Beschreibung ausdrucken  Permalink: https://manuscripta.at/?ID=29341 
Innsbruck, Universitäts- und Landesbibliothek Tirol (ULBT), Cod. 541
IACOBUS DE VORAGINE
Olim: II 2 F 16    Pergament   197 Bl.   150×110   Entstehungsort unbestimmt, 13. Jh.
Provenienz/Letztbesitzer: Schnals, Kartause
Die folgenden Daten sind Auszüge aus dem gedruckten Katalog der Handschriften der Universitäts- und Landesbibliothek Tirol in Innsbruck. Diese Daten, insbesondere die Bibliographie, werden in manuscripta.at laufend korrigiert und ergänzt. Addenda und Corrigenda zum gedruckten Register finden Sie hier.

Abbildungen von Vorderdeckel-SpiegelIrIv196v
Wissenschaftliche Beschreibung: Kat. Innsbruck 6, 142-146 (online).
Pergament von unterschiedlicher Qualität, tw. unregelmäßig beschnitten, löchrig und genäht. Bl. 189 untere Blatthälfte diagonal durchschnitten (Schnitt beidseitig von Tintenlinien gerahmt). Lagen: (V–1)VIII(9) + 10.IVLXXXVIII(89) + IILXXXXII(93) + VICIIII(105) + 5.VICLXIIII(165) + IVCLXXII(173) + 2.VICLXXXXVI(197). Erstes Blatt der ersten Lage ungezählt, Zählung ab zweitem Blatt in schwarzen römischen Zahlen in der Mitte des oberen Blattrandes der Rectoseiten I–CLXXXXVI, im Folgenden mit arabischen Ziffern (1–196) wiedergegeben. Gegenblatt zu Bl. 4 herausgeschnitten (ohne Textverlust). Nach der ersten bzw. vor der letzten Lage Falz des Spiegels des VD bzw. HD. Ab der zweiten Lage am Lagenanfang sowie -ende Kustoden in schwarzen römischen Zahlen, tw. beschnitten. Lagenreklamanten, zumeist beschnitten.
Schrift:
Schriftraum: 115/120 × 80    Spaltenzahl: 2    Zeilenzahl: 32-36 (vorwiege   
Schreiber: Iohannes 13. Jh. – Schriftart: Textualis
Ausstattung: Rubriziert   Fleuronnéeinitiale(n)   

Einband: Schnals (?)     14. Jh.     Gotisch     Schmucklos        
rotes Schafsleder über Holz


Am Spiegel des HD Besitzvermerk 14. Jh. Hunc librum habeo a domino Pangracio etc. Am VD Signaturen der Kartause Schnals d 18 (Neuhauser, Schnals 81, Typ 4), E 13 (Neuhauser, Schnals 81, Typ 5) sowie am Rücken E 289. Am Spiegel des VD Besitzvermerk der Kartause Schnals 16. Jh. Domus Snals. Im Schnalser Übergabekatalog Cod. 915 ULBT unter Signatur E 289 eingetragen als „Passionale sanctorum, Ms. membr. 8“. 1784 anlässlich der Aufhebung der Kartause Schnals der ULBT übergeben. Am Spiegel des VD alte Signatur der ULBT II 1 H 9.
Vorbesitzer: Schnals, Kartause Allerengelberg
Claudia Schretter-Picker

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Kat. Innsbruck 6"
alle Initien
(VDS-Irb) Inhaltsverzeichnis (Kursive 14. Jh. von zwei Händen: Bl. Ir 1. H. 14. Jh., VDS 2. H. 14. Jh.).
(Iva-149rb) Iacobus de Voragine Legenda aurea (Ed.: Th. Graesse. Lipsiae 1850. – Kaeppeli Nr. 2154).
   45
Iva Expl.   ... aliqua de ipso adventu diximus annotanda. (Graesse Prolog)
1ra Notandum igitur quod adventus domini agitur sive a fidelibus per quattuor ebdomadas celebratur ad significandum quod quattuor sunt adventus: videlicet in carnem, in mentem (Graesse Nr. 1)
4vb Expl.   ... arreptus a daemone in via coram omnibus exspiravit. Passus est autem apostolus pridie Kalendas Decembris. (Graesse Nr. 2)
7va Expl.   ... et gaudium omnibus generatur. (Graesse Nr. 3)
12ra Expl.   ... aut fugiunt[ur] aut pacantur. (Graesse Nr. 5)
14rb Expl.   ... nobis utiliter exhibita. De cuius utilitate dic ubi vis. (Graesse Nr. 6)
18vb Expl.   ... quod in loco illo usque hodie generatur. (Graesse Nr. 9)
21va Expl.   ... et illuc arthra (?, recte: a Roma) de ipsius reliquiis sunt allate (!). (Graesse Nr. 23)
22ra Expl.   ... infirmitas rediit sicut prius. (Graesse Nr. 11)
23rb Expl.   ... Post haec in domino feliciter obdormivit. (Graesse Nr. 12)
27rb Expl.   ... quod ab Adam traductum est et id solum resurgere. (Graesse Nr. 13)
29vb Expl.   ... sed nunc Coloniae requiescunt. (Graesse Nr. 14)
33ra Expl.   ... ora pro nobis virgo sacrata. (Graesse Nr. 24)
34rb Expl.   ... et ab eis honorifice sepelitur. (Graesse Nr. 25)
37rb Expl.   ... medium vacuum dimiserunt. (Graesse Nr. 27)
38vb Expl.   ... divina misericordia convertit et veritatis suae lumen ostendit. (Graesse Nr. 28)
42rb Expl.   ... cum duobus illis puerulis filiis unius mulierum praedictarum decollatus. (Graesse Nr. 38)
43rb Expl.   ... statimque ignis ultra ullatenus non processit. (Graesse Nr. 39)
44vb Expl.   ... iuxta illud simplices sicut columbae. (Graesse Nr. 44)
46va Expl.   ... et ibidem caput eius populo monstratur. (Graesse Nr. 45)
56rb Expl.   ... daemon abscedens evanuit. (Graesse Nr. 51 [50])
62rb Expl.   ... Et cum haec Carinus et Leucius dixissent subito disparuerunt et amplius visi non sunt. Haec de evangelio Nicodemi.
66vb Expl.   ... de caelesti oraculo acceptasset. Nota etiam quod sapientes ... ad propria remearunt. (Graesse Nr. 57 [55])
70rb Legenda beati Georgii inter scripturas apocryphas in Nicaeno concilio numeratur ex eo ... — ... donec ibidem reliquiarum particulam dimiserunt. (Graesse Nr. 58 [56])
72rb Expl.   ... mire pulchritudinis fabricata. (Graesse Nr. 59 [57])
73ra Expl.   ... ad fidem catholicam est conversus. (Graesse Nr. 63 [61])
81vb Expl.   ... possit patrocinia implorare. (Graesse Nr. 70 [66])
83ra Expl.   ... Ioh. XIIII Vado parare vobis locum. (Graesse Nr. 72 [67])
89rb Expl.   ... tunc ipso revelante reperta fuerunt. (Graesse Nr. 81 [76])
90vb Expl.   ... et ecce inter paucos dies meritis sanctorum Gerva. et Protha. restitutus est sanitati. (Graesse Nr. 85 [80])
98va Expl.   ... in die autem resurrectionis magna iactura esset separari ab eo. Haec Dionysius. (Graesse Nr. 90 [85])
101va Expl.   ... odiosa patri suo dilecta domino Iesu Christo. Passa est autem XIII° Kalendarum (!) Iulii (recte: XIV° Kal. Augusti) ut in eius historia invenitur. (Graesse Nr. 93 [88])
102vb Expl.   ... esset aromatibus plenum. Obiit autem XVI Kalendas Augusti. (Graesse Nr. 94 [89])
104rb Expl.   ... Qui se absolutum videns protinus inde aufugit. (Graesse Nr. 96 [90])
108ra Expl.   ... et in fugam protinus vertebantur. (Graesse Nr. 99 [94])
111ra Expl.   ... si quis aut Christoforum blasphemaret continuo gladio feriretur. (Graesse Nr. 100 [95])
112vb Expl.   ... et ibi honorifice sepelivit. (Graesse Nr. 102 [97])
114ra Expl.   ... ad minus LXXXVIII annis. (Graesse Nr. 108 [103])
117ra Expl.   ... sapientia sanctissimae vocis et operatio divinitatis. (Graesse Nr. 112 [107])
118vb Expl.   ... restituta pristinae sanitatis. (Graesse Nr. 113 [108])
135ra Expl.   ... quae est metropolis Apuliae, ea transtulit. (Graesse Nr. 123 [118])
136va Expl.   ... Qui statim surrexit et devote missa complevit. (Graesse Nr. 124 [119])
146va Expl.   ... mox de ea exivit. (Graesse Nr. 137 [130])
146va, unmittelbar anschließend Missus est angelus id est nuntius ... — ... ab angelo se praeventam.
148va Expl.   ... et gentiles Calcedoniae in Christum crediderunt. (Graesse Nr. 139 [133])
(149rb) Sermo de s. Maria.
   1
149rb Maria optimam partem elegit etc. Lucas LI (recte: 10,42). Hoc de Maria Magdalena scribebat, tamen verius ad Mariam domini referimus ... — ... matri suae quae erat ad dexteram eius id est in eius bonis potioribus.
(149rb-vb) Hymnus de nomine Iesu (Mone, Hymnen I 330, Nr. 258 ad sextam. – Chev. Nr. 9690. Parallelüberlieferung: u. a. Innsbruck, ULBT, Cod. 402, 70r).
   1
149rb Tit.: De laude illius nominis Iesu.
Iesu, summa benignitas mira cordis iocuditas (!), incomprehensa bonitas, tua stringat caritas ... — ... donec caelestibus cum Christo frui sedibus Amen.
(149vb) Sermo.
   1
149vb Tit.: Quod pluvia comparatur Christo Iesu et Maria velleri.
Descendit sicut pluvia in vellus etc. (Ps. 71,6). Pluvia comparatur vero quia mundat, rigat et fecundat ... — ... quoniam habet delictas puto omnibus sanctis et forte angelis inexpertas.
(149vb-150ra) Anleitung zur christlichen Lebensführung.
   1
149vb Certum quod mors usque terminatur, diabolus insidiatur ut rapiat animam tuam quando egrediatur ... — ... ita hominem excitat et adiuvat ad omne opus et ad omnem laborem.
(150ra, Z. 15-18) Martyriorum genera. Notiz (Ähnliche Aufzählungen mit Titel „Tria [quattuor, septem] genera martyrii sine sanguinis effusione“ öfters, z. B. Klosterneuburg, Stiftsbibl., CCl 172, 4va: „Nota“).
   1
150ra, Z. 15-18 Tit.: Item martyriorum genera.
Nota castitas in iuventute, hilaritas in senectute, abstinentia in habundantia, humanitas in sublimitate, patientia in adversitate, largitas in paupertate, abdicatio propriae voluntatis.
(150ra, Z. 18-25) De sex causis passionis Christi. Notiz (Parallelüberlieferung: Basel, UB, B X 18, 43rb).
   1
150ra, Z. 18-25 Sex de causis passus est Christus pro nobis, I. ut ipsum imitari studeamus. Apostolus Estote imitatores (Eph. 5,1) Matth. qui vult venire ... (Matth. 16,24) secundo ut peccata vitemus ... — ... ut passioni suae condescendamus a mortuis o vos omnes.
(150ra-196vb) Iacobus de Voragine Legenda aurea (Ed.: Th. Graesse. Lipsiae 1850. – Kaeppeli Nr. 2154). Fortsetzung.
   8
154vb Expl.   ... me infidelium turba persequatur. (Graesse Nr. 145 [140])
161ra Expl.   ... per omnes ecclesias. (Graesse Nr. 156 [151])
164ra Expl.   ... quod et Eusebius Caesariensis in suis cronicis testatur. (Graesse Nr. 159 [154])
171vb Expl.   ... et ego purgatus vado in regnum Dei. (Graesse Nr. 163 [158])
181ra Expl.   ... in ecclesiam consecravit. (Graesse Nr. 169 [164])
183vb Expl.   ... se suaviter dormisse tantum putaret. (Graesse Nr. 170 [165])
188va Expl.   ... sicut patet in eius legenda. (Graesse Nr. 172 [167])
196vb Schlussschrift: Expliciunt legendae sanctorum. Qui me scribebat Iohannes nomen habebat. Vivat in caelis Iohannes nomine felix Amen.
  I n i t i e n
   8