum homini patri familias qui exiit primo mane conducere operarios in vineam suam. Mt. X (recte: 20,1). Carissimi experientia docet quod labor faciliter tollitur cum magnum premium expectatur. Expectatio enim primum minuit ... — ... et gaudia aeterna. Ioh. Apok. (22,12) Ecce venio cito dare unicuique secundum opera sua. (Dnca in Septuagesima: Nr. 11)
21vb	Semen est verbum Dei. Luc. VIII (11). Nos videmus per experientiam in istis corporalibus quod quando aliquid agens influit in aliqua subiecta ... — ... caelesti fructu illo fruetur de quo dicit Luc. (1,28 und 42) Et benedictus fructus ventris tui. (Dnca in Sexagesima: Nr. 12)
23vb	Assumpsit Iesus duodecim apostolos suos. Luc. XVIII (31). Carissimi tria inter alia sunt quae pertinent ad bonum medicum. Primum est quod cognoscat infirmitatis morbum ... — ... usque post mortem et sic postremo damnabitur. (Dnca in Quinquagesima: Nr. 13)
25va	Ductus est Iesus in desertum a spiritu ut temptaretur a diabolo (Matth. 4,1). In praesenti evangelio quattuor sunt notanda, scilicet quod quattuor spiritus exprimuntur, scilicet divinus, humanus ... — ... et nos resistentibus temptationibus daemonum, angeli nobis instruunt. (Dnca 1. in Quadrages.: Nr. 14)
26va	Egressus Iesus secessit in partes Sydonis et Tyri. Et ecce mulier Cananea (Matth. 15,21). In isto evangelio fit mentio de quattuor personis scilicet de Christo in quo erat magna misericordia ... — ... de discipulis quibus erat magna etc. Require in Iacobo vel alibi quia caret in 40a etc. (Dnca 2. in Quadrages.: Nr. 15)
26vb	Humiliavit semetipsum factus oboediens usque ad mortem, mortem autem crucis. Phili. II (8). In verbis istis bene exprimitur tormentum dominicae passionis. Igitur tria tanguntur in verbis praemissis ... — ... et alia miracula quae acciderant in passione domini dixit Vere ille homo filius Dei erat etc. (In parasceve)
38rb	Surrexit. Non est hic. Venite et videte locum ubi positus erat dominus. Mt. XVI (6). Legimus in Exo. et in Historia scolastica quod submersis Egyptiis in mari rubro filii Israel septem diebus manebant iuxta mare ... — ... ceperunt Ioseph ab Aromathia et clauserunt eum et Christus veniens inde eduxit eum etc. (Dnca resurrectionis dni: Nr. 20)
39rb	Post dies octo erant discipuli eius intus et Thomas cum eis. Venit Iesus ianuis clausis et stetit in medio et dixit Pax vobis. Ioh. XX (26). Carissimi quando aliquis peregrinus magnus et honestus de peregrinatione domum suam revertitur ... — ... fugabit paenitus quod nec postea aliquando tales inpugnationes sentiebat. (Dnca in oct. paschae: Nr. 21)
41ra	Tit.: Dominica prima post octavas paschae. Ego sum pastor bonus. Ioh. X (11). Bonus praelatus debet erga subditos suos inter alia quattuor habere. Primo benevolentiam et familiaritatem. Non enim decet eos superbe et arroganter regere ... — ... ex hiis quae tunc inveniemur in libro sicut scribitur Appok. (!) XVIII capitulo. (Dnca 2. post pascha: Nr. 22. Inc. vgl. Uppsala, UB, C 306, 151v u. ö.)
43rb	Tit.: Dominica secunda post octavas paschae. Modicum et non videbitis me iterum modicum et videbitis me quia vado ad patrem. Ioh. XVI (16). Nos videmus per experientiam quod res amata praesens diligitur et delectat amantem ... — ... retrahentes me a gaudio mundi. Hoc exemplum quilibet fidelis debet in corde suo plantare. (Dnca 3. post pascha: Nr. 23)
45va	Tit.: Dominica III. post octavas paschae. Sed quia haec locutus sum vobis, tristitia implevit cor vestrum, sed ego veritatem dico vobis Expedit vobis ut ego vadam. Ioh. XVI (6–7). Carissimi a dominica Lae usque ad pascha sunt dies L in quibus agitur de passione domini ... — ... unde est testimonium Apok. [secun]di (10) Esto fidelis usque ad mortem et dabo tibi coronam vitae. Quam nobis etc. (Dnca 4. post pascha: Nr. 24)
47ra	Tit.: Dominica rogationum. Petite et accipietis. Ioh. XVI (24). Videmus per experientiam quod quattuor sunt inter alia quae faciunt hominem gratiosum et diligibilem alteri. Primum est muneris liberalitas ... — ... honorifice portant. Ideo propter haec sex bona Dei stipendia demus ei servire. (Dnca 5. post pascha: Nr. 25)
49va	Tit.: Dominica infra ascensionem (!). Cum venerit paraclitus quem ego mittam vobis a patre, spiritum veritatis. Io. XVI (26). Carissimi omne quod potest turbari consolatione indiget. Ideo Ps. LXXXXIII (9) Domine secundum multitudinem ... — ... potius timere eum qui potest et animam et corpus perdere in iehenniam (!) (Dnca infra oct. ascensionis dni: Nr. 26)
51rb	Repleti sunt omnes spiritu sancto etc. (Act. 2,4). Carissimi hodierna die Deus fecit magnum opus et caritativum. Hoc fuit quod misit discipulis suis hodie spiritum sanctum ... — ... quod meus devota misericors et pia et liberalis templum est spiritus sancti. (Dnca pent. et de spiritu sancto: Nr. 27)
52va	Benedicamus patrem et filium et spiritum sanctum, laudemus et superexaltemus eum in saecula. Dan. III (57). Notandum quod a die passionis Christi ecclesia tria festa sollemnizat quae tribus appropriantur personis ... — ... multa beneficia mihi sancta trinitas unus Deus in hoc mundo contulit. Rogemus ergo Deum. (In festo s. trinitatis: Nr. 28)
54rb	Homo quidam fecit caenam magnam et vocavit multos. Luc. XIIII (16). Ad curiam hominis divitis et in libertate et in curialitate famosi ascendunt securius indigentes ... — ... Affram meretricem, Magdalenam peccatricem. David adulterum, Saulum persecutorem ecclesiae. Rogemus etc. (Dnca 2. post pent.: Nr. 29 = ‹Iacobus de Losanna›: Sermo dnca 2. post pent. [Schneyer 3, 123, Nr. 817]. Inc. wie Würzburg, UB, 3 an: I.t.q.L, 16r)
56va	Tit.: Dominica III. post octavas pentecostes (!). Erant appropinquantes ad Iesum publicani et peccatores ut audirent illum. Luc. XV (1). Carissimi evangelium hodiernum ad consolationem peccatorum quinque tangit. Primo quod Deus propter peccatores venit et eis pulchre praedicavit ... — ... certitudo gaudiorum et aeternitas et optio omnium quae possunt desiderari. Rogemus etc. (Dnca 3. post pent.: Nr. 30)
58vb	Tit.: Dominica quarta post octavas pentecostes. Docebat de navicula turbas. Luc. V (3). Nos videmus et in scriptura reperimus quod tria sunt inter alia propter quae aliquis potest alium sequi et sibi rationabiliter et laudabiliter adhaerere ... — ... quarto consortium aliorum sanctorum, quinto consortium omnium angelorum. (Dnca 4. post pent.: Nr. 31)
60va	Tit.: Dominica quinta post octavas pentecostes. Nisi habundaverit iustitia vestra plus quam scribarum et pharisaeorum. Mt. V (20). Carissimi salvator noster considerans quam plurimos homines errare in via morum graviter et per consequens a finali termino ... — ... ex quo tot adversitatibus animum pulsat, quid aliud quam quod non diligatur clamat etc. (Dnca 5. post pent.: Nr. 32)
61vb	Tit.: Dominica quarta post pentecosten. Misereor super turbam quia ecce iam triduo sustinent me nec habent quod manducent. Mt. VIII (2). Antiquitus querebat pro nobis miseris peccatoribus verbum multum solaciosum dicens Numquid obliviscetur ... — ... in contemplatione humanitatis Christi ut si ingrediatur humanitatem videndo pascua inveniet. (Dnca 6. post pent.: Nr. 33)
63va	Tit.: Dominica VII. post octavas pentecostes. Attendite a falsis prophetis qui veniunt ad nos. Mt. VII (15). Nos videmus per experientiam quod si aliquis doceret aliquid fideliter ad perveniendum ad terminum quem desiderat ... — ... Attendite ergo ab hiis prophetis qui ducunt homines eis adherentes secum in aeternam damnationem. (Dnca 7. post pent.: Nr. 47)
65ra	Homo quidam erat dives qui habebat villicum. Luc. XVI (1). Carissimi homo in magna sua prosperitate existens ignorans quod sit sibi futurum in posterum ... — ... Age paenitentiam et fac bona opera quottidie quia non redit hora. (Dnca 8. post pent.: Nr. 35)
66vb	Vidit Iesus civitatem, flevit super illam. Luc. XIX (41). Carissimi spiritualiter haec civitas potest intelligi homo. Et ideo sicut Christus flevit super Ierusalem, ita et tu super te ipsum flere debes ... — ... non tam frequenter provocaret Deum ad iram cum suis peccatis sicut modo quasi nos omnes facimus. (Dnca 9. post pent.: nur Prothema gleich wie Nr. 36)
68rb	Tit.: Dominica X. post octavas pentecostes. Duo homines ascenderunt templum ut orarent. Luc. XVIII (10). Carissimi duo sunt quae hominem deviatum per peccatum reducunt ad opera virtuosa, scilicet praemium paratum virtuosis hominibus ... — ... Vade peccator et tu fac similiter et angelos laetificabis et gaudium Deo et curiae caelesti facies. (Dnca 10. post pent.: Nr. 37)
69vb	Tit.: Dominica XI. post octavas pentecostes. Adducunt ei surdum et mutum. Mc. VIII (recte: 7,32). Ex inspectis miraculis mirantur homines et in magnificentiam divinae laudis prorumpunt ... — ... spes longioris vitae, timor perseverandi et desperatio veniae. Et vis prolongare sermonem dic aliquid de confessione. (Dnca 11. post pent.: Nr. 38)
71va	Beati oculi qui vident quae videtis. Luc. X (23). Carissimi Aristoteles dicit quod homo indiget aliqua recreatione propter multos labores qui sibi occurrunt. Hoc propterea dixi quia sancti apostoli audientes ... — ... satietatem sine fastidio. Et breviter habebunt omnem optionem quae desiderare possunt. (Dnca 12. post pent.: Nr. 39)
73va	Tit.: Dominica XIII. post octavas pentecostes. Iesu praeceptor miserere nostri. Luc. XVII (13). Carissimi nos videmus per experientiam quod quattuor sunt inter alia propter quae curam alicuius redditur commendabilis ... — ... et sic coram omnibus domino animam obtulit et ab angelis deportata est etc. (Dnca 13. post pent.)
76ra	Tit.: Dominica 14. post pentecosten. Nemo potest duobus dominus (!) dominis servire. Mt. VI (24). Carissimi vulgo dicitur quod ad melius et maius negotium est currendum sed magis necesse nitendum ... — ... Qui continuo sanatus per gratiam Dei intravit religionem et vitam in bono finivit. (Dnca 13. post pent.: Nr. 40)
77va	Tit.: Dominica 15. post pentecosten. Adolescens tibi dico Surge. Luc. VII (14). Karissimi Aristoteles dicit quod omne cor nobile gaudet cum aliis aliquid boni communicare debet, sicut pauperes ditare ... — ... et honore coram angelis et sanctis in caelo quod nobis praestare etc. (Dnca 14. post pent.: Nr. 41)
78vb	Tit.: Dominica 16. post pentecosten. Cum intraret Iesus domum cuiusdam principis pharisaeorum sabato manducare panem et ipsi observabant eum. Luc. XIIII (1). Carissimi sanctus Gregorius in quadam omelia dicit sic Sicut in corporalibus arte medicinae calida frigidis et frigida calidis curantur ... — ... quod est debilissima pars vitae hominis quod quasi nihil potest portare volunt totum pondus imponere. (Dnca 15. post pent.: Nr. 42)
81ra	Tit.: Dominica 17. post pentecosten. Diliges dominum Deum tuum ex toto corde tuo etc. Mt. XVII (recte: 22,37). Carissimi nihil amatum nisi cognitum secundum Augustinum. Invisa possumus diligere, incognita nequaquam ... — ... signa vere dilectionis Dei quae qui pro communi statu operatur et facit salvabitur etc. (Dnca 16. post pent.: Nr. 43)
82va	Tit.: Dominica XVIII. post octavas pentecostes. Ascendens Iesus in naviculam transfretavit et venit in civitatem suam. Mt. IX (1). Carissimi ad designificationem istius mundi miserabilis tria nos inducunt, scilicet naturalis ratio, scriptura et exemplum Christi ... — ... tunc certus es quod secundum Sap. (4,7) Quacumque morte preoccupatus fueris in refrigerio eris. (Dnca 17. post pent.: Nr. 44)
85ra	Tit.: Dominica 19. post pentecosten. Amice quomodo huc intrasti si non habens vestem nupticilem. Mt. XXII (12). Carissimi nos per experientiam videmus in evangelio quod quando Christus voluit aliquid magnum ducere semper et quasi frequenter loquebatur parabolice ... — ... Ideo debemus perseverare usque in finem tunc dabitur nobis corona quae victoribus datur. (Dnca 18. post pent.: Nr. 45)
87rb	Tit.: Dominica XX. post octavas pentecostes. Hora septima reliquit eum febris. Ioh. IIII (52). Carissimi teste scriptura in cordibus nostris aedificatur fides tripliciter. Primo per exempla fidelium ... — ... in ignem aeternum et bonos in vitam aeternam dicens Venite benedicti patris etc. (Dnca 19. post pent.: Nr. 46)
90rb	Tit.: Dominica 21. post pentecosten. Procidens servus ille rogabat eum dicens Patientiam habe in me et omnia reddam tibi. Mt. XVIII (26). Testibus verbis praemissis quattuor sunt per quae quilibet peccator potest a Deo veniam impetrare ... — ... quando parci dicuntur in infernum ad illum parcum divitem epulonem qui Lazari micas panis negavit. (Dnca 20. post pent.: Nr. 47)
92va	Tit.: Dominica XXII. post octavas pentecostes. Magister, scimus quia verax es et viam Dei in veritate doces, et non est tibi cura de aliquo; non enim respicis personam hominum. Mt. XXII (16). Carissimi poeta quidam dicit Magna laus est ab hoste laudari. In verbis praemissis laus ab adversario domino redditur ... — ... repleberis tali gaudio quod etiam omnibus linguis hominum non potest explicari. (Dnca 21. post pent.: Nr. 48)
94va	Tit.: Dominica 23. post pentecosten. Loquente Iesu ad turbas Ecce princeps unus accessit et adorabat eum dicens Filia mea modo defuncta est, sed veni et pone manum tuam super eam et vivet. Mt. IX (18). Homo volens aliquam gratiam vel aliquod beneficium ab aliquo petere debet exemplo huius principis sex facere. Primo debet scire a quo debeat postulare ... — ... in paenitentia in qua si perseveraverit usque in finem dabit ei vitam aeternam. (Dnca 22. post pent.: Nr. 49)
96vb	Tit.: Dominica X[X]IIII. post octavas pentecostes. Cum videritis abhominationem desolationis quae dicta est a Daniele stante in loco suo. Mt. XXIIII (15). Videmus naturaliter quod de ignotis locis nullus habet consilium quia consilium non est nisi de futuris contigentibus (!) ... — ... etumulari eum faceret et duceret in campum quod et factum est. Rogemus etc. Deo gratias. (durchgestrichen:) 146. (Dnca 23. post pent.: Nr. 50)
(99v)	Leer.
	Teil 2 (Inkunabel)
	Robertus Caracciolus de Licio: Sermones. Beigebundene Inkunabel (Druck: Hain 4470, GW 6046. – Hofer [s. bei Literatur zur Handschrift] 334, Anm. 93. Sepp, Quellen [s. bei Literatur zur Handschrift] 120, 126; vgl. auch Schneyer, Wegweiser 387 und Schneyer–Hödl zu Robertus Caracciolus de Licio). Bl. 1–174, mit eigener Foliierung.